Columns

BIDA KA!: Mamuhunan tayo sa edukasyon

Mga Bida, nag-umpisa na noong nakaraang linggo ang period of interpellation sa plenaryo ng Senate Bill No. 1304 o ang “Free Higher Education for All Act”.

Layunin ng panukalang ito ay magbigay ng libreng tuition sa ­lahat ng state colleges at universities sa bansa.

Napakalaki ng tsansang maisabatas ang panukala dahil nakakuha ito ng malakas na suporta mula sa iba pang mga senador.

Maliban sa inyong lingkod, ­nakalista rin bilang may-akda ng batas sina Sens. Ralph Recto, Joel Villanueva, Sherwin Gatchalian,­ Francis Pangilinan, Sonny Angara, Loren Legarda, Leila de Lima, Cynthia Villar, Juan Miguel Zubiri at Richard Gordon.

Habang tinatalakay ang panukala sa Senado, lumutang ang balita na ilang matataas na opisyal ng pamahalaan ang tutol sa pagsasabatas ng Senate Bill No. 1304.

Katwiran nila, ang pagbibigay ng libreng tuition fee sa SUCs ay anti-poor dahil hindi raw mahihirap ang makikinabang dito.

***

Sa isang banda, sang-ayon tayo sa pag-aaral na binanggit ng mga opisyal na 12 porsiyento lang ng pinakamahihirap sa bansa ay nasa SUCs.

Ngunit mas dapat bigyan ng bigat ang bahagi ng ulat na nagsasabi na mayorya ng estudyante sa SUCs ay nahihirapang ­tugunan ang mga bayarin sa paaralan.

Naalala ko tuloy ang sitwasyon nina Mary Ann Valimento­ at Cherry Mae Cabillo, na kabilang sa mga nakapanayam ng aking tanggapan noong pinag-aaralan natin ang panukala.

 

Si Mary Ann ay isang business administration student sa Bulacan State University. Nagagawa man niyang maipagpa­tuloy ang pag-aaral, hirap naman siyang bayaran ang tuition at iba pang gastusin sa paaralan matapos ma-stroke ang ama.

Si Cherry Mae naman ay isang 3rd-year IT student sa Philippine State College of Aeronautics.

Napilitan siyang tumigil­ sa pag-aaral dahil sa kakulangan ng pinansiyal na kakayahan ng mga magulang.

Gustuhin man ni Cherry Mae na magpatuloy sa pag-aaral ngunit hindi maitawid ng kanyang mga magulang ang gastusin. Ang kanyang ama ay isang magsasaka sa probinsiya habang ang ina niya’y isang ordinaryong maybahay.

Ngayon, naghahanap si Cherry Mae ng trabaho upang maipagpatuloy ang pag-aaral.

***

Dalawa lang sina Cherry Mae at Mary Ann sa napakara­ming estudyante na kulang sa pinansiyal na kakayahan at nanga­ngailangan ng tulong para makatapos sa pag-aaral.

Sa ulat ng Philippine Association of State Universities and Colleges (PASUC), nasa 77 porsiyento ng mga estudyante sa mayorya­ ng SUCs ay galing sa pamilya na kumikita ng minimum wage o mas mababa pa.

Napag-alaman naman sa Annual Poverty Indicator Survey (APIS) 2014, na hanggang 71 porsiyento ng mga estudyante sa SUCs ay galing sa pamilya na kumikita ng P29,000 pababa at nahihirapan sa pagpapaaral ng kanilang mga anak.

***

Sa mga ulat na ito, malinaw na makikitang nangangailangan­ ng tulong ang mga kabataan sa SUC kaya bakit natin ipagkakait sa kanila ang tulong?

Hindi nga sila maituturing na pinakamahihirap pero nahihirapan pa rin silang tugunan ang pang-araw-araw na gastusin, hindi lang sa paaralan kundi pati sa kanilang mga tahanan.

Paano naging anti-poor ang libreng tuition sa SUCs kung tumutulong naman tayo sa mga pamilyang kailangan ng tulong?

