Bida Ka! (Abante)

BIDA KA!: Trabaho Centers

Mga bida, isa sa mga isinusulong natin sa Senado ay matugunan ang problema ng kawalan ng hanapbuhay ng ating mga kababayan, lalo na ng mga kabataan.

Sa Hulyo 2015, nasa 6.5% ng mga Pilipino ang walang trabaho habang 21% ang underemployed o mayroong trabaho ngunit mas mababa ang antas at sahod kum­para sa kanilang kakayahan. Kasama rin sa underemployed ang mga umaasang makahanap ng full-time na trabaho ngunit part-time lang ang kanilang mahanap.

Pagdating naman sa tinatawag na youth unemployment, nasa 15.7% ng mga kabataan ang walang hanapbuhay sa bansa.

Isa sa mga pangunahing dahilan na itinuturo rito ay ang jobs mismatch o ang kawalan ng sapat na kaalaman at kasanayan sa mga naghihintay na trabaho sa merkado.

***

May kanya-kanyang programa ang mga kaukulang ahensiya ng pamahalaan, tulad ng Department of Labor and Employment (DOLE), Department of Education (DepEd) at Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) upang masolusyunan ang problemang ito.

Ngunit napag-alaman natin sa hearing ng Committee on E­ducation na ang kalahati ng solusyon ay ginagawa na ng DepEd at TESDA habang ang ilang bahagi naman ay ginagampanan na ng DOLE.

Ang kulang lang ay kung paano mapag-uugnay ang mga prog­ramang ito, ang mga paaralan, at ang pribadong sektor upang lalong maging epektibo sa pagtugon sa problema sa kawalan ng hanapbuhay at jobs mismatch.

Isa sa mga nakikita nating solusyon dito ay ang paglalagay ng Trabaho Center sa bawat Senior High School (SHS) sa bansa na nakapaloob sa aking Senate Bill No. 170.

Sa tulong ng nasabing panukala, mapag-uugnay ang pri­badong sektor na nangangailangan ng empleyado at ang mga programa sa edukasyon at training ng iba’t ibang paaralan para sakto ang kaalaman at kasanayan ng mga graduates sa nag­aantay na trabaho.

 

***

Natutuwa naman tayo at nagpahayag ng buong suporta ang iba’t ibang ahensiya at pribadong stakeholders sa aking pa­nukala nang magsagawa tayo ng hearing ukol sa Trabaho Centers kamakailan.

Kapag ito’y naisabatas, magkakaroon ng Trabaho Center o job placement centers sa bawat Senior High School sa bansa na tutulong sa SHS graduates na makahanap ng trabaho na akma sa kanilang kaalaman.

Sa pagtaya, nasa 50% ng Senior High School students ay hindi na tutuloy sa kolehiyo at maghahanap na ng trabaho pagka-graduate.

Dito na papasok ang Trabaho Center, na siyang tututok sa tatlong malaking bagay — career counseling services, employment facilitation at industry matching.

Mahalagang masiguro na ang magtatapos sa ilalim ng K to 2 program ay may sapat na kaalaman at kakayahan upang tugunan ang kailangang trabaho sa merkado.

Maganda rin kung alam ng SHS graduates ang kalagayan ng job market sa lugar kung saan sila nakatira, kung anu-ano ang mga oportunidad sa kanilang paligid at trabaho na maaari nilang pasukan.

Sa ganitong paraan, matutugunan ang jobs mismatch, na isa sa sinisisi sa mataas na antas ng youth unemployment.

Maliban dito, hindi masasayang ang pagod ng ating mga guro, estudyante, at pati ng kanilang mga magulang.

Pagtapos ng Senior High School, dapat may angkop na trabahong naghihintay para sa mga nagtapos.

Kasabay ng pagtatapos ng unang batch ng Grade 12 sa 2018, umaasa tayo na nakapuwesto na rin ang ating Trabaho Centers upang mabigyan sila ng agarang tulong para makakita ng trabahong pasok sa kanilang kaalaman at kasanayan.

BIDA KA!: Pinoy freelancers

Mga bida, dumarami na ang freelancers sa buong bansa.

Wala silang mahabang kon­trata sa isang kumpanya at nagtatrabaho lang para sa isang parti­kular na proyekto.

Ang bayad naman nito ay naka­depende sa kasunduan sa pagitan ng freelancer at nagpagawa ng trabaho.

Dahil mas kontrolado ng freelancer ang kanyang oras at kondisyon ng trabaho, marami sa ating mga kababayan ang naeengganyong pumasok bilang freelancer.

***

Kabilang na rito si Marvin, isang freelance professional photographer at video editor.

Bilang freelancer, maraming kumukuha sa serbisyo ni Marvin, mula sa paggawa ng simpleng video o photo ­coverage sa kasal at iba pang malalaking event.

Maganda man ang bayad bilang freelancer, ngunit inaangal ni Marvin na ilang ulit na rin siyang naloko at hindi nabayaran ng mga kliyente.

May ilang sitwasyon na inabot ng taon bago siya mabayaran kahit tapos na niya ang kanyang bahagi sa kasunduan.

Sa sitwasyon naman ni Paolo, marami siyang nakukuhang kliyente na nagpapagawa ng graphics at iba pang disenyo para sa kanilang kumpanya, website at mga produkto.

