Bida Ka! (Abante)

BIDA KA!: Go for the win!

Mga Bida, noong Lunes ay napakinggan at napanood natin ang ikaanim at huling State of the Nation Address (SONA) ni Pangulong Noynoy Aquino.

Tulad ng mga nauna niyang SONA, umani ng sari-saring reaksiyon mula sa publiko ang talumpati ng Pangulo. Iba’t ibang opinyon din ang lumutang sa mga pahayagan, radyo, telebisyon at maging sa social media ukol sa mga tagumpay at kakulangan ng pamahalaang ito.

Hindi natin inaalis sa mga kritiko na magsalita dahil may kalayaan at karapatan tayo sa pamamahayag ngunit nais kong bigyang pansin ang mga positibong naabot ng pamahalaang ito sa nakalipas na limang taon.

***

Hindi matatawaran ang matagumpay na kampanya ng administrasyon laban sa katiwalian sa pamahalaan. Ngayon, dahan-dahan nating ibinabalik ang kultura ng pagiging matino at mahusay ng mga opisyal at empleyado ng gobyerno.

Sa tulong ng kampanyang “tuwid na daan”, hindi lang nabawasan ang katiwalian sa gobyerno kundi pabalik na ang buong tiwala ng mga namumuhunan sa bansa.

Ngayon, buhay na buhay ang ekonomiya ng bansa. Kung dati’y napag-iiwanan tayo sa ASEAN, ngayon pumapangalawa na tayo sa Asya, sa likod ng China.

Marami ring naipatupad na reporma ang pamahalaan pagdating sa budget, edukasyon, social services at imprastruktura.

***

Mga Bida, sampung buwan na lang ang natitira sa admi­nistrasyong ito. Kumbaga sa karera, ito’y nasa homestretch na. Kumbaga sa basketball, nasa last two minutes na ang pamahalaang Aquino.

Kadalasan, sa basketball, ang koponan na mas may magandang diskarte at plano sa dulong bahagi ng laro ang nagwawagi.

Kaya umaasa tayo na sa huling bahagi ng administrasyong ito ay may maihahabol pang mga programa at proyekto para sa taumbayan, lalo na sa aspeto ng kahirapan, transportasyon at pulitika.

***

Mga Bida, alam natin na marami tayong naiisip na mga programang puwede pang mahabol bago ang 2016.

Sa ating tingin, may ilang mga bagay na maaari pang tutukan ng pamahalaan sa nalalabi nitong panahon sa Malacañang.

Una rito ay ang suporta para sa maliliit na negosyo sa pamamagitan ng lalo pang pagpapalakas sa mga Negosyo Center. Sa ngayon, 61 na ang mga Negosyo Center sa buong bansa at inaasahang papalo ito sa 100 bago matapos ang taon.

Upang lalo pang makaahon ang bayan sa kahirapan, bigyan ng dagdag na pagtutok ang sektor ng agrikultura, kabilang ang suporta sa mga magsasaka, lalo na sa aspeto ng pagpapalago ng produksyon at pag-uugnay sa mga tamang merkado.

Isa pang dapat tutukan ay ang pagpapaganda ng transport system ng bansa, gaya ng MRT, LRT at Philippine National Railways (PNR). 

Bilhin na ang mga gamit at bagon na pangmatagalan at huwag nang ipagpaliban pa ang pag-aayos ng mga nasisira para hindi maaantala ang ating mga pasahero.

Maliban dito, kailangang pagandahin o ‘di kaya’y dagdagan ang mga imprastrukturang pangtransportasyon tulad ng airport, pantalan at mga kalsada’t tulay.

Sa usaping pulitika naman, isulong na ang anti-dynasty upang maalis na ang paghawak ng kapangyarihan ng kakaun­ting pamilya at magkaroon ng bagong mukha sa pamumuno sa bansa.

Tiyakin din natin na maayos ang pagpapatupad ng senior high school ng K to 12 sa pamamagitan ng pagdaragdag ng kinakailangang classrooms at guro, patuloy na training sa mga paaralan, pagtiyak na ang bagong curriculum ay napapanahon at nararapat na pagpapaliwanag sa publiko sa bagong sistema ng ating edukasyon.

Hinihintay na lamang natin ang pirma ng Pangulo para sa Youth Entrepreneurship Act, kung saan ituturo na ang financial literacy at ang pagnenegosyo sa lahat ng lebel ng pag-aaral.

Nasa mahalagang bahagi na tayo ng laban. Mga Bida, magkaisa na tayo upang matiyak na tuluy-tuloy ang mga pagbabagong sinimulan ng ating pamahalaan. Let’s all go for the win!

 

First Published on Abante Online

 

 

Bida Ka!: Ulat sa mga Bida

Mga Bida, noong unang araw ng Hulyo ay nakadalawang taon na tayo sa Senado. Sa panahong ito, dumaan tayo sa maraming hamon at pagsubok habang ginagampa­nan ang tungkuling ibinigay ninyo sa akin bilang isang mambabatas.

Pumasok tayo sa Senado sa panahong batbat ito ng kontrobersiya, tulad ng pork barrel scam ni Janet Lim Napoles. Sa unang taon natin, bagsak ang Senado sa mata ng taumbayan dahil sa kontrobersiya sa PDAF at iba pang isyu ng katiwalian.

Sa kabila nito, hindi tayo nawalan ng pag-asa na muling babalik ang tiwala ng taumbayan sa aming mga mambabatas basta’t tuluy-tuloy lang ang ating pagtatrabaho para sa kapa­kanan ng mas nakararaming Pilipino.

