Author: teambam

BIDA KA!: Pagbisita sa Batanes

Mga Bida, sa unang pagkakataon ay nakabisita ako sa isla ng Batanes.

Sa lugar na ito nagkatotoo ang mga tanawin na dati’y sa postcard lang natin nakikita. Talagang napakaganda ng Batanes.

Nagtataka nga ako at bakit ngayon­ lang ako nakapunta sa lugar na ito. Naghintay pa ako ng apatnapung taon para makabisita rito.

Dito, nagtatagpo ang mga bundok, burol at karagatan sa iisang lugar. Sa dami kong napuntahang tourist spots sa Pilipinas at iba’t ibang bahagi ng mundo, hindi pa ako nakakita ng ganito kagandang lugar.

Kapag binuksan mo ang radyo, paminsan-minsan ay mga programang Taiwanese ang iyong maririnig.

Sa ganda ng lugar, napakalaki ng potensiyal ng Batanes na maging isa sa pinakamagandang tourist destination sa bansa.

***

Bilib ako sa determinasyon ng mga taga-Batanes na protektahan ang kalikasan. Mas pinili nilang panatilihin ang ganda at kaayusan ng kanilang lugar kaysa dagsain ng maraming turista.

Maraming turista ang hindi natutuwa sa napakamahal na biyahe papuntang Batanes. Ngunit para sa ilang Ivatan, ito’y isang paraan para protektahan ang kalikasan laban sa malawakang komersiya­lisasyon na dulot ng pagdagsa ng maraming turista sa lugar.

Hindi rin hinahayaan ng mga Ivatan ang pagtatayo ng mala­laking hotel at gusali upang maprotekahan ang kanilang lugar.

 

Alam din nila ang limitasyon ng kanilang lugar, pagdating sa mahahalagang imprastruktura, tulad ng drainage, sewage system at pati na kuryente.

***

Dahil kakaunti lang ang tao sa Batanes, lahat sila’y magkakakilala. At dahil magkakakilala, napakababa ng crime rate sa lugar.

Mayroon ngang tindahan doon na walang kahera at walang bantay. Maaari mong iwan ang iyong bayad sa counter para sa iyong pinamili.

Hindi rin naka-lock ang mga bahay at mga sasakyan dahil wala silang pangamba sa kanilang kapaligiran.

Hanga rin ako sa tibay ng mga Ivatan laban sa lupit ng ­kalikasan. Ang Batanes ay paboritong ruta ng mga bagyo ngunit hindi na sila natitinag dito.

Natutuhan nilang makibagay at humanap ng mga paraan upang hindi maramdaman ang epekto nito, tulad ng pagtatayo ng matibay na tahanan, upang malampasan ang hagupit ng bagyo na ilang henerasyon na nilang nararanasan.

***

Buhay na buhay rin ang maliliit na negosyo sa lugar, sa tulong na rin ng Negosyo Center sa munisipalidad.

Wala kang makikita na malalaking tindahan sa lugar at kadalasan, ang mga negosyo’y nasa loob lang ng mga bahay, tulad ng tindahan at mga restaurant.

Isa na rito ang Gino’s Pizza na dinarayo ng parehong mga taga-Batanes at mga turista dahil bukod sa masarap na pizza, mainit din ang kanilang pagtanggap sa mga bisita.

May iba naman na ginawang “Home-Tel” o home hotel ang kanilang mga bahay para sa mga turistang dumarating sa lugar.

***

Maraming nagsasabi na ang Batanes ay “parang nasa ibang bansa” ngunit hindi ko gusto ang ganitong paglalarawan at pananaw.

Naniniwala ako na ang Batanes ay maaaring magsilbi bilang napakagandang imahe ng Pilipinas sa buong mundo.

Ang Batanes ay napakagandang ehemplo pagdating sa pag-aalaga ng kalikasan, pagiging matibay sa gitna ng pagsubok, pagsuporta sa maliliit na negosyo at maayos na pakikitungo sa mga bisita, maging Pilipino man o dayuhan.

Kahit ito’y isang nakapaliit na munisipalidad, ipinakita ng Batanes na kaya rin nilang gumawa ng malalaking bagay para sa ikagaganda ng kalikasan.

Sen. Bam: Ensure effective dissemination of earthquake info to allay public fears

A senator wants to ensure if scientific data gathered by the Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS) is effectively disseminated to allay fears and combat the prevalence of false information online and better prepare communities in the occurrence of destructive tremors.

 In Senate Resolution No. 343, Sen. Bam Aquino stressed the importance of proper use and dissemination of information to enhance capacity of government agencies, local government units and communities to mitigate, respond and recover from the damaging effects of earthquakes.

“Scientific data gathered by PHIVOLCS is crucial in the mitigation, preparedness and response to the hazards and impacts of earthquakes,” Sen. Bam pointed out.

After a series of earthquakes rocked different parts of the country recently, false and misleading information have circulated online predicting the exact date and location of the “Big One”, instilling panic among the citizenry.