 

Problema naman ni Paolo, may ilang kliyente na nanghi­hingi ng official receipt na nakukuha lamang sa BIR kung ­nakarehistro siya bilang isang negosyo.

Nahihirapan siyang makatugon sa maraming requirements ng Bureau of Internal Revenue (BIR) at dahil doon, kailangan niyang tanggihan ang ibang proyekto at trabaho.

Ang masaklap na karanasang ito nina Marvin at Paolo ay karaniwan nang nangyayari sa mga Pinoy freelancers.

***

Mga bida, ito ang dahilan kung bakit inihain natin ang Senate Bill No. 351 na layong protektahan ang karapatan at kapakanan ng freelancers, ngayong isa na silang lumalaking sektor sa bansa.

Naniniwala ako na ngayong dumarami na ang freelancers sa bansa, nararapat lang na sila’y protektahan ng pamahalaan at tulungan sa mabilis na pagkuha ng kailangang dokumento sa pamahalaan, lalo na sa BIR.

Kapag naisabatas ang panukala, may kapangyarihan na ang freelancers na hingin sa employer ang mga nararapat na bayad at benepisyo sa ilalim ng kanilang kasunduan.

Kapag tumanggi ang employer na bayaran ang free­lancer para sa serbisyong ibinigay, maaaring maghain ng reklamo sa Department of Labor and Employment (DOLE), na puwedeng magpataw ng multa na aabot sa P250,000 kapag napatuna­yang hindi tumupad sa usapan ang isang panig.

May dagdag pang multa sa bawat araw na nabigong bayaran ng employer ang freelancer. Magkakaroon din ng karapatan ang freelancer na magsampa ng civil case upang mahabol ang bayad para sa kanyang serbisyo.

Layon ng panukala na gawing simple para sa freelancers ang pro­seso pagdating sa pagpapatala sa BIR at gawin na lang itong taunan.

Mabibigyan din sila ng tax exemption sa unang tatlong taon kung ang kanilang taxable income at hindi lalampas sa P300,000 at 10 porsiyento kung ang taxable income naman ay nasa pagitan ng P300,000 hanggang P10 milyon bawat taon.

***

Kung hindi natin bibigyan ng karampatang ­suporta ang sektor na ito, sayang ang oportunidad, lalo na ang pagkaka­taong mabigyan ng kabuhayan ang marami nating kababayan.

Oras nang tulungan natin ang mga kababayan nating freelancers na umasenso!

BIDA KA!: Aral ng kasaysayan

Mga bida, marami sa atin ay pamilyar na sa kasabihang “ang hindi lumingon sa pinanggalingan, hindi makararating sa paroroonan”.

Madalas, ikinakabit ang kasabi­hang ito sa utang na loob sa ­kapwa ngunit ito’y maiuugnay rin sa ­kasaysayan.

Mahalaga na alam natin ang nilalaman ng ating kasaysayan, maging mabuti man ito o masama, upang matuto tayo sa karanasan ng nakaraan.

Kung ito ma’y masama, ang aral ng nakaraan ay magsisilbing paalala sa atin na huwag nang hayaang ito’y mangyari muli.

Sa ibang bansa sa Europa, gaya ng Germany, itinuturo ang holocaust na madilim na bahagi ng kanilang kasay­sayan sa mamamayan upang magsilbing gabay sa kasalukuyan at ­susunod na henerasyon.

May panukala pa silang inilatag upang tiyaking tama at batay sa katotohanan ang mga itinuturo ukol sa malawakang pagpatay sa mga Hudyo.

Dito sa atin, nakasaad sa Section 27 ng Martial Law Victim Reparation Act of 2013 na dapat magtulungan ang CHED at DepEd sa pagpapakalat ng impormasyon ukol sa Martial Law upang hindi na ito muling mangyari.

***

Ito ang isa sa pangunahing dahilan kaya tayo naghain ng resolusyon upang alamin kung paano itinuturo ang Martial Law sa ating mga paaralan.

Ginawa natin ang hakbang matapos tayong tumanggap ng balita na hindi tama at kulang ang impormasyong nakalagay sa mga aklat sa mga eskuwelahan.

 

Hindi nakalagay rito ang libu-libo katao na namatay, pinahirapan o bigla na lang nawala o ang sampung bilyong dolyar na ninakaw sa kaban ng bayan.

Maliban pa rito, may tangka rin sa Internet na baguhin ang kasaysayan at palitawin na ang Martial Law ay isa sa pinakamagandang panahon sa ating bansa.

Ang masakit nito, marami sa ating mga kabataan ang ­naniniwala sa mga maling kuwento sa Internet dahil na rin sa kawalan ng sapat na kaalaman sa nangyari noong panahon ng Martial Law.

***

Sa pagdinig noong Martes, natutuwa tayo sa ibinalita ni Department of Education (DepEd) Secretary Leonor ­Briones, na isa ring biktima ng Martial Law, na kasalukuyan nang ­inilalatag ng ahensiya ang bagong curriculum na bahagi ng K to 12 program.

Sa nasabing pagbabago, ilalatag na ang mas kumpetong larawan ng ating kasaysayan, kung saan makikita ng ating mga kabataan ang lahat ng aspeto ng mga nangyari sa naka­lipas, lalo nang katiwalian at pag-abuso na nangyari noong Martial Law.

