Bida Ka! (Abante)

BIDA KA!: Bida ang Kabataan sa SK Reform

Mga Bida, noong mga nakaraang buwan, naimbitahan tayo sa Far Eastern University (FEU) upang magsalita ukol sa maiinit na isyu ukol sa kabataan sa kasalukuyan.

Tinalakay natin doon ang ilang mga paksa, gaya ng social enterprise, Ten Accomplished Youth Organization (TAYO) Awards at ang mga panu­kalang reporma sa Sangguniang Kabataan.

Sa huling paksa, napukaw ang ating atensiyon ng daan-daang estudyante dahil marami sa kanila ang nagtanong ukol dito sa ginawang open forum.

Naikuwento ng ilan sa mga nagtanong ang kanilang mapait na karanasan sa pagtakbo sa SK elections.

Ayon sa isang nagtanong, bilang SK chairman sa kanilang lugar, maganda ang kanyang mga naisip na programa para sa kanyang komunidad ngunit hindi siya pinapansin sa kanilang lugar.

Tinalo kasi niya ang anak ng kanilang barangay chairman na mas popular at mas malawak ang makinarya sa kanilang barangay.

Inireklamo naman ng isa ang kawalan ng de-kalidad na proyekto ng SK sa kanilang lugar. Madalas, puro paliga at beauty contest lang ang mga proyektong nakalinya para sa mga kabataan.

Ang isa naman, isinumbong na walang alam sa mga polisiya ukol sa kabataan ang mga naupong SK official sa kanilang barangay. 

***

Mga Bida, magandang balita ang hatid natin sa mga nagnanais ng pagbabago sa sistema ng SK sa bansa, na ating isinusulong bilang chairman ng Senate Committee on Youth.

Noong nakaraang Martes lang, ating pinamunuan ang Bicame­ral Conference ang Sangguniang Kabataan Reform Act.

Kabilang sa mga pagbabagong nakalagay sa nasabing panukala ay may kinalaman sa anti-dynasty.

Sa repormang ito, bawal nang tumakbo sa anumang SK position ang pamilya o kamag-anak ng sinumang public official — mula national, provincial, city/municipality at barangay levels pati na ng appointed — hanggang sa ikalawang antas ng pagi­ging magkamag-anak.

Malaki ang maitutulong nito sa ating pagsisikap na alisin ang SK mula sa tradisyunal na pulitika. Ang hakbang na ito ay magandang simula para sa mas malawak na anti-dynasty bill na umaasa tayong maipapasa sa kasalukuyang administrasyon.

Pinalawak din ng panukala ang edad ng SK patungong 18 hanggang 24 anyos upang magkaroon sila ng pananagutan sa kanilang mga pagkilos.

Dagdag pa rito, titiyakin ng panukala na may alam ang mga uupong SK officials sa kanilang paninilbihan dahil kailangan nilang sumailalim sa mandatory training programs upang magkaroon ng sapat na kaalaman na magagamit sa kanilang tungkulin.

Sa tulong ng mga training programs, matitiyak na may sapat na kaalaman at magiging magandang halimbawa ang ating SK officials sa mga kabataan.

Isinusulong din ng panukala ang pagtatatag ng Local Youth Development Council (LYDC), isang konseho na susuporta sa Sangguniang Kabataan at titiyak sa mas aktibong partisipasyon ng mga kabataan.

Ang LYDC ay bubuo ng mga kinatawan mula sa iba’t ibang youth organizations sa komunidad gaya ng student councils, simbahan at youth faith groups, youth-serving organizations at community-based youth groups.

Bukod pa rito, mabibigyan ng pagkakataon ang SK officials upang pamahalaan ang kanilang budget at mga programa. Sa ganitong paraan, maiiwasan ang pamumulitika upang mabigyang diin ang tunay na galing at talino ng kabataan. 

Mas malaki na ang kanilang responsibilidad, dahil sila na ang magiging may pananagutan sa kung ano at paano nila gagamitin ang kaban ng bayan. 

*** 

Mga Bida, inaasahan natin na raratipikahan ng Kongreso at Senado ang panukala. Pagkatapos noon, ipapadala ito sa Malacañang para malagdaan na ng Pangulo at maging pormal ng batas ito.

Mahigit na isang dekada na nating isinusulong ang mga reporma sa SK na nagsimula pa noong naging chairman tayo ng National Youth Commission. 

Kaya nakakataba ng puso ang pagpasang ito at buong galak kong ibinabahagi ang magandang balitang ito sa inyo.  Nawa’y lalo pa nating mapaigting at mapatibay ang pakikisangkot ng ating kabataan para sa ikauunlad ng ating mga komunidad at ng buong bansa!

 

First Published on Abante Online

 

Bida Ka!: Kagila-Gilalas Pilipinas!

Mga Bida, sa gitna ng kabi-kabilang balita ukol sa pulitika, sariwang hangin ang hatid sa atin ng ating Gilas Pilipinas team na kumakampanya sa FIBA Asia Championships sa China.

Nakataya sa nasabing torneo ang dalawang puwesto para sa 2016 Olympics sa Rio de Janeiro. Kaila­ngan nating pumangalawa sa event para maka-qualify sa Olympics sa unang pagkakataon mula 1972.

