Month: June 2015

BIDA KA!: Panalo ang taumbayan

Noong Linggo, inanunsiyo ng Malacañang na kabilang ang Go Negosyo Act na aking iniakda at Lemon Law na aking matinding sinuportahan sa mga inaprubahan ni Pangulong Noynoy Aquino na maging batas.

Ngayong pirmado na ng Pa­­ngulo, ang magiging buong pamagat ng Go Negosyo Act (Republic Act 10644) ay “An Act Promoting Job Generation and Inclusive Growth Through the Development of Micro, Small, and Medium Enterprises”.

Ito’y maituturing na malaking tagumpay para sa ating mga negosyante, lalo na ang kabilang sa micro, small at medium enterprises (MSMEs).

Ang Go Negosyo Act ay katuparan ng isa sa ating mga pangako noong kampanya na palaguin ang MSME sector, na susi sa pagsulong ng tunay na kaunlaran ng bansa.

Ngayong ganap nang batas, inaasahan ko ang mas mabilis pang paglago ng MSME sector dahil mayroon nang aayuda sa kanila pagdating sa proseso, puhunan, training at iba pang pangangailangan.

Sa tulong ng Go Negosyo Act, mas mapapadali na ang pagtatatag ng bagong negosyo o pagpapalawak ng mga kasalukuyan nang nakatayong negosyo.

Kasabay ng paglakas na ito ng MSME sector, maraming trabaho ang malilikha at maraming kabuhayan ang lilitaw para sa mga Pilipino.

Sabi nga, sa Go Negosyo, lahat ng Pilipino, panalo!

***

Sabay ring pinirmahan ng Pangulo ang Philippine Lemon Law, na ilang dekada rin ang hinintay bago tuluyang naging batas.

Sa pagsasabatas nito, mayroon nang proteksyon ang mga mamimili laban sa mga bago ngunit depektibong sasakyan.

Sa panahon natin ngayon, mahalaga ang pagkakaroon ng sariling sasakyan.

Kung dati, itinuturing na malaking luho ang pagkakaroon ng kotse, ngayon ito’y itinuturing nang malaking pangangailangan, lalo na ng mga negosyante at entrepreneurs, para makasabay sa mabilis na takbo ng buhay.

Sa aking sponsorship speech para sa Lemon Law, binigyang diin ko na dapat bigyan ng karampatang proteksiyon ang mga consumer na gumagamit ng kotse araw-araw.

Dapat ang kalidad ng kotseng ginagamit nila ay katumbas ng trabaho na kanilang ibinigay para magkaroon ng ikabubuhay.

Ito ang hatid ng Philippine Lemon Law o Republic Act 10642 o “An Act Strengthening Consumer Protection in the Purchase of Brand New Motor Vehicles”.

Sa ilalim ng batas na ito, puwedeng ibalik ang pera o ‘di kaya’y palitan ang isang bago ngunit depektibong sasakyan sa loob ng isang taon o 20,000 kilometro mula sa petsa ng pag-deliver.

Bago rito, kailangan munang dumaan sa apat na beses na pagsasaayos ang diperensiyadong sasakyan.

Kung sa panahong iyon ay hindi pa rin naresolba ang problema, maaari nang humiling ang nakabili na palitan ang sasakyan ng bago o balik o refund.

Kapag nagmatigas ang dealer, maaaring dumaan sa proseso ng mediation o arbitration ang dalawang panig na tatagal nang hindi hihigit sa apatnapu’t limang araw.

Pagkatapos nito, magpapasya na ang Department of Trade and Industry (DTI) kung dapat nga bang palitan o hindi ang isang sasakyan.

Umasa kayo mga Bida, na hindi matatapos sa dalawang batas na ito ang ating pagtutok sa kapakanan ng mamamayan. Umpisa pa lang ito, mga Bida!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Mga kawatan wakas na sa WASAK

Mga Bida, sa kasalukuyan, nag-iikot kami sa iba’t ibang bahagi ng bansa upang talakayin sa taumbayan ang kahalagahan at benepisyo ng Go Negosyo Act, na malapit nang maging batas, pati na rin ang iba pang panukalang inihain namin gaya ng Microfinance Bill, Credit Surety Fund Bill, Youth Entrepreneurship at marami pang iba.

Madalas, pagkatapos ng a­ming talakayan, isa sa mga laging bina­balik sa amin: Senator, maganda ang mga panukalang iyan pero nahihirapan pa rin kami sa pang-araw-araw dahil sa talamak na kotongan dito sa lugar namin.

Tama kayo mga Bida, bukod sa mga panukalang inihahain namin, kailangan ng support system at dapat kumpleto ang tulong para sa maliliit na negosyo.

Madalas, kung mas maliit ka, lalo kang pahihirapan. Ang malalaking tao, may mga abogado at iba pang tauhan na tumutulong sa kanila. Pero ang maliliit, walang mapupuntahan kung pinapahirapan ng alinmang kawani ng pamahalaan.

Sa aking personal na karanasan sa negosyong itinayo namin ilang taon na ang nakalipas, iginiit ng Bureau of Fire Protection (BFP) na bumili kami ng fire extinguisher sa kanila.

Bilang isang maliit na negosyante, hindi nakakatuwa ang ganitong mga pangyayari. Naging karanasan ko rin iyan, mga Bida, kaya malapit ito sa puso ko.