Ang mga pagbabagong ito ay bunga ng pagtutulungan ng mga personalidad mula sa iba’t ibang larangan, mula sa kasaysayan gaya ng National Historical Commission of the ­Philippines at Commission on Human Rights.

May panawagan din ang DepEd na sa mga susunod na pagbuo ng bagong curriculum at mga aklat na ukol sa kasay­sayan, magtulung-tulong ang iba’t ibang historian, mga abogado at iba pang may alam sa batas upang mabuo ang mas akmang nangyari sa nakalipas.

Ayon sa DepEd, ginagawa nila ang lahat upang mapa­dali ang paglabas ng mga bagong libro na nag­lalaman ng mga bagong detalye ukol sa ating kasaysayan, hindi lang ng Martial Law, kun’di ng iba pang pag-abuso na nangyari sa mga nakalipas na ­panahon.

Kapag kumpleto na ang paglalabas ng DepEd ng mga aklat na naglalaman ng bagong impormasyon ukol sa kasaysayan, magkakaroon ang mga kabataan ng matibay na pundasyon ng kaalaman.

Sa tulong nito, mas madali nilang masusuri at masasala ang nakikita nila sa Internet kung ito ba’y may katotohanan o pawang kasinungalingan lang.

Sabi nga, sa anumang larangan, lamang ang may alam.

BIDA KA!: Aral ng kasaysayan

Mga bida, marami sa atin ay pamilyar na sa kasabihang “ang hindi lumingon sa pinanggalingan, hindi makararating sa paroroonan”.

Madalas, ikinakabit ang kasabi­hang ito sa utang na loob sa ­kapwa ngunit ito’y maiuugnay rin sa ­kasaysayan.

Mahalaga na alam natin ang nilalaman ng ating kasaysayan, maging mabuti man ito o masama, upang matuto tayo sa karanasan ng nakaraan.

Kung ito ma’y masama, ang aral ng nakaraan ay magsisilbing paalala sa atin na huwag nang hayaang ito’y mangyari muli.

Sa ibang bansa sa Europa, gaya ng Germany, itinuturo ang holocaust na madilim na bahagi ng kanilang kasay­sayan sa mamamayan upang magsilbing gabay sa kasalukuyan at ­susunod na henerasyon.

May panukala pa silang inilatag upang tiyaking tama at batay sa katotohanan ang mga itinuturo ukol sa malawakang pagpatay sa mga Hudyo.

Dito sa atin, nakasaad sa Section 27 ng Martial Law Victim Reparation Act of 2013 na dapat magtulungan ang CHED at DepEd sa pagpapakalat ng impormasyon ukol sa Martial Law upang hindi na ito muling mangyari.

***

Ito ang isa sa pangunahing dahilan kaya tayo naghain ng resolusyon upang alamin kung paano itinuturo ang Martial Law sa ating mga paaralan.

Ginawa natin ang hakbang matapos tayong tumanggap ng balita na hindi tama at kulang ang impormasyong nakalagay sa mga aklat sa mga eskuwelahan.

Hindi nakalagay rito ang libu-libo katao na namatay, pinahirapan o bigla na lang nawala o ang sampung bilyong dolyar na ninakaw sa kaban ng bayan.

Maliban pa rito, may tangka rin sa Internet na baguhin ang kasaysayan at palitawin na ang Martial Law ay isa sa pinakamagandang panahon sa ating bansa.

Ang masakit nito, marami sa ating mga kabataan ang ­naniniwala sa mga maling kuwento sa Internet dahil na rin sa kawalan ng sapat na kaalaman sa nangyari noong panahon ng Martial Law.

***

Sa pagdinig noong Martes, natutuwa tayo sa ibinalita ni Department of Education (DepEd) Secretary Leonor ­Briones, na isa ring biktima ng Martial Law, na kasalukuyan nang ­inilalatag ng ahensiya ang bagong curriculum na bahagi ng K to 12 program.

Sa nasabing pagbabago, ilalatag na ang mas kumpetong larawan ng ating kasaysayan, kung saan makikita ng ating mga kabataan ang lahat ng aspeto ng mga nangyari sa naka­lipas, lalo nang katiwalian at pag-abuso na nangyari noong Martial Law.

Ang mga pagbabagong ito ay bunga ng pagtutulungan ng mga personalidad mula sa iba’t ibang larangan, mula sa kasaysayan gaya ng National Historical Commission of the ­Philippines at Commission on Human Rights.

May panawagan din ang DepEd na sa mga susunod na pagbuo ng bagong curriculum at mga aklat na ukol sa kasay­sayan, magtulung-tulong ang iba’t ibang historian, mga abogado at iba pang may alam sa batas upang mabuo ang mas akmang nangyari sa nakalipas.

Ayon sa DepEd, ginagawa nila ang lahat upang mapa­dali ang paglabas ng mga bagong libro na nag­lalaman ng mga bagong detalye ukol sa ating kasaysayan, hindi lang ng Martial Law, kun’di ng iba pang pag-abuso na nangyari sa mga nakalipas na ­panahon.

Kapag kumpleto na ang paglalabas ng DepEd ng mga aklat na naglalaman ng bagong impormasyon ukol sa kasaysayan, magkakaroon ang mga kabataan ng matibay na pundasyon ng kaalaman.

