Bida Ka! (Abante)

BIDA KA!: Bigyang pansin ang mga nurse

Kaso ngayon, may malaki ta­yong problema dahil nasa 500,000 na ang bilang ng walang trabahong nurses sa bansa, ayon na rin sa tala ng Party List na Ang NARS.

Kaya ang ating mga nurse, kumakapit na lang sa patalim at napipilitang mangibang-bansa para sa trabahong hindi nila pinaghandaan o pinag-aralan tulad ng pagiging factory worker o ‘di kaya’y domestic helper.

Ang iba, napipilitang pumasok sa mga pribadong ospital kahit wala pa sa minimum wage ang bayad dahil na rin sa kahirapan sa buhay.

Ang iba naman na nagtatrabaho sa pamahalaan, hanggang ngayon ay naghihintay pa rin sa pangakong hatid ng Republic Act No. 9173 o mas kilala bilang The Philippine Nursing Act of 2002, na iniakda ng namayapang senador na si Juan Flavier.

Sa ilalim ng batas na ito, lahat ng entry-level nurse na papasok sa mga pampublikong ospital ay bibigyan ng suweldong katumbas ng salary grade 15 o P24,887 kada buwan.

Sa kabila ng pagkakaroon ng Republic Act 9173, marami pa rin sa ating mga entry-level nurse ang hindi natitikman ang nasabing suweldo at nasa salary grades 11 hanggang 14.

Kaya naman kabi-kabila ang hinaing ng ating mga bidang nurse. Panawagan nila sa pamahalaan, ipatupad na ang nasabing batas para na rin sa kanilang kapakanan.

***

Mga Bida, nagkaroon ako ng pagkakataong alamin ang puno’t dulo kung bakit hanggang ngayon ay hindi pa rin nasusunod ang batas na ito.

Sa pagdinig ng Committee ng Civil Service at Government Reorganization ukol sa isyu, tinanong natin ang Department of Health (DOH) kung bakit hindi pa rin naibibigay sa mga pampublikong nurse ang suweldong itinatakda ng batas.

Sa huling impormasyon mula sa DOH, mangangailangan ng dagdag na P450 million para maipatupad ang suweldong itinakda ng Republic Act No. 9173.

Sa paliwanag ni DOH Undersecretary Teodoro Herbosa, bigo ang ahensiya na ipatupad ang batas dahil sa kawalan ng pondo mula sa Department of Budget and Management (DBM).

Ayon pa kay Herbosa, kung mabibigyan sila ng karampatang pondo ng DBM, handa silang ipatupad ang nasabing batas.

Inamin naman ng kinatawan ng DBM na tali ang kanilang mga kamay sa pagpapatupad ng salary grade 15 sa entry-level nurses dahil nakasisira raw ito sa hierarchy para sa mga posisyong may kinalaman sa medikal.

Kaya hiniling natin sa DBM at DOH na gawin ang mga nararapat na pagkilos upang maipatupad na ang nasabing batas.

***

Maliban sa pagsusulong natin ng salary grade 15 para sa mga pampublikong nurse, naghain din ako ng panukala na maglagay ng isang registered nurse sa bawat public school sa bansa.

Layon ng Senate Bill No. 2366 na tiyaking nababanta­yan ang kalusugan at pangangailangan sa nutrisyon ng mga Pi­lipinong mag-aaral.

Nabatid kasi na dahil dalawampung porsiyento ng populasyon ng bansa ay mahihirap, maraming mag-aaral ang nagkakaroon ng problema sa kalusugan.

Naaapektuhan ang kanilang kakayahang matuto dahil marami sa kanila ang hindi nakakapasok sa klase dahil may iba’t ibang sakit.

Kapag nagkaroon ng isang nurse sa bawat pampublikong paaralan, mabibigyang halaga ang kalusugan at nutrisyon sa paghubog sa mga mag-aaral na Pilipino.

Maliban pa rito, kapag naisabatas ang panukala ay maka­tutulong ito para mabawasan ang bilang ng mga walang trabahong nurse sa bansa.

Kaya bahagi tayo sa pagkilos para matulungan ang ating mga nurse dahil mahalaga sila sa pagpapanatili ng magandang kalusugan ng ating lipunan!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: RescYouth

Pagkatapos tumama ng bagyong Yolanda, ilang oras din tayong na­ging bulag sa tunay na kondisyon sa ground zero.

Maliban kasi sa putol ang linya ng mga kuryente at telepono, nasira rin ang lahat ng uri ng komunikasyon kaya walang makalabas na anumang impormasyon.

Galit ang aking naramdaman dahil gusto ko mang magpahatid ng agarang tulong, wala tayong ideya sa tunay na sitwasyon sa mga nasabing lugar.

Nakahinga lang ako nang maluwag makalipas ang ilang araw nang makatanggap tayo ng impormasyon mula mismo sa ating mga kaibigan sa mga nasabing lugar.

Kaya hindi na tayo nag-aksaya ng panahon. Agad nakipag-ugnayan ang ating tanggapan sa mga kaibigan, shipping companies at Department of Social Welfare and Development para mabilis na makapaghatid ng tulong.

Sa karanasang ito, doon ko nakita na kahit ano pa ang pangyayari – maging ito man ay gawa ng kalikasan, Act of God o likha ng tao – kayang malampasan kung magtutulung-tulong ang lahat.

Mas mabilis ang paghahatid ng tulong at mas madali ang pagbangon kung tayo’y magsasama-sama at kikilos sa isang direksyon.