Kaya naman pagkatapos ng nakakadismayang 7th place finish ng Gilas sa 2014 Asian Games, maraming pagbabagong ginawa ang mga pinuno ng basketball sa ating bansa para makabuo ng isang mas matibay na team.

Pinalitan ng koponan si coach Rajko Toroman at kinuha ang isa pang beterano sa Asian basketball na si Tab Baldwin.

Isa sa mga naging hamon na hinarap ni Baldwin ay ang pagkuha ng mga de-kalidad na players na ipantatapat sa Asian powerhouse gaya ng Iran, South Korea at China.

Nagkaroon kasi ng problema dahil hindi nakasali sa koponan ang higanteng si June Mar Fajardo at playmaker na si LA Tenorio, na susi sa magandang kampanya ng Gilas sa mga nakaraang torneo.

***

Nang ilabas ang final line-up na kinabibilangan nina Calvin Abueva, Ranidel de Ocampo, Matthew Ganuelas, Dondon Hontiveros, JC Intal, Gabe Norwood, Marc Pingris, Terrence Romeo, Asi Taulava, Sonny Thoss, Jayson Castro at naturalized player Andray Blatche, marami ang nagduda sa kakayanan ng koponan.

Sabi ng iba, kulang sa karanasan ang mga bagong manlalaro. Masyado pang bata sina Abueva, Ganuelas at Romeo.

Nag-aalala rin ang iba kung paano makakasabay ang “manong brigade” na sina Taulava at Hontiveros, na 42 at 38-anyos na.

 ***

Kaya nang mabigo ang koponan sa Palestine sa unang sabak nito sa FIBA Asia Championship, maraming Pilipino ang nagduda. ‘Ika ng iba, “Sabi na nga ba at talunan ang ipinadala!”

Pero nakabangon sila kaagad nang tambakan ang Hong Kong sa score na 101-50. Pagkatapos, isinunod nila ang Kuwait, 110-64, para makakuha ng puwesto sa second round.

Sa kabila ng dalawang malaking panalo, hindi pa rin nawala ang pagdududa sa kakayahan ng Gilas, lalo pa’t makakaharap nila ang powerhouse team na Iran sa second round.

Marami ang nagsasabi na David and Goliath ang laban sa Iran, na gold medalist sa 2013 edition ng FIBA Asia Championships.  Mga Bida, ang Iran ang hindi natin matalu-talo sa mga nakaraang torneo.

Liyamado ang Iran lalo pa’t nasa panig nila ang 7-3 center at NBA player na si Hamed Haddadi. Sa bahagi natin, si Blatche lang ang tanging makakasabay kay Haddadi sa tangkad nitong 6-11.

Ngunit pinatunayan ng Gilas na walang malaking nakakapuwing.

Sa tulong ng sipag at pagiging agresibo nina Abueva at Pingris at sa scoring ni Castro, giniba nila ang itinuturing na pader ng basketball sa Asya, 87-73.

Tapos, tinambakan nila ang India sa score na 99-65! Nga­yong araw na ito, nakatakdang harapin ng Gilas ang Lebanon sa quarterfinals.

Sa mga panalong ito, ipinakita nila na sa tulong ng mala­king puso, sipag, tiyaga at determinasyon, kayang gawin ang anumang bagay, gaano man ito kahirap at kaimposible.

Sa harap ng pagdududa, hindi pa rin sila nawalan ng sigla. Lumakas pa ang determinasyon para patunayan na karapat-dapat silang magdala ng bandila ng Pilipinas sa FIBA Asia Championships.

Kaya mga Bida, magsilbi sanang aral sa atin ang Gilas. Sa gitna ng anumang pagsubok, pagdududa at batikos, panatilihin natin ang ating pokus at determinasyon para maabot ang ating pinapangarap.

 

First Published on Abante Online

 

Bida Ka!: Pantay-pantay ang lahat sa halalan

Mga Bida, habang papalapit na ang deadline sa paghahain ng certificate of candidacy sa October 16, unti-unti nang nagkakaroon ng linaw kung sinu-sino ang maglalaban para sa pagka-pangulo sa 2016.

Noong nakaraang linggo, may nagdeklara na ng kandidatura bilang pangulo kaya ngayon ay three-way na ang bakbakan para sa Malacañang.

Nabuo na rin ang kauna-una­hang tambalan bilang presidente at bise presidente sa darating na eleksyon sa Mayo.

Sa mga susunod na araw, mala­laman na ng buong bansa ang magiging desisyon ng iba pang posibleng kandidato kung sila’y tatakbo o hindi.

Kaya naman habang tumitindi ang election fever, gawin nating mga botante ang ating bahagi. Pag-usapan natin ang patikim na plataporma ng ilang mga manok sa pagka-presidente, lalo na sa social media.

Himayin natin ang plataporma ng bawat kandidato upang malaman kung ito ba’y may katotohanan at kanilang matutupad, o kung ito’y pambobola lang para makuha ang ating mga boto.

***

Ngunit bago natin magampanan ang papel ng isang botante, mahalaga na tayo’y makapagparehistro at ma-update ang ating biometrics para sa 2016 elections.

Sa paalala ng Commission on Elections (Comelec), dapat may validation o biometric data (digital photo, signature at fingerprints) ang mga botante bago payagang makaboto sa 2016 elections.

Sa huling tala ng Comelec, nasa 3.1 milyong botante pa ang walang biometrics at maaaring ma-disenfranchise para sa darating na halalan.