***

Nakakalungkot sabihin pero hindi lang kami ang nakaranas ng ganitong sistema. Mula sa maliliit na negosyante hanggang sa malalaki, tiyak na nakatikim ng ganitong proseso habang nag-aayos ng mga papeles.

Ang mga ganitong iligal na gawain ang siyang sumisira sa pangarap ng mga Pilipino lalo na sa mga nais magtayo ng sariling negosyo, kahit maliit lang.

Sa halip na tulungan, pinapahirapan pa ng ilang tauhan ng pamahalaan ang mga kababayan natin na ang tanging nais lang ay magkaroon ng maliit na kabuhayan.

Ang ilan nga, mas malaki pa ang gastos sa pagrerehistro ng negosyo kaysa sa kanilang buong puhunan.

Ang ilang mga dayuhang negosyante naman, nag-aalsa balutan na lang at nagtutungo sa ibang bansa para doon na lang mamuhunan para makaiwas na lang sa proseso na sa hirap ay talo mo pa ang dumaan sa butas ng karayom.

Ang resulta ay naglalaho ang pagkakataon ng ating mga kababayan na magkaroon ng trabaho at ikabubuhay.

***

Upang masolusyunan ang problemang ito, inilunsad namin ang WASAK o Walang Asenso sa Kotong hotline na 16565 at 0908-881-6565 kung saan maaaring magparating ang maliliit na negosyante ng reklamo at iba pang isyu, tulad ng katiwalian, red tape at pangingikil na nakakaapekto sa kanilang paglago.

Ang kampanyang ito ay bahagi ng ating pangunahing adbokasiya na labanan ang kahirapan at kawalan ng trabaho sa pamamagitan ng pagpaparami ng maliliit na negosyo.

Kamakailan, inilunsad ang nasabing hotline sa tanggapan ng Civil Service Commission (CSC) sa Lungsod Quezon.

Kasama namin sa launch sina CSC Chair Francis Duque, Philippine Chamber of Commerce and Industry COO Donald Dee, Director Heiddi Barrozo ng Office for Competition ng Department of Justice, Undersecretary Victori Dimagiba ng Department of Trade and Industry at mga kinatawan ng Bantay.ph at Department of the Interior and Local Government (DILG).

Nakakatuwa dahil lahat ng opisyal ng mga nasabing tanggapan ay nangako ng suporta upang maging epektibo ang WASAK sa pagtugon sa reklamo ng ating mga kababayang negosyante.

***

Sa ilalim ng proseso, ang WASAK ay ikokonekta sa Contact Center ng Bayan (CCB) ng CSC na tumatakbo na sa kasalukuyan.

Ang CCB ay isang plataporma kung saan maaaring magreklamo tungkol sa red tape, kotong o tongpats, at under the table sa pamamagitan ng text, email at pagtawag sa telepono.

Sa pamamagitan ng CCB, ipapasa sa Civil Service Commission (CSC) ang anumang reklamo na matatanggap nila mula sa mga negosyante. Ang CSC ay may kapangyarihan na para mag-issue agad ng memorandum kung marami nang reklamong natatanggap laban sa isang tauhan ng pamahalaan.

Ipapasa rin ng CCB ang reklamo sa mismong pinuno ng ahensya ng gobyerno kung saan kabilang ang nirereklamong tauhan para maaksiyunan at masampahan ng kasong administratibo.

Kapag may aspetong kriminal naman ang reklamo, ito naman ay ipapasa sa DOJ upang mapag-aralan kung sasampahan ng kaso sa hukuman ang inireklamong tauhan ng gobyerno.

Sabi nga ng mga kaibigan natin sa CSC, “Saan ka nakakakita na ang inyong reklamo ay umaabot sa opisina ng mismong Department Secretary?”

Dahil sa mabilis na proseso ng CCB, mas madali ang aksiyon sa mga reklamo at mas epek­tibo ang giyera kontra korupsiyon.

Wasakin na ang kultura ng korupsyon sa tulong ng WASAK!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Kapatirang nakamamatay

Mga Bida, naantig ang puso ko nang mapanood ang panayam sa telebisyon ng ama ng estudyante ng College of St. Benilde na namatay sa hazing kamakailan.

Ramdam ko ang sakit na nadarama ni Aurelio Servando habang nagkukuwento ito ukol sa pagkamatay ng kanyang anak na si Guillo Cesar.

Sa kuwento ni Aurelio, na­laman na lang niya na sumali ang anak sa fraternity matapos ng insidente mula sa dalawa pang biktima ng hazing.

Huli niyang nakita ang anak noong Sabado ng umaga, ilang oras bago nangyari ang hazing.

Ang alam niya, aasikasuhin ng anak ang mga kailangang dokumento para sa biyahe nito sa South Korea na bahagi ng kanyang requirement sa paaralan.

Iyon na pala ang huling pagkakataon na makikita niyang buhay ang anak na kanyang inalagaan ng labing-walong taon ngunit kinuha lang ng malulupit na miyembro ng isang fraternity.

Para kay Mang Aurelio, hindi ka nag-iisa sa pagsigaw ng katarungan sa kamatayan ng iyong anak!

***

Nagtataka ako sa ipinatutupad na sistema ng mga fraternity, na ang pangunahing inilalako sa mga nais magmiyembro ay pagpapalakas ng kapatiran at samahan.

Subalit may matinding kapalit ang kapatiran na kanilang ibinibenta. Kailangang lampasan ng nais magmiyembro ang ilang pagsubok na kanilang ibibigay.