***

Ito ang ideya sa disaster risk reduction (DRR) consultation at workshop na ginawa ng aking tanggapan kamakailan sa Balamban, Cebu.

Tinaguriang ‘RESCYouth: Responsive, Empowered and Service-Centric Youth,’ ang dalawang araw na workshop ay ginawa sa RAFI Kool Adventure Camp at nilahukan ng humigit-kumulang 100 kabataan mula sa iba’t ibang organisasyon sa buong bansa.

Sa nasabing workshop, nagtipon ang iba’t ibang grupo ng mga kabataan na bihasa sa DRR at nagkaroon ng palitan ng ideya at mungkahi ukol sa mga makabagong sistema at mga programa tuwing may kalamidad.

Sa workshop ding ito, nabigyan ng sapat na kaalaman ang mga kalahok na puwede nilang ibahagi sa kani-kanilang komu­nidad upang magamit nila sa paghahanda at habang may kalamidad o anumang pinsala.

Nagbahagi si Mang Tani Cruz, ang meteorologist ng GMA News, kung paano nila kinukuwento ang mga isyu ng climate change sa taumbayan at ang mga epekto nito.

Tinalakay naman ni Mayor Sandy Javier kung ano ang mga ginawa nilang hakbang para mapaghandaan ang Bagyong Yolanda sa Javier, Leyte, kabilang ang forced evacuation para mailigtas ang lahat ng tao sa kanilang komunidad.

Ikinuwento ni Mark Lawrence Cruz ng Gawad Kalinga ang pagtitipon ng mga miyembro ng komunidad para sa kanilang relief operations at nang masiguradong lahat ay mabigyan nang aga­rang tulong.

Naging mabunga ang nasabing workshop dahil mula sa palitan ng ideya at mungkahi, ang mga kalahok ng mga programang makatutulong para mapaganda pa ang kasalukuyang sistema pagdating sa DRR.

Nangako naman ang mga kalahok na dadalhin ang mga programang ito sa kani-kanilang organisasyon at mga komunidad para maipakalat sa mas marami pang tao.

Maliban pa rito, nagkaroon din ng mas matibay na ugnayan ang mga organisasyon, lalo na sa palitan ng kaalaman at impormasyon pagdating sa DRR.

Ang mga nasabing grupo ang gagamiting sentro ng suporta ng aming tanggapan tuwing may kalamidad.

***

Kabilang sa mga lumahok sa workshop ay ilang grupo na ma­laki ang ginampanang papel sa rescue at relief operations noong Bagyong Yolanda.

Kabilang dito ang Rescue Assistance Peacekeeping Intelligence Detail o RAPID, na naging first responders sa Tacloban City.

Malawak na ang karanasan ng RAPID pagdating sa rescue at relief operations. Isa sila sa mga grupong tumulong nang magbanggaan ang dalawang barko sa Cebu noong 2013.

Tuwing may sunog, inaasahan din ang mabilis na pagresponde at paghahatid ng tulong ng RAPID.

Susi sa mabilis na pagtugon ng RAPID ang pagkakaroon nila ng ugnayan sa Philippine National Police (PNP).

Dumalo rin sa workshop ang Hayag Youth Organization na na­kabase sa Ormoc City.

Mula nang itatag noong 1985, naging mis­yon na ng grupo ang magturo ng swimming, disaster preparedness, first aid at maging open water safety training sa mga kabataan sa lungsod.

Kaya nang tumama ang Bagyong Yolanda, walang naitalang namatay sa hanay ng mga kabataan sa Ormoc City na lumahok sa programa ng Hayag.

Dahil sa programa ng Hayag na ‘Langoy sa Kaluwasan’, kinilala sila bilang isa sa Ten Outstanding Youth Organizations (TAYO) noong nakaraang taon.

***

Naniniwala ako na kapag tayo’y nagsama-sama, matatalo natin ang pinakamalalaking problema sa ating bayan, ma­ging ito man ay kalamidad o sakuna.

Kapag natugunan na natin ang problema sa kalamidad, maaari na tayong kumilos para solusyunan ang iba pang suliranin tulad ng gutom, kawalan ng edukasyon at kahirapan.

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Alaala ng Bagyong Yolanda

Aabot naman sa halos P100 bil­yon ang halaga ng ari-ariang sinira ni ‘Yolanda’, kabilang na ang mga mahalagang imprastruktura at kabuhayan ng libu-libong katao.

Nag-iwan man ng malaking pinsala ang Yolanda, hindi nito nagiba ang tapang, pag-asa at pananalig sa Diyos ng mga Pilipino.

Katunayan, sampung araw lang pagkatapos ng hagupit ni Yolanda, nagsagawa agad ang daan-daang residente ng Tolosa, Leyte ng isang prusisyon.

Bitbit ang iba’t ibang imahen ng Sto. Niño, nagpakita ang mga residente ng matibay na pananampalataya at bagong pag-asa sa harap ng matinding pagsubok na kanilang nararanasan.

Kinilala ang larawang ito ng Time Magazine bilang isa sa pinakamagandang kuha noong nakaraang taon at nagwagi rin ito bilang ‘photo of the year’ sa iba’t ibang kumpetisyon.

Ngunit higit pa rito, ang larawang iyon ay tumatak at nagsilbing magandang inspirasyon sa mga Pilipino para magtulung-tulong at muling tumayo.

***

Sa paghagupit ng bagyong Yolanda, muling umusbong ang diwa ng pagtutulungan at bayanihan na likas sa ating mga Pili­pino.