Kung kayang maglaan ng pamahalaan ng mahigit P15 bilyon­ para sa pagdiriwang ng anibersaryo ng ASEAN, hindi na siguro­ sila magdadalawang-isip sa paglalaan ng katulad na ha­laga upang gawing libre ang edukasyon sa SUCs.

Sa ganang akin, kung mayroong pera ang pamahalaan, dapat lang na mamuhunan sila sa edukasyon para sa kabataan.

Ito ang pinakamagandang paglaanan ng pondo, lalo pa’t kinabukasan nila ang nakataya rito.

NEGOSYO, NOW NA!: Batang entrepreneur sa TAYO 14

Mga kanegosyo, inilabas kamakailan ang listahan ng 20 finalists ng 14th Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) Awards.

Mula sa kategoryang Education and Technology, nakapasok ang Edukasyon.Ph, Industrial Engineering Council, One Calinog Organization Inc. at Project Kaluguran.

Sa Health, Nutrition and Well-Being Category, napili ang Food Rescue Asean, Modern Nanays of Mindanao Inc., Team Dugong Bughaw at UPLB Genetics Society.

Sa Environment, Disaster Risk Reduction, and Climate Change Adaptation naman, nakapasok ang HiGi Energy, Red Cross Youth – Ligao Community College Council, Teatro de Sta. Luisa at UP Circuit.

Mula sa Culture and the Arts, Peace and Human Development category, angat ang Guiguinto Scholars’ Association, Ingat Kapandayan Artist Center, Voice of Cameleon’s Children at Youth for a Liveable Cebu.

Tampok naman sa Livelihood and Entrepreneurship Category ang mga batang entrepreneurs gaya ng Enactus UP Los Baños, iCare-Commission on Youth, Diocese of Novaliches, UP industrial Engineering Club at Virtualahan

***

Malaki ang pasasalamat ng mga ina sa Southville 7 sa Calauan, Laguna sa Enactus UPLB, isang business student organization mula sa UP Los Baños at sa kanilang proyektong Amiga Philippines.

Layon ng Amiga Philippines na bigyan ng training ang mga ina ukol sa pagnenegosyo, marketing at recording.

Sa tulong ng mga training na ito, nabigyan ng sapat na kaalaman ang 26 ina para makapagsimula ng maliit na negosyo upang makadagdag sa panggastos sa kani-kanilang mga tahanan.

Sa ngayon, plano ng Enactus UPLB na dalhin ang kanilang programa sa marami pang lugar sa Laguna.

***

Malaki naman ang naitulong ng programang Youth Empowerment School-Novaliches (YESNova) ng iCare-Commission on Youth Diocese of Novaliches upang mabigyan ng kabuhayan at direksiyon sa buhay ang mga kabataan sa nasabing lugar.

Ang YESNova ay isang programa na nagbibigay ng livelihood training at job fair sa out of school youth sa Novaliches, kasabay ng paglalapit sa kanila sa Panginoon sa pamamagitan ng Diocese of Novaliches.

Nagsasagawa ang grupo ng training sa culinary, housekeeping, caregiving, massage, handicraft ma­king, make-up tutorial, nail care at food processing sa mga kabataan sa lugar na nais magkaroon ng sariling kabuhayan.

Sa ngayon, nasa 100 kabataan na ang napagtapos ng YESNova mula noong 2010.

***

Ang IEAid program naman ng UP Industrial Engineering Club ay nakatuon sa pagtulong sa social enterprises sa pamamagitan ng kaalaman sa paggamit ng industrial engineering tools.

Ngayong taon, isa sa mga natulungan ng IEAid ang Kalsada Coffee, isang social enterprise na nagbebenta ng kape mula sa mga lokal na magsasaka sa mga tindahan sa Manila at Estados Unidos.

Nakatulong ang programa para maiangat ang buhay ng 47 magsasakang nagtatanim ng kape sa Benguet.

***

Kilala bilang social enterprise mula Davao City, nagbibigay ang Go2Virtualahan ng online jobs sa single parents, out of-school youth, persons with disabilities, dating drug addicts at iba pa walang access sa trabaho.

