Author: teambam

TRANSCRIPT: Bam on Leni Robredo, Negosyo Centers

Transcript of Interview in General Santos City, 11 January 2016

 

Q: Unang una po sa lahat Sen. Bam, kumusta po kayo? Ano po ang mahalagang bagay sa pagpunta ninyo dito sa Socsargen ang tinitingnan ninyo?

 

Sen. Bam: Opo. Nagbabalik po tayo dito sa General Santos. Kagabi po tayo ang guest speaker sa Hinugyaw Festival ng Koronadal, ito po ang panghuling gabi nila. Nagkaroon po ng napakasayang street dancing, at tayo po ang special guest po doon, at natutuwa po kami at nakabalik kami sa Koronadal gaya po sa General Santos. 

 

Parang dalawang taon na bago tayo makabalik and we’re happy to be back. Kitang kita po napakaraming pagbabago po dito. Napakaraming mga bagong building, mga bagong highway.  Napakalawak at nagulat din ako. Just happy to be back dito sa napakagandang Socsargen. 

 

Ngayon po na pasimula na po ang session namin sa Senado, magsisimula na po next week.  Mayroon pa po kaming tatlong linggo para itulak ang mahahalagang batas na nakabinbin pa. 

 

In the past 2 ½ years, nakaka 8 laws na din po tayo. Ang una po nating batas ay ang Go Negosyo Law, nagbubuo po ito ng mga negosyo sa iba’t ibang lugar. 

 

Dito po sa General Santos, sa DTI building, mayroon po tayong Negosyo Center dito. Ito po ang negosyo center na may pinakamaraming na-train na maliliit na negosyante.  Over 5,000 po dito po sa General Santos kaya po natutuwa naman po kami. 

 

Nasa Koronadal po kami kagabi mayroon na din pong bagong negosyo center po doon. Iyon po ang laman ng Go Negosyo Law po natin.

 

Q: So marami pong nagkabenepisyo na po? 

 

Sen. Bam: Well sa Koronadal 3 weeks old pa lang siya. December 31 po siya itinayo, pero ang dito po sa GenSan May pa last year. I think over 5,000-6,000 na ang natutulungan. 

 

In the Philipines mayroon na tayong 130 na Negosyo Centers and this is because of the Go Negosyo Law natin. 

 

This year 2016, magkakaroon pa tayo ng dagdag pa. Ang total po by the end of this year 2016, magiging 300 Negosyo Centers na tumutulong po sa mga maliliit nating negosyante. 

 

Q: Sen. Bam, ang balita po namin kayo po ang campaign manager ng LP, at lalong lalo na po kay vice presidential candidate na si Cong. Leni. 

 

Sen. Bam: Opo ako po. Well nag volunteer po ako at naatasan din na maging campaign manager ni Cong. Leni Robredo at natutuwa naman po ako na maging kasama sa kanyang balak na pagtakbo na VP ng ating bansa. 

 

Tingin po namin siya po yung pinaka mainam at pinakamaayos at pinaka-deserving na maging VP po ng ating bansa. 

 

Q: Kasi dito sa GenSan hindi pa masyadong kilala si Cong. Leni Robredo. Anong klaseng congressman po siya or ano po ang background niya? 

 

Sen. Bam: Actually sa totoo po si Cong. Leni, siya po ang pinakabagong national face na lumabas, October lang po siya nagdeklara. 

 

Alam ko din po ang kanyang asawa na si Jesse Robredo malapit po sa mga mayors and governors dito sa Mindanao, in fact sa Koronadal po may Jesse Robredo Avenue na nakapangalan sa kanya. 

 

But more than that, siya po ay isang tao na matagal nang nagtrabaho sa komunidad. Matagal na nagtrabaho kasama ang mahihirap sa ating bansa. Naging isang abugado sa Public Attorney’s Office, libre pong pagbibigay ng mga pagdedepensa sa mga kababayan nating nasasakdal na walang pera.

 

Sumama po siya sa Saligan, again nagbibigay po ng tulong, tulong ligal na libre sa mga magsasaka, mangingisda, katutubo.  Iyon din po ang klase ng kanyang liderato. 

 

Doon po talaga sa mga tao, sa mga komunidad, wala pong pag-aatubiling tumulong sa mga nangangailangan sa ating bayan. 

 

Q: Ano po ang mga plataporma po ni Cong. Leni?

 

Sen. Bam: Well hindi po lalayo sa kanyang karanasan na pgtulong sa ating mga kababayan. Una po riyan ang economic empowerment po sa mga kababaihan. Siya lang po ang babaeng tumatakbo na VP, so naka-focus po ang economic empowerment pagdating po sa mga kababaihan at pagtulong po na magkaroon ng trabaho at negosyo.

