Mga Bida, isang panibagong yugto sa isyu ng Davao Death Squad (DDS) ang nabuksan noong Lunes sa pagharap ni retired policeman Arthur Lascañas sa Senado.

Bilang pagbawi sa nauna niyang testimonya sa Senado, sinabi ni Lascañas na totoo ang DDS.

a halos dalawang dekada niya sa grupo, inamin niyang nakapatay siya ng humigit-kumulang 200 katao.

Sa umpisa, ang DDS ay nagsilbing tagapaglinis ng lansangan sa anumang uri ng kriminalidad, gaya ng holdapan at pagtutulak ng ilegal na droga.

Nang tumagal, sinabi ni Lascañas na nagbago ang papel ng DDS at nagsilbi nang personal na hitman, na target ay mga kalaban sa pulitika at personal na kaalitan ng kanilang mga boss.

Sa totoo lang, mas maraming mga tanong ang lumabas sa kumpisal ni Lascañas. Totoo bang kasangkot ang mga nabanggit na mga pulis at opisyal sa kanyang testimonya? Sinu-sino ang higit sa 200 tao na kanyang diumanong pinatay? Meron bang katotohanan na ginawa nilang mass grave ang tinatawag na Laud quarry?

Sa aking pananaw, maraming paraan upang malaman kung totoo nga ang mga sinabi ni Lascañas.

Sumang-ayon sa aking suhestiyon ang Philippine National Police (PNP) na silipin kung tugma sa kanilang record ang mga naikuwentong pagpatay ni Lascañas.

Pati ang Commission on Human Rights (CHR) ay nagbabalak na muling imbestigahan ang isyu ng DDS at bisitahin ang sinasabing libingan ng mga biktima sa Laud quarry kung saan sinabi ni Lascañas na may 200 patay na tao silang inilibing doon.

Importanteng malaman natin ang buong katotohanan sa akusasyon ni Lascañas.

***

Napansin ko na habang paulit-ulit na sinasabi ni Lascañas ang bilang ng kanyang mga napatay, wala kang makitang bakas ng pagsisisi sa kanyang mukha.

Paliwanag ni Lascañas, karamihan sa kanyang napatay ay mga kriminal, tulad ng snatcher, drug dealer at holdaper, maliban sa mga kaso na kanyang binanggit sa unang bahagi ng testimonya.

Wala nang aresto o pagdala sa presinto. Basta sa tingin nila salot ka sa lipunan, patay ka na.

Marami sa mga kababayan natin ang may ganito na ring pananaw. Hindi na kailangang dumaan sa proseso na nakasaad sa batas. Mas mainam na lang na patayin ang mga tinaguriang “less than human”.

Dahil sa takot, sa hirap ng buhay o pagiging biktima sa mga krimen, umabot na sa ganito ang pakiramdam ng marami nating kababayan.

***

Ang tanong mga Bida — ang pagpatay at pag-shortcut sa ating sistemang panghustisya lang ba ang solusyon sa problema natin sa droga at sa krimen?

Kung totoo ang testimonya ni Lascañas, ang pagkakaroon ng sikretong grupo na huma-hunting sa mga kriminal ay magkakaroon talaga ng collateral damage o mga tao na damay sa mga patayan.

At lumalabas din na mahirap tanggihan ang temptasyon na pagkakakitaan ang ganitong klase ng kapangyarihan na kayo ay “above the law”.

Napag-usapan na rin natin noon na mayroong mga drug-free communities na walang patayan na nangyari.

Ang ginawa ng mga grupo roon ay ang pagtiyak na buung-buo ang partisipasyon ng Simbahan, mga barangay, socio-civic organizations, mga komunidad at mga kapitbahayan.

Hindi nabibigyan ng tamang pansin ang mga solusyong ito sa droga at krimen na walang anumang patayan na nangyayari.

Mabigat ang mga implikasyon ng testimonya ni Lascañas at marami pang tanong ang kailangang sagutin.

Pero ang pinakatanong sa taumbayan ay ito — tama ba na pagpatay sa kapwa Pilipino ang gamiting solusyon kontra krimen?