Kaya itinuon natin ang pansin sa pagtupad sa mga pangako natin noong kampanya na trabaho, negosyo at edukasyon. Ipinursige natin ang pagpasa sa ilang mahahalagang batas na makatutulong upang ito’y maging katuparan.

Ngayong papasok na tayo sa ikatlong taon sa ating termino, nais nating ibahagi sa inyo, mga Bida, ang ating nagawa noong huling dalawang taon sa Senado.

Apat na batas kung saan tayo ang may-akda, co-author o ‘di kaya’y principal sponsor ang naisabatas sa loob ng dalawang taon.

***

Noong nakaraang taon, naisabatas ang Go Negosyo Act kung saan itinatakda ang paglalagay ng Negosyo Center sa lahat ng munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong Pilipinas.

Sa Go Negosyo Act, nabigyang katuparan ang ating pa­ngako na tututukan natin ang paglikha ng trabaho at pangkabuhayan, pagpapalago ng maliliit na negosyo at pagsasaayos ng mga sistemang magpapadali sa pagnenegosyo.

Inaprubahan din ng Pangulo ang Philippine Lemon Law, na nagbibigay proteksyon sa mga bumibili laban sa mga depektibong kotse.

***

Ngayong taon, nais nating ibalita na napirmahan na ng Pangulo ang Philippine Competition Act, ang batas na magbibigay ng pantay na pagkakataong lumago sa lahat ng negosyo sa bansa.

Parurusahan nito ang anumang anti-competitive agreements at pang-aabuso ng malalaking kumpanya, at buburahin ang mga kartel na kumokontrol sa supply at presyo ng bilihin sa merkado.

Lubos kong ipinagmamalaki ang nasabing batas dahil naipasa ito sa ating panahon bilang chairman ng Senate Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship matapos mabimbin ng 25 taon sa Kongreso.

Naaprubahan na rin ng Pangulo ang Foreign Ships Co-Loading Act, kung saan papayagan na ang mga dayuhang barko na may dalang imported cargo o ‘di kaya’y cargo na nakatakdang ipadala sa ibang bansa, na dumaong sa iba’t ibang pantalan sa Pilipinas.

Sa batas na ito, bababa ang gastos sa pagpapadala, mas magiging maayos ang sistema ng import at export ng bansa at bababa ang presyo ng mga bilihin. Makatutulong din ang batas para paluwagin ang malalaking pantalan sa bansa.

Maliban sa dalawang batas na ito, naghihintay na lang ng pirma ng Pangulo ang Youth Entrepreneurship Act, na magandang sandata upang labanan ang lumalaking bilang ng kabataang walang trabaho sa bansa, na nasa 1.32 milyong kabataan.

Nakalusot na rin sa ikatlong pagbasa ang Responsive, Empowered, Service-Centric Youth Act, na layong patibayin ang partisipasyon ng mga kabataan sa pagpaplano sa mga sakuna at trahedyang dumarating sa ating bansa.

Nakapaghain na rin tayo ng committee report sa Microfinance NGOs Act, na layong palakasin ang sektor na nagbibi­gay ng mga pautang at iba pang tulong sa mga negosyo para sa maliliit na negosyante.

***

Hindi lang paggawa ng batas ang ating tinutukan noong nakaraang taon kundi ang pag-iimbestiga sa ilang mahaha­lagang isyu, tulad ng mabagal at mahal na Internet sa bansa.

Sa isang taon nating pag-iimbestiga, nahikayat natin ang mga telcos na tanggapin ang IP peering ng Department of Science and Technology (DOST). Naglabas na rin ang Department of Justice (DOJ) ng panuntunan laban sa mapanlinlang na Internet print, TV at radio advertisements.

Anumang araw mula ngayon, ilalabas na rin ng National Telecommunications Commission (NTC) ang memorandum circular na magtatakda sa kalidad ng standards na susundin ng lahat ng telcos, maging broadband o DSL.

Inimbestigahan din natin ang pagsisikip sa pantalan ng Maynila sa pagsisimula ng taon. Matapos ang ilang pagdinig, nanumbalik na sa normal ang operasyon nila.

Panghuli, nakipagtulungan din tayo sa Department of Trade and Industry (DTI), mga lokal na pamahalaan, eskuwelahan, mga business clubs at iba pang pribadong grupo para itayo ang mga Negosyo Centers na tutulong sa maliliit na negosyante.

Ayon sa batas nating Go Negosyo Act, papada­liin ng mga Negosyo Centers ang pakikipagtran­saksyon sa pamahalaan ng mga negosyo, magbibigay ito ng kaukulang abiso, training at serbisyo para lalo pang mapalago ang ating mga pinapangarap na k­abuhayan.

Mayroon na tayong naitayong 61 Negosyo Centers sa buong bansa pagkatapos ng kalahating taon at magbubukas pa ng mahigit 50 sa pagtatapos ng taon.

Mga Bida, patuloy kaming nagpapasalamat sa walang-sawang suporta ninyo sa aming opisina. Sa kabila ng mga naabot natin sa ikalawang taon, hindi pa rin tayo titigil sa pagtatrabaho upang lalo pang mapaangat ang kalagayan ng ating mga kababayan at ng buong bansa!

 

First Published on Abante Online

 

 

Ingat sa Peke, Depektibo

Mga Bida, kamakailan lang, naalarma ang mga mamimili sa mga ulat na nakapasok na sa merkado ang pekeng bigas.

Nagsimula ang balitang ito matapos makabili ang isang pamil­ya sa Davao City ng bigas na naging tila styrofoam matapos lutuin.