 “Other articles and posts circulated online tell of signs of impending disasters related to the stranding of animals in local shorelines. There have also been articles circulated that present contradictory safety tips in case of earthquakes and disasters,” Sen. Bam said.

 In April, 11 earthquakes of at least 5.0 magnitude rocked different parts of the country, including Batangas, Lanao del Sur and Davao.

 After the series of tremors, PHIVOLCS immediately installed earthquake monitoring equipment in Wao, Lanao del Norte. In February, the agency also put up monitoring equipment in Dinagat Island to enhance its observation capabilities on earth movement.

 Currently, PHIVOLCS operates and maintains a network of 93 seismic stations spread across the Philippines. Data from the seismic stations are used to determine the location and characteristics of earthquakes.

Sen. Bam: Inclusion of esports in Asian Games welcome development for PH cyber athletes

A senator welcomed the inclusion of esports in the Asian Games, saying it will provide Filipinos another venue to showcase their skills and excel in the international stage as they compete for the country’s flag and honor.

“The inclusion of esports in the prestigious Asian Games will give Filipino esports athletes opportunity to showcase their talent and bring honor to the Philippines,” said Sen. Bam Aquino, an ardent supporter of local esports and video game development industry in the country.

With the addition of esports in the Asian Games, Sen. Bam said Filipino esports talents will now be recognized as legitimate athletes and entitled to financial and other forms of support from the government, like traditional athletes who compete in international events.

“With this development, we expect the government to fully support our Filipino cyber athletes as they hone their skills through training and participation in local and international events,” said Sen. Bam, chairman of the Committee on Science and Technology.

“Also, the inclusion will eventually correct the public’s negative perception about esports, especially if they properly managed and given guidance by the government,” he added.

The Olympic Council of Asia (OCA) announced that esports will be a demonstration sport at the 2018 Asian Games in Jakarta and Palembang, Indonesia. In 2022, esports will be an official medal event at the 2022 Hangzhou Games.

With Sen. Bam’s help, the Philippine esports Association (PeSPA) was formed to strengthen the foundation of esports in the country. Also, it was established to look after the welfare of cyber athletes and stakeholders and the promotion of esports in the country. Sen. Bam was also selected as PeSPA’s honorary chairman.

Sen. Bam has been supporting Filipino esports athletes, who have excelled in previous international events, including the prestigious International DOTA 2 Championship event in Seattle where Filipino squad TNC finished eighth.

The lawmaker also supports the video game development industry in the Philippines because of its potential to create fresh employment opportunities for Filipinos.

NEGOSYO, NOW NA!: Kuwento ni Aling Almira (1)

Mga kanegosyo, noong unang linggo ng Abril ay nagtungo tayo sa Cabana­tuan, Nueva Ecija para magsalita sa graduation ng Nueva Ecija University of Science and Technology (NEUST).

Bago po ako nagtungo sa graduation ng NEUST, dumaan ako sa Negosyo Center sa siyudad na makikita sa ikalawang palapag ng CAL Bldg. sa General Tinio Street.

Ito’y isa sa limang Negosyo Centers sa makikita sa lalawigan. Mayroon din tayong Negosyo Center sa Palayan City, Cabiao, San Jose at Gapan. Nakatakda ring magbukas ngayong taon ang isa pang Negosyo Center sa Science City of Munoz.

***

Sa aking pagbisita sa Negosyo Center sa Cabanatuan, nakausap natin ang mga business counselor na nagbibigay ng payo sa mga negosyante na humihingi ng tulong.

Nakadaupang-palad din natin ang mga may-ari ng ilang negosyo sa lalawigan, kabilang na si Aling Almira Beltran, na kilalang gumagawa ng bags at iba pang produkto gamit ang iba’t ibang disenyo ng beads sa siyudad ng San Jose.

Kasal si Aling Almira kay Mang Reynaldo Beltran at nabiyayaan sila ng tatlong anak na babae.

Natutong magnegosyo si Aling Almira noong siya’y Grade 6 pa lang. Sa impluwensiya ng mga kapitbahay, naengganyo siya at ang kapatid na si Laarni na gumawa ng bags, bracelet at key chains gamit ang beads.

Ibinibenta ng magkapatid ang mga natatapos nilang produkto sa paaralan at sa palengke.

Ang napagbentahan, ginagamit nilang pandagdag sa gastos sa bahay at kanilang pag-aaral.

 

Nakadalawang taon lang si Almira sa kolehiyo bago lumipat sa kursong Computer Secretarial sa Central Luzon State University. Pagkatapos, nakilala niya si Mang Reynaldo at sila’y nagpakasal.

Noong 2012, nadestino si Mang Reynaldo sa Antique kaya napilitan silang lumipat doon.

Pagkatapos ng ilang taon, bumalik sila sa San Jose City at ipinagpatuloy ang paggawa ng beaded bags at mga bagong produkto tulad ng cellphone holders at coin purse.

***

Noong 2014, nagpasya si Aling Almira na tumigil sa paggawa ng beaded bags at sinubukan ang suwerte sa pagtatrabaho sa ibang bansa. Namasukan siya bilang domestic helper sa Riyadh.