Maliban sa pamahalaan, kabi-kabilang korporasyon at non-government organization ang nagpaabot ng tulong upang maibalik sa normal ang kalagayan ng mga nasalanta ng Yolanda.

Halimbawa na rito ang Project Bagong Araw, sa pamumuno ng programang Hapinoy, na aking itinayo ilang taon na ang nakalipas.

Dalawa sa mga natulungan ng programang ito ay sina Aling Weni ng Palo, Leyte at Aling Rena ng Tacloban, na parehong nawalan ng kabuhayan sa pagtama ng bagyo.

Noong una, parang pinagsakluban ng langit at lupa ang dalawa. Nag-aalala kung paano bubuhayin ang kani-kanilang pamilya ngayong nawala na ang kanilang pagkukunan ng ikabubuhay.

Sa tulong ng Project Bagong Araw, nabigyan ng pagkakataon sina Aling Weni at Aling Rena na maitayo ang kani-kanilang kabuhayan.

Maliban sa puhunan, nagkaroon pa sila ng dagdag na kaa­la­man sa tamang pagpapatakbo ng negosyo na kanilang nagamit para mapalago ang kanilang mga tindahan.

Sa kasalukuyan, nabayaran na ni Aling Weni ang lahat ng kanyang utang at ngayo’y nagsisimula na ng e-loading business. Gamit ang kanyang natutunan, si Aling Rena naman ay unti-unti nang nakakapag-ipon para sa planong Internet café.

Sina Aling Weni at Aling Rena ay dalawa lang sa magandang halimbawa ng pagiging matatag sa harap ng matinding pagsubok. Napatunayan lang na kaya ng sinuman na makatayo sa sariling paa sa pamamagitan ng tamang suporta at pagkakataon.

***

Matinding pagsubok man ang tumama sa bansa, hindi pa rin nagiba ang mala-pader na dibdib ng mga Pilipino.

Sa katunayan, humanga ang maraming dayuhan at international organization sa katatagan ng mga nasalanta ng Yolanda.

‘Ika nga ni CNN reporter Anderson Cooper: “Can you imagine the strength it takes living in a shack, to be sleeping on the streets next to the body of your dead children? Can you imagine that strength? I can’t. And I’ve seen that strength day in and day out here in the Philippines.”

Marami pang kailangang gawin para maibalik sa normal ang buhay sa mga lugar na binayo ni Yolanda.

Kailangang magtulungan at magsama-sama ang lahat ng mga sektor – pambansa at lokal na mga pamahalaan, mga negos­yante, mga simbahan at mga socio-civic organizations – upang mas mapabilis pa ang rehabilitasyon ng mga lugar na naapektuhan.

Ang pag-asa na mangyayari ang mga ito ay maaaninag natin sa puso ng mga Pilipinong nasalanta na patuloy sa paglaban at pagkayod para sa kanilang mga pamilya.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Safety tips sa Undas

Mga Bida, ngayon pa lang, marami sa ating mga kababayan ang uuwi ng mga probinsya at da­dag­sa na sa mga sementeryo bilang paghahanda sa Undas sa Sabado.

Nakaugalian na kasi nating linisin at pinturahan ang puntod ng ating mga mahal sa buhay bago pa man dumating ang Nobyembre 1.

Tiyak na makapal na ang mga sasakyan sa mga kalsadang palabas ng Metro Manila at patungo sa mga lalawigan.

Gaya rin ng nakaugalian, marami sa atin ang ngayon pa lang ay mamimili ng mga dadalhin sa sementeryo, tulad ng kandila, bulaklak, pagkain at marami pang iba.

May ibinababang suggested retail price ang pamahalaan sa kandila tuwing Undas ngunit wala para sa mga bulaklak.

Nakabatay kasi ang presyo ng bulaklak sa dikta ng merkado pati na rin sa dumarating na supply mula sa lalawigan gaya ng Benguet.

Upang makaiwas sa mga manggagantso, maging mapagbantay tayo sa kalidad at presyo ng mga bibilhing bulaklak, kandila at iba pang produkto nang maging makabuluhan ang ating Undas ngayong taon.

Maaari nating iparating sa Department of Trade and Industry (DTI) ang anumang reklamo sa mabibili nating produkto na mababa ang kalidad o sa mapandarayang negosyante.

***

Maraming panganib ang nakaamba sa panahon ng Undas, mula sa ating pagbiyahe hanggang sa pananatili natin sa mga sementeryo. Pati na rin ang mga bahay na ating iiwan ay bukas din sa anumang panganib.

Kaya nangalap ang ating tanggapan ng iba’t ibang safety tips na maaaring magamit ng ating mga kababayan para sa mas ligtas na paggunita sa alaala ng ating mga mahal sa buhay.

Hayaan ninyong ibahagi ko ang safety tips na ito para sa ating kaligtasan, pati na rin ng ating mga ari-arian.

 

Bago iwan ang bahay:

*Patayin ang kuryente sa fuse box/breaker nang hindi masunugan.

*Huwag mag-iwan ng nakasinding kandila.

*Tiyaking nakasara ang kalang de-gas.

*Siguraduhing nakasara ang mga gripo ng bahay.

*Siguraduhing nakakandado ang mga pinto at bintana para ‘di manakawan.

 

Sa bibiyaheng may sasakyan:

*I-check ang brake, mga ilaw, langis, tubig at gas ng sasakyan, at hangin ng gulong.

*Magdala ng isa pang gulong, jack, early warning device at akmang tools ng sasakyan.