 

Iyong pangalawa po riyan ay ang paglaban po sa gutom.  Kasi ang hunger lalo na sa rural country side natin ay napakatindi pa rin.  So ang paglaban po riyan gamit ang ating kultura at gamit po ang tulong sa ating mga kababayan na nasa kanayunan. 

 

Ang pangatlo po pagsisigurado na ang ating kanayunan ay umunlad. Kasi po sa Metro Manila sa totoo lang napaka-congested na.  Napansin ko rin dito may traffic na rin po. 

 

Kita naman po natin na malakas ang traffic dahil ang ating development ang naka-concentrate sa mga siyudad.  Dapat po ang mga kanayunan natin ay mayroon ding development para po ang mga kababayan natin, hindi na kailangan pumunta pa sa mga siyudad. O di kaya ay mahanap nila ang mga kanilang hinahanap doon sa kanilang nilalagyan. 

 

Ang Naga po in the 19 years na panunungkulan po ni Sec. Jesse, nag-transform po ang Naga, mula sa isang 6th class municipality, naging isang siyudad. 

 

Nakita po roon na hindi na kailangan pumunta ng Maynila upang makakuha pa ng oportunidad. Doon mismo sa Naga, nagawan na nila ng paraan para umunlad ang kanayunan, naging very successful, naging progressive.  

 

At ang mga tao po roon, doon na nila nakita ang kanilang kasaganahan. 

 

That’s another thing na binibigyan po niya ng pansin. Ang mga pagtulong po sa mga provinces natin, cities, municipalities na wala sa Metro Manila na magkaroon ng sapat na tulong upang sila mismo umunlad din. 

 

Alam ninyo po, si PNoy kasama ko rin, hindi naman po kami pipili ng hindi makakatulong sa ating bansa. Kami po napaka-excited po namin sa kampanyang ito. 

 

Naniniwala po kami na siya ang the best and most deserving po na makakuha ng tulong sa ating susunod na eleksyon. I’m very excited to work with Cong. Leni Robredo and Sec. Roxas as well. 

 

Q: May mensahe po ba kayo sa GenSan at sa Mindanao?

 

Sen Bam: Ako naman po hindi naman ako tatakbo. Campaign Manager. 

 

Kasi ang palaging batikos sa amin ang mga tumatakbo pumupunta lamang sila pag eleksyon. Ako po hindi po ako tumatakbo pero nandito po ako. 

 

Unang una, para masigurado ang mga programang tinutulak namin ang totoo. Ang Negosyo Center po, iyan ang laman ng aking unang batas, iyong Go Negosyo Law. 

 

Sinisigurado po natin na bawat lugar functioning hindi lang po magandang building, kaya po dito sa GenSan, sa DTI siya nakabase.

 

Sana po puntahan ninyo po kung kailangan ninyo ng trainings, paghahanap ng pondo, mga bilihin sa mga merkado.  Pumunta po kayo para ma-avail ninyo po ang services sa negoso centers natin. 

 

Kung hindi po maganda ang experiences ninyo, pakisabi po sa Facebook page kasi mino-monitor po natin. Kung maganda po ang experiences ninyo, sabihin niyo rin po sa amin para mabigyan naman natin ng complement yung mga centers po natin. 

 

Dito po sa Socsargen, nakita po natin na very active ang pagnenegosyo. Ang maliliit na negosyo kailangan natin tulungan upang maging stable, sustainable, at maging mas malaking negosyo. 

 

Iyon naman po ang naging pangako natin 2 ½ years ago at itutuloy po natin yan. So ako po, I just hope na makakabalik po ako ulit at sana sa pagbalik natin mas makita pa natin ang kaularan especially po sa mga small business owners natin. 

 

In the next election sana po piliin natin ang tutulong talaga sa ating mga kababayan especially po nasa ibaba, nasa labas, at nasa laylayan ng lipunan, iyong mga nangangailangan sana po piliin natin mabuti ang ating leader. 

 

Iyong puso po nila nasa mahihirap sa ating bansa. Salamat po.

NEGOSYO, NOW NA!: Tsaang Pambayani

Mga Kanegosyo, sa nakaraan nating kolum, napag-usapan natin ang tungkol sa innovation at ang kahalagahan nito sa ikatatagumpay ng negosyo.

Isa sa magandang kuwento ng innovation ay ang Bayani Brew, na sinimulan ni Ron Dizon noong October 2012 kasama sina Xilca Alvarez at Shanon Khadka.

Kamakailan ay nakakuwentuhan natin si Ron at ibinahagi niya ang kanilang karanasan sa pagnenegosyo.

***

Isa siyang manager sa isang multinational IT company sa loob ng siyam na taon kaya wala sa dugo niya ang pagiging social entrepreneur.

Gusto niyang makapasok sa isang trabahong makatutulong sa marami, lalo na sa nangangailangan. Doon pumasok sa kanya ang konsepto ng social entrepreneurship.