Makalipas ang siyam na buwang pagtatrabaho sa Gitnang Silangan, malaking pagsubok ang tumama kay Aling Almira nang akusahan siyang may relasyon sa driver ng kanyang amo.

Kahit walang katotohanan ang akusasyon, nakulong si Aling Almira nang hindi nalalaman ng kanyang pamilya.

Kabilang sa mga kinumpiska ng amo ay ang kanyang cellphone kaya hindi siya makatawag sa pamilya sa Pilipinas upang ipaalam ang kanyang sinapit.

Nalungkot man sa nangyari, pero hindi pa rin pinanghinaan ng loob si Aling Almira. Noong June 28, 2015, sa tulong ng kapwa Pilipino na nakalaya noong araw na iyon, nakapagpadala siya ng sulat sa pamilya.

Habang nakakulong, ginamit ni Aling Almira ang oras para magtrabaho sa loob ng piitan.

Limang buwan din siyang naging tagalinis at tatlong buwan na nag-volunteer sa paggawa ng handicraft, tulad ng key chain, gamit ang Swarovksi bilang pangunahing materyales.

Sa susunod nating kolum, ipagpapatuloy natin ang kuwento ng pagbangon ni Aling Almira mula sa mabigat na pagsubok.

***

Ang Republic Act No. 10644 o Go Negosyo Act ang kauna-unahan kong batas bilang senador noong 16th Congress.

Layunin nitong maglagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa upang suportahan ang mga Pilipino na nais magsimula ng sariling negosyo o tulungang mapalaki ang kasalukuyan nilang negosyo.

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: BIR memo at micro business

Mga Bida, isa sa mga ­batas na nagsusulong ng kapakanan ng maliliit­ na negosyante ay ang ­Barangay Micro Business Enterprise (BMBE) Act of 2002.

Sa ilalim ng BMBE Act of 2002, maraming benepisyo ang nakalinya para sa tinatawag na micro entrepreneurs, o iyong mga negosyong may ari-ariang ‘di lalampas sa P3 milyon­ ang halaga, upang matulu­ngan ­silang umasenso.

Kabilang dito ang exemption sa income tax mula sa kita ng ­operasyon ng negosyo. Hindi rin sila saklaw ng Minimum Wage Law at mabibigyan pa ng tulong sa pautang para sa dagdag na ­puhunan.

Pero sa huling tala, kakaunti lang ang bilang ng micro ­enterprises sa bansa ang nakarehistro bilang BMBEs.

Ito’y dahil sa kakulangan ng impormasyon sa lokal na ­antas at sa mahigpit na requirements na hinihingi ng local ­government units at ilang ahensiya ng pamahalaan, lalo na sa aspeto ng pagbubuwis.

***

Ito ang isa sa mga nais nating baguhin nang isulong natin ang pagsasabatas ng Republic Act 10644 o Go Negosyo Act, ang una sa aking 17 batas sa panahon ko bilang chairman ng Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship noong 16th Congress.

Inamyendahan ng RA 10644 ang BMBE Act of 2002 kung saan inilagay ang Negosyo Centers bilang tanging may ­kapangyarihan na mag-isyu ng BMBE certification.

Ngayon, mas madali nang kumuha ng BMBE certification ang mga kababayan nating micro entrepreneurs sa mahigit 470 Negosyo Centers sa iba’t ibang bahagi ng bansa.

Malaking tulong din ang inilabas na memorandum ng ­Bureau of Internal Revenue (BIR) kamakailan upang mapabilis ang proseso para sa ating micro enterprises.

 

Sa memo ni BIR Commissioner Caesar Dulay, binibigyan ng pahintulot ang mga nasasaklawan ng BMBE na magsumite ng income tax returns (ITR) sa mga Revenue District Offices (RDO) kahit walang buwis na babayaran.

Sa tulong ng bagong panuntunang ito, mas mabilis na para sa micro enterprises na maghain ng ITR sa lahat ng tanggapan ng BIR.

***

Ngayong 17th Congress, tuluy-tuloy pa rin ang pagbabantay natin sa kapakanan ng maliliit na negosyante bilang bahagi ng ating adbokasiya na tulungan ang micro, small and ­medium enterprises (MSMEs) sa bansa.

Kamakailan lang, inihain ko ang Senate Bill No. 169 o ang Small Business Tax Reform Act, na layong patawan ng mas mababang buwis at iba pang benepisyo ang mga maliliit­ na negosyo, maliban pa sa pagpapadali ng proseso sa iba pa nilang pangangailangan para makatayo sa sariling paa at ­tuluyang umasenso.

Sa ilalim ng panukala, lahat ng maliliit na negosyo ay hindi muna pagbabayarin ng income tax sa loob ng unang tatlong taon ng operasyon mula sa petsa ng pagkakatayo. Pagkatapos, sisingilin na sila ng mas mababang buwis sa mga susunod na taon.

Hindi sisingilin ng income tax ang mga maliliit na negosyo­ na kumikita ng mababa sa P300,000 habang sampung ­porsiyentong income tax naman ang kukunin sa kumikita ng P300,000 hanggang P10,000,000.