Sa una, magaan lang ang pinapagawa sa mga miyembro. Naririyan na uutusan silang bumili ng mamahaling bagay sa kaunting pera o ‘di kaya’y libreng pakain sa mga piling opisyal ng fraternity.

Ngunit langit pa ito kung ikukumpara sa mas matinding hirap na daranasin ng isang nais magmiyembro sa ngalan ng kapatiran.

Ito ang dinanas ni Guillo Cesar sa mga kamay ng mga walang pusong miyembro ng fraternity. Sayang ang magandang kinabukasan ng batang ito.

Kamakailan din, may napaulat na isang estudyante ng University of the Philippines ang naospital dahil sa hazing.

Sa Cavite naman, tatlong kabataan ang sugatan matapos sumalang sa hazing.

***

Kaya panahon na upang tuldukan ito. Hindi matatapos ang kultura ng kalupitang ito hanggang hindi natin dadagdagan ang pangil ng Anti-Hazing Law.

Halos dalawang dekada nang mayroong Anti-Hazing Law ang bansa pero hanggang ngayon, marami pa rin ang namamatay dahil sa pahirap na dinaranas sa kamay ng mga fraternity.

Kaya naghain ako ng resolusyon upang imbestigahan ang mga karahasan na may kaugnayan sa hazing at humanap ng mga paraan upang ito’y mapigil sa hinaharap.

Isa sa mga nakikita kong paraan para labanan ang hazing ay ang pag-amyenda sa Anti-Hazing Law upang mabigyan ito ng dagdag na ngipin at mas maging epektibo sa pagbawas sa mga kamatayan at pinsala na dulot ng hazing.

Hindi matatapos ang kultura ng karahasan hanggang hindi natin binabago ang batas na maghahatid ng takot sa mga mi­yembro ng fraternity.

Mga Bida, sa ilalim ng batas na ito ay may parusang habambuhay na pagkabilanggo sa tinatawag na hazing-related death o pagkakakulong mula apat hanggang 17 taon, depende sa tinamong pinsala ng biktima.

Sa kabila ng mabigat na parusang ito, marami pa ring fraternities na malakas ang loob na nagsasagawa ng hazing na humahantong sa walang saysay na kamatayan ng mga bata at inosenteng biktima.

Kung ako ang tatanungin, wala nang lugar ang ‘di maka­taong pagkilos na ito sa isang sibilisado at modernong lipunan na ating ginagalawan.

Sa pagpapalago ng kapatiran at samahan, hindi makakatulong ang karahasan. Marami pang ibang mas makataong pamamaraan para mapayabong natin ang kapatiran at pagkakaisa.

Kaya sa mga kabataan na naeengganyong sumali sa fraternity, mag-isip-isip kayo. Magsilbing aral sa atin ang sinapit ni Guillo Cesar, na nasayang ang magandang kinabukasan dahil sa kagagawan ng walang pusong fraternity.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Lemon Law napiga rin!

Mga Bida, pangarap ng bawat Pilipino ang makabili ng sariling sasakyan.

Kaya itong si Rudy (‘di tunay na pangalan), proud na proud nang makuha niya ang susi sa kanyang bagong sasakyan.

Sa nakalipas na ilang taon, pigang-piga si Rudy sa pagkayod para lang mapag-ipunan ang nasabing sasakyan.

Sa isip niya, mas mapapadali ang kanyang pagbiyahe nga­yong may sarili na siyang sasak­yan. Mas maaga na siyang makararating sa kanyang opisina at sa mga meeting.

Iwas-hassle na sa pagsakay sa pampasaherong bus at jeep, hindi pa siya amoy-usok at guwapung-guwapo pa pagdating sa office.

Ngunit sa kasamaang-palad, ilang araw lang na-enjoy ni Rudy ang bagong biling kotse. Habang nagmamaneho sa highway, naramdaman niya na tila kulang sa hatak ang makina ng bagong sasakyan.

Kahit anong apak niya sa selinyador ay hindi pa rin makaarangkada nang maayos ang sasakyan.

Dali-daling ibinalik ni Rudy sa binilhang dealer ang sasakyan upang masilip kung bakit ganoon ang takbo ng makina nito. Ngayon, balik-commute si Rudy habang inaayos ng dealer ang problema.

Ilang linggo na ang lumipas mula nang dalhin niya sa dealer ang kotse ay wala pa siyang natatanggap na anumang abiso na puwede na itong kunin.

Nagpasya si Rudy na daanan ang dealer upang tingnan kung tapos na ang sasakyan. Tila binagsakan siya ng langit at lupa nang makita ang hiwa-hiwalay na bahagi ng bagong biling awto.

Nang tanungin ni Rudy kung bakit tila dinaanan ng super bagyo ang kanyang sasakyan, sinabi ng mekaniko na nahihirapan silang hanapin kung ano’ng diperensiya nito.

Agad pinuntahan ni Rudy ang tanggapan ng pinakamataas na pinuno ng dealer at hiniling na palitan ng bago ang kanyang diperensiyadong awto.

Ngunit tumanggi ang dealer dahil walang anumang batas na nag-aatas sa kanila na palitan ng bago o ‘di kaya’y ibalik ang pera ng nakabili ng sirang kotse.

Dahil matigas ang pagtanggi ng dealer kahit paulit-ulit na siyang kinulit ni Rudy, nagpasya ang huli na dalhin na lang sa korte ang usapin.