Sa tulong nito, mas madali nilang masusuri at masasala ang nakikita nila sa Internet kung ito ba’y may katotohanan o pawang kasinungalingan lang.

Sabi nga, sa anumang larangan, lamang ang may alam.

***

Mga Bida, makipagkuwentuhan kay Sen. Bam sa fb.com/BenignoBamAquino o sa e-mailbidakacolumn@gmail.com

BIDA KA!: Libreng Internet

Mga bida, marami tayong­ natuklasan sa pagdinig ng ­Committee on Science and ­Technology at ­Committee on Education noong naka­raang linggo.

Sa mga nasabing hearing, tina­lakay natin ang ilang panukalang batas ukol sa paglalagay ng libreng wi-fi sa mga pampublikong lugar at sa ating pampublikong paaralan,­ kasama na ang state colleges at ­universities.

Nagsumite ako ng panukala­ na maglagay ng libreng Internet c­onnection, kasama na ang wi-fi, sa l­ahat ng pampublikong paaralan sa paniniwalang kaila­ngan ito ng mga estudyante sa kanilang pag-aaral at kailangan din ng mga guro para updated at epektibo ang kanilang materya­les­ sa pagturo.

Subalit nasorpresa at nabahala ako nang malaman mula sa mga opisyal ng Department of Education (DepEd) na 26 porsiyento lang ng mga pampublikong paaralan sa buong bansa ang may Internet connection.

***

Paliwanag ng DepEd, mayroong sapat na pondo ang ahensiya para sa nasabing proyekto subalit ang problema, walang sapat na imprastruktura upang matugunan ang pangangailangan ng mga paaralan.

Ayon sa DepEd, may mga lugar na mahina ang signal ng telcos kaya mabagal din ang Internet connection, bagay na iniiwasan ng ahensiya upang hindi masayang ang ibinabayad nito.

Marami ring lugar sa bansa ang walang Internet connection dahil kulang ang imprastruktura ng telcos, lalo na sa mga liblib na paaralan.

Sa parte naman ng bagong tatag na Department of ­Information and Communications Technology (DICT), plano nilang maglagay ng libreng wi-fi sa mahigit 12,000 lugar sa buong bansa bago mag-Nobyembre 2017.

Ang problema, hindi pa sila nangangalahati dahil din sa kakulangan ng imprastruktura ng telcos.

Nang tanungin ang telcos, isinisi nila ang kakulangan sa imprastruktura sa bagal at higpit ng pagkuha ng permit sa ­local government units (LGUs) kung saan nila ilalagay ang kailangang kagamitan para mapabilis ang serbisyo.

Reklamo ng telcos, nakakasa na ang kanilang planong maglagay ng dagdag na cell sites at iba pang imprastruktura na magpapaganda ng serbisyo ng Internet.

Ngunit hindi umano sila makausad dahil sa bagal ng ­proseso ng pagkuha ng permit. Madalas, hindi bababa sa 25 permit ang kailangan para lang makapaglagay ng cell site.

Binanggit pa ng isang telco na nakalinya na ang paglalagay ng dagdag na 1,000 cell sites sa iba’t ibang bahagi ng bansa­ ngunit sa bagal ng proseso, nasa 500 pa lang ang kanilang naipupuwesto.

Isa pang problema ang mahal at paiba-ibang halaga ng bayad na sinisingil ng LGU sa bawat cell site na kanilang ­inilalagay.

***

Upang masolusyunan ang problema, plano nating isama­ sa pagbalangkas ng batas ang pagpapabilis ng proseso sa ­pagkuha ng permit mula sa LGUs.

Sa paraang ito, mas madali na ang paglalagay ng cell sites at iba pang equipment ng telcos para mapaganda ang Internet connection sa bansa.

Nabanggit din ng DICT na plano ng admi­nistrasyong Duterte na maglabas ng Executive Order na mag-aatas sa LGUs na madaliin ang pagpoproseso ng permits ng telcos.

Inatasan na rin natin ang DepEd, mga telco at iba pang kaukulang ahensiya na magbalangkas ng plano para maisama ang public schools at state colleges at universities sa paglalatag ng libreng wi-fi project ng pamahalaan sa susunod na dalawang taon.

***

Mga bida, ­isinusulong ko na mabigyan ng ma­gandang Internet connection ang ating mga pampublikong paaralan dahil kumbinsido ako na makatutulong ito sa lalo pang paglago ng kaala­man ng mga batang ­Pilipino.

Malaking bagay ang Internet sa kanilang research dahil makaka­kuha sila rito ng mga materyales na puno ng kaalaman at mga ­video na makatutulong sa kanilang pag-aaral.

Mapupunuan nito ang kakulangan sa libro at iba pang materyales na kailangan sa pagpapalago ng kanilang kaalaman.

Kapag may sapat na kaalaman ang ating mga estudyante sa public schools, hindi sila magpapahuli at kaya nilang makipagsabayan sa mga mag-aaral ng pribadong paaralan.

Ito rin ang magbibi­gay sa ating mga estu­dyante ng sapat na kakayahan upang makipag­tagisan para sa trabaho na magbibigay sa kanila ng magandang kinabukasan.

***

Mga Bida, maki­pagkuwentuhan kay Sen. Bam sa fb.com/BenignoBamAquino o sa e-mail bidakacolumn@gmail.com!