Hindi pa humuhupa ang pa­ngambang ito nang pumutok ang isa pang balita na may nakabili ng pekeng bihon noodles sa isang palengke sa pareho ring siyudad.

Kasabay nito ang ulat na humi­git-kumulang 2,000 katao ang na­biktima ng umano’y nakalalasong durian candy sa CARAGA Region.

Sa mga pangyayaring ito, nangamba ang ating mga mamimili. Ligtas pa ba ang mga pagkaing binebenta sa merkado?

***

Agad namang kumilos ang mga kaukulang ahensiya ng pamahalaan upang alamin ang buong katotohanan sa mga ulat na ito.

Sa pangunguna ni Administrator Renan Dalisay, nagsagawa ang Food Development Center ng National Food Authority (NFA) ng mga inspeksyon sa iba’t ibang pamilihan sa bansa upang alamin kung nakapasok na ang sinasabing pekeng bigas.

Isinailalim na rin ng Food and Drug Administration (FDA) sa pagsusuri ang sample ng sinasabing pekeng bigas at bihon upang malaman kung may masamang epekto ito sa kalusugan ng mamimili.

Sa pagharap ni Administrator Dalisay sa Senado noong Lunes sa imbestigasyon sa sinasabing pekeng bigas, napag-alamang hindi naman malawakan ang isyu.

Kinumpirma niya na hindi peke ang bigas na nabili sa Davao City. Kontaminado lang daw ang bigas at hindi ligtas kainin. Ang mga larawan naman ng sinasabing plastic rice na inilabas sa mga balita ay eksperimento lang at hindi totoong kaso.

Kahit na isolated case lang ito, hindi pa rin nakakampante ang NFA. Patuloy pa rin ang ginagawang monitoring ni Administrator Dalisay at ng NFA sa mga tindahan sa iba’t ibang bahagi ng bansa upang walang makalusot na kontaminadong bigas sa merkado.

Pinapaigting na rin ng NFA ang pagpapatupad ng Food Safety Act of 2013 para matiyak na ligtas ang mga ibinebentang produkto sa merkado.

***

Sa paliwanag na ito, makakahinga tayo nang maluwag, mga Bida.

Gayunman, hindi pa rin tayo puwedeng mag-relax dahil marami pa ring mga mapanlinlang na pipiliting magpalusot ng mga peke at kontaminadong produkto para lang kumita.

Sa lahat ng panahon, kailangang maging mapagbantay tayo sa ating mga binibili, lalo pa’t buhay at kalusugan natin ang nakataya rito.

Sa bahagi ng mga negosyante, may tungkulin tayong tiyakin na ang mga produktong ating ibinebenta ay ligtas at puwedeng kainin, upang makaiwas sa anumang aberya.

Mahalagang ingatan ang kapakanan ng mga mamimili dahil sila ang bumubuhay sa mga negosyo natin.

***

Upang mapapanagot naman ang iilang tiwaling negosyante at maprotektahan ang ating mga mamimili, isinusulong natin ang mga pagbabago sa Consumer Act of the Philippines.

Sa inihain kong Senate Bill No. 2699, mabibigyan ng ngipin at gagawing akma sa kasalukuyang panahon ang nasabing batas upang masuportahan ang paglago ng merkado at paigtingin ang karapatan ng mga mamimili.

Mga Bida, kapag ito’y naaprubahan, may kapangyarihan na ang Department of Trade and Industry (DTI) na magpasara ng anumang negosyo na mahuhuling nasa pagkilos ng pagbebenta, pagpapakalat, paggawa, pag-display o pag-aangkat ng mapanganib na produkto.

Sa kasalukuyan, ang mga fines laban sa tiwaling negosyante o manufacturer ay mula sa P500 hanggang P300,000. Sa ating panukala, nais nating palakasin ang DTI at itaas ang mga fines mula P50,000 hanggang P10 million.

Sa kaso naman ng product recall, oobligahin din ang manufacturer ng depektibong produkto na magbigay ng notice sa lahat ng tao na pinagbigyan o nakabili nito.

Kapag naisabatas ang panukalang ito, may dagdag nang proteksiyon ang mga mamimili, at mailalayo pa ang merkado laban sa mapanganib at depektibong produkto!

 

First Published on Abante Online

 

 

Trahedya sa Ormoc City

Mga Bida, muling natuon ang pansin ng sambayanan sa isyu ng kaligtasan ng mga sasakyang pandagat sa bansa sa paglubog ng M/B Kim Nirvana noong nakaraang linggo sa karagatan ng Ormoc City.

Sa huling bilang, 61 ang namatay sa nasabing trahedya, na isinisisi sa overloading ng mga pasahero at kargamento. Kamakailan, sinampahan na rin ng kasong kriminal ang mga may-ari, kapitan at 17 crew ng M/B Kim Nirvana.

Subalit hindi matutuldukan ang usapin sa pagsasampa ng kaso. Sa halip, manganganak pa ito sa mas malaki at mas mahalagang isyu.

Sa nangyari, muling lilitaw ang mga katanungan ukol sa kaligtasan ng mga barko, lantsa, roro at iba pang uri ng sasakyang pandagat na nagdadala ng mga pasahero’t kargamento sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas.

***

Sa tala ng Maritime Industry Authority (MARINA), sa huling bilang noong 2013, nasa 8,112 sasakyang pandagat ang bumibiyahe sa bansa.

Sa nasabing bilang, 4,837 o 60% ay passenger vessels, na karamiha’y motor banca gaya ng lumubog na M/B Kim Nirvana. Nasa 2,291 naman ang cargo ships at 795 ang tankers at tugboats.