*Huwag mag-overload at ilagay nang maayos ang mga gamit lalo na kung nasa itaas ng sasakyan.
Sa bibiyahe:

*Bumili kaagad ng tiket nang hindi maubusan.

*I-charge ang mga cellphone.

*Dumating nang maaga sa pantalan o terminal nang hindi maiwan ng sasakyan.

*Laging ingatan ang tiket.

*Magdala lamang nang kaunting gamit.

*Iwasang magsuot ng alahas.

*Laging bantayan ang mga gamit.

*Maging alisto sa mga magnanakaw.

*Magdala ng tubig at pagkain para sa biyahe.
Sa pupunta ng sementeryo:

*Magpunta nang maaga sa sementeryo at puntod.

*Magdala ng payong, pamaypay, tubig, pagkain at damit pampalit.

*Iwasang magdala ng matatalas na gamit at alak.

*Bantayang mabuti ang mga bata nang hindi mapalayo o mawala.

*Iwasang magdala ng radyo at pansugal.

*Huwag iwanang nakasindi ang mga kandila.

*Ipunin ang mga kalat at itapon sa basurahan bago umalis.

***

Kailangang maging alisto sa mga ganitong panahon upang maging ligtas ang paggunita sa alaala ng ating mga mahal sa buhay.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Tapusin na ang hate crimes

Mga Bida, sari-sari ang mga lumitaw na opinyon at panukala kasunod ng karumal-dumal na pagpatay kay Jennifer Laude sa Olongapo City kamakailan. Sigaw ng iba, ibasura na ang Visiting Forces Agreement (VFA) dahil sa probisyon nito na nagbibigay ng karapatan sa Estados Unidos na kunin ang kustodiya ng mga sundalo nilang nasangkot sa krimen sa Pilipinas.

Ang iba naman, hiniling sa pamahalaan na ipilit na makuha ang kustodiya kay PFC Joseph Scott Pemberton, ang suspect sa pagpatay kay Laude.

Ngunit, tingnan din natin ang isyu ng hate crime laban sa lesbian, gay, bisexual at transgender (LGBT) community.

Ang pagpatay kay Jennifer ay bunsod ng hate crime na umiiral sa ating lipunan.

Ang hate crime ay karahasan na ginagawa sa mga minority groups o marginalized na sektor ng ating lipunan, tulad sa mga indigenous people o sa kasong ito, sa ating lesbian, gay, bisexual at transgender community.

Sa ulat ng Philippine LGBT Hate Crime Watch, mayroong 164 na miyembro ng LGBTs sa bansa ang pinatay mula 1996 hanggang Hunyo 2012.

Sa ginawa namang pag-aaral ng UN Development Program at ng US Agency for International Development noong 2011, may 28 kaso ng pagpatay na may kinalaman sa lesbian, gay, bisexual at transgender community.

Ngayong taon pa lang, may 14 na transgender na ang pinatay bunsod ng hate crime, ayon sa Transgender Association of the Philippines.

Nakakabahala ang mga detalyeng ito dahil sa panahon nga­yon, wala nang lugar ang hate crime sa isang sibilisadong lipunan.

***

Sa ibang mga bansa, itinulak na nila ang pagsasabatas ng anti-hate crimes upang sawatahin ang ganitong uri ng karahasan.

Sa Estados Unidos, ang unang mga batas na may kinalaman sa hate crime ay ipinasa pagkatapos ng American Civil War. Kabilang dito ang Civil Rights Act of 1871, na layong laba­nan ang mga krimen na may kinalaman sa lahi.

Noong 1978, ipinasa ng California ang unang state hate-crime statute na may kaugnayan sa relihiyon, kulay, lahi at pinagmulang bansa.

Noong 2009 naman, inaprubahan ni President Barack Obama ang Matthew Shepard and James Byrd, Jr. Hate Crimes Prevention Act, kung saan isinama ang lahi, sexual orientation, kasarian o kapansanan sa mga saklaw ng hate crimes.

Ang iba pang bansa na may hate crime laws ay Canada, France, Germany, Greece, Spain at United Kingdom.

***

Sa ngayon, wala pang batas sa Pilipinas na nagpapataw ng mabigat na parusa sa hate crime.

Kaya aktibo ang aking tanggapan sa pakikipag-ugnayan sa LGBT community upang mapalakas ang inihain nating Senate Bill No. 2122 o ang Anti-Discrimination Act of 2014.

Itinutulak natin ang pagbabawal ng anumang uri ng diskriminasyon batay sa kasarian o sexual orientation, lahi, relihiyon, kulay, edad, civil status, HIV status at iba pang kondisyong medikal.

Patuloy tayo sa pagkilos upang magkaroon ng bansang kumikilala sa karapatan ng bawat Pilipino at maprotektahan ang karapatan ng lahat, pati na rin ang ating lesbian, gay, bisexual at transgender community.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Corrupt na Emission Testing Centers

Mga Bida, isinabatas ang Clean Air Act noong 1999 upang protektahan ang publiko sa panganib ng polusyon.

Nakapaloob sa nasabing batas ang mga hakbang para mapaganda ang kalidad ng hangin, para na rin sa kalusugan ng lahat.

Ngunit labinlimang taon na ang nakalilipas mula nang ito’y ipatupad, wala pa rin tayong nakikitang pagbabago sa kalagayan ng hangin.

Sa halip na gumanda, lumalala pa ang polusyon sa hangin sa bansa, lalo na sa Metro Manila.