Sa bagal ng takbo ng hustisya sa bansa, ilang taon na ang naka­lipas ngunit hanggang ngayon ay dinidinig pa rin ang kaso. Balot na ng kalawang ang mga piyesa ng sasakyan ni Rudy sa casa pero hindi pa rin tapos ang kanyang pinaglalaban.

Kaya isa si Rudy sa mga natuwa nang maipasa ang Lemon Law. Aniya, maigi na mayroon nang ganitong batas upang hindi na sapitin ng iba pang bibili ng bagong kotse ang kanyang kapalaran.

***

Halos dalawang dekada rin ang hinintay ng Pilipinas bago napiga sa Kongreso ang Lemon Law.

Sa Estados Unidos, noon pang dekada sitenta naipasa ang Lemon Law, kaya mayroong proteksiyon ang mga Kano laban sa mga palyadong sasakyan.

Sa ilalim ng batas na ito, puwedeng ibalik ang pera o ‘di kaya’y palitan ang isang bago ngunit depektibong sasakyan sa loob ng isang taon o 20,000 kilometro mula sa petsa ng pag-deliver.

Ngunit bago rito, kailangan munang dumaan sa apat na beses na pagsasaayos ang diperensiyadong sasakyan.

Kung sa panahong iyon ay hindi pa rin naresolba ang problema, maaari nang humiling ang nakabili na palitan ang sasakyan ng bago o i-refund ang ibinayad.

Maaaring dalhin ang kaso sa Department of Trade and Industry (DTI) at may apatnapung limang araw para mabigyang solusyon ng dalawang panig ang problema.

Kaya nang mapunta sa aking komite ang panukalang ito, agad ko itong tinutukan at isinulong dahil ito’y makatutulong para protektahan ang mga mamimili.

At ang pirma na lamang ng presidente ang kulang upang ito’y maging ganap na batas.

Asahan ninyo mga Bida, na pipigain natin ang lahat ng kailangang pigain, basta’t ito’y may kinalaman sa interes ng ating mamimili.

 

First Published on Abante Online

7 Tips Para Maka-Survive sa College

Handa ka na ba sa bagong school year ng mga projects, recitations, group work, mahahabang exam at thesis?  Ang sabi ng ilan, ang college life ang pinaka the best.  Ito ang pitong tips para maitawid ang kolehiyo at maging memorable itong taong ito!

By: ListAvengers 

1. Time and Money Matters. Huwag masyadong magwaldas ng pera. Hindi porke’t pinapabaunan ka ay uubusin na ito sa kung anu-ano lang. Magtipid at mag-ipon para hindi nganga kapag bakasyon. Tuwing lunch ay mag-siomai rice na lang.  O ‘di kaya naman ay maglakad papuntang campus, pero siguraduhin lang na hindi ka male-late. Kung medyo hirap naman sa pagbayad ng tuition, puwede ring umextra pa-minsan sa mga part time na trabaho katulad na lang ng student assistant o tutor. Hindi ka lang wise sa eskuwela, wise ka pa sa pera.

englishonlyplease

2. Know the people in your neighborhood. Magmasid-masid sa paligid at makipagkaibigan sa mga taong madalas mong makahalubilo. Bukod sa classmates mo, kausapin din ang Xerox lady sa inyong building. Mag-hi at ngitian si manong guard sa tuwing papasok ka, kumustahin ang mga nagbebenta sa canteen bago umorder ng pagkain, o kilalanin ang mga nasa admin, registrar at pati sa guidance office. Magandang paraan ito para ma-feel mo na parang second home mo ang university ninyo. 

UPSecurityGuard

3. Find your clique. Dumikit sa mga tamang tao o grupo. Pumili at humanap ng mga true friends na puwede mong makaramay sa lungkot at saya. Umiwas sa mga taong nanakit, mga gang at mga underground na organisasyon sa campus, at huwag na huwag i-unleash ang iyong bad side sa pagiging bully. Para less pressure, puwede mo rin namang hanapin ang iyong passion, at bumuo ng sarili mong cool crowd. Tandaan lang na maging inclusive o bukas sa lahat. The more friends, the happier!

First Day High

4. Face your Fears. Makipag-unahang umupo sa unang row sa loob ng mga classroom, plus factor din kung sa harap pa mismo ng teacher ninyo. Medyo nakakatakot ang move na ito pero sabi nga sa kasabihan, face (literal) your fears. Bakit? Kasi magmumukha kang confident at maraming alam sa klase. Madalas din matawag sa recitation ang mga tao sa likuran ng classroom. Tandaan lang na iwasang ma-inlab kay Sir at Ma’am kahit nasisilayan mo sila nang malapitan.

 teacherspetmeme

5. Find your sweet spot. Mag-ikot-ikot sa campus at sa mga kalapit na establishments, aralin ang bawat sulok nito. Humanap ng mga lugar na sa tingin mong makakatulong sa iyo na masagot ang pinakamahirap na math problem o mga feelings na bumabagabag sa iyo. Mas mainam kung ang mapili mong tambayan ay few inches away lang sa mga crush ng bayan.