Halos isa’t kahating buwan pa ang natitira bago ang October 31 deadline na itinakda ng Comelec para sa validation.

Sapat na itong panahon para makapunta ang mga botante na wala pang biometrics sa pinakamalapit na tanggapan ng Comelec at magpa-validate.

Sa kabila ng mahabang panahong ito, asahan na ang pagdagsa ng mga kababayan natin sa huling araw ng pagpapatala.

Hindi na ito bago dahil ilang beses na nating nasaksihan ang siksikan, balyahan at kaguluhan kapag sumasapit ang huling araw o deadline ng registration ng Comelec.

Ang masakit nito, kapag nabigong makapagparehistro ang mga botante sa huling araw ay sisisihin ang gobyerno o ‘di kaya ang Comelec dahil hindi sila nabigyan ng sapat na panahon.

Hindi ba nakakaloka ang ganitong katwiran, mga Bida?

Kaya hanggang maaari, agahan na natin ang pagpunta sa tanggapan ng Comelec upang magpa-validate para tayo’y makaboto sa darating na halalan.

Huwag nang hintayin pa ang deadline. Huwag nang maki­pagsapalaran sa siksikan at balyahan. Kung may pagkakataon na, magtungo na sa Comelec at magpakuha na ng biometrics.

***

Naalala ko tuloy ang sinabi ng isang malapit na kaibigan. Sabi niya, tuwing panahon ng halalan, patas-patas ang lahat ng Pilipino.

Maging haciendero man o magsasaka, may-ari ng kumpanya o ‘di kaya’y karaniwang empleyado, pare-pareho lang tayong may iisa ang boto.

Kaya huwag nating sayangin ang pagkakataong bumoto. Ito ang isang pagkakataon na ibinibigay ng Saligang Batas sa atin para magdesisyon ukol sa kinabukasan natin at ng ating pamilya.

 

Bida Ka!: Solusyon sa trapiko

Mga Bida, noong Lunes, humarap na sa pagdinig ng Senado ukol sa matinding problema ng trapiko sa Metro Manila ang matataas na opisyal ng pamahalaan na nagtutulung-tulong para resolbahin ito.

Kabilang sa mga dumalo sa pagdinig sina Secretary to the Cabinet Rene Almendras, Transportation Secretary Jun Abaya at Metro Manila Development Authority (MMDA) chairman Francis Tolentino.

Sa kanilang pagdalo, naging masigla ang diskusyon sa ikalawang pagdinig at naging detalyado ang iprinisintang short-term at long-term na programa at proyekto para maresolba ang trapiko sa Kamaynilaan.

***

Sa mga unang araw, tinutukan ng task force ang pagbalik ng disiplina at sa mga lansangan, gaya ng paggamit ng yellow lane, pagsakay at pagbaba ng mga pasahero sa tamang lugar at pag-alis ng illegal vendor sa mga sidewalk at iba pang sagabal sa trapiko.

Ang mga hakbang na ito ay planong suportahan ng task force ng iba’t ibang pangmaikliang programa upang mabigyan ng agarang solusyon ang sitwasyon ng trapiko sa kahabaan ng EDSA.

Una sa mga programang pinag-aaralan ng task force ay ang staggered work hours upang hindi magsabay-sabay ang pag-uwi ng mga empleyado at paglalagay ng espesyal na linya sa EDSA para sa mga sasakyang may lulang tatlong katao pataas.

Plano rin ng task force na maglagay ng Mabuhay lanes na gagamitin sa biyahe ng 20 pinuno ng iba’t ibang bansa sa APEC Summit. Ito rin ay magsisilbing alternatibong ruta sa pamamasyal ng ating mga kababayan sa Kapaskuhan.

Sa mga susunod na linggo, isa-isang ipatutupad ng task force ang mga programang ito upang malaman kung ito’y epektibo o hindi.

***

Noong Martes naman, mga Bida, muling ipinatupad ng MMDA ang truck ban sa Kamaynilaan, kung saan bawal bumiyahe ang mga truck mula alas-sais hanggang alas-10:00 ng umaga at alas-singko hanggang alas-10:00 ng gabi, maliban sa ruta palabas sa hilagang bahagi ng bansa.

Paliwanag ni Chairman  Tolentino ay muli nilang ipinatupad ang regulasyon na nabuo noon pang 1978 dahil naresolba na ang problema sa port congestion.

Ang pagpapatupad sa truck ban ay bahagi rin ng paghahanda para sa seguridad ng mga delegado sa APEC Summit at mapaluwag ang EDSA na nadagdagan ng sasakyan dahil sa ginagawang Skyway 3 na bumabagtas sa ilang malalaking kalye sa Kamaynilaan.

***

Batay sa pag-aaral, ang pagdami ng tao at mga sasakyan sa Kamaynilaan ay larawan ng isang maunlad na ekonomiya. Ngunit kasabay ng paglagong ito, hindi dapat hayaan na mauwi ito sa trapiko at pagsisikip ng Metro Manila.

Kaya tinututukan na rin ng task force ang mas madaling pagbiyahe ng mga commuter sa pamamagitan ng pagpapabilis sa high-occupancy vehicles gaya ng bus at tren.