Sa pamamagitan ng programa nitong Virtualahan, kinokonekta sila sa mga kliyente sa ibang bansa bilang virtual assistants.

Sa ngayon, nakapag-training na ang grupo ng 80 virtual assistants habang 65 porsiyento sa kanila ang nakakuha na ng trabaho.

***

Kahanga-hanga ang mga grupong ito dahil sa kabila ng kanilang edad, nagkaroon na sila ng matin­ding pagnanais na pagsilbihan ang kanilang komunidad at mga kapwa Pilipino.

Kailangan natin ang mga ganitong kuwento upang mabigyan tayo ng inspirasyon at lakas sa gitna ng kabi-kabilang kontrobersiya at isyu na nararanasan ng bansa.

BIDA KA!: Gabay sa mga tupa

Mga bida, isa ako sa mga naka­rinig sa Pastoral Letter na inilabas ng Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP) nang ako’y magsimba noong Linggo.

Gaya ng maraming Katolikong nagsimba noong Linggo, napukaw ang ­aking atensiyon sa nilalaman ng ­nasabing sulat na nakatuon sa nangyayaring extrajudicial killing (EJK) sa kasalukuyan.

Ito ay ilan sa bahagi ng binasa ng kura paroko ng aming simbahan:

Minamahal na Bayan ng Diyos, Labis kaming nababahala, kaming inyong mga Obispo, sa maraming namamatay at pinapatay sa pagsugpo sa ipinagbabawal na gamot o droga.

Totoong malaking problema ang droga. Dapat itong sugpuin at pagtagumpayan. Pero ang lunas ay wala sa pagpatay ng mga pinaghihinalaang gumagamit o nagtutulak ng droga.

Hindi lang kami nababahala sa mga pinatay. Nakakabahala­ ang kalagayan ng mga pamilya ng mga nasawi. Mas lalong ­pinahirapan ang buhay nila.

Nakakabahala rin ang takot na naghahari sa maraming lugar ng mahihirap. Marami ang nasasawi na hindi naman droga ang dahilan. Hindi na napananagot ang mga pumapaslang.

Mas lalong nakakabahala ang pagiging manhid ng marami sa ganitong katiwalian.

Itinuturing na lang na ito ay normal, at ang masama pa ay iniisip ng marami na nararapat lang daw itong gawin.

Nakikiisa kami sa layuning pagbabago na hinahangad ng marami nating mga kababayan.

 

Ngunit ang pagbabago ay dapat gabayan ng katotohanan at katarungan.

***

Ang hakbang na ito ng Simbahang Katolika ay bahagi ng katungkulan nitong alalayan ang mga tupa, lalo na sa mga ganitong panahong kailangan natin ng tamang paggabay.

Sa pagtalakay ng sulat ukol sa giyera kontra droga at sa EJKs, hinihikayat nito ang lahat na suriin ang kanilang karakter at kaugalian at timbangin ang mga nangyayari sa ating bayan.

Habang binabasa ng aming kura paroko ang sulat, batid ko na malalim na nakikinig ang mga nasa loob ng simbahan, ­senyales na ramdam naming lahat ang kahalagahan at bigat ng nilalaman nito.

Sa pagwawakas ng kanyang homily, naikuwento pa ng aming kura paroko ang nangyaring pagpatay sa isang drug surrenderee sa tapat ng kanyang bahay na nasasakupan ng aming parokya.

***

Habang patuloy ang ating matinding drug war, alalahanin natin ang sabi ng CBCP Pastoral Letter, “Kapag sinang-­ayunan o pinabayaan natin ang patuloy na pagpapapatay sa mga itinuturing nalulong sa droga at mga nagtutulak nito, kasama na t­ayong mananagot sa pagpatay sa kanila.”

BIDA KA!: Bunutin ang masasamang damo

Mga bida, panibagong drama na naman ang natunghayan ng sambayanang Pilipino noong Huwebes sa pagbubukas ng pagdinig ukol sa “tokhang for ransom” kung saan ang biktima ay isang negosyanteng South Korean.

Kalunus-lunos ang sinapit ni Jee Ick Joo sa mga kamay ng ­dumukot sa kanya noong Oktubre ng nakaraang taon.