 USTloverslane

6. Be a Bibo Kid. Sumali sa mga extra curricular activities, mag-volunter sa mga outreach programs o ipakita ang mga talentong matagal mo nang tinatago sa baul. Kung may sapat kang confidence, puwede rin namang tumakbo sa student council. Maraming benepisyo ang pagiging bahagi ng mga student organizations, hindi lang life long friends and experiences ang makukuha mo, gaganda pa ang resume mo kapag nag-apply ka na ng trabaho.

UPPepSquad

7. Study Hard, Party After. Syempre wala ng mas hihigit pa sa pag-aaral nang mabuti para ma-survive mo (literally) ang college life. Huwag na huwag kalimutang kahit anong mangyari, isa kang estudyante at ang ultimate goal mo ay ang matapos ang degree mo. Huwag mahiyang magsingit nang kaunting oras para sa “good time.” Magsingit ng konting gimik, party, o pag-ibig, alamin mo lang ang iyong tamang limit! Study hard, party after.

DLSURaveParty

Kung mayroon kayong naiisip na lis7ahan at nais maging miyembro ng Listavengers, mag-e-mail sa team.bamaquino@senado.ph!

BIDA KA!: Usapang panggisa

Mga Bida, usapang panggisa muna tayo dahil putok na putok ang isyu ng mataas na presyo ng bawang.

Nitong mga nakaraang araw, nawindang ang mga mamimili sa big­lang pagsirit ng presyo ng ba­wang sa mga pamilihan, na umabot pa sa P350 bawat kilo.

Ayon naman sa mga magsasaka at producers, nakakapagtaka ang big­lang pagtaas ng presyo ng ba­wang dahil sapat naman ang kanilang ani sa nakalipas na mga buwan para punuan ang pangangailangan sa merkado.

Kaya duda ng marami, may ilang mga supplier na nagtago ng kanilang nabiling bawang sa mga magsasaka upang magkaroon ng mataas na pangangailangan nito sa merkado.

Kapag nga naman lumakas ang pangangailangan ng bawang sa merkado at walang sapat na supply, tiyak na tataas ang pres­yo nito.

Ngayon, kapag tumaas ang presyo ng bawang, ilalabas ng mga tiwaling supplier ang kanilang supply. Mas malaki nga naman ang kanilang kita kumpara sa orihinal na presyo nito.

***

Kapag mataas ang presyo ng bawang sa merkado, kadalasan masaya ang mga magsasaka dahil sila ang direktang makikinabang dito.

Pero sa sitwasyong ito, mukhang naitsapuwera ang mga magsasaka at mukhang hinokus-pokus ng mga supplier ang supply ng bawang sa merkado upang magkaroon ng artificial shortage at tumaas ang presyo nito.

Ayon sa ilang mga nakausap ko, posibleng itinago ng mga supplier ang nabili nilang bawang sa buwan ng Pebrero at Marso at saka nila ito ilalabas kapag doble o triple na ang presyo nito sa merkado.

Ang pagmanipula sa supply ng bawang ay isa ring paraan upang mabigyang katwiran ang pag-aangkat ng bawang, na mas mura kumpara sa ibinebenta ng ating mga magsasaka.

Ang problema, kapag bumaha ang imported na bawang sa merkado, mamamatay ang lokal na industriya ng bawang sa bansa at mawawalan ng kabuhayan ang mga magsasaka.

***

Kaya dapat lang na tutukan at pabilisin ang imbestigasyon sa biglaang pagtaas ng presyo ng bawang at tiyakin na walang grupo o personalidad ang nagpapataas ng presyo nito.

Kailangan ding magsagawa ng malawakang monitoring ang Department of Agriculture (DA) para sa kapakanan ng mami­miling publiko.

Lalo nating paigtingin ang suporta sa ating mga magsasaka ng bawang upang matugunan ang pambansang pangangailangan sa presyong abot-kaya ng mga mamimili.

Huwag nating payagang ang mga interes ng mapang-abusong personalidad o grupo ang maglalagay sa perwisyo sa ating mga kapatid na magsasaka habang hinuhuthutan ang ating mamimi­ling publiko.

Pero mas maganda kung hindi lang bawang ang dapat bantayan ng DA, kundi ang iba pang sektor na pang-agrikultura, tulad ng bigas, sibuyas, manok at baboy para na rin sa proteksiyon ng mamimili.

***

Sa isa pang kuwento ng mga nagtatanim ng panggisa, punta­han naman natin ang mga nagtatanim ng sibuyas sa San Jose, Nueva Ecija.

Dati, ang mga magsasakang ito ay umaasa lang sa parte sa ani ngunit nabigyan sila ng pagkakataong kumita ng mas malaki nang itatag nila ang Kalasag Farmers Producers Cooperative noong 2008.

Sa tulong ng lokal na pamahalaan, nabigyan sila ng pagkakata­on na direktang maibenta ang kanilang mga pananim gaya ng sibuyas sa Jollibee.

Doon nagsimula ang pag-angat ng kanilang buhay. Noong 2008-2009, 60,000 kilo ng sibuyas ang naibenta nila sa isang ma­laking fast food chain sa bansa.

Sa mga sumunod na taon, umakyat ang kanilang benta sa 236,000 kilo at 245,000 kilo noong 2010-2011.

Ngayon, ang mga magsasaka ng Kalasag ay naipasemento na nila ang kanilang mga bahay, nakapagbabayad na para sa motorsiklo o tricycle, at napag-aral ang mga anak sa kolehiyo.

Sa huli kong pagbisita sa kanila, bago ako umalis ay naglabas sila ng mamahaling smart phone para kumuha ng aming larawan.