Sa pagdinig ng Senate Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship na aking pinamumunuan, nabatid na naglalaro sa 136 micrograms kada normal cubic meter (ug/Ncm) ang polus­yon sa hangin sa Metro Manila.

Ayon pa sa kinatawan ng Department of Environment and Natural Resources (DENR), ang nasabing numero ay malayo sa normal na nibel na 90 ug/Ncm.

Subalit laking gulat ko nang sabihin ng DENR na walumpung porsiyento ng pinagmumulan ng polusyon sa hangin ay mga sasakyan.

Naitanong ko tuloy kung ano pa ang silbi ng mga private emission testing center (PETC) na siyang inatasan ng batas upang suriin kung ligtas ang ibinubugang hangin ng mga sasakyan.

Sa tagal nang mayroong mga PETCs, dapat ay mayroon nang magandang pagbabago sa kalagayan ng hangin at nibel ng polus­yon sa bansa. Hindi yata tama ito.

***

Ilang buwan na ang nakalipas, mga Bida, naghain ako ng reso­lusyon upang silipin ang kalagayan ng mga PETCs sa bansa.

Nais nating malaman kung sila ba’y nakasusunod sa kanilang tungkulin o kung epektibo pa ang sistemang ito sa pagsugpo sa polusyon.

Sa Senate Resolution 734 na aking ipinasa, hiniling ko sa kaukulang komite na imbestigahan ang mga ulat na ilang PETCs ang gumagawa ng ilegal na mga gawain.

Kabilang sa mga ilegal na gawain nila ay ang non-appearance scheme o ghost testing ng mga sasakyan kapalit ng mas mala­king bayad.

Dahil sa ginagawang kabalbalan ng mga tiwaling PETC, nawawalan tuloy ng saysay ang Clean Air Act. Sa halip na luminis ang hangin, lalo tuloy itong napapasama dahil nakakalabas sa lansangan ang mga sasakyang nagbubuga ng maruming hangin.

***

Sa pagdinig kamakailan, napatotohanan ang mga ulat na ipinaabot sa akin dahil ayon mismo sa Land Transportation Office (LTO), ilang PETCs na ang kanilang pinagmulta at sinuspinde dahil sa ilegal na gawain.

Binanggit mismo ng LTO na ilang emission centers ang nagpapadala ng mga pekeng fake emission result at larawan sa ahensiya para palitawing sumailalim na sa pagsusuri ang isang sasakyan.

Gamit ang makabagong teknolohiya sa photo editing gaya ng Photoshop, pinapalitan ng tiwaling emission centers ang plate number ng mga sasakyan para masabing dumaan na ito sa pagsusuri.

Ang masakit nito, napakagaan lang ng parusang itinatakda ng batas sa mga tiwaling center. Pinagmumulta lang sila ng P30,000 maliban pa sa 30 araw na suspensiyon.

Magaan lang ang parusang ito kung titimbangin ang bigat ng ginagawa nilang kabulastugan. Nilalagay na nila sa alanganin ang kalusugan ng maraming Pilipino, napapasama pa ang ating kalikasan.

Kaya hiniling natin sa LTO na patawan ng mabigat na parusa ang mga corrupt na emission center at sampahan pa ng kasong kri­minal gaya ng falsification of public document para sila’y madala.

Kailangan nating itama ang sistemang ito dahil lalo lang mapapariwara ang kalikasan kung hahayaan natin silang mamayagpag.

Sabi nga ng tauhan ng DENR, kung lahat ng sasakyan ay susunod lang sa itinatakdang pamantayan ng Clean Air Act, magi­ging normal sana ang hangin sa Metro Manila.

Maliban pa rito, malalayo pa ang publiko sa sakit na dulot ng polusyon. Sa ngayon kasi, mga Bida, nangunguna sa sakit na pumapatay sa maraming Pilipino ay may kinalaman sa respiratory system.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Mga buwitre at along the way fees

Mga Bida, noong Martes, nagsagawa tayo ng ocular inspection sa Port of Manila upang tingnan kung may update na ang pagsisikap ng pamahalaan at pribadong sektor na paluwagin ang pantalan. Natuwa naman tayo sa ating nakita dahil nagbunga ang pagsisikap ng Task Force Pantalan, na binubuo ng iba’t ibang ahensiya ng pamahalaan sa pangunguna nina Secretary Rene Almendras at Trade Secretary Gregory Domingo.

Sa ating pagbisita, nakita natin na marami nang nabawas na mga container van na nakatambak sa pantalan kumpara noong nakaraang mga linggo, at patunay na positibo ang ginawang mga pagkilos ng Task Force Pantalan.

Malaking pagbabago ito dahil ilang buwan lang ang nakalipas, mistulang parking lot ang ating mga pantalan at napakabagal ng proseso na nakadagdag pa sa mga hadlang sa paglalabas ng kargamento.

Ngayon, maluwag na ang ating mga pantalan, wala nang trapik at malaya nang makapaglabas-masok ang mga truck na nagdadala ng kargamento.

Malaki rin ang naiambag ng bagong sistema ng mga port operators sa pagpapaluwag ng pantalan at pati na rin sa trapiko.

Dati, parang mga langgam na nakapila ang mga truck sa labas ng pantalan at naghihintay ng maihahatid na kargamento.

Ngayon, may ticketing system na ang mga port operator sa mga truck para hindi na sila umalis sa garahe kung wala pang ihahatid na kargamento.