Ang nakababahala rito, ang average na edad ng passenger vessels na bumibiyahe sa labing-apat na pangunahing ruta sa bansa ay nasa 30 taon na.

Nakaranas na rin ang bansa ng maraming trahedya sa karagatan. Sino ba naman ang makakalimot sa paglubog ng M/V Doña Paz noong 1987 kung saan nasa 4,000 katao ang namatay? Nananatili ito sa ating kasaysayan bilang “worst maritime disaster” sa kasaysayan ng mundo.

Isang taon ang nakalipas, 389 na pasahero ang patay nang lumubog ang sister ship ng M/V Doña Paz na M/V Doña Marilyn matapos maipit sa bagyong Unsang. Noong 1998, 150 pasahero naman ng M/V Princess of the Orient ang nasawi matapos itong lumubog habang bumibiyahe patungong Cebu.

Maliban sa malalaking trahedya, may mga maliliit ding insidente sa karagatan, gaya ng M/B Sunjay noong 2006 sa Leyte na ikinamatay ng 16 na katao.

Noong 2006 din, lumubog ang M/B Leonida II sa karagatan malapit sa Surigao City kung saan 19 na katao ang namatay.

Sa trahedyang kinasangkutan ng M/V Catalyn-D at M/V Blue Water Princess noong 2007, nasa 16 na katao naman ang nasawi.

***

Mga Bida, ang mga nakalipas na trahedyang ito ang nagtulak sa akin na maghain ng resolusyon noong Mayo 2014 na humihingi na imbestigahan ang kaligtasan ng mga sasakyang pandagat sa bansa.

Layon ng imbestigasyong ito na alamin kung ipinatutupad ng mga kaukulang ahensiya ng pamahalaan ang mga kaila­ngang hakbang upang matiyak na hindi na mauulit pa ang mga nakalipas na trahedya.

Sa imbestigasyong ito, aalamin din kung tumutupad ang mga kumpanyang nagmamay-ari ng mga sasakyang pandagat na naglalayag sa iba’t ibang parte ng bansa sa mga ipinatutupad na patakaran sa mga pantalan.

Sa kasamaang-palad, nalunod lang ito sa pila ng mga resolusyon at hindi dininig ng kaukulang komite ng Senado.

***

Magsilbi sanang “wake-up call” ang nangyari sa Ormoc City sa atin para seryosohin ang pagsilip sa kaligtasan ng mga sasakyang pandagat na nagdadala ng mga pasahero sa iba’t ibang lugar sa bansa.

Panahon na para tiyaking nasusunod ang mga umiiral na patakaran sa mga pantalan, gaya ng pagbabawal sa overloading ng pasahero at kargamento, gayundin sa disenyo ng mga bangkang naglalayag, para sa kaligtasan ng lahat.

Sampahan na rin kung may mga tiwaling opisyal ng pamahalaan ang nagkulang sa pagpapatupad ng mga patakaran. Dapat managot ang lahat ng may kasalanan lalo na’t napakaraming buhay ang nawala.

Dapat na ring paigtingin o magpatupad ng mga pagbabago sa kasalukuyang sistema sa pagtukoy kung ligtas bang maglayag o hindi ang isang sasakyang pandagat upang maiwasan na ang ganitong uri ng insidente sa hinaharap!

 

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Negosyo, Hataw Na!

Mga Bida, nitong nakaraang mga linggo, kabi-kabila ang ginawang inagurasyon ng Negosyo Center sa iba’t ibang panig ng bansa.

Kamakailan, nagtungo ako sa Daet sa Camarines Norte at Batangas City para pangunahan ang pagbubukas ng tatlong Negosyo Center doon.

Maliban dito, sunud-sunod din ang inagurasyon ng Negosyo Center sa Bataan, Baguio City, Benguet, Tabuk City, Lagawe, Bontoc, Pagadian, Alaminos City, Agusan del Sur at Ozamis City.

Ito’y dagdag pa sa mga naunang binuksan sa Cagayan de Oro, Iloilo City, Aklan, Bulacan, General Santos City, Butuan and Albay.

Mga Bida, kung inyong naaalala, ang Go Negosyo Act ang unang batas na naipasa natin sa ating termino, kung saan magtatayo ng Negosyo Center sa bawat probinsya, siyudad at munisipalidad sa bansa.

Sa tulong ng Negosyo Center, maiuugnay ang mga negosyante, lalo na ang maliliit, sa mas malalaking merkado at mga nagpapautang, at magkakaroon ng pinasimple at pinag-isang business registration process, na magpapabilis ng proseso sa pagtatayo ng negosyo.

Sa taya ng Department of Trade and Industry (DTI), aabot sa 55 Negosyo Centers ang nakatakdang buksan sa pagtatapos ng linggong ito.

Bago magpalit ng taon, inaasahan ng DTI na aabot sa 140 Negosyo Centers ang bubuksan, higit pa sa unang target na isandaang centers sa 2015.

***

Mga Bida, nakakatuwa rin na sa bawat binubuksang Negosyo Center o maging sa workshop na ginagawa ng aming tanggapan, may natutuklasan tayong mga kuwentong magsisilbing inspirasyon at gabay ng sinumang nais magnegosyo.

Mula nang buksan ang Negosyo Center sa Cagayan de Oro, na siyang kauna-unahan sa Pilipinas, dinagsa na ito ng napakaraming negosyante.

Sa unang buwan pa lamang nito, mahigit 500 kliyente na ang napagsilbihan nito, kahit na wala pa itong masyadong patalastas na nagawa.

***

Noong binuksan natin ang Negosyo Center sa Kalibo, napag-alaman natin na limang porsiyento lang ng mga produkto at iba pang pangangailangan ng mga beach resort sa Boracay ang kinukuha sa lalawigan.