Kung ating titingnan, ang isang bus na dalawang kotse ang haba ay kayang magsakay hanggang animnapung katao. Wala pang sampu ang kayang isakay ng dalawang kotse na may katumbas na espasyo gaya ng isang bus.

Mababawasan ang mga kotse sa kalsada kung mayroon tayong maayos at mabilis na mass transport system. Kung mapapaganda ang serbisyo ng MRT sa susunod na mga buwan, mas marami ang mahihikayat na sumakay rito.

Sa gitna ng mga plano’t programang ito, kailangan ding gawin ng mga motorista at pasahero ang kanilang bahagi, gaya ng disiplina sa pagmamaneho at mahabang pasensiya ng lahat.

Tandaan, ang pagsunod sa batas ay obligasyon ng lahat at hindi ng iilan. Sabi nga ng HPG, isa sa mga dahilan ng trapiko ay ang katigasan ng ulo ng mga motorista.

***

Nagpapasalamat tayo sa HPG, MMDA, kay Secretary Almendras at iba pang mga ahensiya ng pamahalaan sa kanilang pagkakaisa at pagsisikap na mapaganda ang daloy ng trapiko sa EDSA.

Ngunit pinakamahalaga pa rin ang suporta ng taumbayan sa ikatatagumpay ng mga programang inilatag ng task force.

Ilang beses na nating napatunayan na kapag nagsama-sama at nagkaisa ang lahat, tiyak ang tagumpay ng isang bagay at mas mada­ling ayusin ang gusot at problema.

Kaya bigyan natin ng pagkakataon ang pamahalaan na ipatupad ang mga programang ito, dahil ito rin ay para sa ating kapakinabangan kapag nagtagumpay!

 

First Published on Abante Online

 

Bida Ka!: Dalawang Trapiko

Mga Bida, dalawang isyu ng pagsisikip ng trapiko ang naging tampok sa ating mga gawain noong Lunes.

Noong umaga, naimbitahan tayo sa pirmahan ng memorandum of agreement sa pagitan ng Department of Science and Technology (DOST) at PLDT upang mapaganda at mapabilis ang “trapiko” ng government websites.

Ang kasunduan sa pagitan ng PLDT at DOST ang isa sa mga bunga ng ginagawa nating pagdinig sa Senado ukol sa mabagal at mahal na Internet sa bansa.

Sa nasabing kasunduan, magkakaroon na ng koneksyon ang PLDT sa PHOpenIX.  Karamihan niyan sa ating data sa mga website ng ating pamahalaan ang hindi na lalabas ng bansa.  

Mas mabilis na ang pagbubukas at access ng publiko sa karamihan, kung hindi man, sa lahat ng government websites na kabilang sa PHOpenIX.

Ang isang isyu pa na matutugunan nito ay ang pagprotekta ng data ng ating pamahalaan kung saan hindi na rin ito lalabas pa ng bansa.

Ang ating mga personal ding impormasyon na inilalagay sa mga website ng pamahalaan ay mananatili na lamang dito.

Hindi pa ito ang buong-buong IP Peering na isa sa ating itinutulak.  Ngunit, isa na rin itong malaki at magandang simula tungo sa pag-uugnay at mas mabilis na pagbubukas at paggamit ng lahat ng mga website dito sa ating bansa.

 ***

Kinahapunan, bumiyahe tayo mula Quezon City papuntang Senado sa Pasay para imbestigahan ang problema ng trapiko sa Metro Manila at ang epekto nito sa ating ekonomiya.

Noong nakaraang buwan, naghain tayo ng resolusyon para silipin ang mga ginagawang hakbang ng pamahalaan upang maresolba ito.

Mahalagang matugunan natin ang problema ng trapiko dahil 2.4 bilyong piso ang nawawala sa ekonomiya ng bansa araw-araw dahil dito.

Kapag hindi ito naresolba, malulugi ang ekonomiya natin ng P6 bilyon kada araw pagsapit ng 2030.

Mga Bida, napakalaking pera ang nawawala sa atin araw-araw dahil sa walang hanggang biyahe. Magagamit natin ang perang ito para sa ating pamilya, mga komunidad at mga prog­rama ng ating bansa.

Layon nating mapag-usapan ang mga solusyon sa trapik ngunit hindi nakarating ang mga opisyal ng pamahalaan na may kinalaman dito.

Nagkataon na kasabay ang pagpapatupad ng kanilang eksperimento na gamitin ang Highway Patrol Group na siyang magtitimon sa trapiko.

Sa Lunes, Sept. 14, itutuloy natin ang imbestigasyon kung saan nangako silang makadadalo upang mag-ulat kung nakatulong nga ang kanilang eksperimento para maibsan ang trapiko sa EDSA.

Masaya pa rin tayo dahil nagsama-sama na ang iba’t ibang ahensiya ng pamahalaan at nagpaplano na sila para mapadali ang biyahe natin araw-araw.

Maganda ang pokus ng inter-agency campaign na ito dahil pinagtutuunan ng pansin ang kapakanan ng ating mga pasahero at hindi ng mga taong may pribadong sasakyan. 

Nabatid sa hearing na 70 porsiyento ng pampublikong sasakyan ay gumagamit lamang ng 20 porsiyento ng kalsada na siyang nakakadagdag ng pagsikip ng ating mga kalsada.

Bigyan natin ng pagkakataon ang mga nasabing eksperimento at baka makaambag ito sa pagbabawas ng oras at pagod natin sa biyahe araw-araw.  