Mainam ito dahil hindi masasayang ang oras sa paghihintay, nababawasan pa ang trapiko sa Kamaynilaan.

Kung susundin ang dating sistema, nagpupunta ang mga truck sa pantalan kahit na hindi sigurado kung may kargamentong dadalhin.

Kaya tumatambay lamang ang mga truck na ito na nakadaragdag sa trapik sa daan.

***

Sa kabila ng mga positibong pangyayaring ito, marami pa ring negosyanteng nagrereklamo na mabagal pa rin ang proseso.

Mukhang noong kasagsagan ng pagsisikip sa port, maraming mga buwitre ang nakatunog at nakaamoy sa problema kaya gumawa ng raket at pinagkakitaan ang sitwasyon.

Upang matugunan ang mga problemang ito, may dalawang pagbabago tayo na nais ilabas sa susunod na pagdinig sa October 16 upang mapabilis pa ang proseso sa ating mga pantalan.

Una, tingnan ang mga prosesong legal kung ito’y akma pa sa kasalukuyang panahon o kung ito’y nakakabagal sa takbo ng sistema.

Kasama na rito ang pagpapadali sa mahaba at mabusising mga patakaran ng Bureau of Customs at Bureau of Internal Revenue na madalas inirereklamo ng mga negosyante.

Ikalawa, dapat tiyakin na walang ilegal na proseso o tran­saksiyon na nakakabagal sa proseso sa paglalabas ng kargamento sa pantalan.

Kung inyong maalala, mga Bida, idinaing ng isang negos­yante sa unang hearing ukol sa port congestion ang tinatawag na ‘along the way fees’ na sinisingil sa kanila, pati na rin sa truckers at shipping companies.

May mga nangongolekta pa ng mula dalawang libong piso hanggang apat na libong piso sa mga trucker para lang makapila at makapasok sa pantalan.

Hindi alam ng mga buwitreng ito na hindi ang trucker, shipping companies o ang gobyerno ang kanilang iniisahan at ninanakawan, kundi ang taumbayan na maaapektuhan sa pagtaas ng produkto dahil sa kanilang ilegal na gawain.

***

Kaya nananawagan ako sa lahat, mula sa shipping lines, truckers, ahensiya ng pamahalaan at port operators na magtulungan upang maayos pang lalo ang sistema sa ating pantalan at matiyak na maayos ang daloy ng produkto sa merkado.

Kapag maayos ang dating ng produkto, tiyak na hindi aalagwa ang presyo at magiging abot-kaya ang bilihin sa ating mga kababayan.

Panawagan ko rin sa mga nabiktima ng mga tiwaling tauhan ng pamahalaan sa pantalan na magsumbong sa WASAK o Walang Asenso sa Kotong Hotline (16565 at 0908-8816565).

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Made in Taiwan

Mga Bida, kamakailan, binisita ko ang Taiwan, kasama ang ilang opisyal ng Department of Trade and Industry (DTI), upang pag-aralan ang mga sistema at tulong na ginagawa ng pamahalaan para sa kanilang mga negosyante.

Sa Taiwan, tinitiyak ng pamahalaan na natutugunan ang mga pa­ngangailangan ng maliliit na negosyo o micro, small at medium enterprises (MSMEs) na siyang pinakamalaking haligi ng kanilang malakas na ekonomiya.

Kasama ang DTI, dinalaw namin ang Small and Medium Enterprise Agency (SMEA), ang ahensiya ng pamahalaan na siyang nangunguna sa pagsuporta sa 1.3 milyong SMEs.

***

Ayon sa mga nakausap namin, mayroon silang call center, local service, regional at national desk na parang one-stop-shop kung saan maaaring makuha ang lahat ng kailangang tulong.

Halos pitumpung porsiyento ng kanilang natutulungan ay pawang maliliit na negosyo na simple lang ang pangangaila­ngan.

Kadalasan, ang mga tanong na kanilang nakukuha sa mga ito ay may kinalaman sa pagkuha ng puhunan, permit at kung saan puwedeng ibenta ang kanilang mga produkto.

Pinaglalaanan naman ng todong tulong at pagtutok ang 25 porsiyento ng negosyo na pasok sa kategoryang small at medium.

Mula sa pagtatayo, pagbibigay ng puhunan at pag-uugnay sa merkado, ibinibigay ng pamahalaan ang sapat na tulong upang matiyak ang kanilang tagumpay hanggang sa world market.

Ang huling limang porsiyento naman ay tinatawag na ‘high flyers’ na siyang ginagamit na modelo na gagabay sa mga papasimulang negosyo.

***

Sa pagpapatibay ng mga SMEs, patuloy ang paglago ng ekonomiya ng Taiwan.

Kung susumahin ang kinikita ng buong Taiwan at hahatiin ito sa bawat mamamayan, lumalabas na ang bawat Taiwanese ay may kitang $20,000 kada taon.

Kung susumahin naman ang kinikita ng buong Pilipinas at hahatiin ito sa bawat mamamayan, lumalabas na ang bawat Pili­pino ay may kita lamang na $2,800 kada taon.

Kung porsiyento ang titingnan, mas marami ring Taiwanese ang nagtatrabaho sa MSME sector, nasa 78 percent kum­para sa 62 percent lang sa Pilipinas.

Sa mga numerong ito, patunay lang na hindi pangmahirap ang pumasok sa maliliit na negosyo o mga MSME gaya ng paniwala ng iilan. Maaari rin itong maging pundasyon ng isang first-world country tulad ng nangyari sa Taiwan.