Kapag naisabatas, magiging simple ang proseso ng bookkeeping at magkakaroon na ng special lane at assistance desk para sa MSEs, maliban pa sa exemption sa tax audit, taunang paghahain ng tax returns at pagbabayad nang hulugan.

Maliban sa pagtulong sa ating micro enterprises, kailangan din nating pabilisin ang proseso sa pagbubuwis ­dahil napag-iiwanan na ang Pilipinas sa aspetong ito.

Sa pag-aaral ng PWC at World Bank, ang Pilipinas ay pang-126 sa 189 ekonomiya pagdating sa tinatawag na Ease of Paying Taxes. Kung gagawing simple ang sistema ng pagbubuwis sa bansa, mas malaki ang tsansa ng ating mga maliliit na negosyo na umasenso.

Ang pag-asensong ito ay magreresulta sa pag-angat ng buhay at dagdag na kabuhayan para sa mas maraming Pilipino.

BIDA KA!: BIR memo at micro business

Mga Bida, isa sa mga ­batas na nagsusulong ng kapakanan ng maliliit­ na negosyante ay ang ­Barangay Micro Business Enterprise (BMBE) Act of 2002.

Sa ilalim ng BMBE Act of 2002, maraming benepisyo ang nakalinya para sa tinatawag na micro entrepreneurs, o iyong mga negosyong may ari-ariang ‘di lalampas sa P3 milyon­ ang halaga, upang matulu­ngan ­silang umasenso.

Kabilang dito ang exemption sa income tax mula sa kita ng ­operasyon ng negosyo. Hindi rin sila saklaw ng Minimum Wage Law at mabibigyan pa ng tulong sa pautang para sa dagdag na ­puhunan.

Pero sa huling tala, kakaunti lang ang bilang ng micro ­enterprises sa bansa ang nakarehistro bilang BMBEs.

Ito’y dahil sa kakulangan ng impormasyon sa lokal na ­antas at sa mahigpit na requirements na hinihingi ng local ­government units at ilang ahensiya ng pamahalaan, lalo na sa aspeto ng pagbubuwis.

***

Ito ang isa sa mga nais nating baguhin nang isulong natin ang pagsasabatas ng Republic Act 10644 o Go Negosyo Act, ang una sa aking 17 batas sa panahon ko bilang chairman ng Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship noong 16th Congress.

Inamyendahan ng RA 10644 ang BMBE Act of 2002 kung saan inilagay ang Negosyo Centers bilang tanging may ­kapangyarihan na mag-isyu ng BMBE certification.

Ngayon, mas madali nang kumuha ng BMBE certification ang mga kababayan nating micro entrepreneurs sa mahigit 470 Negosyo Centers sa iba’t ibang bahagi ng bansa.

Malaking tulong din ang inilabas na memorandum ng ­Bureau of Internal Revenue (BIR) kamakailan upang mapabilis ang proseso para sa ating micro enterprises.

 

Sa memo ni BIR Commissioner Caesar Dulay, binibigyan ng pahintulot ang mga nasasaklawan ng BMBE na magsumite ng income tax returns (ITR) sa mga Revenue District Offices (RDO) kahit walang buwis na babayaran.

Sa tulong ng bagong panuntunang ito, mas mabilis na para sa micro enterprises na maghain ng ITR sa lahat ng tanggapan ng BIR.

***

Ngayong 17th Congress, tuluy-tuloy pa rin ang pagbabantay natin sa kapakanan ng maliliit na negosyante bilang bahagi ng ating adbokasiya na tulungan ang micro, small and ­medium enterprises (MSMEs) sa bansa.

Kamakailan lang, inihain ko ang Senate Bill No. 169 o ang Small Business Tax Reform Act, na layong patawan ng mas mababang buwis at iba pang benepisyo ang mga maliliit­ na negosyo, maliban pa sa pagpapadali ng proseso sa iba pa nilang pangangailangan para makatayo sa sariling paa at ­tuluyang umasenso.

Sa ilalim ng panukala, lahat ng maliliit na negosyo ay hindi muna pagbabayarin ng income tax sa loob ng unang tatlong taon ng operasyon mula sa petsa ng pagkakatayo. Pagkatapos, sisingilin na sila ng mas mababang buwis sa mga susunod na taon.

Hindi sisingilin ng income tax ang mga maliliit na negosyo­ na kumikita ng mababa sa P300,000 habang sampung ­porsiyentong income tax naman ang kukunin sa kumikita ng P300,000 hanggang P10,000,000.

Kapag naisabatas, magiging simple ang proseso ng bookkeeping at magkakaroon na ng special lane at assistance desk para sa MSEs, maliban pa sa exemption sa tax audit, taunang paghahain ng tax returns at pagbabayad nang hulugan.

Maliban sa pagtulong sa ating micro enterprises, kailangan din nating pabilisin ang proseso sa pagbubuwis ­dahil napag-iiwanan na ang Pilipinas sa aspetong ito.