Huwag natin kaagad husgahan, bagkus, makiisa tayong lahat sa mga programa na siyang layong magpapaganda sa buhay ng lahat.

Mula Pasay pauwi nang Quezon City, bumiyahe lang tayo ng isang oras na kay laking ginhawa kumpara sa dating isa’t kalahating oras na biyahe pauwi.  Maging ang ating anak na si Rory ay nagulat sa pagdating natin nang ganoon kaaga!

Patuloy ninyo kaming samahan sa pagbabantay para ang dalawang isyu ng trapiko, sa Metro Manila at sa Internet, ay magawan ng solusyon para sa ikagaganda ng buhay nating lahat!

 

First published on Abante 

Bida Ka!: Hamon sa Kalidad (Part 1)

Mga Bida, nitong mga nakaraang buwan, malaking pa­ngamba ang nilikha ng mga balita ukol sa ilang kaso ng food poisoning sa iba’t ibang bahagi ng bansa.

Nauna rito ang pagkaospital ng halos dalawang libong katao matapos kumain ng durian candy sa iba’t ibang lugar sa Mindanao, partikular sa CARAGA Region.

Siyam na estudyante ng Juan Sumulong High School ang naospital matapos kumain ng macapuno candy habang 438 mag-aaral ng Real Elementary School sa Calamba, Laguna ang sumakit ang tiyan at nagsuka matapos kumain ng ice candy at cake.

May mga balita rin ng food poisoning sa Surigao del Sur, Pangasinan, Iloilo City at North Cotabato.

Nag-aalala tayo sa dami ng kaso ng food poisoning sa bansa dahil sa posibleng epekto nito sa mga lokal na negosyo na nagtitinda ng pagkain. Maaaring isolated lang ang mga kasong ito ng food poisoning pero malaki ang tama nito sa buong industriya.

Ito rin ay maaaring mauwi sa takot sa pagbili sa mga street food vendors, na karamihan ay nagsisimula at nagsisikap na maliliit na negosyante. Naaapektuhan ang kanilang kita na umaasa lang sa pang-araw-araw na benta.

***

Mga Bida, ito ang malaking hamon na kinakaharap ng ating micro, small at medium enterprises (MSMEs). Hindi natin puwedeng asahan ang merkado na magbaba ng standard ng kalidad o diktahan ang kagustuhan ng mamimili.

Sa halip, kailangan tayong gumawa ng mga pagkilos upang maitaas ang kalidad ng ating mga produkto at masabayan ang gusto ng mamimili.

Ito ang hamon na dapat harapin at lampasan ng ating mga negosyante. Kailangan nilang magpatupad ng metikulosong pagbabantay sa production line upang makalikha ng de-kalidad at ligtas na produkto para mabawi ang tiwala ng publiko.

Batid natin na hindi ito madaling gawin. Kung minsan, nagiging hadlang pa ang paghahabol natin sa pagtaas ng kalidad, lalo na sa supply at kakayahan ng mga tauhang gawin ito.

Ngunit dapat isipin ng mga negosyante na maganda ang ibinubunga ng dedikasyon sa mataas na kalidad.

***

Tulad na lang ng Rags 2 Riches (R2R), isang social enterprise na gumagamit ng retaso at iba pang materyales para gumawa ng fashion at home accessories.

Sa unang taon nila, mga Bida, maraming produkto ng R2R ang hindi pumasa sa kalidad na itinakda nila. Sa kabiguang ito, nalungkot ang kanilang mga nagtatahing nanay, na madalas nagrereklamo sa masyadong mahigpit na quality control.

Ang kanilang ginawa ay dinala nila ang mga nanay sa isang shopping mall na nagbebenta ng luxury brands at mamahaling mga produkto.

Nakita ng mga nanay ang maaaring magawa nilang produkto – mataas ang kalidad, mahal at binibili ng mayayamang tao.

Mula noon, nagkaroon na sila ng panibagong dedikasyon para gumawa ng de-kalidad na produkto.  Ngayon, kilala na ang mga produkto ng R2R sa iba’t ibang bahagi ng mundo.

***

Gayundin, malaki ang hamon sa ating lokal na industriya ng pagkain para makatugon sa kalidad na hinihingi ng merkado.

Dapat sunggaban ng ating maliliit na negosyante ang pagkakataong ito upang mapaganda ang kanilang produkto at operasyon para na rin sa kapakanan ng mamimili at ikatatagumpay ng kanilang negosyo. Kakayanin natin ito!

Bida Ka!: Protektahan ang mga Balikbayan Box

Mga Bida, nanggagalaiti sa galit ang milyun-milyong overseas Filipino workers (OFWs) sa bagong patakaran ng Bureau of Customs (BOC) na buwisan at inspeksyunin ang balikbayan box na ipinapadala nila sa mga mahal sa buhay sa Pilipinas.

Sa social media sites, kanya-kanyang pahayag ng galit ang ating mga kababayan sa ibang bansa, hindi lang sa planong pagbubuwis kundi pati sa ginagawang pagbulatlat sa ipinapadala nilang package.

Batay sa mga larawang naka-post sa Facebook, makikita ang umano’y pagkalkal sa iniinspeksyong balikbayan box.
Marami ring OFWs ang nagreklamo na nawala ang ibang laman ng kanilang balikbayan box.