***

Sa Taiwan, nakita ko na walang nararamdamang pangamba o alinlangan ang mga negosyante.

Kapag ikaw ay negosyante sa Taiwan, alam mo kung saan ka pupunta, alam mo kung ano ang tamang gagawin at aasa kang may tutulong sa pagresolba ng iyong mga problema.

Malayo ito sa sitwasyong umiiral sa Pilipinas. Balot ng pa­ngamba at alinlangan ang mga negosyante natin bunsod na rin ng kakulangan ng suporta.

Ito ang nais kong burahin ngayong naisabatas na ang iniakda kong Go Negosyo Act.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Saludo sa Peacekeepers

Mga Bida, bumalik na sa bansa noong Linggo ang 84 na sundalong Pinoy na nagsilbing peacekeepers ng United Nations sa Golan Heights.

Pagdating sa airport, isang heroes’ welcome ang iginawad sa kanila ng Armed Forces of the Philippines (AFP) sa ipinamalas nilang katapangan habang ginagampanan ang tungkuling panatilihin ang kapayapaan sa nasabing lugar.

Nag-iwan ng magandang tatak sa buong mundo ang mga kababa­yan nating sundalo nang hindi sila matinag sa harap ng nakaambang panganib sa kanilang buhay mula sa mga rebeldeng Syrian.

Patunay ito na hanggang ngayon, nananalaytay pa rin sa ating mga ugat ang katapangan na ipinamalas ng ating mga ninuno sa paglaban sa mga dayuhang mananakop.

Sa kasaysayan, kilala ang mga Pilipino na hindi sumusuko sa anumang laban kahit higante pa ang kalaban.  Tulad ni Lapu-Lapu na buong tapang na nilabanan ang mga Kastila na pinamunuan ni Ferdinand Magellan.

Kasama rin sina Andres Bonifacio at Apolinario Mabini, at iba pang mga bayani na buong tapang na hinarap ang mga mananakop at ibinuwis ang buhay para sa bayan at para sa kalayaan.

***

Sa kaalaman ng lahat, ang mga Pinoy peacekeepers ay may mahalagang papel sa hangarin ng United Nations na panatilihin ang kapayapaan sa iba’t ibang bahagi ng mundo.

Sa huling bilang, nasa 700 military at police personnel mula sa Pilipinas ang nakakalat sa peacekeeping missions sa Cote d’Ivoire, Haiti, India-Pakistan, Liberia at Middle East.

Sa Golan Heights, katuwang ng UN ang mga sundalong Pinoy upang matiyak na nasusunod ang kasunduang pangkapayapaan sa pagitan ng Syria at Israel.

Kung titingnan, parang madali lang ang misyon ng ating mga kababayan sa Golan Heights ngunit nalagay sa bingit ng alanganin ang kanilang buhay nang salakayin ng mga rebeldeng Syrian ang dalawang posisyon ng UN noong Agosto 28.

Agad nailigtas ang ating mga Pinoy peacekeepers sa Position 68 ngunit nagkaroon ng matinding tensiyon sa Position 69 nang mabihag ng mga rebelde ang apatnapu’t apat na sundalong Fiji at hiniling ang pagsuko ng ating mga kababayan.

Inutusan ng commander ng United Nations Disengagement Observer Force ang apatnapung Pinoy peacekeepers na iwagayway ang puting bandila ng pagsuko at ibigay ang kanilang armas sa rebeldeng Syrian.

Ang hindi alam ng commander na wala sa bokabularyo ng mga Pilipino ang salitang pagsuko.  Nanatiling matigas ang ating mga kababayan at nakipagpalitan ng putok sa mga rebelde na aabot sa mahigit isandaan ang bilang sa loob ng ilang oras.

Sa paghupa ng palitan ng putok, hindi pa rin nawalan ng tapang at diskarte ang ating mga sundalong Pilipino. Sa gitna ng mga nagpapahingang mga rebelde, matapang nilang sinuong ang panganib kahit batid na isang maliit na pagkakamali ay katumbas ng kanilang buhay.

Buo ang loob, nagawang dumaan ng ating mga kababayan sa gitna ng panganib hanggang makarating sa ligtas na lugar.

Kapuri-puri ang ipinakitang tapang ng ating mga Pilipinong sundalo at ito’y nararapat na kilalanin at ipagmalaki nating lahat.

Kaya agad kong inihain ang Senate Resolution No. 877 upang papurihan at kilalanin ang ipinakitang katapangan ng ating mga kababayan sa pagtupad ng tungkulin.

Sa panahon kung saan kay hirap maniwalang may kabutihan pa sa bansa dahil sa mga iskandalong nagaganap, mayroon pa rin tayong mga bayaning puwedeng tingalain.

Mula sa mga sundalong nakikipagsapalaran para sa kapa­yapaan, sa mga kabataan at mga social entrepreneur na nasa mga komunidad, sila ay nasa kanayunan, nasa mga lugar na nasalanta ng bagyo, tahimik silang kumikilos at nakikibahagi sa pagbabago na hindi man lang naibabalita sa mga pahayagan.

Sa gitna ng kaguluhang nararanasan natin ngayon, nagsisilbing simbolo ng kabayanihan ang ating Pinoy peacekeepers.

Sila ang ating real life action heroes.

Kilalanin natin sila. Suportahan. Pasalamatan.

Sa ating Filipino peacekeepers, saludo kaming lahat sa inyong katapangan at patuloy kayong magsilbing inspirasyon sa milyun-milyon nating kababayan.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Never again!