Mga Kanegosyo, bago marahil sa marami ang social entrepreneurship. Ito’y isang uri ng pagnenegosyo kung saan sabay na kumikita ang negosyo pati ang mga komunidad na tinutulungan nito.

Bago tayo naging senador, isa tayong social entrepreneur. Tumutulong ang itinayo nating negosyo sa mga nanay na may-ari ng mga sari-sari store na palakihin ang mga ito noon.

***

Mabalik tayo kay Ron.  Nag-research siya tungkol sa kung ano ang social entrepreneurship at nalaman niyang marami palang grupong may kinalaman sa ganoong uri ng pagnenegosyo sa bansa at maraming nagbibigay ng seminar at forum tungkol dito.

Una niyang pinuntahan ang Center for Social Innovation ng Gawad Kalinga. Doon niya nakilala ang marami pa na hindi nabibigyan ng atensiyon at hindi napapakinggan ang kuwento.

Sa laki ng inspirasyong nakuha niya, umalis siya sa trabaho at nag-volunteer sa Gawad Kalinga.

Doon niya natuklasan ang “tsaang bukid,” na gawa sa lokal na sangkap, na ibinibigay ng mga komunidad sa mga bumibisita sa farm.

Ang isang uri nito ay pinagsamang tanglad at pandan at ang isa naman ay mula sa talbos ng kamote.

Nagkaroon siya ng ideya mula sa panukala ni Gawad Kalinga founder Tito Tony Meloto, na i-package ang “tsaang bukid” sa isang bottled iced tea na patok sa mga mamimili.

Sa paraang ito, makatutulong ng malaki sa mga magsasaka na nagtatanim ng tanglad, pandan at talbos ng kamote.

Sa una, iba-iba ang ginawa nila bago tuluyang naisa-pinal ang mga ibebentang flavor sa merkado.

***

Nang mabuo nina Ron, Xilca at Shanon ang sangkap para sa ibebentang tsaa, doon na nabuo ang “Bayani Brew”.

Maliban sa sangkap, tinutukan din nina Ron ang packaging ng “Bayani Brew” upang gumawa ito ng marka na dominado ng iba’t ibang produktong iced tea.

Inilagay din ng tatlo ang logo ng “Bayani Brew” sa disenyo ng bote ng produkto upang lalo pang makilala na ito’y gawa sa Pilipinas.

Nakatataba ng puso na mayroon isang produkto sa merkado na iced tea na galing sa mga komunidad natin ang mga sangkap, hindi gaya ng iba na mula sa ibang bansa ang ingredients.

Dagdag pa rito, maraming magsasaka ang nabibigyan ng kabuhayan dahil sa kanila direktang kinukuha ang sangkap na gamit ng “Bayani Brew”.

NEGOSYO, NOW NA!: Bagong Taon, Bagong Produkto

Mga Kanegosyo, isang manigong bagong taon sa ating lahat!

Sana’y naging mabuti at matagumpay ang inyong 2015 lalo na sa pagnenegosyo.  

Ngayong 2016, harapin natin ito ng may positibong pananaw at pag-asa na lalong lumago ang ating mga pangkabuhayan para maabot natin ang mga pangarap natin at ng ating pamilya!

***

Noong Disyembre, muli nating nakausap si Mon Lopez, ang executive director ng Go Negosyo, sa ating programang “Status Update”.

Kamakailan, sinabi niya na naging partner ang Go Negosyo sa katatapos na APEC SME Summit.

Ito ang pagpupulong ng 21 pinuno ng mga ekonomiya sa buong mundo na ginawa rito sa ating bansa.

Isang karangalan para sa ating mga Pilipino ang pangyayaring ito dahil muli na naman tayong kinilala ng iba’t ibang lahi sa ating lumamalago at umuunlad na bansa.

Sa mga hindi nakakaalam, mga Kanegosyo, isa sa mga naging tampok ng nasabing pulong ang pagbibigay diin sa kahalagahan ng micro, small and medium enterprises (MSMEs) o ang maliliit na negosyo sa kaunlaran ng bansa.

Sa isang joint communiqué sa pagtatapos ng APEC Summit, kinilala ng 21 APEC leaders ang kahalagahan ng MSMEs sa paglaban sa kahirapan at malawakang kaunlaran at nangakong magtatrabaho para sa globalisasyon nito.

***

Sa kuwento ni Mon, isa sa mga napag-usapan sa APEC SME Summit ay ang kahalagahan ng innovation o pagiging iba ng isang produkto upang maging angat sa mga kakumpitensiya sa merkado.

Ayon sa kanya, kailangang kakaiba ang isang produkto upang makaungos sa iba. Aniya, ang pagiging makabago at malikhain ang sagot sa pag-angat ng produkto.