Mga Bida, hindi natin masisi ang ating mga kababayan sa ibang bansa kung ganito ang kanilang nararamdaman sa bagong patakaran.

Marami sa kanila, ilang buwan o taon ang binubuno para mapuno ang isang balikbayan box. Todo ang kanilang pagtitipid para malagyan lang ng tsokolate, de-lata, kendi o ‘di kaya’y damit ang kahon para may maipadala sa mga mahal sa buhay sa Pilipinas.

Ang katwiran naman ng BOC ay may ilang tiwali na ginagamit ang balikbakan box para makapagpuslit ng mga mamahaling gamit nang hindi nagbabayad ng anumang buwis sa pamahalaan.

May iba ring nagpupuslit umano ng armas at droga sa balikbayan box kaya nagdoble sila ng paghihigpit sa inspeksyon.

Totoo man o hindi, hindi pa rin ito katanggap-tanggap sa ating OFWs dahil dagdag na buwis ang kaakibat ng planong inspeksiyong ito ng ahensiya.

***

Marami ang hindi nakakaalam na ang puno’t dulo ng problemang ito ay isang patakarang nakapaloob sa Tariff and Customs Code of the Philippines na huling binago noon pang 1957.

Ito ay ang tinatawag na de minimis, o ang pinakamaliit na ha­laga na puwedeng buwisan sa ipinapadalang balikbayan box o package ng ating mga kababayang OFW.

Sa ngayon, sampung piso lang ang de minimis sa bansa! Ito’y batay sa Tariff and Customs Code of the Philippines na huling i­namyendahan noon pang 1957.

Ito ang pinakamababang de minimis threshold sa ASEAN. Sa buong ASEAN, mga Bida, ang average de minimis ay nasa isandaang dolyar na.

Noong August 26, 2014, inihain natin ang Senate Bill No. 2373, na layong amyendahan ang Section 709 ng Tariff and Customs Code of the Philippines para itaas ang halaga ng de minimis patungong P10,000.

Sa paraang ito, mas mabilis at mas mura na ang pagpapadala ng balikbayan boxes at iba pang package ng OFWs, mga negos­yante at iba pang patungong Pilipinas.

Dahil mas mabilis na ang proseso, mas mabibigyang pansin ng BOC ang pagbabantay sa mga mahahalagang produkto para mapalakas ang koleksyon ng ahensiya.

***

Isa pa sa inirereklamo ng ating mga kababayan ay ang pagkasira o pagkawala ng laman ng ipinadala nilang balikbayan box matapos dumaan sa pag-inspeksyon ng Customs.

Hindi ito katanggap-tanggap, mga Bida. Hindi dapat pahirapan ang OFWs sa pamamagitan ng pagsusuri sa kanilang ipinadala na kadalasa’y nagreresulta sa pagkasira o ‘di kaya’y pagkawala ng mga produkto na kanilang binili para sa mahal sa buhay.

Sa ating palagay, ang dapat binibigyan ng atensiyon ng Customs ay ang malalaking smuggling sa bansa, tulad ng pagpupuslit ng agricultural products at mamahaling sasakyan.

Kaya kasabay ng pagtataas sa de minimis, dapat na ipagpatuloy ang pagsasamoderno ng sistema sa Customs upang mas ma­ging mabilis at maayos ang pag-iinspeksyon, bilang suporta sa mga pamilya ng OFWs.

Ngayong natuon na ang atensiyon ng buong bansa sa isyu ng balikbayan box, tiwala tayo na uusad na ang panukala na­ting itaas ang de minimis.

Gawin natin ito bilang nararapat na suporta sa ating OFWs na siyang matibay na haligi ng ating ekonomiya at mga bagong ba­yani ng ating panahon.

 

First Published on Abante Online

 

 

BIDA KA!: Buwan ng mga Bayani

Mga Bida, kilala ang Agosto bilang buwan ng mga bayani.

Sa panahong ito, ginugunita natin ang alaala ng mga bayani na nagbuwis ng buhay para makamit ang kalayaan na ating tinatamasa ngayon.

Sa buwan ding ito, sinasariwa natin ang alaala at mga nagawa ng tatlong tao na itinuturing nating mga bagong bayani dahil sa iniwan nilang tatak sa demokrasya at malinis na pamamahala.

Anim na taon na mula nang pumanaw ang aking tiyahin na si Corazon “Cory” Aquino noong Agosto a-uno, subalit hanggang ngayon, buhay na buhay pa rin ang kanyang alaala sa ating puso’t isipan.

Hindi natin makakamit ang demokrasya na tinatamasa ng kasalukuyang henerasyon kung wala si Tita Cory.

Nagsilbi siyang inspirasyon at lakas ng milyun-milyong Pilipino para tumayo at kalabanin ang diktadurya na namayani sa bansa ng mahigit dalawang dekada.

Kaya naman hanggang sa huling sandali niya sa ating piling, ipinamalas ng buong bansa ang mainit na pagmamahal sa itinutu­ring na ina ng demokrasya.

Inabot ng halos isang araw bago naihatid siya sa kanyang huling himlayan dahil napuno ang mga kalsada ng nagluluksang mga Pilipino.

Marami nga ang nagsasabi na sa inspirasyon niya nabuo ang ating kampanyang “matuwid na daan” para sa ating bayan.