Matapos patayin sa sakal sa loob mismo ng Camp Crame, ang headquarters ng Philippine National­ ­Police, dinala sa isang punerarya sa Caloocan ang kanyang mga labi at pina-cremate. Ang kanyang mga abo ay itinapon sa isang inidoro.

Ang masakit pa nito, humingi pa ang mga suspect ng limang milyong piso sa asawa ng negosyante para sa kanyang kalayaan.

Nang lumapit sa media si Choi Kyung-jin upang humingi ng tulong sa pagkawala ng asawa, ilang pangalan ang lumutang — sina SPO3 Ricky Sta. Isabel, SPO4 Roy Villegas at Supt. Rafael Dumlao.

***

Noong Huwebes, nagharap sina Sta. Isabel at Dumlao sa imbestigasyon ng committee on public order and dangerous drugs na pinamumunuan ni Sen. Panfilo Lacson.

Tulad nang inaasahan, nagpalitan lang ng akusasyon at nagturuan lang itong sina Sta. Isabel at Dumlao.

Ayon kay Sta. Isabel, si Dumlao ang mastermind at siyang pumatay sa negosyanteng South Korean. Katwiran pa niya, nasa ibang lugar siya nang mangyari ang pagdukot kay Joo at pineke lang ang plaka ng kanyang sasakyan na sinasabing ­ginamit sa operasyon.

Pagtatanggol naman ni Dumlao, si Sta. Isabel ang may gawa ng lahat at idinawit lang siya sa krimen.

 

Si SPO4 Villegas naman, itinuro si Sta. Isabel na siyang pumatay sa Koreano sa pamamagitan ng pagsakal.

***

Sa harap ng palitan ng akusasyon, isa lang ang napatunaya­n sa kasong ito. Mayroong mga pulis na nagsasamantala sa ­giyera ng pamahalaan kontra ilegal na droga para sa pansariling pakinabang.

Kahit ano pa ang gawing turuan at pagtanggi nina Sta. Isabel­ at Dumlao, hindi maitatanggi na ang nangyaring pagpatay sa Koreano ay isang pagsasamantala ng ilang tiwaling ­pulis sa kampanya laban sa droga.

Sa ulat, may 11 iba pang kahalintulad na kaso ang nangyari sa iba’t ibang bahagi ng bansa, lalo na sa Angeles City at ­Bulacan, kung saan ang mga biktima ay pawang mga dayuhan.

Lalo pang nabigyang diin ang pag-abuso ng mga pulis sa ipinakitang video ni Sen. Ping kung saan makikita ang ilang nakasibilyan na nagtatanim ng shabu sa isang tanggapan bago ito pinasok ng mga pulis.

***

Nang mabigyan tayo ng pagkakataong makapagtanong, pinayuhan natin si PNP Chief Ronald Dela Rosa na kasabay ng pinaigting na laban kontra droga, dapat ding bigyang ­pansin ang paglilinis sa hanay ng kapulisan.

Maliban sa ito’y nakababahala, ang mga ulat ng pag-abuso ng kapulisan ay nakakahina sa pundasyong itinayo ng pamahalaan laban sa ilegal na droga.

Hindi rin sapat ang pagsibak sa posisyon. Dapat tiyakin ng PNP na maaalis sa serbisyo at masasampahan ng kaukulang kasong kriminal ang mga mapatutunayang sabit sa nasabing krimen.

Sa ganitong paraan, magdadalawang-isip ang mga masasamang damo sa PNP na gumawa ng ilegal habang maka­tutulong ito para muling magtiwala ang taumba­yan sa ating kapulisan.

***

Kaya naman isa tayo sa mga natuwa nang ihayag ni PNP Chief Dela Rosa na pansaman­talang ititigil ng orga­ni­sasyon ang giyera kontra droga at tututok muna sa paglilinis sa kanilang hanay.

Naniniwala tayo na sa pamamagitan nito, mawawala na ang mga masasamang elemento sa PNP na nagsasamantala sa giyera kontra droga at muling babalik ang tiwala ng taumbayan sa ating mga alagad ng batas.