Mga Bida, sa ngayon marami ang nagsisikap na baguhin ang kasaysayan at ang nangyari sa panahon ng diktaduryang Marcos at Martial Law.

Sa YouTube lang, nagkalat ang iba’t ibang propaganda na nais ilarawan na isang masayang panahon sa kasaysayan ng Pilipinas ang Batas Militar, na ibinaba apatnapu’t dalawang taon na ang nakalipas ngayong linggong ito.

Sinasabi ng mga nagpapakalat ng maling propaganda, ang dalawampung taong diktadurya ni dating Pangulong Ferdinand Marcos ang pinakamagandang panahon sa kasaysayan dahil napakatahimik at napakaunlad ng bansa.

Ang nakakalungkot, may mga kabataang nakukumbinsi at napapaniwala ng mga nasabing mapanlinlang na propaganda sa Internet.

Sa kabila nito, hindi pa rin mabubura ang mga totoong kuwento ng mga dumanas ng torture at iba pang uri ng pagpapahirap sa ilalim ng Martial Law.

Dagdag pa rito ang talamak na korupsiyong nangyari at paggahasa sa kaban ng taumbayan.

Sa pagtala, halos 15,000 ang pinatay, pinahirapan o nawala na lang at hindi na nakita pa mula 1972 hanggang 1981.

Isa na rito si dating kongresista at ngayo’y Commission on Human Rights (CHR) chairperson Etta Rosales.

Sa kuwento ni Rosales, dinala siya at lima pang kasama ng ilang military agents sa isang safehouse sa Pasig at doon pinahirapan at isinailalim sa interogasyon ng isang buwan.

Si dating Bayan Muna congressman Satur Ocampo ay isang reporter ng Manila Times bago sumali sa underground movement para labanan ang rehimeng Marcos nang ideklara ang Martial Law.

Nang mahuli siya ng militar noong 1976, isinailalim si Ka Satur sa matinding pagpapahirap, kabilang na ang pagkuryente at pagpaso sa kanya ng sigarilyo.

Mula naman nang pabalikin ni Marcos sa Pilipinas noong 1977, hindi na muling nakita pa ni Priscilla Mijares ang asawang si Primitivo, na isang mamamahayag.

Si Primitivo ay kilalang malapit sa pamilya Marcos ngunit bumaligtad nang ipadala siya sa Amerika. Tumestigo pa siya sa US Congress ukol sa talamak na paglabag sa karapatang pantao sa bansa.

Ilan lang sila, mga Bida, sa mga naperwisyo at nasalanta noong panahon ng Batas Militar.

Mismong pamilya namin, nakaranas din ng pagpapasakit noong panahon ng Batas Militar. Senador noon ang aking tiyunin na si Ninoy Aquino ngunit walang pakundangan siyang ipi­nadampot ni Marcos sa mismong araw na idineklara ang Martial Law. Itinuring si Ninoy noon bilang Prisoner No. 1.

Huwag nating kalimutan, mga Bida, na walong taon siyang ikinulong bago siya pinatay noong 1983. Isa lang siya sa napakaraming taong pinahirapan noong panahong iyon.

Maliban sa mga human rights violations na nangyari, marami ang nakakalimot na ayon sa datos ng Presidential Commission on Good Government (PCGG), nasa $10 bilyon ang nanakaw ni Marcos noong siya’y nasa poder noong 1980’s.

Mga Bida, ang halaga ng $10 bilyon sa panahon natin ngayon ay $4.29 bilyon.  Sa pera natin, mga Bida, iyan ay may katumbas na PhP 144.74 bilyon. Sa halagang iyan, tila nagmistulang barya ang mga nanakaw ni Napoles at iba pang opisyales.

Ang tanong lagi ng pamilya namin noong panahong iyon, ang mga mismong nakaranas lang ba ng kalupitan noon ang siyang kontra sa Martial Law?

Ang iba pang tao, kahit alam nilang may nangyayaring masama ngunit hindi sila tuwirang naapektuhan, ay tinanggap na lang ba nila ang mga pangyayari noon?

Mga Bida, masasabi rin natin na ang Martial Law ay umabot ng 20 taon dahil sa panahong iyon, nawalan ng boses at tapang ang taumbayan. Maraming tao ang inaresto, pinatay at naglaho na lang ngunit walang ginawa ang taumbayan.

Hindi ko alam kung ito’y sa takot o dahil ayaw nilang maperwisyo, nagbulag-bulagan na lang sila sa totoong nangyayari.

Mabuti na lang, mga Bida, pagkatapos pinaslang si Tito Ninoy, nagising ang taumbayan at nagdesisyon na patalsikin ang diktadura at hagkan ang demokrasya.

Ngayon, mga Bida, nagkaroon na ng ebolusyon ang taumbayan. Mas handa na tayong tumayo at lumaban kahit hindi tayo tuwirang naaapektuhan ng isang bagay.

Tulad na lang sa PDAF scam, nagtipun-tipon ang taumbayan upang ito’y batikusin hanggang sa ito’y maalis sa pambansang pondo.

At mga Bida, handa akong tumaya na sa panahon natin ngayon ay hindi na ulit papayag ang mga Pilipino sa pagkitil sa ating mga karapatan at pagbalasubas sa ating lipunan.

Tinataya ko, mga Bida, na kahit papaano natuto na ang Pilipino at hindi na ulit papayag na mapasailalim sa mga korap, hayok sa kapangyarihan at mapang-abuso.

 

First Published on Abante Online

Scroll to top