***

Sa mga kuwentong ito ng sibuyas at bawang, siguraduhin lang natin, mga Bida na hindi tayo igigisa ng mga taong mapagsamantala.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Go na go sa pag-asenso!

Mga Bida, kamakailan ay na­imbitahan ako sa Kapihan sa Dia­mond na pinangunahan ng bete­ranong mamamahayag na si Neal Cruz.

Sa nasabing pagtitipon, ma­layang nakapagtanong ang mga kaibigan nating miyembro ng media ukol sa aking pananaw sa mga mahahalagang isyu ng ating bansa.

Mula sa isyu ng overseas Filipino workers, pagbabago sa Saligang Batas at pagbubukas sa shipping industry sa mga dayuhan, nailahad ko naman ang aking posisyon at mga polisiya ukol sa mga ito.

Siyempre, kabilang sa mga napag-usapan namin ang pinakamainit na usapin sa kasalukuyan na laman ng balitaktakan sa iba’t ibang bahagi ng bansa — ang pork barrel scam.

Isa mga natanong sa akin ay kung apektado ang trabaho ng Senado sa pagkawala ng pork barrel.

Ito ang sabi ko: “Ang trabaho ng senador o kongresista ay gumawa ng polisiya at batas para sa kapakanan ng samba­yanang Pilipino.

“Without the PDAF, it really forces you to focus on legislative work. Iyan na ang nagiging focus namin but then again, just because wala ka nang PDAF, it doesn’t mean you cannot engage in programs.”

May nagtanong sa akin noon, senator paano po ba iba­balik ang tiwala sa Senado ngayong bagsak na bagsak ang ti­wala sa inyo?

Ang sabi ko naman, “No amount of words will get the people’s trust back. It’s really your output and your work.”

“Kapag nakikita na nagtatrabaho ka para sa kapakanan ng tao, maybe at some point babalik ang tiwala nila sa iyo. We just commit to work hard and make sure na ang mga na­ipangako natin noong kampanya ay gagawin natin.”

***

Sa nasabi ring forum, nabigyan ako ng pagkakataon upang matalakay ang Go Negosyo Act, isa sa pangunahing panukala na aking isinumite sa unang taon ko bilang mambabatas.

Sa tulong ng Diyos at sa suporta ninyo, mga Bida, nais kong ibalita na pirma na lang ni Pangulong Noynoy Aquino ang kulang at ganap nang magiging batas ang Go Negosyo Act.

Bago nagsara ang sesyon ng Kongreso kamakailan ay niratipikahan na ang inilabas na bicameral committee report. Pagkatapos nito’y ipadadala na sa Malacañang para ma­pirmahan ng Pangulo.

Ang ganap na pagsasabatas sa Go Negosyo Act ay isang malaking tagumpay para sa maliliit na negosyante sa bansa, o ang mga micro, small and medium enterprises (MSMEs).

Lalong mahalaga para sa MSMEs ang Go Negosyo Act dahil sila ang bumubuo ng 99 porsiyento ng mga negosyo at siyang nagbibigay ng 66 porsiyento na trabaho sa bansa.

Sa tulong din nito, mabibigyan ang mga Pilipino — mula sa simpleng maybahay hanggang sa ordinaryong empleyado — ng tsansa para magtatag ng sariling negosyo para matustusan ang inyong pangangailangan.

***

Isa sa mga inaasahang makikinabang sa pagsasabatas nito ay ang Kabalikat sa Kaunlaran sa Baseco Inc., isang people’s organization na tumutulong sa mga residente ng Baseco sa Tondo na magkaroon ng dagdag na kita mula sa paggawa ng bag na yari sa balot ng junk food at juice.

Dati, ang mga residente ng Baseco ay nabubuhay lang sa pagba­balat ng bawang kung saan kumikita sila ng P75 kada araw.

Sa tulong ng KKBI, ang mga residente na naging kasapi nito ay kumikita ng P800 hanggang P1,500 kada linggo depende sa demand sa kanilang produkto na ibinebenta sa mga mall at mga puwesto sa World Trade Center.

Subalit, pansamantala munang tumigil ang kanilang produksyon dahil sa kawalan ng dagdag na merkado kung saan maaari nilang ibenta ang kanilang produkto.

Maliban pa rito, apektado rin ang KKBI sa kawalan ng ideya para sa bagong produkto, na hinihiling ng mga supplier sa kanila.

Sa tulong ng Go Negosyo Act, mabibigyan sila ng pagkakataon para mapalawak ang kanilang merkado at training na maaari nilang magamit sa paggawa ng bagong produkto.

At kung kailangan nila ng puhunan, magkakaroon sila ng access sa kapital sa mga itatayong Negosyo Center.

Maliban sa mga serbisyong ito, pabibilisin ng Negosyo Center ang pagpaparehistro at pagsisimula ng negosyo ng mga gustong magkaroon ng alternatibong kabuhayan.

Sa Go Negosyo Act, Go na Go na ang pagdami ng trabaho at pag-asenso ng mga negosyo!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Exodus ng ATCs

Mga Bida, marahil nagtataka kayo na kahit maraming eroplano na umaalis at dumarating sa bansa, wala tayong nababalitaan na anumang insidente ng banggaan sa himpapawid.

Ito’y dahil sa magandang trabaho ng ating air-traffic controllers (ATCs) na nagsisilbing mata ng mga piloto sa kanilang pag-takeoff at pag-landing sa mga paliparan ng bansa.