BIDA KA!: Davao City bombing

Mga bida, napakaespesyal po ng Davao City para sa akin at sa aking pamilya.

Kilala po ako at ang aking ­pamilya bilang tubong Tarlac ngunit sa mga hindi nakakaalam, ang akin pong ina at ang kanyang angkan ay mula Davao.

Ang aking lolo na si ­Segundo Aguirre ay naging principal ng ­University of Mindanao. Ang lola ko naman na si Victoria Aguirre ay naging chairperson ng Filipino ­Department sa nasabing unibersidad.

Sa Davao po lumaki at nagtapos ang aking ina. Sa Davao po niya nakilala ang aking ama habang sila ay nagtatrabaho sa Davao branch ng SGV. Davao po ang setting ng kanilang love story at sa Davao rin sila ikinasal.

Sa aking paglaki, pumupunta kami sa Davao para bisitahin­ ang aking lolo at lola at hanggang ngayon, mayroon pa rin kaming mga kamag-anak na nakatira sa tinaguriang “Crown Jewel of Mindanao”.

***

Nang malaman namin na sila’y ligtas, ang kaba na aming naramdaman ay unti-unti na naging galit.

Nagdurugo ang aking puso dahil ang karumal-dumal na pangyayaring ito ay gawa ng mga Pilipino sa kapwa Pilipino.

At pinili pa nila ang lugar na dinadagdsa ng mga nagde-date, mga pamilyang namamasyal at kung saan nagtatagpo ang mga magkakaibigan.

Kabilang dito si Ruth Merecido, isang dalagang ina na nagta­trabaho bilang therapist. Nasawi rin si Pipalawan ­Macacua, isang senior education official of CHED sa ARMM na isang masugid na sumusuporta sa usapang pangkapayapaan sa Mindanao.

Ilan lang sila sa mga nasawi noong gabi ng Biyernes nang punitin ng isang malakas na pagsabog ang kasiyahang nangyayari sa lugar na iyon.

***

Sa aking privilege speech noong Lunes, binanggit ko na ngayon ang panahon upang tayo’y magpalakas ng puwersa sa pamamagitan ng suporta sa ating mga pulis at militar.

Subalit magagawa lang nila ito kung ibibigay natin ang ­lahat ng kanilang kailangan para imbestigahan, hulihin at ­papanagutin sa batas ang mga nasa likod ng pagsabog.

Ikalawa, kailangan na nating mas maging mapagbantay sa ating kapaligiran laban sa anumang banta sa ating buhay.

Subalit hindi lang tayo dapat maging alerto sa mga naiwanang­ bag o kahina-hinalang kilos ng sinuman.

Higit sa lahat, dapat tayong mas maging mapagbantay sa mga maling impormasyon na kumakalat sa Internet at sa ating lipunan.

Nakalulungkot dahil may ilang grupo na nagpapakalat ng maling balita na ginagamit ang insidenteng ito upang lalo pang paghati-hatiin ang mga Pilipino.

Dahil nakataya rito ang ating buhay at sistema ng pamumuhay, dapat nating timbangin ang mga impormasyon na ating natatanggap kung ito ba’y totoo o malaking kasinu­ngalingan.

Ikatlo at pinakamahalaga sa lahat, dapat tayong magkaisa.

Ang layunin ng terorismo ay maghasik ng lagim at lagyan ng malaking dibisyon ang ating bansa.

Kapag hinayaan natin na tayo’y magkahati-hati, mananalo ang terorismo sa ating bansa.

Ngayon, higit sa lahat, dapat tayong magsama-samang ­kumilos upang tiyakin na hindi na mauulit ang nasabing ­insidente.

Sa madaling salita, isantabi natin ang pulitika at ibigay ang lahat ng kanilang kailangan upang masugpo ang banta ng ­terorismo sa bansa.

Marami nang nalampasang pagsubok ang mga Pilipino — mula sa mga bagyo, lindol, baha at iba pang kalamidad. At ito’y dahil sa ating pagkakaisa.

Ito rin ang gamitin nating susi upang tayo’y makabuo nang mapayapa at ligtas na lipunan.

***

Mga Bida, makipagkuwentuhan kay Sen. Bam sa fb.com/BenignoBamAquino o sa e-mail bidakacolumn@gmail.com!

BIDA KA!: Ipaglaban ang SK

Mga bida, isa sa mainit na pinag-uusapan ngayon ay ang pagpapaliban ng halalang pambarangay at Sangguniang Kabataan (SK) na nakatakda sa Oktubre.

Argumento ng iba, katatapos lang ng pambansang eleksiyon noong Mayo masyadong maikli ang panahon ng paghahanda ng Commission on Elections (COMELEC) para sa barangay at SK elections.

Nais naman ng ilang mambabatas na ipagpaliban ang halalan ng dalawang taon at gawin na lang sa 2018 upang mapaghandaan ito nang husto.

May lumitaw ring panukala na tuluyan nang i-abolish ang barangay council at SK dahil wala raw itong pakinabang at walang naitutulong sa mga komunidad.

***

Bilang isa sa mga nagsulong ng Republic Act No. 10742 o SK Reform Act bilang co-author at co-sponsor noong 16th Congress sa Senado, hindi ko matatanggap ang panukalang ipagpaliban ng dalawang taon ang halalan o buwagin nang tuluyan ang SK.