Mahalaga ito lalo pa’t masikip na ang kumpetisyon sa lokal na merkado, kung saan gitgitan ang labanan sa pagitan ng mga negosyanteng Pinoy.

Mahigpit na nga ang kumpetisyon sa pagitan ng lokal na negosyante, pinasukan pa ito ng pumapasok na imported na produkto lalo na sa pagbubukas ng ating mga merkado sa buong mundo.

Napag-usapan namin ni Mon na napakahalaga ang innovation – ang paglalagay ng “bago” o “pagkakaiba” sa ating mga produkto para pumatok sa mamimili.

Nasa packaging man iyan, nasa bagong flavor, nasa kulay, nasa pinagsamang serbisyo, basta kakaiba na kikiliti sa imahinasyon ng mamimili, siguradong tatangkilikin ito ng ating mga kababayan, o kaya pati ang mga dayuhang mamimili pa!

Kung hindi ito mangyayari, malulunod lang tayo sa dami ng produkto sa merkado.

Mga Kanegosyo, sinabi naman namin ni Mon na likas na malikhain ang mga Pinoy at malikot ang mga isip na siyang magagamit natin para patuloy nating gawing kakaiba ang ating mga produkto’t serbisyo.

***

Bilang tulong sa pagpapaunlad ng innovation, isinagawa ng Go Negosyo, sa tulong ng US Embassy, ang programang Youth Entrepreneurship Development, isang tatlong araw na workshop sa iba’t ibang lugar.

Sa nasabing workshop, itinuro sa mga kabataan ang tamang hakbang sa pagsisimula ng negosyo, kabilang na ang kahalagahan ng innovation at kung paano mapapaganda ang positioning para maging angat sa iba.

Tuluy-tuloy ang pagtuturo ng Go Negosyo sa makabago at nagsisimulang negosyante.

Nariyan din ang mga Negosyo Center na itinayo natin para tumulong sa mga nais magtayo ng sariling pangkabuhayan ngayong darating na taon.

Kayo, mga Kanegosyo, ano ang makabago at kakaibang produkto o serbisyo na inyong naiisip? 

Statement of Bam Aquino on the Rappler Article about the Balay Banning

While I admit that some members of the LP were surprised by my SET vote, nais kong idiin na ginalang naman nila ang naging desisyon natin at walang sinuman sa partido ang sumubok na impluwensiyahan ako sa kaso.
 
Ngayon, abala tayo sa pagtiyak na mananalo sina Mar Roxas, Leni Robredo at ang buong LP Senate slate sa 2016 elections.
 
Ang mga balita-balitang mga ganito ay mga tangka lamang na ilihis ang ating atensiyon. Tuloy-tuloy tayo sa pagpapanalo para kay Mar, Leni, at ang ating LP Senate slate!

NEGOSYO, NOW NA!: Kumpitensiyang Patatas

Mga Kanegosyo, noong nakaraang linggo, tinalakay natin kung paano nagsimula sina JoeMag, ang may ari ng matagumpay na negosyong Potato Corner.

Nang nagsisimula pa lamang sila, naharap siya sa isang mabigat na desisyon – ang iwanan niya ang kanyang trabaho o sumuong sa walang kasiguraduhang pagnenegosyo.

Dahil sa pagmamahal sa pamilya at nais na magtagumpay, sumugal siya at naging negosyante.

Sulit naman ang kanyang ginawa dahil nabawi nila ang kanilang puhunan pagkatapos ng isang buwan pa lamang.

***

Ipagpapatuloy natin ngayon ang kuwento nina JoeMag, mga Kanegosyo, lalo na at hindi lang tagumpay ang kanilang naranasan.

Sa pagsikat nila, dumami rin ang nagtayo ng Potato stands sa bansa.  Aniya, sa loob ng dalawang taon, 200 kakumpitensiya ang nagtayo ng katulad nilang nanegosyo.

Marami rin ang nagtanong sa kanila kung sila ba ay nag-fafranchise dahil bilib sila sa potensyal ng negosyo.  May mga nag-alok na rin ng lugar kung saan maaari silang maglagay ng stand.

Pinag-aralang mabuti nilang magkakaibigan kung anong stratehiya ang pinakamainam sa lumalaking negosyo at lumalawak na kumpetesiyon.

Nagdesisyon sila na franchising ang susunod na hakbang para lalong mapalago at mapatibay ang negosyo.

***

Maraming hinarap na hamon ang Potato Corner nang magsimula na silang mag-franchise.

Una rito ay kung sino ang magpapatakbo sa kumpanya. Dahil nga apat silang magbabarkadang nagsimula ng Potato Corner, nagkaroon ng mga gusot at hindi pagkakaintindihan, tulad sa pamumuno.

“Two heads running a business is a monster,” sabi ni JoeMag. 