Ang mga ATC ang siyang nagsasabi sa mga piloto kung anong direksiyon ang tatahakin sa kanilang pag­lipad at pagbaba. Kahit gaano pa kagaling ang isang piloto, kailangan pa rin niya ng ATC para sa ligtas na biyahe.

***

Dahil sa kanilang sensitibong trabaho, dumadaan sa masusing training at pag-aaral ang mga ATC bago mabigyan ng lisensiyang magmando sa control towers ng ating mga paliparan.

Sa Pilipinas, ang kakayahan ng ATCs ay hinahasa sa Civil Aviation Training Center bago mabigyan ng lisensiya at maitalaga sa iba’t ibang air traffic control facilities sa iba’t ibang bahagi ng bansa.

Subalit, kahit na mayroon nang lisensiya ang isang ATC, kailangan pa rin nilang sumailalim sa isa pang training para makakuha ng rating at tuluyang makapagbigay ng gabay sa mga piloto.

Kadalasan, dalawa hanggang tatlong taon ang inaabot bago makakuha ng rating at maging ganap na ATC.

Sa ngayon, nasa 500 ang ATC sa hanay ng Civil Aviation Authority of the Philippines (CAAP) na nagpapanatiling ligtas sa ating himpapawid.

***

Kaya naalarma ako nang makarating sa akin na may limang ATCs na nagtungo sa ibang bansa para sa mas magandang trabaho.

Nang alamin ko ang dahilan ng pag-alis, kakulangan ng seguri­dad sa trabaho at benepisyo ang itinuturong dahilan kaya nag-alsa balutan ang mga nasabing ATC.

Ang nakakatakot pa nito, marami pang nagbabalak na umalis para magtrabaho bilang ATC sa ibang bansa kapag hindi nagbago ang kanilang mga kalagayan sa CAAP.

Sino nga naman ang hindi maaakit sa suweldo na aabot sa P100,000 kada buwan, na limang beses o higit pang mas malaki sa kanilang tinatanggap mula sa CAAP?

***

Ayon sa isang source, mula nang itatag ang CAAP noong 2008 ay walang ATC ang nabigyan ng appointment o naging regular employee.

Sa ngayon, 195 sa 500 ATCs o 40 porsiyento ng ating mga ATCs ay job-order ang status. Ibig sabihin, anumang oras ay maaari silang mawalan ng trabaho.

Ang masakit pa nito, kinukuha sila bilang mga air traffic controller assistant ngunit ang trabahong ginagampanan nila ay tulad ng regular na empleyado ng ATC kapag nabigyan ng rating.

***

Hindi agad matutugunan ng CAAP ang malaking bakanteng naiwan sa pag-alis ng limang ATC dahil sa mahabang oras na kailangan para makakuha ng rating.

Ibig sabihin nito, ang tungkulin na naiwan ng lima ay ipapasa sa mga kasalukuyang ATC. Kailangan na nilang magtrabaho ng mas mahabang oras para hindi maantala ang operasyon ng mga paliparan.

Ang mas mahabang oras ng trabaho ay magreresulta sa stress para sa ating ATCs. Sa trabaho kung saan kaligtasan ang prayo­ridad, kailangan nang maayos na katawan at pag-iisip upang maiwasan ang mga aksidente.

***

Nasabay pa ang problemang ito sa ATC ngayong unti-unti nang umaangat ang industriya ng turismo sa bansa. Kaya hiling ko sa Department of Transportation and Communications at sa CAAP na solusyunan agad ang problemang ito bago pa tayo maubusan ng ATCs.

Kapag tuluyan nang lumala ang panibagong brain drain na ito, babagal ang operasyon ng ating airports at maaapektuhan ang tu­rismo ng bansa.

Mga Bida, kailangan nating bantayan ‘di lang ang mga ATC, kundi pati na rin ang ating mga weathermen, doktor, guro, engineer, skilled construction workers at iba pang professional na ‘di magsiliparan sa ibang bansa.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Business Virgin

Mga Bida, hayaan ninyong simulan ko ang ating talakayan sa isang mahalagang isyu ng lipunan sa kuwentuhan ng dalawang negosyante na nabasa ko sa isang social media site.

Sabi ng isang banyagang negosyante: “It’s difficult to do business here in the Philippines”.

“Why?” sagot ng kanyang kausap na isang negosyanteng Pinoy.

“Every move and everyone have a FEE. There’s a Mayor’s FEE, a Governor’s FEE, a Congressman’s FEE, and a BIR FEE. You have to change your system,” gigil na sagot ng dayuhang negosyante.

“Maybe you can call your nation FEE-lippines and call yourselves FEE-lipinos,” dagdag pa ng dayuhan.

Imbes na mainis, naisip ng negosyanteng Pinoy na FEE-kon ang talo!

***

Nakakainis mang pakinggan, ang sinabi ng dayuhang negosyante ang umiiral na katotohanan sa sistema ng pagnenegosyo sa bansa.

Imbes na padaliin ang proseso, kailangan pang dumaan sa butas ng karayom para lang makapagpatayo ng maliit na negosyo, mula sa pagpaparehistro hanggang sa pagsisimula ng operasyon.

Maraming oras na nga ang kakainin, dagdag-gastos pa para sa negosyante ang pagkuha ng iba’t ibang permit at mga dokumento.