Sa pag-aaral ng PWC at World Bank, ang Pilipinas ay pang-126 sa 189 ekonomiya pagdating sa tinatawag na Ease of Paying Taxes. Kung gagawing simple ang sistema ng pagbubuwis sa bansa, mas malaki ang tsansa ng ating mga maliliit na negosyo na umasenso.

Ang pag-asensong ito ay magreresulta sa pag-angat ng buhay at dagdag na kabuhayan para sa mas maraming Pilipino.

NEGOSYO, NOW NA!: Pagtatanim ng tubo at Internet shop

Mga kanegosyo, kilala si Pasencia Iglesia o Nanay Pasing bilang masipag at tapat na Barangay Kagawad sa Brgy. Banay-Banay, Bayawan City, Negros Oriental.

Sa Negros Occidental isinilang si Nanay Pasing ngunit lumipat sa Negros Oriental nang nasa ika-apat na baitang na siya sa elementarya.

Doon na rin natapos ni Nanay Pasing ang high school bago niya nakilala ang mister na si Jonnary.

Upang mabuhay ang apat nilang anak, nagnegosyo ang mag-asawa ng baboy at nagtanim ng tubo, na siyang pangunahing pananim ng Negros.

Naging maayos naman ang takbo ng negosyo ng mag-asawa ngunit noong 2007, matinding pagsubok ang tumama sa kanilang pamilya at kabuhayan.

Matinding tagtuyot o El Niño ang tumama noon sa rehiyon, na nakaapekto nang husto sa kanilang tubuhan.

Sinikap nilang isalba ang mga pananim subalit karamihan sa mga ito ay hindi na napakinabangan dahil natuyo sa sobrang init.

Sa una, sinubukan munang manghiram ng mag-asawa sa buyer ng kanilang tubo para maisalba ang kabuhayan.

Makalipas ang isang taon, naibangon ng mag-asawa ang negosyo at nabayaran ang lahat ng kanilang utang.

***

 

Makalipas ang ilang taon, muli na namang nalagay sa alanganin ang tubuhan ni Nanay Pasing nang magkulang ang pambili nila ng abono.

Eksakto naman na kabubukas lang ng CARD sa kanilang lugar at inanyayahan siyang sumali ng kaibigan.

Dahil sa ganda ng patakaran, maliban pa sa iba’t ibang benepisyo gaya ng tulong sa pagpapa-aral sa kanyang mga anak, nahikayat si Nanay Pasing na sumali.

Ginamit ni Nanay Pasing ang nahiram na pera bilang pambili ng abono, na siyang muling nagbigay daan sa pagbangon ng kanilang negosyo.

***

Napansin din ni Nanay Pasing ang problema ng kanyang anak sa pag-aaral dahil walang computer shop sa kanilang lugar.

Kailangan pang dumayo ng kanyang anak sa ibang barangay para makagawa ng assignments sa paaralan.

Naisipan ni Nanay Pasing na magtayo ng Internet shop sa kanilang lugar. Sa tulong ng pautang ng CARD, naumpisahan niya ang maliit na computer shop sa kanilang barangay.

Kamakailan lang, nagdagdag pa si Nanay Pasing ng labinlimang computer sa shop na pinatatakbo ng anak na si Joy.

Sa tulong ng CARD, nagsimula na rin ang pagpapatayo sa isa pang negosyo ng mag-asawa — ang Muscovado Milling, na makatutulong sa pagpapalakas ng kanyang negosyong tubo.

Mula sa pagtatanim ng tubo hanggang sa kanilang Internet shop, naging katuwang ni Nanay Pasing ang CARD sa paglalakbay tungo sa pag-asenso.

***

Itinuturing na pinakamalaking microfinance institution sa bansa, nagpapautang ang CARD-MRI ng puhunan sa mga nais magsimula ng negosyo nang walang kolateral at sa mababang interes.

Mayroon na silang iba’t ibang sangay sa Pilipinas, na makikita sa kanilang website na www.cardmri.com at www.cardbankph.com.

***

Ang Republic Act No. 10644 o Go Negosyo Act ang kauna-unahang batas ko bilang senador noong 16th Congress. Layunin nito na maglagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa.

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

Sen. Bam Aquino’s 2017 Graduation Message: Three Secrets

Good morning! Magandang umaga po sa ating lahat!

Before anything else, I’d like to thank you for inviting me to your commencement exercise. It is an honor to be speaking to all of you on such a momentous occasion!

This is the culmination of all your hard work as students! So let’s take some time to thank the people who were part of your journey.

Of course, our teachers who took on the challenge of arming our graduates with the skills they need to succeed beyond these walls.

We must not forget our parents and our family – those who worked so hard to afford your education and support you. I’m sure they are filled with pride today.

Let’s give them all a round of applause! Thank you, teachers, parents, family, friends!

Ang tagumpay ninyo ngayon, mga graduates, ay tagumpay rin ng inyong mga pamilya!

But of course, we must give the biggest, loudest applause to our graduates! Palakpakan niyo po ang inyong mga sarili! Congratulations!