Karamihan sa mga produktong ginagamit o ibinebenta sa Boracay ay mula pa Cebu, Bohol at iba pang kalapit na lalawigan. Ang iba nga, inaangkat pa mula sa mga kalapit-bansa natin sa Southeast Asia.

Ito ang isa sa mga hamon na kakaharapin ng Negosyo Center na binuksan sa nasabing lugar – ang iugnay ang mga produkto ng lalawigan sa mga malalaking negosyo sa Boracay. Kung magagawa ito, kikita ang mga negosyo ng mga Aklanon, magkakaroon ng mas maraming trabaho roon at uunlad ang buong ekonomiya ng Aklan!

***

Sa workshop sa La Union, naimbitahang speaker si Cat Patacsil ng social enterprise na First Harvest, at tinalakay niya ang kanyang karanasan sa paghahanap ng honey bilang pangunahing sangkap ng kanyang negosyo.

Pagkatapos, nilapitan siya ng mga kinatawan mula sa lalawigan ng Benguet, na siya palang pinakamalaking producer ng honey sa bansa. Pinag-usapan nila kung kayang tapatan ng produksyon ng mga taga-Benguet ang pangangailangang honey ng First Harvest.

Naiugnay natin ang isang negosyo at supplier para magtulungan sa produksyon ng peanut butter. Panalo ang nangyaring ito para sa lahat!

***

Ang huling kuwento natin ay tungkol sa mainit na pagtanggap ng mga Bicolano sa mga Negosyo Center na ating binuksan sa Daet.  Pumunta tayo roon para buksan ang dalawang Center – isa sa siyudad ng Daet, at ang isa ay para sa buong probinsya ng Camarines Norte.

Lalo pang napukaw ang interes ng mga taga-Daet nang igawad ng Small Business (SB) Corporation ang P1 milyong loan sa isang negosyante na nagbibiyahe ng iba’t ibang produkto.

Isa lang ito sa mga serbisyong makukuha ng mga negosyante sa Negosyo Center.

Mayroon tayong iba’t ibang microfinance institutions na handang makipagtulungan upang magbigay ng puhunan sa maliliit na negosyante sa napakababang interes nang walang collateral.

Kasalukuyan nating iniipon ang listahan ng mga nakabukas nang Negosyo Center at ilalagay namin ito, kasama ng kanilang mga address at numero sa www.bamaquino.com.

Mga Bida, ngayong nagkalat na at patuloy pang nadadagdagan ang Negosyo Centers sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas, asahan pa ang pagdami ng mga kuwentong magbibigay sa atin ng inspirasyon, gabay at maging aral sa ating pagnenegosyo!

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Planot plataporma, hindi porma

Mga Bida, halos isang taon pa bago maghalalan pero ngayon pa lang, mainit na ang usapin ukol sa mga posibleng kandidato sa 2016.

Marami na ang nakaabang sa kung sino ang patok sa mga survey. Pati karaniwang tao ay naging instant political analyst na rin sa pagtantiya sa tsansa ng bawat kandidato.

Sa araw-araw, laman ng mga pahayagan at pinag-uusapan sa radyo at telebisyon ang tungkol sa mga tatakbo sa karera para sa Malacañang. Ramdam na ramdam na talaga ang simoy ng pulitika sa bansa.

Ang nakakalungkot dito, sa sobrang pagtutok ng media sa mga isyung kinakaharap ng mga posibleng kandidato, baka nakakalimutan natin na kailangang pag-isipang mabuti kung sino ang iboboto natin sa 2016 batay sa kung ano ang magagawa nila para sa ating bansa.

Mapapansin na karamihan ng ulat na lumalabas sa media ay nakatuon lang sa mga kontrobersiya at isyu ukol sa isang posibleng kandidato. Mabenta kasi sa publiko ang mga ganitong balita.

***

Mga Bida, mas maganda siguro kung ihain na natin ang mga katanungan sa ating mga kandidato.  Hikayatin natin ang mga manunulat at reporter na humingi na ng mga plano para sa mga nag-iisip na tumakbo.

May kakayahan kaya siyang ipagpatuloy ang malaking pag-angat ng ekonomiya ng bansa at ang kaunlarang ito ay mai­babahagi pa niya sa mas maraming Pilipino?

Sa pagpasa ng Philippine Competition Act, kaya ba niyang tumayo laban sa mga mapang-abusong negosyo, kartel at mga magmamanipula ng mga presyo ng bilihin para matiyak na matibay ang ating mga merkado?

Kaya ba niyang bigyan ng nararapat na kapangyarihan ang pulis at ating sandatahan para mapanatili ang kaayusan at kapayapaan sa ating mga komunidad?

Kikilos ba siya para maresolba ang tumataas na bilang ng walang trabaho sa bansa upang maiparamdam ang kaunlaran sa mas nakararaming Pilipino?

Mabibigyang solusyon ba niya ang pagtaas ng mga kaso ng maagang pagbubuntis at pagkalulong ng kabataan sa droga?

Imbes na tutukan ang imahe o tumingin sa personalidad ng isang kandidato, makagaganda para sa taumbayan kung magtatanong na tayo kung ano ang kinabukasang naghihintay sa atin sa bagong pamahalaan.

Mahalagang malaman ito upang matiyak na tuluy-tuloy ang pag-unlad na tinatamasa ng bansa kahit magpalit pa ng administrasyon.

Kaya, mga Bida, huwag tayong mag-atubiling tanungin ang mga sinasabing tatakbo bilang pangulo kung ano ang kanilang maiaalay para sa bansa.