NEGOSYO, NOW NA!: Patok na snacks sa Pangasinan

Mga kanegosyo, katuwang ng mga Negosyo Center sa pagtulong sa micro, small at medium enterprises ang tinatawag na microfinance NGOs.

Kabilang dito ang CARD-Mutually Reinforcing Institutions (CARD-MRI), na siyang pinakamalaking microfinance institution sa bansa.

Nagpapautang ang CARD-MRI ng puhunan sa mga nais magsimula ng negosyo nang walang kolate­ral at sa mababang interes.

Mayroon na silang iba’t ibang sangay sa Pilipinas, na makikita sa kanilang website na www.cardmri.com.

***

Isa sa mga natulungan ng CARD-MRI ay si Erlinda Labitoria, isang dating empleyado ng post office sa Makati at may-ari ng ‘Crunchies Snacks Products’.

Katuwang ang asawa na isang security guard para sa isang abogado, itinatawid nila ang panganga­ilangan ng pamilya.

Subalit kahit anong trabaho ang gawin ng mag-asawa ay hindi pa rin sapat ang kanilang ­kinikita para sa gastusin sa bahay, lalo na sa pag-aaral ng mga anak.

Kaya nagpasya ang mag-asawa na umalis sa kani-kanilang mga trabaho at gamitin ang makukuhang separation pay para magtayo ng sariling negosyo.

Unang sinubukan ng mag-asawa ang pagtitinda ng chichacorn sa kanilang lalawigan sa Pangasinan.

 

Noong una, maganda ang takbo at maayos ang kita ng negosyo. Subalit dahil kulang sa kaalaman sa pagpapatakbo ng negosyo at ng pananalapi, nabangkarote ang maliit na kabuhayan ng mag-asawa.

Habang sinisikap makabangon mula sa kabiguan, nalaman ng mag-asawa ang CARD Inc., kung saan nakakuha siya ng maliit na puhunan para makapagsimulang muli.

Kasama ng puhunan, naturuan din si Aling ­Erlinda ng tamang pagpapatakbo ng negosyo at paggamit ng salapi.

Dala ang bagong pag-asa at kaalaman, tumutok naman ang mag-asawa sa mga produktong pam­pasalubong, gaya ng banana chips.

Mismong si Aling Erlinda ang nagluluto at nagbabalot ng mga ibinebentang produkto ngunit tumulong na rin ang asawa sa pagpapatakbo ng negosyo nang dumami ang demand para sa banana chips.

Bilang dagdag na tulong, kinuha ni Aling ­Erlinda ang ilang kapitbahay para tumulong sa kanyang ­negosyo.

Dinagdagan ni Aling Erlinda ang ibinebentang produkto ng mani, chips, chichacorn at maraming iba pa.

***

Sa kasalukuyan, ang ‘Crunchies Snacks Products’ ang isa sa pinakamabentang pampasalubong ng mga turista na mabibili sa iba’t ibang lugar sa Luzon.

Ayon kay Aling Erlinda, pumapalo sa P20,000 hanggang P30,000 ang kanilang benta kada araw ­habang P100,000 naman kung may mga aktibidad gaya ng Panagbenga sa Baguio City.

Dahil sa negosyo, nakabili na si Aling Erlinda ng pangarap na kotse at malapit nang matapos ang pinapagawang sariling bahay.

Napag-paaral din ni Aling Erlinda ang mga anak, na ang dalawa ay balak sumunod sa kanilang yapak bilang entrepreneur.

Para kay Aling Erlinda, panibagong pag-asa ang ibinigay sa kanya ng CARD Inc. na ngayon ay kanyang tinatamasa pati na ng kanyang pamilya.

***

Mga kanegosyo, para sa mga detalye tungkol sa CARD MRI, bisitahin ang kanilang website sa www.cardmri.com at www.cardbankph. com

BIDA KA!: Libreng tuition sa SUCs nasa plenaryo na

Mga bida, noong Martes, nagbigay tayo ng sponsorship speech para sa Senate Bill No. 1304 o ‘Free Higher Education for All Act’.