***

Bukas naman, gugunitain natin ang ika-32 taon ng pagpaslang kay Tito Ninoy.

Ang kamatayan niya noong 1983 ang nagtulak sa mga Pilipino na lumabas at labanan ang diktadurya, maghanap ng pagbabago at kumawala sa kuko ng mapaniil na pamahalaan.

Kaya tatlong taon pagkatapos ng kanyang pagkamatay, nakamit ng mga Pilipino ang tunay na kalayaan sa People Power 1.

***

Noong nakaraang Agosto 17, sumakabilang buhay ang isa ko pa pong tiyuhin na si Butz Aquino. 

Naging malaki ang papel ni Tito Butz sa tagumpay ng People Power Revolution noong 1986. Noong una, wala siyang interes na pumasok sa pulitika ngunit nagbago ang kanyang pananaw kasunod ng pagpaslang sa kanyang kapatid na si Ninoy.

Isa siya sa mga nagtatag ng August Twenty-One Movement (ATOM) at Bansang Nagkakaisa sa Diwa at Layunin (BANDILA) at nanguna sa mga rally at martsa kontra sa diktadurya.

Nang pumutok ang EDSA Revolution, isa siya sa mga unang nanawagan sa taumbayan na magmartsa sa EDSA at suportahan ang mga sundalong nag-aklas laban sa diktadurya.

Tapos noong 1987 at 1992, nanalo siya bilang senador at nanungkulan hanggang 1995. Ilan sa mga iniakda niyang batas ay ang Magna Carta for Small Farmers, Seed Act at Cooperative Code of the Philippines, na siyang nagbigay buhay sa mga kooperatiba sa bansa.

Mga Bida, hanggang namatay siya ngayong taon, naging aktibo s’ya sa pagtulong sa mga kooperatiba sa ating bansa. Naniwala s’ya na sa pagtatag ng mga kooperatiba, mas makakamit ang kaunlaran para sa mga pinakanangangailangan.

***

Mga Bida, sa ngayon, hindi na kailangang magbuwis ng buhay para maituring o ‘di kaya’y matawag na bayani. Sa maliit na pamamaraan, kaya nating sumunod sa yapak nina Tito Ninoy, Tita Cory at Tito Butz.

Kailangan lang na tayo’y magtulungan at magkaisa upang isulong ang lalo pang pag-asenso ng bansa para sa lahat ng Pilipino. Maituturing ding kabayanihan ang pagtulong sa kapwa, kahit sa maliit na paraan, sa lahat ng panahon at pagkakataon.

Sa pamamagitan nito, mabibigyan ng kabuluhan ang pagbubuwis ng buhay ng ating mga bayani at maipagpapatuloy natin ang pag-unlad ng ating bayan!

 

First Published on Abante Online

 

 

Bida Ka!: 2016 budget, pork barrel at insertions

Mga Bida, sa mga susunod na araw at linggo, magiging abala na ang mga senador at kongresista sa pagbusisi ng pambansang budget para sa susunod na taon.

Sa huling taon nito, humingi ang Aquino administration ng P3.002 tril­yon para maipagpatuloy at mapagtibay pa ang natamasang kaunlaran ng bansa sa nakalipas na limang taon.

Kasabay nito, umugong ang mga balita at akusasyon na sa pambansang pondo sa susunod na taon, may “pork barrel” pa rin ito at “insertions”, na sinasabing bagong uri ng pagpapalusot ng pondo.

  ***

Mga Bida, linawin natin ang pork barrel at insertions upang mas maintindihan nating lahat.

Kung pakikinggan ang mga balita at kritiko ng pamahalaan, parang magkahawig lang ang pork barrel at insertions. Ngunit, malaki ang pinagkaiba ng dalawang ito.

Sa dating sistema ng pork barrel, may kalayaan ang bawat mambabatas na maglaan ng bahagi ng pondo sa anumang proyekto na kanilang naisin.

Subalit, ito ang laman ng kontrobersyal na PDAF scam dahil nabulgar na may napuntang bahagi ng pork barrel sa grupo ni Janet Lim Napoles at iba pang pekeng non-government organizations.

Noong 2013, idineklarang unconstitutional ng Korte Suprema ang pork barrel, na hindi dapat magtalaga ng proyekto ang mga mambabatas pagkatapos maisabatas ang budget.

***

Iba naman ang insertion, mga Bida. Ang insertion ay ang pag­lalaan ng mga mambabatas ng pondo para sa mga bagay-bagay na mahalaga sa kanila sa panahon ng paghimay ng national budget.

Kailangang alamin natin ang mahahalagang trabaho ng mga mambabatas, kasama na riyan ang “power of the purse” o pagkilatis sa pambansang pondo.

Ang pagkilatis na ito ay hindi lang para mahanap ang katiwalian kundi kalakip nito ang kapangyarihan ng mga mambabatas na magtalaga ng pondo sa mga bagay na mahalaga sa kanila, na siyang tinatawag na “power of the purse”.

Sa Senado, kadalasan, ito’y sa priority projects o sa mga personal na adhikain. Halimbawa, kung edukasyon ang adbokasiya ng senador, maaari niyang dagdagan ang pondo ng state colleges and universities (SUCs).