Kaya nga natin isinulong ang mga reporma sa SK upang mailayo ito sa dating sistema na puno ng katiwalian at walang nagawa para sa kapakanan ng mga kabataan.

Sayang naman ang mga ikinasang reporma kung hindi natin agad ito maipatutupad sa lalong madaling panahon o kung wala nang SK para magpatupad nito.

Huwag tayong magpadalus-dalos sa ating desisyon. Bakit hindi natin bigyan ng pagkakataong maikasatuparan ang mga repormang ito at tingnan kung ito’y magiging epektibo para sa kasalukuyang henerasyon.

***

Bilang kauna-unahang batas na mayroong anti-dynasty provision, malaking panghihinayang kung hindi natin makikitang naipatupad ang SK Reform Act.

Sa ilalim ng batas, bawal nang tumakbo bilang SK officials ang mga kamag-anak ng halal na opisyal, hanggang sa tinatawag na second level of consanguinity.

Itinaas na rin natin ang edad ng SK officials patungong 18 hanggang 24 taong gulang, upang magkaroon sila ng legal na pananagutan sa kanilang mga aksiyon.

Upang mahasa ang kanilang kaalaman sa pagganap ng tungkulin, obligado na ang mga SK official na dumaan sa leadership training programs.

Makatutulong na rin ang tinatawag na Local Youth Deve­lopment Council (LYDC) sa pagbalangkas ng mga programa’t proyekto para sa mga kabataan.

Sa pamamagitan ng LYDC, mabibigyan ang mas mara­ming grupo ng kabataan na lumahok, makialam at bantayan ang kanilang kapakanan.

Walang dapat ipangamba dahil sa mga repormang ipinasok natin sa bagong SK, ibang-iba na ito sa ating nakasanayan noon na madalas ay paliga ng basketball at beauty contest ang proyekto para sa mga kabataan.

***

Noong Martes, lumabas na ang committee report ng Senado na nagpapaliban sa SK elections sa Oktubre 2017.

Sa una, nanghihinayang tayo sa pagpapaliban na ito ngunit mas maganda na ito kaysa sa panukalang gawin ang halalan sa 2018.

Isa pa, tiniyak din sa atin ni Sen. Sonny Angara na tututulan ng Senado ang anumang pagkilos na buwagin ang SK.

Maaaring gamitin ng COMELEC ang dagdag na panahon upang mapaghandaan nang husto ang SK, gaya ng pagpapalawig ng registration at paghikayat sa ating mga kabataan na tumakbo.

Bigyan natin ng pagkakataon ang SK na humubog ng mga bagong bayani mula sa ating mga kabataan na tutulong sa pagpapalakas ng ating mga komunidad.

Article first published on Abante Online

BIDA KA!: Patok pala ang K to 12

Mga bida, kasabay ng kontrobersiyal na pagdinig ukol sa extrajudicial killings (EJK) sa bansa, tahimik na nagsagawa ng hearing ang Se­nate Committee on Education, Arts and Culture noong Lunes.

Habang siksikan ang session hall sa Senado ng mga panauhin at mga mi­yembro ng media, naging laman naman ng Laurel room ang mga opis­yal ng iba’t ibang ahensiya ng pamahalaan na may kinalaman sa edukasyon.

Mabuti na lang at nakadalo sa pagdinig ang mga kapwa ko senador na sina Sherwin Gatchalian, Joel Villanueva, Nancy Binay at Alan Peter Cayetano, na tulad ko ay may mga isinusulong ding mga adbokasiya na may kinalaman sa edukasyon.

Sabi nga ng isa nating panauhin na si Department of Education (DepEd) Sec. Leonor Briones, hindi kasi seksi ang paksa ng ating pagdinig kung ihahambing sa mabentang isyu ng extrajudicial killings.

Hindi man kasing sexy ng EJK, kung titimbangin ay napa­kahalaga ang ating dinidinig na isyu, lalo pa’t kinabukasan ng ating mga kabataan ang nakasalalay rito.

Kabilang sa mga sinilip ng kumite na ating pinamumunuan ang estado ng K to 12 program sa bansa, na todong ipinatupad ngayong taon.

Naisama rin sa agenda ang iba’t ibang panukalang nagpapa­lakas sa edukasyon sa bansa, kasama na ang nauna na­ting tinakalay sa kolum na ito na Senate Bill No. 170 (Trabaho Center in School Act), Senate Bill No. 172 (Abot Alam Act of 2016) at Senate Bill No. 173 (Free Education for Public School Teacher’s Children Act).

***

Unang natuon ang usapan sa K to 12 program, na inaasahan ng marami na sasablay dahil sa umano’y pahirap na dala nito sa mga estudyante at mga magulang.

Ngunit taliwas sa tantiya ng karamihan, pumatok pala ang K to 12 program dahil mahigit 1.5 milyon ang nag-enroll sa Senior High Schools (SHS) para sa school year 2016-2017.

Sa kabuuang 1,517,610 SHS enrollees, 1,460,970 ay nakakumpleto ng Grade 10, 54,262 ang Balik-Aral students at 2,378 ay nakapasa sa Accreditation and Equivalency (A&E) examination.

Ang 1,460,970 ay 98 porsiyento ng kabuuang bilang ng nagtapos ng Grade 10 na nagpasyang magpatuloy sa SHS.