Today, you are celebrating the hard work and sleepless nights you put into finishing your thesis, the nerves you conquered during every exam, and all the times you pushed yourself to excel and do better!

Beyond the academics, today, you are also celebrating the unforgettable moments you created, the friendships you forged, and the person you’ve grown to be.

It is the sum of all these experiences – good and bad, successes and failures – that prepare you for your new adventure outside these walls.

And, truly, dear friends, every Filipino should be given the opportunity to earn a college degree, have a chance at a better job and a better future.

During the course of your education, I’m sure there were times when people in this room were worried about their finances, may mga nahirapan po magbayad ng school fees.

Siguro po may mga kilala rin kayo na hindi nakapagtapos – hindi dahil mababa ang kanilang grades, ngunit dahil nahirapan sila makahanap ng pambayad sa tuition.

Pero mayroon po akong good news para sa inyo at para sa kanila!

In the Senate, we recently passed on third and final reading the Affordable Higher Education for All Act, which will make tuition fees free in all state universities and colleges!

Ang mga kaibigan ninyong hindi nakapagtapos ay pwedeng bumalik sa kolehiyo at, tulad ninyo, maka-graduate na rin!

Ang inyong mga kaibigan, mga kapatid at kamag-anak na nag-aaral sa mga SUC, matutulungan na sila, kahit kaunti, dahil sa libreng tuition.

This is our gift to every Filipino family whose dream is to have a member, at least one person, in their family to earn a college degree.

Pero hindi po ito ang pabaon ko sa inyo ngayon, mga graduates!

My gift to you today, before you venture out into a wild, uncertain, and complicated world, are 3 secrets!

—
The first secret is the secret to living.

Sa mga mayroong smart phone, pakilabas ito at ilagay sa camera mode! Itapat sa inyong katabi. Itapat sa noo… sa ilong… sa pisngi…

Ngayon naman, itabi ang inyong mga phone. Itabi na ‘yan at titigan naman ang inyong katabi.

For five minutes. Stare at your seatmate. Get closer! Lapit pa hanggang sa maamoy mo na ang kanyang hininga… Hanggang sa malaman mo na kung ano kinain niya for lunch.

Ok! 5 mins is up!

How did that feel? Was it uncomfortable?  Alin ang mas nakakailang? Alin ang mas may impact? 

Hindi ba’t mas ramdam mo ang iyong katabi pag walang gadget sa pagitan ninyo? Mas ramdam mo rin ang hiya!

Pero parang mas totoo, parang mas nakilala mo ang kaniyang mukha at pagkibo kapag gamit mo ang iyong dalawang mata.

Friends, life too short to be living behind a screen!

This, dear graduates, is the first secret: Live life with no filters.

If you’re flirting with someone online, lakasan ang loob at makipag-landian in person!

Kung may kaaway ka online, why not have a face-to-face discussion? You might even make a new friend.

In this day of Facebook and Instagram, marami na pong filters sa ating buhay. But these filters should only be in our photos and videos. Filters and preconceptions must not cloud our minds.

We must not allow these filters to waste the experience of knowing each other in real life.

The challenge of this first secret is to experience the world in its fullest, to open our minds beyond a screen, beyond what we think we already know.

Because it is only by living without filters that we truly open up to what the world can offer and what each person can teach us.

That is, to me, the secret to living: to go beyond filters, break down barriers, and genuinely reach out to our fellow men and women.

Tanggalin po natin ang mga harang na iyan at huwag hayaan na hanggang Facebook lang ang pakikitungo natin sa ating mga magulang at sa ating mga kaibigan.

The secret to living is to live life with no filters.

—
Now, what’s the second secret? Secret number 2 is the secret to winning!

“Why are you so good at winning? What did you do?” This question was posed to a very wise man after he won yet another game.

The tall wise man, with his knowing eyes, paused and rubbed his wise old head. Then he answered:
“Excellence is a habit. You are what you repeatedly do.”

Can you guess who this wise man is? It’s none other than… Shaquille O’Neal, legendary basketball player!

After winning so many basketball games, he said the secret to their success was to make excellence a habit!

Truly, habits take up a large part of our day-today and habits lead to success. So how can we expect to succeed if we get used to the mediocre, ang “Pwede Na”?

Makapasa lang – maka-graduate lang. Pwede na ‘yun!
Ang bako-bakong daanan – nadadaanan pa naman. Pwede na ‘yan!
Ang mabagal na internet – nakaka-download pa rin naman. Pwede na!

Pero hindi pwede and pwede na. Kasi pwede pa! Kaya pa nating pagbutihin, pagandahin, pabilisin, palakasin, padamihin… Kaya pa natin basta’t handa tayong magtrabaho at gawing gawiin – gawing habit.

And we do not need to be born very talented or very intelligent to be excellent. What it takes is practice and effort!

A recent psychological study revealed that the key characteristic for success is actually a combination of passion and perseverance This combination is what psychologist Angela Duckworth calls grit.

Grit! It is the ability to keep trying and keep working with heart!