Hindi pa kasama rito ang tinatawag na ‘padulas’ sa mga tiwaling tauhan ng pamahalaan para mapadali ang paglalabas ng papeles na kailangan para masimulan ang operasyon.

Isa sa ating mga isinusulong na adbokasiya ay ang ease of doing business, na layong pagaanin ang proseso ng pagpaparehistro, sa pamamagitan ng Go Negosyo Act.

Sa Go Negosyo Act, ilalagay na lang sa isang lugar ang pagpoproseso ng mga kailangang dokumento. Mas madali na, mas matipid pa sa oras at pera.

***

Maliban pa rito, naghain din ako ng panukala para matulungan ang tinatawag na start-up business o “business virgin”.

Sa aking Senate Bill 2217 o ang Start-Up Business Bill, hindi pagbabayarin ng buwis ang mga bagong tatag na negosyo ng buwis sa unang dalawang taon ng operasyon.

Sa paraang ito, mabibigyan natin ang mga bagong tatag na negosyo ng sapat na panahon para makatayo sa sariling paa at gumawa ng sariling pangalan sa merkado.

Sa ilalim ng panukala, hindi muna bubuwisan ang kanilang operasyon sa loob ng dalawang taon, basta’t ang mga nasabing negosyo ay walang kaugnayan sa anumang kasaluku­yang kumpanya.

Kapag sole proprietorship naman, ang mga bagong negosyo ay dapat walang iba pang kumpanyang nakarehistro.

Ang panukalang ito ay para sa mga totoong mga start-up para ‘di maabuso ang probisyon at talagang masuportahan ang mga unang beses na magnenegosyo.

At naniniwala ako na kapag naisabatas ito, mas darami ang mga bagong negosyo sa bansa na magreresulta sa dagdag na trabaho.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Most guilty man o least guilty, guilty pa rin!

Mga Bida, nangyari na ang pinakahihintay ng lahat sa paglabas ng “Napolist” o ang sinumpaang salaysay ng itinuturong pork barrel scam queen na si Janet Lim Napoles.

Kung matatandaan ninyo mga Bida, sa unang imbestigasyon ng blue ribbon committee, todo ang kanyang pagtanggi sa pagkakasangkot sa iskandalo.

Sa salaysay niya ngayon, maraming nadagdag na mga pa­ngalan. May mga kasalukuyan at dating mga mambabatas at ilang mga opisyal ng pamahalaan.

May mga binanggit ding pangalan si Napoles na mga nagsilbing tulay sa pagitan ng mga mambabatas at ni Napoles.

Sa paglabas ng listahang ito ni Napoles, panibagong kabanata na naman ang nadagdag sa mala-telenobelang isyu na ito na tiyak aabangan ng milyun-milyon nating kababayan na biktima sa eskandalong ito.

***

Ngayong lumabas na ang listahan, asahan na ang kaliwa’t kanang pagtanggi ng mga nabanggit dito.

Ngunit ang maganda rito, marami nang puwedeng gawing batayan para malaman kung may katotohanan o puro kasinu­ngalingan lang ang binanggit ni Napoles.

Maaaring ikonekta ang salaysay ni Napoles sa mga naunang testimonya ng whistleblowers na sina Benhur Luy at Ruby Tuason.

Maliban pa rito, naririyan din ang maraming dokumento kung saan maaaring maibatay ang mga pinagsasabi ni Napoles sa kanyang salaysay, kabilang na ang SARO o ang special release allotment order na inilabas ng Department of Budget and Management.

Naririyan din ang record ng mga ahensiya ng gobyerno na ginamit ng mga pekeng non-government organization (NGO) ni Napoles para maging daluyan ng pork barrel.

Kapag nagkatugma-tugma ang mga ito, sa aking pagkakaalam ay magsasampa ng kaso ang Department of Justice (DOJ) sa Ombudsman.

Sa parte naman ng Ombudsman, pag-aaralan nito ang kaso kung may probable cause bago tuluyang iakyat sa Sandiganbayan.

Ang mga naunang kaso na isinampa ng Ombudsman ay dumaan sa ganitong proseso. Kaya nararapat lang na ang salaysay ni Napoles ay idaan din sa ganitong proseso upang matiyak kung may katotohanan ang kanyang mga sinabi.

***

Ang malaking tanong naman ay ano na ang mangyayari kapag napatunayang walang katotohanan ang salaysay ni Napoles?

Ito ang tingin ng marami dahil mayroon siyang mga nabanggit na pangalan na wala namang nakadikit na proyekto.

Nakakapanghinayang ito dahil ito na sana ang panahon ni Napoles upang tubusin ang sarili sa malaking kasalanang nagawa niya sa taumbayan.

Binigyan na siya ng ikalawang buhay kasunod ng matagumpay niyang operasyon kaya dapat na niya itong samantalahin sa pamamagitan ng pagsasabi ng lahat niyang nalalaman.

Kung makikita na walang katotohanan ang kanyang sinabi, wala nang dahilan pa para pag-aksayahan ng panahon ang mga susunod niyang sasabihin dahil siguradong ito’y pawang panggugulo lang.

***

Sinabi rin ni Napoles na hindi siya ang most guilty sa usaping ito.

Ikaw man ang most guilty o least guilty, guilty ka pa rin sa pagnanakaw sa taumbayan at dapat papanagutin sa ilalim ng ating batas!

 

First Published on Abante Online

Scroll to top