Napakahalagang maayos ang mga may ari para hindi magulo ang negosyo.  Nagkasundo sila na iisa lang ang magpapatakbo ng negosyo sa araw-araw para hindi magulo.

Naging malaking hamon din ang pagpasok nila sa franchising.  Malaki ang pagkakaiba ng pagpapatakbo ng franchising doon sa company-owned.

Una, kailangang maging tapat at transparent sa lahat ng transaksiyon dahil maraming franchisees ang nakatutok sa operasyon. Naniniwala silang karapatan ito ng franchisee dahil sila’y maituturing na ring may-ari ng kumpanya.

Nauubos din ang oras nila sa pakikipag-usap sa franchisees. Dahil sila’y mga may-ari ng kumpanya, mas gusto nilang kausap ang may-ari rin gaya ni JoeMag.

Idinidiin niya na sa franchising, mahalagang matutukan ang kapakanan ng franchisees dahil sa malaki nilang tulong para mapaangat at manatiling tumatakbo ang negosyo.

May panahon pa sa kasaysayan ng Potato Corner na hindi sila sumuweldo para matugunan lang ang pangangailangan ng mga franchisee.

Sa kabila ng hirap sa merkado, malaki ang pasasalamat nila sa franchising. Sabi nga niya, kung hindi sila sumugal sa franchising, baka nagsara na agad ang Potato Corner.

Makalipas ang 23 taon, mayroon nang 500 tindahan ang Potato Corner sa Pilipinas at 100 sa labas ng bansa, kabilang ang United States, Indonesia, Panama, Singapore at Thailand.

Kaya mga Kanegosyo, huwag matakot sa kumpetisyon. Ituloy lang ang laban sa pagnenegosyo!

NEGOSYO, NOW NA!: Pinoy Pried Patatas

Mga Kanegosyo, may panahon sa ating buhay pagnenegosyo na kailangang gumawa ng isang napakalaking desisyon.

Sa mga nagsisimulang magnegosyo, darating ang punto na kailangan nating pumili, ang manatili sa trabaho natin at pumapasok ang sweldo, o ang iwan ang karera para ibuhos ang lahat sa sinimulang negosyo.

Nakakatakot, nakakakaba, pero kung mapagtagumpayan, sulit.

Ito ang naging kuwento ng Potato Corner, isang sikat na negosyong nagsimula dalawampu’t tatlong taon na ang nakalipas.

***

Sa ating pag-uusap ni Jose Magsaysay o “JoeMag”, may ari ng Potato Corner, sa programang “Status Update”, ikinuwento niya ang susi sa tagumpay ng negosyong sinimulan niya kasama ang tatlo pang kaibigan noong 1992.

Noong panahong iyon, nagtatrabaho siya sa isang international burger chain. Nang magkaanak, naisip niya kung paano niya ito mapag-aaral sa magandang eskuwelahan at mabibigyan nang maayos na kinabukasan.

Naisip niyang maghanap ng sideline para magkaroon ng dagdag na kita. Nagkataon naman na inimbitahan siya ng tatlong kaibigang magtayo ng negosyo.

Kumuha sila ng inspirasyon sa kanyang bayaw na yumaman dahil sa paglalagay ng iba’t ibang flavor sa popcorn.

Kaya inisip nilang magkakaibigan kung anong produkto pa ang maaaring pumatok kung lalagyan ng iba’t ibang flavor.

Napagdesisyunan nilang lagyan ng iba’t ibang lasa ang French fries, gaya ng cheese at barbeque.

Doon na nga isinilang ang Potato Corner, na masasabing kauna-unahang flavored fries sa mundo.

Bilang panimula, nag-ambag sila ng tig-P37,500 para masimulan na ang unang outlet ng Potato Corner.

Ibinenta nila ang kanilang french fries sa iba’t ibang laki, mula sa regular fries hanggang sa tera fries, na siyang napakarami!

Dalawang buwan matapos magbukas ang unang outlet, ipinatawag siya ng kanyang boss sa burger chain. Doon, pinapili na siya kung mananatili sa kumpanya o tututok sa Potato Corner.

Kinailangang pumili ni JoeMag.  Iiwan ba niya ang kanyang trabaho, na may siguradong buwanang suweldo ngunit baka hindi matutustusan ang pangangailangan ng pamilya?

O iwan ito at sumugal sa maliit na negosyo na maaaring magtagumpay o matalo?

Napakahirap na panahon para sa kanya.  Ngunit sa kanyang pagmahahal sa pamilya at nais niyang mabigyan ng magandang kinabukasan ang mga ito, sumugal siya.

Pinili niya ang Potato Corner. Kahit na dalawang buwan pa lamang ito, tumalon na siya rito.

***

Mga Kanegosyo, hindi siya nagkamali dahil sa unang buwan pa lang ng operasyon, nabawi na nila ang kanilang puhunan. Bihira itong mangyari, lalo pa’t ang ibang negosyo ay inaabot ng taon bago mabawi ang puhunan.