I hope you stay with me for this equation; huling math lesson niyo na ito, promise!

If Talent x Effort = Skill
And Skill x Effort = Achievement

Then with a little Algebra:
Talent x Effort x Effort = Achievement

So you see, effort counts twice!

Let’s take it from Shaq, from science and from our basic math! The secret to winning, the secret to success, is to keep working hard to make excellence a habit.

Now we’re down to the last and final secret for all of you. And this, I think, is the most important.

The third secret is the secret to happiness!

During my days as a social entrepreneur, I was fortunate enough to be part of the World Economic Forum in Switzerland and one of the seminars I attended was entitled “The Secret to Happiness”.

I was so surprised to see that this seminar was attended by some of the richest, most accomplished leaders around the world… Mga tulad nina Bill Gates, hindi rin pala nila alam ang sikreto!

The speaker in this seminar was actually a scientist who was there to talk about the research they conducted on the human brain.

She said that in moments when humans are happy, certain chemicals are released in the brain and they were able to measure this.

So what they did was try to look for the moments and memories in our life that make our brain release a lot of these “happy chemicals”!

But before she revealed the secret to happiness, she wanted to know what the crowd of VIPs thought. Baka naman alam na nila ang sagot!

She asked everyone, “Do we feel happiest when we have so much money?”

Even the wealthiest men in the room shook their heads no. A lot of money did not make them happy.

“Do we feel happiest when we’ve accomplished so much? When we have earned so many degrees and won so many awards?”

The room was silent. Hindi pa rin!

Her third question really made us think – Do we feel happiest when we are in love?

Yes ba? Mukang maraming inlove/sawi dito!

The answer is no. The secret to happiness is not love and romance; it’s not money; it’s not accomplishments.

The secret to happiness, dear graduates, is kindness and compassion for others.

According to scientific research, “happy chemicals” are released in our brains during moments when: one, we are most kind and, two, when we are most compassionate.

Are you surprised? When I heard it, I was surprised. It was a big realization for me… and I hope this secret warms your heart as it did mine.

Because in these days when we are asked to be tough, to be cold, and to harden our hearts… Now, more than ever, we need to remember to be kind and compassionate to one another.

We must remember that there is courage and there is true happiness in being kind and compassionate to our fellow Filipinos.

Dearest graduates, now with these three secrets, I hope you can live a life that is rich in experiences and rich in love.

I sincerely wish that all of you find both success and happiness, because those two don’t always go hand-in-hand.

And I fervently pray that you never forget your capacity to make your own life better, make the lives of your loved ones better, and even improve the lives of the people in your community.

Lastly, huwag na huwag niyo pong kalilimutan na kahit graduate na kayo, nandito pa rin kami para suportahan kayo at maging cheerleader niyo!

Your teachers, your friends, your family, your parents will always be here to support you.

Because you need them and they need you. Friends, now more than ever, we need each other.

If we, as a nation, can build bridges instead of walls, build respect instead of hate, build friendship instead of rivalry…

If we can build up instead of tear down, then the Philippines can move out of mediocrity and we can finally live in a kind and compassionate society that cares for one another.

This hope for our country and these secrets you can use in your life beyond these halls, iyan po ang aking pabaon.

Thank you, everyone. And congratulations, once again, to our graduates!

Bam pushes for learning resource centers for children with special needs

As part of his advocacy to provide quality education to everyone, a senator is pushing for the creation of learning resource centers for Filipino children with special needs to give them a chance to learn regardless of their circumstance.

“Sa edukasyon, importante na mabigyan ng sapat na pagkakataon ang lahat, maging anuman ang kalagayan nila sa buhay, upang matuto at makapag-aral,” said Sen. Bam Aquino, author of Senate Bill 1414, which seeks to make education inclusive and accessible to every Filipino child by establishing a framework for special needs education implementation nationwide.

Sen. Bam said the Department of Education (DepEd) reported an estimated 350,000 students with special needs while Save the Children revealed that only one of three Filipino children with special needs has a chance to go to school.

In addition, Sen. Bam said only one in seven of those children attending school has access to specialized education that caters to their varied needs.

“Sadly, our country’s education system is currently under-equipped to cater to the individual and unique requirements of students with special needs,” said Sen. Bam, adding that parents find it difficult to provide their children the education they need given only a few public schools have SPED centers.

“The SPED program and most of our educators also lack the necessary skills and training to accommodate students with exceptionalities,” explained Sen. Bam.

In accordance with the mandate of our Constitution, Presidential Decree No. 603, and the Magna Carta for Persons with Disability, Sen. Bam said the measure will push for the establishment of inclusive education learning resource centers.

These centers will serve as source of appropriate instructional materials, tools, devices, gadgets, and equipment that educators can use in their classrooms to ensure that students with special needs are properly supported and enabled to learn alongside their peers.

“It is our duty to become their partners in achieving this goal to provide a brighter future for our children and our country,” said Sen. Bam, who was chairman of the Committee on Education in the 17th Congress until February.