***

Sa limang taon ng kasalukuyang gobyerno, masasabi na malayo na ang narating ng Pilipinas.

Mula sa pagiging “Sick Man of Asia,” tayo na ang kinikilala bilang ikalawang pinakamalakas na ekonomiya sa rehiyon.

Milya-milya na rin ang naabot natin pagdating sa giyera kontra katiwalian at sa pagsusulong ng mabuti at matapat na pamamahala.

Masasayang lang ang lahat ng ito kung hindi natin titiyakin na may kakayahan ang mga susunod nating pinuno na ito’y ipagpatuloy o ‘di kaya’y higitan pa.

Kaya higit pa sa personalidad, simulan na nating tanungin ang mga tanong na siyang makabubuo ng mga plano ng mga kandidato para sa ating kinabukasan.

Sa pamamagitan nito, mas makakapamili tayo ng karapat-dapat na susunod na mga pinuno ng bansa. Tandaan, kinabukasan natin at ng bansa ang nakataya sa ating magiging pasya!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Sama-samang pag-angat

Mga Bida, muli na namang napatunayan na may magandang resulta kapag nag-uusap-usap at magkatuwang na sinusolusyunan ng dalawa ang isang problema imbes na mag-away at mag-iringan lamang.

Ganito ang nangyari sa isyu sa lupaing kinatatayuan ng Philippine Children’s Medical Center (PCMC) sa Agham Road sa Quezon City.

Humigit-kumulang 34 na taon nang nakapuwesto ang PCMC sa nasabing lupain. Subalit sa panahong iyon, hindi sa kanila ang lupain at nakikitira lamang sila rito.

Matagal na sanang napasakamay ng PCMC ang lupa ngunit hindi natupad ang kasunduan sa pagitan ng Department of Health (DOH) at National Housing Authority (NHA) noong 1992.

Sa nasabing kasunduan, ipinagpalit ng DOH ang 5.9 ektar­yang lupain nito sa Cebu para sa 6.4 ektaryang lupain ng NHA sa Quezon City, kung saan ang PCMC.

Subalit isang bahagi lang ng kasunduan ang naipatupad nang ibigay na ng DOH ang lupain sa Cebu at naipamahagi na ng NHA ito bilang bahagi ng kanilang socialized housing para sa ating mga kababayang Cebuano.

Ngayon naman, pinursige na ng DOH ang paghahabol sa lupain sa Quezon City para sa PCMC, ngunit gusto naman ng NHA na bayaran sila batay sa halaga ng nasabing ari-arian noong 2003.

Alalang-alala ang mga pasyente, nars at mga doktor ng PCMC na baka anumang araw ay paalisin sila ng NHA sa lupain.

Kaya halos araw-araw ay nagra-rally ang mga taga-PCMC upang mabigyan ng solusyon ang problema.

***

Nang malaman natin ang problema, agad tayong naghain ng resolusyon upang maimbestigahan ang nasabing isyu.

Sa mga unang pagdinig, nagmatigas pa ang dalawang panig. Ngunit sa patuloy na pag-uusap, pagpapaliwanag at pakikinig sa isa’t isa, nagkasundo na sama-samang kikilos para sa kapa­kanan ng libu-libong batang Pinoy na nakikinabang sa de-kalidad na serbisyo ng ospital.

Matapos ang ilang pagpupulong, nakabuo ng isang memorandum of agreement (MOA) ang DOH, PCMC at NHA para sa paglilipat ng titulo ng lupa sa PCMC at gagawan ng paraan ang mga kailangang bayarin sa susunod na mga taon.

***

Sa ginawang MOA signing kamakailan, ilang mga batang pasyente ang personal na nagpasalamat sa pamamagitan ng pag-abot ng bulaklak at mensaheng nakasulat sa kapirasong papel.

Sa kanilang mensahe, nagpasalamat ang mga pasyente sa sama-samang pagkilos ng lahat upang maibigay na sa PCMC ang inaasam nitong titulo ng lupa.

May dalawa pang bata ang nag-alay ng awitin para sa mga panauhing dumalo sa MOA signing. Kitang-kita sa mata ng mga munting anghel ang kasiyahan ngayong mananatili na ang PCMC sa kasalukuyan nitong kinatatayuan.

Napakita natin na kayang masolusyunan ang mga problema ng ating bansa kung tayo ay nagtutulungan at bukas na nakiki­pag-usap sa isa’t isa.

Kaya pala nating isantabi ang ating mga pagkakaiba-iba at magkaisa para sa kapakanan ng ating mga kababayan!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Trabaho, Negosyo, Tiwala

Mga Bida, sa huling survey na inilabas ng Pulse Asia, si Senate President Franklin Drilon ang lumabas na pinakapinagkakatiwalaang pinuno ng pamahalaan.

Nabanggit din ni SP Drilon ito noong nakapanayam niya si Karen Davila.  Nabanggit niya na dahil sa tuluy-tuloy na trabaho ng buong Senado, kaya niya nakamit ang rating na ito.

Noon pa man, ilang beses na na­ting sinasabi na upang muling makuha ang tiwala ng taumbayan, kailangan na­ming mga senador na ipagpatuloy ang pagtatrabaho sa gitna ng mga iskandalo upang mas mapaganda ang buhay ng ating mga kapwa Pilipino, lalung-lalo na ang ating mga kababayang naghihirap.

***

Kaya naman, sa gitna ng ingay-pulitika kaugnay ng nalalapit na halalan, patuloy pa rin ang pagtutok ng ating opisina sa mga panukalang magpapatibay sa ating ekonomiya at makakatulong na makaahon sa kahirapan ang ating mga kababayan.