Nang makita ang tagumpay ng Potato Corner, marami na ring nagsulputang iba’t ibang French Fries stand. Sa unang dalawang buwan pa lang, ang dami nang gumaya!

Sa susunod na linggo, talakayin natin ang naging kumpetisyon at ang kanilang mga hakbang para lalong makalaban sa merkado!

NEGOSYO, NOW NA!: Tulong ng DOST

Mga Kanegosyo, gaya ng ating naipangako noong nakaraang Lunes, itutuloy natin ang kuwento ni Tricia Castrodes, may-ari ng sikat na Cookie Sticks.

Bilang isang negosyante na nanggaling sa pagbebenta ng cupcake at cake, isa sa mga malaking hamon na kanyang ikinaharap ay ang pag-iimbentaryo sa kanilang produkto. 

Malaking hamon ang inventory, lalo na sa mga nagsisimulang negosyante gaya ng Cookie Sticks. 

Mula sa packaging at labels, kailangang laging may nakahanda dahil ito’y mahalagang bahagi ng ibebentang produkto.

Kinailangan din niyang magtungo sa ibang bansa, gaya ng Hong Kong, para makahanap ng tamang uri at design ng packaging.

Maliban pa rito, kailangan pang hintayin ang dagsa ng pagbili ng tao upang makinabang sa discount kapag maraming binibili o ino-order na packaging. 

***

Isa pang naging strategy niya ay pagbebenta ng apat na uri ng size ng Cookie Sticks — large, medium, small at stookies.

Bite-sized lang ang stookies kaya madali itong kainin at ipamigay. Kumbaga, maaari itong patikim.

Madalas, ang stookies muna ang binibili ng customer. Kung minsan, lahat ng flavor ay binibili nila at kung ano ang pinaka-paborito nila, saka lang sila bibili ng mas malaking size.

Ang paggawa rin ng iba’t ibang size ay bahagi rin ng pag-maximize ng production.

Tuwing packaging kasi, mayroong nababaling cookies at ito ang nilalagay nila sa stookies. Walang nasasayang sa kanilang produkto.

***

Malaki ang pasalamat niya sa ayuda ng ibinigay ng DOST, na isa sa mga nakatulong upang mapalago nila ang negosyo. Ito’y sa pamamagitan ng Small Enterprise Technology Upgrading Program (SETUP).

Isa sa mahalagang suporta na ibinigay ng DOST ay ang pagpapautang ng pera na maaaring ipambili ng modernong gamit sa paggawa ng tinapay at iba pang katulad na produkto.

Kabilang dito ang intelligent ovens na mayroong timer at thermostat. Dati, ang gamit niya ay oven na fabricated lang at walang timer at thermostat. Dito, ala-tsamba lang ang pagluluto kaya sayang ang mga sangkap na ginamit

Sa tulong ng intelligent ovens, mas naging madali ang paggawa ng tinapay.

Kasabay nito, tinutulungan din siya ng DOST sa libreng training ng staff upang ang level ng produksiyon ay maaari ipantapat sa ibang mga gumagawa ng tinapay sa ibang bansa.

Natisod lang niya ang nasabing programa ng DOST sa panonood ng telebisyon. Pagkatapos, nag-inquire na siya at doon na nagsimula ang pagtulong ng DOST.

***

Ang payo niya sa mga nais magnegosyo ay tukuyin ang maraming programa ng pamahalaan para sa maliliit negosyo. Kailangan lang lapitan sila at magtanong kung paano makakakuha ng serbisyong ito.

Kailangan lang maayos ang mga papeles, gaya ng financial statement ng negosyo para mapakinabangan ang mga nasabing programa ng pamahalaan.

Napadali ang pagsali at pagkuha ng tulong ng Cookie Sticks dahil kumpleto ang kanilang papeles.  Madalas, matagal na ang anim na buwan para makuha ang pautang at mga kailangang gamit. 

Kaya natin itinayo ang Negosyo Center para doon na magtanong ang ating mga nagsisimulang negosyante. Sa ngayon, mayroon na tayong 116 na Negosyo Center sa buong bansa.

Kaya mga Kanegosyo, huwag nang mag-atubiling lumapit at humingi ng tulong sa mga ahensiya ng pamahalaan, na tatanggapin kayo na bukas ang dalawang kamay!

NEGOSYO, NOW NA!: Kumikitang Libangan

Mga Kanegosyo, kung karamihan sa mga matagumpay na negosyo ay talagang pinag-aralan at pinagbuhusan ng panahon, ang iba naman ay nag-umpisa lang bilang libangang lumaki nang lumaki. 

Ganito ang kuwento ng Cookie Sticks, na pag-aari ni Tricia Castrodes, na naging panauhin natin sa programang “Status Update” kamakailan.