Ibig sabihin nito, walang katotohanan ang mga ulat sa pahayagan na malalayo at mahihirapan ang mga estudyante na puntahan ang iba’t ibang senior high schools sa bansa.

Sa mataas na bilang ng nag-enroll, patunay ito na sasamantalahin ng mga Pilipino ang pagkakataong  mag-aral basta’t naririyan ang libreng edukasyon at tuluy-tuloy na tulong ng pamahalaan.

Kasabay naman ng mataas na bilang ng nag-enroll, naririyan rin ang hamon ng kakulangan ng classroom at gurong may sapat na kasanayan sa ilalim ng K to 12 program.

Ngunit sa pangunguna ni Sec. Briones ng DepEd, tiwala ako na malalampasan ang mga pagsubok na ito.

***

Isa rin sa mga nabigyang pansin sa pagdinig ang panukala nating bigyan ng scholarship ang mga anak ng public school teachers sa lahat ng SUCs sa buong bansa

Ang panukalang ito ay pagkilala sa kabayanihan ng ating public school teachers na patuloy na nagsisilbi sa mamamayan sa kabila ng maliit na suweldo.

Ito, at iba pa nating mga panukala, ay isinumite na natin sa DepEd para sa kanilang komento at pagbabago, kung mayroon man, upang maisama sa pinal na bersiyon.

Bilang chairman ng education committee, tiwala ako na magiging mabunga ang susunod na tatlong taon sa tulong na rin ng masisipag na opisyal ng DepEd at CHED at mga senador na kaisa ko sa pagnanais na pagandahin ang kalidad ng edukasyon sa bansa.

Article first published on Abante Online

BIDA KA!: Garantiyang trabaho pagkatapos ng senior high school

Mga bida, bilang chairman ng Committee on Education ngayong 17th Congress, isa sa ating tinututukan ay ang pagsusulong at lalo pang pagpapalakas ng K to 12.

Ang programang ito ay binuo, isinabatas at isinakatuparan ng nakaraang administrasyon upang maiangat ang estado ng edukasyon sa bansa patungo sa pagiging world-class.

Natutuwa naman tayo na ipinagpatuloy ni Pangulong Rodrigo Duterte ang nasabing programa dahil alam niya na malaki ang maitutulong nito upang mabigyan ang ating mga estudyante ng de-kalidad na edukasyon.

Sa tulong nito, mas malaki ang pagkakataon nilang magkaroon ng magandang hanapbuhay o ‘di kaya’y kabuhayan para sa kanilang hinaharap.

***

Bago pa man pormal na nagsimula ang K to 12, may ilang paaralan na sa bansa ang nagsilbing “early implementers” ng programa.

Kabilang na rito ang Fidelis Senior High sa Tanauan, Batangas na nagbukas ng pinto noong 2014 sa dalawampu’t anim na Grade 11 students bilang pioneer batch ng Senior High School.

Habang ang iba nilang kaklase ay nagtuloy sa kolehiyo, buong tapang namang hinarap ng 26 ang hamon ng programa, na tumakbo sa ilalim ng sistemang “study now, pay later” at may garantiyang trabaho pagsapit ng graduation.

Sa nasabing paaralan, agad sinabak ang 26 sa mga kasana­yang may kinalaman sa trabaho at entrepreneurship upang maihanda sila sa papasuking hanapbuhay sa hinaharap.

Sa unang taon, kasabay ng pag-aaral ng iba’t ibang paksa ay bumisita rin sila sa mga kumpanya sa science park sa Batangas at Laguna upang malaman ang mga sistema sa paghahanap ng trabaho.

Sa isang kompanya, tinuruan pa sila kung paano mag-fill-up ng application form, kumuha ng exam at humarap sa iba’t ibang interview.

Pagsapit ng Grade 12, ipinadala sila sa iba’t ibang kumpanya para sa on-the-job training.

Noong March 19, 2016, gumawa ng kasaysayan ang dalawampu’t anim bilang unang batch ng graduates ng Fidelis Senior High Grade 12.

Habang ang karamihan sa kanila ay nagpasyang magtuloy sa kolehiyo, ito sa kanila ang nabigyan ng trabaho pagka-graduate.

***

Ito ang pakay ng isinumite nating Senate Bill No. 170 o panukalang magtatag ng Trabaho Centers sa lahat ng Senior High Schools sa buong bansa.

Ang Trabaho Center ay tutulong sa Senior High School graduates, na nais nang maghanapbuhay at huwag nang magpatuloy pa sa kolehiyo, upang makakita ng trabaho.

Kapag naisabatas, tatlong pangunahing aspeto ang tututukan ng Trabaho Center — career counseling services, employment facilitation at industry matching.

Sa ilalim ng career counseling, bibigyan ang mga estudyante ng bagay sa career na kanilang pipiliin sa Senior High School.

Sa Employment Facilitation, bibigyan ng lahat ng kinakailangang tulong ng senior high school student sa paghahanap ng trabaho.

Sa pamamagitan naman ng industry matching, mapupunuan ang pangangailangan ng mga kumpanya sa pagbibigay sa kanila ng listahan ng mga graduate at profile ng bawat estudyante.

Magtutulungan naman ang Public Employment Services Office (PESO) at TESDA sa paglikha ng database ng mga bakanteng trabaho sa lokalidad at kung anong dagdag na training ang hinahanap para sa isang partikular na trabaho.