Mabigat ang mga ito para sa isang bagong senador, pero dahil mahalaga ito para sa taumbayan, tinutukan ito ng inyong lingkod.

Kamakailan, inaprubahan ng dalawang sangay ng Kongreso ang tatlong mahahalagang panukala at naghihintay na lang ng pirma ni Pangulong Noynoy Aquino upang maging mga batas.
Kapag naging batas, malaki ang maitutulong nito sa paglago ng ating kabataan at maliliit na negosyante, mabawasan ang bilang ng walang trabaho at sa paglakas ng ekonomiya ng bansa.

Una, naratipikahan na ang Youth Entrepreneurship Act, na la­yong tugunan ang lumalaking bilang ng kabataang walang trabaho sa bansa.

Sa ulat ng Philippine Statistics Authority (PSA) at National Statistics Office (NSO), may 1.32 milyong kabataang may edad mula 15 hanggang 24-anyos ngayon ang walang trabaho.

Sa nasabing panukala, magtuturo na ng financial literacy at pagnenegosyo sa ating mga eskuwelahan upang masimulan na ang kultura ng pagnenegosyo sa ating bansa.

Pangarap natin na lalo pang  dumami ang mga nagnenegosyo sa ating mga kababayan habang lumalago ang ating bansa, at mainam na simulan na ito habang bata pa.

***

Ikalawa, inaasahan sa Foreign Ships Co-Loading Act na maka­tutulong na mapababa ang presyo ng shipping ng mga produkto sa iba’t ibang bahagi ng bansa.

Sa ilalim ng nasabing panukala, papayagan na ang mga dayuhang barko na galing sa international ports na dumaong sa iba’t ibang pantalan sa bansa para magbaba at magsakay ng kargamentong in-import at ie-export.

Sa gayon, wala nang double handling na gagawin at mumura ang presyo ng logistics sa bansa.

Alam ninyo, mga Bida, ang malaking bahagi ng presyo ng bili­hin ang napupunta sa logistics kaya inaasahan namin na bababa ang halaga ng produkto sa merkado.

***

Huli, humigit-kumulang na 25 taon din itong nabimbin sa Kongreso, pero sulit naman ang paghihintay ngayong naipasa natin sa Kamara ang Philippine Competition Act.

Sa tulong nito, magkakaroon ng patas na pagkakataon ang lahat ng negosyo, mawawala ang lahat ng mga cartel, mga nag-price fixing, nagtatago ng supply upang tumaas ang presyo, iba pang anti-competitive agreements at abuso ng malalaking kompanya.

Mga Bida, kapag may nang-aabuso sa merkado, ang talo riyan ay ang mga mamimili. Nawawalan sila ng pagkakataong pumili ng produkto, nagmamahal ang presyo ng bilihin at nahihirapang makapasok ang bagong mga kompanya na maaaring magbigay ng mas magandang serbisyo at produkto sa merkado.

Sa batas na ito, bababa ang presyo ng bilihin, mas marami nang pagpipilian at mas maraming innovation na makikita ang mga mamimili sa merkado.

Susuportahan din nito ang ating maliliit na negosyante, ha­yaan silang lumago at magbigay ng maraming trabaho para sa ating mga kababayan.

Mga Bida, maraming salamat sa inyong tuluy-tuloy na suporta. Patuloy tayong maghahain ng mga panukala para sa kapaka­nan ng nakararaming Pilipino!

***

Para sa reaksyon o suhestyon, mag-email sa bidakacolumn@gmail.com o mag-iwan ng mensahe sa www.facebook.com/BenignoBamAquino.

***

Subaybayan si Sen. Bam Aquino sa kanyang bagong radio show, Status Update, tuwing Miyerkules, 11:00 am – 12:00 pm, sa RMN Manila DZXL 558.

 

First Published on Abante Online

 

 

BIDA KA!: Kabataan kontra kalamidad

Sa 2013 Climate Risk Index, una ang Pilipinas sa pinakama­tin­ding naapektuhan ng kalami­dad kasunod ng pagtama ng bagyong Yolanda na pumatay nang mahigit 6,000 katao at sumira ng ari-ariang aabot sa $18 billion.

Maliban pa sa bagyo, nakaamba rin ang banta ng malakas na lindol sa bansa. Kamakailan lang, inilabas ng Philippine Ins­titute for Volcanology and Seismology (Phivolcs) ang Valley Fault Atlas na naglalaman ng mapa kung saan dumadaan ang West Valley Fault sa Greater Metro Manila Area.

***

Sa gitna ng mga nagdaang trahedya at kalamidad sa ating bansa, nakita natin ang ambag ng kabataang Pinoy tuwing may kalamidad.

Mula sa rescue operation, pamamahagi ng relief goods hanggang sa pagbibigay ng iba’t ibang uri ng tulong sa mga biktima ng sakuna at kalamidad, nagbubuhos sila ng oras at lakas para makatulong sa mga kababayan.

Sa Cauayan City, Isabela, ang Red Cross Youth and Junior Rescue Team ay nakagawa ng Disaster Management eco-rafts mula sa recycled plastic bottles na kanilang ipinamahagi sa mga nakatira sa malapit sa ilog at mga lugar na madalas bahain.

Tuwing may bagyo at umaakyat ang tubig, ginagamit ang mga eco-raft na ito ng mga pamilya roon upang makaligtas sa anumang sakuna.

Mahalaga na may alam at kasanayan ang ating mga kababayan sa basic life support, first-aid training at rescue ope­rations lalo na sa panahon ng sakuna. Naranasan ito mismo ng Hayag Youth Organization ng Ormoc, Leyte.