Sa kuwento niya, nang mag-resign siya bilang isang government employee noong 2006, naghanap siya ng paglilibangan kung saan maaari pa siyang kumita gamit ang kanyang libreng oras.

Kaya noong 2008, nagsimula siyang mag-bake ng cupcake, na una niyang ibinenta sa malalapit na kaibigan.

Nang tumagal, naging bukambibig at hinahanap na ng maraming tao ang kanyang cupcake. Nadagdagan na ang mga nag-o-order sa kanya at ang iba ay naghanap na rin ng cake.

Maliban sa cake, dinagdagan na rin niya ang kanyang mga produkto at isinama na rin pati tinapay.

***

Noong 2010, naipakilala siya sa Department of Science and Technology (DOST), kung saan nakakuha sila ng training sa pag-upgrade sa kanilang mga kagamitan.

Sa tulong ng DOST, namulat siya sa mga bagong ideya sa paggawa ng iba’t ibang uri ng tinapay at modernong proseso ng packaging nito.

Isa sa mga naging hamon sa negosyo niya ay ang maikling shelf life ng kanilang produkto. Madalas, isa o dalawang araw lang ang tinatagal ng produkto gaya ng cake at tinapay. Kapag lumagpas ay nasisira na ito.

Pinayuhan siya ng DOST na kailangan niya na tuyo dapat ang kanyang tinapay para mas tumagal ang shelf life nito.

Sa una, pumasok sa isip ni Tricia na gumawa ng biscocho o di kaya’y camachile.

Sa huli, napagpasyahan niyang gumawa ng cookies.

***

Noong Pasko ng 2013, sinimulan na niyang gumawa ng bilog na cookies, na kanilang ibinenta sa mga kamag-anak at mga kaibigan.

Nang makita nilang patok ang ginawang cookies, nagpasya siyang ituloy na ang pagbebenta nito.

Ngunit nais niyang gumawa ng sariling marka sa merkado ng cookies kaya pinag-isipan niya kung paano ito magiging iba para mas pumatok sa mamimili.

Noong March 2014, gumawa siya ng cookie sticks. Kasabay ng paggawa nito, pinag-aralan din niya ang magiging itsura at packaging ng produkto.

Anim na buwan ang nakalipas nang sinimulan na niyang ibenta ang Cookie Sticks.

Sa loob lang ng isang taon, nakapasok na ang Cookie Sticks sa iba’t ibang mall sa bansa.

Ayon kay Tricia, ang pagiging kakaiba ng Cookie Sticks ay isa sa mga dahilan kung bakit naging madali ang pagkuha nila ng puwesto sa mga mall.

Sa kabila ng tagumpay ng Cookie Sticks, tuluy-tuloy pa rin ang kanyang negosyong cupcake at cakes.

Anu-ano kaya ang naging mga hamon sa kanyang negosyo? Abangan sa susunod na linggo ang kuwentong libangang pinagkakitaan!

NEGOSYO, NOW NA!: Tanong ng mga Kanegosyo

Mga Kanegosyo, maraming salamat sa tuloy tuloy na pagpapadala ng mga tanong at paghingi ng abiso tungkol sa pagnenegosyo sa ating e-mail at mga social media sites. 

Layunin natin na tunay na matulungan ang mga kapwa Pilipino na makapagsimula ng sariling kabuhayan, mapalago ang maliit na negosyo at matulungan ang ating mga pamilya at komunidad.

Narito ang ilan sa mga tanong na ating natanggap.

 ***

Kanegosyong Bam,

Magandang araw po sa inyo, mahal na senador na nagtataguyod ng kabataan at iba pang sektor ng lipunan. Ako si Vincent Gonzales, isang OFW dito sa Gitnang Silangan bilang isang turnero.

Katatapos ko lang basahin ang kolum ninyo sa Abante Online at ako’y nagagalak na may paanyaya kayo para sa mga nais magsimula ng negosyo. Matagal na po akong nagbabasa ng kolum ninyo pero ngayon ko lang napagtuunan ng pansin iyong pinaka-ibaba kung saan nakalagay ang contact details ng inyong opisina.

Matagal na namin gustong magtayo ng bigasan sa lugar ng asawa ko sa Tarlac ngunit sapat lang ang sweldo ko sa pangangailangan ng aking mag-ina.  Tinutulungan ko rin po ang nanay at tatay ko dahil pareho na silang matanda na. 69 na po ang tatay ko at mahina na ang baga, at ang nanay ko naman ay 67 na at bulag na ang isang mata. 

Laking pasasalamat ko nga po sa mabait kong asawa at nauunawaan niya ang pagtulong ko sa mga magulang ko.