Naniniwala tayo na edukasyon ang magandang tulay tungo sa pagkakaroon ng hanapbuhay.

Sa tulong ng Trabaho Center, magiging abot-kamay na para sa isang Senior High School student ang inaasam na trabaho.

Ito’y isa lang sa marami pa nating plano upang mapalakas ang edukasyon sa bansa at makalikha ng marami pang trabaho para sa ating mga kababayan.

Article first published on Abante Online

BIDA KA!: Edukasyon at agham

Mga bida, sa pagsisimula ng 17th Congress, naipagkatiwala sa atin ang dalawang kumite sa Senado — ang Education at Science and Technology.

Mula sa pagbabantay ng kapa­kanan ng ating micro, small and medium enterprises at kabataan noong 16th Congress, mga isyu tungkol sa edukasyon, agham at teknolohiya ang ating bibigyang pansin sa susunod na tatlong taon.

Bago pa man pormal na naibigay sa atin ang Committee on Education, nakapaghain na tayo ng apat na panukalang batas na may kinalaman sa edukasyon.

Pangunahin dito ang Senate Bill No. 177 o ang Free Higher Education for All Act, na layong gawing libre ang pag-aaral sa state universities at colleges sa buong bansa.

***

Ang panukalang ito ay alinsunod sa itinatakda ng Saligang Batas na tungkulin ng pamahalaan na itaguyod ang karapatan ng mamamayan na mabigyan ng de-kalidad na edukasyon sa lahat ng antas.

Nakakaalarma ang nakuha nating datos mula sa Commission on Higher Education (CHED) na dalawa sa limang high school graduates, o 40 porsiyento, ang hindi nakakatungtong ng kolehiyo dahil sa mataas na tuition fee at iba pang gastusin.

Marami naman sa mga nakapagtapos ng high school ay kaila­ngang mamili kung magtatrabaho ba para makatulong sa pamilya o para makapag-aral ang ibang mga kapatid sa kolehiyo.

Nakakapanghinayang naman kung hindi makakatungtong sa kolehiyo ang isang estudyante dahil sa kahirapan.

Ito sana ang magbibigay ng pagkakataon sa kanila para maiahon sa kahirapan ang kanilang pamilya. Mas maganda ang tsansang umasenso at kumita ng malaki kapag mayroong natapos na kurso sa kolehiyo.

Kapag naisabatas na ang panukala, mas marami nang kabataang Pilipino, lalo na ang mahihirap, ang makakatuntong sa kolehiyo.

***

Inihain ko ang Free Education for Children of Public School Teachers Bill o ang Senate Bill No. 173. Layon nitong bigyan ng scholarship ang mga anak ng public school teachers sa lahat ng SUCs sa bansa.

Sa panukalang ito, bibigyan ng subsidy o tulong ang mga guro na sasagot sa 100 porsiyento ng tuition fee at iba pang bayarin sa miscellaneous kapag nag-enrol ang kanilang mga anak sa SUCs.

Kailangan lang makapasa sa mga kuwalipikasyon ng panukala ang mga anak ng public school teachers bago mabigyan ng libreng edukasyon sa SUCs.

Pakay ng panukalang ito na bawasan ang pasanin ng ating public school teachers, na malaki ang isinakripisyo, tulad ng malaking suweldo, para lang mabigyan ng edukasyon ang mahihirap nating mga kababayan.

***

May isinumite rin tayong Sente Bill No. 170 o ang Trabaho Center in Schools Bill, kung saan magtatayo ng Trabaho Center na tutulong sa Senior High School graduates na gusto nang magtrabaho para makahanap ng papasukan.

Sa ilalim nito, maglalagay ng Trabaho Centers sa mga paaralan upang tulungan ang Senior High School graduates sa ilalim ng K to 12 program na ayaw nang magtuloy ng kolehiyo at nais nang magtrabaho. Sa ibang bansa, ang Trabaho Centers ay tinatawag na Job Placement Office.

Tututok ang Trabaho Center sa tatlong pangunahing bagay — career counseling services, employment facilitation at industry matching – na mahahalagang elemento para makahanap ng trabaho.

Alalahanin natin na ang mga Senior High School ay mabibigyan na ng certification mula sa TESDA.

***

Inihain ko rin ang Senate Bill No. 172 o ang Abot Alam Bill na tutugon naman sa pangangailangan ng mga kabataang Pinoy na may edad pito hanggang 24 na hindi nag-aaral.
Ito’y lilikha ng isang programa na magbibigay ng edukasyon sa bawat Pilipino, lalo na ang out-of-school youth (OSY).

Sa tulong ng Abot Alam na ipinatupad ng nakaraang administrasyon, halos kalahati ang nabawas sa bilang ng mga kabataang hindi nag-aaral.

Kapag naisabatas natin ito, umaasa ako na mababawasan pa ang bilang ng OSY sa bansa.

***

Nagpalit man tayo ng kumite, hindi pa rin natin nakakalimutan ang iba pa nating adbokasiya, gaya ng pagsusulong ng kapakanan ng MSMEs at iba pang problema ng bansa.

Asahan niyo na hindi magbabago ang ating masigasig na pagtatrabaho para sa mga bidang Pilipino.

 

Article first published on Abante Online

 

Scroll to top