Isinagawa nila ang “Langoy Para sa Kaluwasan” program na isa nilang advocacy sa disaster preparedness. Noong tamaan ng bagyong Yolanda ang Ormoc, lahat ng miyembro ng Hayag na tinuruang lumangoy ay naligtas sa delubyo.

Ang Rescue Assistance Peacekeeping Intelligence Detail o RAPID ay malaki rin ang naitulong kung saan itinuturo nila ang emergency response, first aid, bandaging, evacuation at iba pang kaalaman at kasanayan na kakailanganin tuwing may sakuna.

Ang mga nagtapos sa RAPID ang mga ilan sa first res­onders noong bagyong Yolanda, lindol sa Bohol at pati sa lumubog na barko sa Cebu kung saan isinigawa ng mga trai­nees ang kanilang natutunan na cardiopulmonary resuscitation o CPR na natutunan upang mailigtas ang sanggol na walong buwan pa lamang!

Napakarami na ngayong mga youth group na nagtuturo ng mga kasanayang ito at kumukuha ng mga volunteer para mas maparami ang may kaalaman sa disaster response and rescue — mula sa Hayag Youth Organization sa Ormoc, Leyte, sa Rescue Assistance Peacekeeping Intelligence Detail (RAPID) sa Cebu hanggang sa Muntinlupa Junior Rescue Team at The Responders sa South Central Mindanao.

***

Ngayong higit kailanman, kailangan natin ang tulong ng sektor ng kabataan — mula sa edukasyon, rescue, response, relief at rehabilitasyon — sa posibleng pagtama ng kalamidad.

Dahil subok nang kasama ang mga kabataan sa panahon ng kalamidad, oras na para kilalanin at pagtibayin ang kanilang mahalagang papel pagdating sa disaster risk reduction and management.

Ito’y sa pamamagitan ng inihain kong RESC­Youth Act of 2015, na la­yong palakasin pa ang antas ng partisipasyon ng kabataan at isama sila sa pagpaplano at pagha­handa para sa pagdating ng anumang kalamidad.

Layon ng panukala na isama ang National Youth Commission (NYC) chairman sa National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC).

Kasabay nito, isasama rin ang kinatawan ng mga kabataan sa Regio­nal Disaster Risk Reduction Management Council (RDRRMC).

Umani ng suporta ang panukalang ito mula sa Department of the Interior and Local Government (DILG), local government units (LGUs), NDRRMC at NYC.

Ayon sa kanila, mahalaga na isama ang mga kabataan mula sa pagpaplano hanggang sa pagsasakatuparan nito.

Sa tulong ng kabataang Pinoy, mas magiging handa tayo sa anumang kalamidad na tatama sa bansa!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Kapital sa pagnenegosyo 2

Ito ang nagtulak sa akin para maghain ng panukalang batas na magbibigay ng tulong sa ating Microfinance NGOs.

Noong nakaraang linggo, nagtalumpati ako sa Senado kasabay ng pagpasa ng mga panukala para sa Microfinance NGOs Act.

Sa aking talumpati, binigyang diin ko ang mahalagang papel ng mga microfinance NGOs sa pagpapalago ng micro, small at medium enterprises (MSMEs) sa pagpapalakas ng ekonomiya.

***

Maliban dito, nagbigay rin ako ng dalawang kuwento ng tagumpay sa tulong ng MFI NGOs.

Mga Bida, isa sa mga natulungan na ng microfinance NGOs ay sina Aling Ester Lumbo at asawang si Mang Bartolome, na tubong-Negros Occidental. Sila ang unang nagbenta ng mga hinabing pandan bags sa merkado.

Nang sumailalim sa operasyon ang ikatlong anak sa Maynila, napilitan silang iwan ang kanilang negosyo upang tiyaking bumuti ang kalagayan ng kanilang anak.
Pagbalik nila sa kanilang bayan, naubos ang kanilang pangkabuhayan at nabaon sila sa utang.

Buti na lang at natagpuan nila ang Negros Women for Tomorrow Foundation (NWTF), isang microfinance NGO, na siyang tumulong sa kanila na makabalik sa kanilang pagnenegosyo.

Ngayon, nakabebenta sila ng 150,000 pirasong gawa sa pandan kada-buwan. Nakapagpatayo na rin sila ng isa pang bakery. Higit sa lahat, nasustentuhan nila ang kanilang pamilya at nakapagtapos ang ang kanilang tatlong anak sa kolehiyo.

***

Natulungan din ng microfinance NGO na Alalay sa Kaunlaran, Inc. (ASKI) si Consuelo Valenzuela na mapalago ang kanyang iba’t ibang negosyo.
Maliban sa pautang, tinuruan pa ng ASKI, isang microfinance NGO, na nagturo sa kanya ng marketing at sales.

Dinala ni Aling Consuelo ang kanyang mga produkto sa mga provincial at regional trade fairs. Para kumita, binenta niya nang wholesale ang kanyang mga produkto sa labas ng kanilang probinsya.

Sa ganda ng kanyang mga ibinebenta, umabot pa sa California ang kanyang mga produkto. Dahil dito, napag-aaral niya ang mga pamangkin at nasusustentuhan ang pangangailangan ng kanyang pamilya.

***

Ngayon, panahon naman para tulungan natin ang microfinance NGOs upang mapalawak pa nila ang serbisyong ibinibigay sa ating mga kababayan.

Sa ganitong paraan, mas marami pa tayong mababasa na kuwento ng tagumpay, tulad nina Aling Ester at Consuelo!

 

First Published on Abante Online

Scroll to top