As Committee on Education chairman, Sen. Bam pushed for the passage of Senate Bill No. 1304 or the Affordable Higher Education for All as principal sponsor and co-author. The measure was approved by the Senate on third and final reading via an 18-0 vote.

If enacted into law, it will institutionalize free tuition in SUCs all over the country, giving underprivileged students a chance to earn a college degree.

It will also streamline and strengthen all Student Financial Assistance Programs (StuFAP), making it available to students who want to pursue higher education in private institutions, as well as subsidizing other expenses of SUC students.

BIDA KA!: Tatlong sikreto

Mga Bida, kamakailan ay naanyayahan ako bilang guest speaker sa graduation ng dalawang state universities sa Tacloban, Leyte.

Sa aking speech sa graduation ng Eastern Visayas State Univer­sity (EVSU) at Leyte Normal University (LNU), ibinahagi natin ang magandang balita na nakapasa na sa Senado ang Senate Bill No. 1304 o Affordable Higher Education for All.

Sa harap ng mga magtatapos, binigyang diin ko na ang panu­kalang ito ay magbibigay sa lahat ng Pilipino ng pagkakataong makatapos sa kolehiyo at magkaroon ng magandang kinabukasan.

Masaya namang tinanggap ng mga nagtapos pati na ng kanilang mga magulang ang aking ibinalita. Karamihan kasi sa kanila ay may anak o kapatid na hindi pa nakakatapos o ­tutuntong pa lang sa kolehiyo.

Umaasa tayo na sa pagpapatuloy ng sesyon sa Mayo, ­lalabas na rin ang bersiyon ng Kamara upang masimulan na ang bicameral conference committee.

Matapos maratipikahan ang pinal na bersiyon, ito’y dadal­hin na sa Malacañang para sa pirma ng Pangulo. Nais nating ­tiyakin na ito’y maipatutupad pagsapit ng 2017-18 school year.

Kapag naisabatas, magiging libre na ang tuition sa ­lahat ng SUCs at palalakasin nito ang lahat ng Student ­Financial ­Assistance Programs (StuFAP), para makatulong sa mas maraming estudyante na nais magtapos ng kolehiyo sa ­pribadong institusyon.

***

Ibinahagi ko rin sa mga nagtapos ang tatlong mahaha­lagang sikreto bilang pabaon na maaari nilang magamit at ­paghugutan ng aral sa panibagong yugto ng kanilang buhay paglabas nila sa EVSU at LNU.

Sa panahon ngayon, uso ang cellphone, tablet at social ­media na ating ginagamit sa pakikipag-ugnayan sa iba’t ibang tao sa ating buhay.

 

Subalit, madalas nakukuntento na lang tayo na rito na lang nakikita at nakakausap ang ating pamilya, mga kaibigan at iba pang mahal sa buhay.

Ang unang sikreto ay huwag mamuhay sa harapan lang ng screen ng cellphone o tablet at mamuhay nang walang anumang filter.

Mas maganda kung makakausap natin nang harapan at ­hindi sa gadget o online ang mga mahalagang tao sa ating buhay. Huwag nating sayangin ang pagkakataon na maranasan ang mundo nang labas sa cellphone camera at social media.

Tanggalin natin ang mga harang na iyan. Huwag po ­nating hayaan na mayroong balakid sa pagitan natin at sa mahal ­natin sa buhay.

Ikalawang sikreto naman ay ang sikreto sa tagumpay.

Paano tayo magtatagumpay kung nasanay tayo sa ­katwiran na ‘Pwede Na’ Makapasa lang, maka-graduate lang. Puwede na ‘yan!

Ngunit hindi puwede ang ganitong pananaw sa buhay. Kaya po nating pagbutihin at kaya nating pagandahin. Kaya po natin basta’t handa tayong magtrabaho at gawing bahagi ng ating buhay ang tinatawag na excellence.

Sa ganitong paraan, mas malaki ang tsansa nating magtagumpay sa buhay.

Ikatlo ay ang sikreto sa kaligayan. Sabi ng iba, pera, pag-ibig o ‘di kaya’y mga naabot sa buhay ang sikreto ng ­kaligayahan.

Sabi ng isang scientist, hindi pera, pag-ibig o mga narating sa buhay ang pagmumulan ng kaligayahan kundi ang pagiging mabait at pagkalinga sa ating kapwa.

Kapag tayo’y nagpapakita ng kabaitan at pag-­aalaga sa ating mga kasama sa araw-araw, ito ang ­panahon na nagbi­bigay sa atin ng totoong kasiyahan sa ating puso at kaluluwa.

Nakita kong tumu­tungo naman ang mga ­graduate at nakikinig sa aking munting pabaon sa kanila.

Sinabi ko rin na ang mga tumulong sa kani­lang makapagtapos — mula sa mga guro, magulang, at mga ­kaibigan — ay naririyan pa rin at nagnanais ng kanilang tagumpay sa buhay.

Mga Bida, ang mga sikretong ito ay hindi lang para sa mga magtatapos kundi para sa ating lahat upang tayo’y mas maging matagum­pay na Pillipino.

Scroll to top