Kaya nais ko po sanang lumapit sa inyo para makahiram ng puhunan para makapagsimula kami ng negosyong bigasan. Umaasa ako na madagdag kami sa listahan ng inyong mga natulungan.

Makakaasa po kayo na pagsusumikapan naming mapalago at maibalik ang katumbas na halaga ng inyong ipapahiram sa amin kasama na ang tubo kung mayroon man.

Maraming salamat po!

 Lubos na gumagalang, Vincent.

***

 Kanegosyong Vincent,

Salamat sa iyong sulat.  Tunay na kahanga-hanga ang inyong sakripisyo riyan sa Gitnang Silangan para sa inyong pamilya at sa ating bayan.

 Itinatayo natin ang Negosyo Center sa buong bansa para matugunan ang inyong mga agam-agam sa pagnenegosyo.  Pakisabi sa inyong asawa na bisitahin ito sa 2nd Floor, Anita Building, Zamora St., San Roque, Tarlac City.

Inaasahan natin na handa ang mga business adviser ng DTI roon ang siyang magbibigay ng payo sa inyo sa pagsisimula ng negosyo at maturo kayo sa tamang microfinance institution o lokal na bangko sa Tarlac na puwedeng magpautang sa inyo.

Maliban dito, naka-ugnayan na rin natin si National Food Authority (NFA) administrator Renan Dalisay, na nagsabing pinag-aaralan na nila ang pag-alis ng one-year policy para maging regular rice retailer ng NFA ang isang tindahan. 

Sa aming usapan, sinabi niyang maaaring mabigyan agad ng permit ang sinuman na magtinda ng NFA rice kung ang puwesto ay nasa malayo o mahirap na lugar, lalo na sa mga fishing area.

Mas malaki kasi ang matitipid kung doon na bibili sa kanilang mismong lugar ang mga kababayan nating kapus-palad kaysa gumastos pa sa pamasahe patungong palengke.  

Good luck sa inyong pangarap na bigasan! 

Kanegosyong Bam.

*** 

Kanegosyong Bam,

 Magandang araw po sa inyo! Ako po ay isang seaman at gusto kong makapag-umpisa ng negosyong hollow block-making.  Mayroon po bang CARD-MRI branch sa Misamis Occidental? 

Maraming salamat, Sunny.

*** 

Kanegosyong Sunny,

Magandang araw din sa iyo at sa iyong pamilya!

Ikinalulungkot naming sabihin na sa kasalukuyan, wala pang sangay ang CARD-MRI sa Misamis Occidental.  Sa Dipolog City ang pinakamalapit na sangay at matatagpuan ito sa Katipunan St., Brgy. Miputak, Dipolog City, Zamboanga del Norte.  Maaari silang matawagan sa (065) 908.2211.

Maraming salamt at good luck sa pangarap na negosyong paggawa ng hollow block!

 Kanegosyong Bam

Sen. Bam Welcomes APEC’s ‘Stamp of Approval’ on MSMEs

Sen. Bam Aquino called the Asia-Pacific Economic Cooperation’s (APEC) recognition of micro, small and medium enterprises’ role in poverty eradication as “stamp of approval” on the Senate’s work to strengthen entrepreneurship in the country.
 
In a joint communiqué at the conclusion of the APEC Summit, the 21 APEC leaders recognized the significance of MSMEs in poverty eradication and inclusive growth and committed to work for their globalization.
 
“Practically, lahat po ng tinututukan namin sa Senado, inclusive finance, support for MSMEs at E-commerce, nahagip siya sa APEC na ito. Nagkaroon siya ng stamp of approval na itong ginagawa ninyo, talagang mahalaga ito sa kapakanan ng ating bayan at APEC economies,” said Sen. Bam.
 
A former social entrepreneur and a staunch advocate of MSMEs as chairman of the Senate Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship, Sen. Bam said APEC’s recognition solidified his long-standing belief and advocacy that empowering MSMEs can help eradicate poverty.
 
Sen. Bam pushed for the passage of Republic Act No. 10644 or the Go Negosyo Act, which provides for the establishment of Negosyo Centers in all provinces, cities and municipalities in the country to help MSMEs.
 
“Through some of our programs like the Negosyo Centers, sinisikap po natin na nandiyan ang support for our MSMEs. Sa ngayon, mayroon na tayong 116 Negosyo Centers sa buong Pilipinas,” the senator said.
 
“Nandiyan po iyan para magbigay ng training, capacity building, market linkage at financing sa ating MSMEs,” he added.
 
Aside from the Go Negosyo Law, Sen. Bam also worked for the passage of other laws that support MSMEs in the country.
 
Among them are Republic Act No. 10693 or the Microfinance NGO Act, Republic Act No. 10667 or the Philippine Competition Act, Republic Act No. 10668 or the Foreign Ships Co-Loading Act and Republic Act No. 10679 or the Youth Entrepreneurship Act.
 
Scroll to top