Sa ating bahagi, dahil nakatuon tayo sa maliliit na negosyo, mas bibigyan natin ang pagdagdag sa pondo sa pagtatayo ng mas mara­ming Negosyo Centers upang matiyak na lalo pang matutulungan ang maliliit na negosyante sa buong bansa.

Dahil nasa distrito sila, titingnan naman ng mga kongresista kung ano ang mga kulang ng kanilang nasasakupan, gaya ng mga kalsada at tulay, na siyang popondohan nila gamit ang proseso sa pag-aapruba ng pambansang budget.

***

Siyempre, mga Bida, kailangan pa ring bantayan upang matiyak na mapupunta ang pondong ito sa tama at walang mawala sa katiwalian ni singko.

Pero ang proseso ng pagtatalaga kung ano ang mahalaga sa mga mambabatas ay kasama sa kapangyarihan na iniatang sa amin nang kami’y ilagay ng taumbayan sa posisyong ito.

Hindi naman maganda na basta isuko namin ang kapangyarihang ito sa Executive Department, na magmimistula na lang tayong “rubber stamp” at tatango sa lahat ng gusto ng pamahalaan.

Mahalaga na kinikilatis natin ang budget, na may kakayahan tayong baguhin ito kung kailangan at ituon ang bahagi nito sa mahahalagang bagay. Ito ang trabaho na hindi natin puwedeng bitiwan.

Malaki talaga ang kaibahan ng pork barrel at insertion ngunit higit pa rito, mahalaga na nakabantay pa rin tayo upang matiyak na magagamit ang pambansang budget sa pangangailangan ng bayan!

 

First Published on Abante Online

 

 

Bida Ka!: Umiinit na ang laban sa 2016

Mga Bida, noong nakaraang Biyernes, saksi tayo sa isa na namang makasaysayan at emosyonal na pangyayari sa Club Filipino nang pormal nang ideklara ni Pangulong Noynoy Aquino si Interior Secretary Mar Roxas bilang pambato ng Liberal Party sa 2016 elections.

Sa pangyayaring ito, tinuldukan na ni PNoy ang anumang usapan at binura ang mga pagdududa sa kung sino nga ba ang isasabak ng admi­nistrasyon sa darating na eleksyon.

Muli na namang nabuhay ang alaala ng pagdedeklara ni yumaong Pangulong Cory Aquino ng kandidatura bilang pangulo ng Pilipinas noong 1986. Dito rin nagdeklara si PNoy ng kanyang kandidatura bilang presidente noong 2009.

***

Mga Bida, muling iginiit ni PNoy ang kahalagahan ng pagpapatuloy ng tuwid na daan sa mga susunod na taon, lalo na’t malayo na ang narating ng Pilipinas pagdating sa ekonomiya at giyera kontra katiwalian.

Isa raw sa kanyang mga obligasyon na dapat gawin bago matapos ang kanyang termino ay siguruhin na hindi masasa­yang ang kanyang sinimulan na malinis at tapat na pamahalaan.

Giit pa niya, “Lahat ng mahahalagang bagay, kapag hindi mo ipinaglaban, kapag hindi mo inalagaan, maaaring mawala.”
Kaya nauunawaan natin ang kanyang sinabing, “napakalaki ng nakataya para ipaubaya sa “baka sakali”.

Mga Bida, ang paborito kong bahagi ng talumpati ni PNoy ay kung saan sinabi niya na “iisa lang naman ang boto ko, gaya ng bawat Pilipino. Baka po mas tamang sabihin: Lahat tayo, may obligasyon dito.”

Hindi lang sa iilan kundi sa buong bayan nakasalalay ang pagpapatuloy ng “tuwid na daan”. Nasa ating responsibilidad kung muling babalik ang Pilipinas sa bulok na sistema kung saan talo ang sambayanan.

***

Puno naman ng emosyon ang talumpati ni Sec. Mar, na ilang beses napaiyak habang inilalahad ang kanyang pinagdaanan sa mundo ng pulitika.

Sa bulwagang ito nagpaubaya siya para sa pagtakbo ni PNoy bilang pangulo noong 2009. Binitawan niya noon ang mga salitang “bayan muna, bago ang sarili” na prinsipyong ipinamana ng kanyang lolo na si Pangulong Manuel Roxas at amang si Sen. Gerry Roxas.

Nabanggit din niya ang kanyang pinag-ugatan sa pulitika. Nang mamatay ang kanyang kapatid na si Dinggoy noong 1993, naipasa sa kanya ang obligasyon na magsilbi sa taumbayan.

Sa kanyang pangwakas na salita, ipinangako niya na hindi niya dudumihan ang pangalan nina Tito Ninoy at Tita Cory at pati na rin ang pangalan ni PNoy.

Sa kanyang lawak ng karanasan at malinis na record, tiwala akong taglay niya ang kakayahan na ituloy ang pagtahak ng Pilipinas sa tuwid na daan.

Siyempre mga bida, lahat ng ito’y nakasalalay pa rin sa kamay ng taumbayan. Ang maganda rito, exciting ang 2016 elections dahil mas maraming mapagpipilian ang mga botante.

Kaya, mga Bida, ang panawagan natin sa taumbayan ay timbangin ang kakayahan at karanasan ng bawat kandidato sa darating na halalan. Maging matalino sa pagpili dahil kinabukasan ng bansa ang nakasalalay sa ating mga boto!

 

First Published on Abante Online

 

 

Scroll to top