Kapag ito’y naisabatas, mabi­bigyan ng libreng tuition ang mga estudyante sa lahat ng SUCs sa ­buong bansa.

Nakapaloob sa Senate Bill No. 1304 ang Senate Bill No. 177 na aking iniakda at iba pang mga ka­tulad na panukala na may magkakatulad na layunin para sa ating mga estudyante sa SUCs.

Upang mabigyang diin ang kahalagahan ng panukalang ito, bumuo tayo ng senaryo gamit ang karakter nina Liza, Kathy, Norman at Trisha.

Pagkatapos mag-graduate sa Grade 12, binalak nilang ­pumasok at mag-aral sa isang SUC upang mabigyan ng magandang kinabukasan ang kani-kanilang pamilya.

Pangarap ni Liza na magtrabaho bilang manager sa isang 5-star hotel sa Singapore kapag nakatapos ng pag-aaral.

Plano naman ni Kathy na kumuha ng kursong ­engineering, na sa kanyang tingin ay isang magandang trabaho upang makatulong sa gastusin at maiangat sa kahirapan ang pamilya.

Determinado naman si Norman na makatapos ng kursong may kinalaman sa media upang mapagtapos sa pag-aaral ang bunsong kapatid.

Todo naman ang pag-aaral ni Trisha para matupad ang ­pangarap na maging guro sa isang public school.

Sa ganitong paraan, naniniwala si Trisha na makatutulong para mahubog ang kanilang karakter na magagamit upang maging kapaki-pakinabang na mamamayan ng bansa.

 

Subalit ang masaklap na katotohanan dito, isa lang sa kanila ang makatatapos ng kolehiyo sa SUC habang ang iba’y magda-dropout, batay na rin sa ulat na nakalap ng ating ­komite habang dinidinig ang panukala.

Sa ganitong sitwasyon, maaaring isa lang sa apat ang magkakaroon ng tsansang gumanda ang buhay habang nakasabit naman sa balag ng alanganin ang kinabukasan ng tatlong iba pa.

Pangunahing dahilan ng kanilang pagtigil sa pag-aaral ay problemang pinansiyal at kahirapan.

***

Ito ang dahilan kaya ipinupursige natin na maisabatas ang Senate Bill No. 1304.

Sa tulong ng panukalang ito, mas mabibigyan ang mas maraming Pilipino na makatuntong sa kolehiyo at makuha ang inaasam na diploma.

Masuwerte naman at marami sa ating mga kapwa senador ang pabor sa pagsasabatas nito upang mabigyan ng libreng ­tuition ang 1,645,566 estudyante na kasalukuyang naka-enroll sa iba’t ibang SUCs.

***

Naniniwala ako na malaki ang maitutulong nito upang mabig­yan ng katuparan ang pangarap nina Liza, Kathy, Norman at ­Trisha, pati na ang milyun-milyong iba pang estudyante sa SUCs.

Sa tulong ng makukuha nilang diploma, mabibigyan sila ng pagkakataong makahanap ng magandang trabahong may malaking kita, na makatutulong para maiahon sa hirap ang kanilang mga mahal sa buhay.

Kaya naman walang tigil ang pagsusulong natin ng mga kailangang reporma sa edukasyon na makatutulong sa pag-asenso ng mga Pilipino.

NEGOSYO, NOW NA!: Pag-asa ng mga balikbayan

Mga kanegosyo, bukas na ang Negosyo Center sa Minalin sa lalawigan ng Pampanga.

Matatagpuan sa mismong munisipyo ng Minalin, ang Negosyo Center ay naitatag sa kabutihang loob ni Mayor Edgardo Flores and DTI Region 3 Director Judith Angeles.

Isa ang munisipali­dad ng Minalin sa may pinakamalaking potensiyal sa pagnenegosyo sa Pampanga. Kilala ito sa mga palaisdaan ngunit napakaraming posibleng negosyo na maaaring simulan sa lugar.

Sa tulong ng Negosyo Center, inaasahan ko na lalo pang magiging ­aktibo ang pagnenegosyo sa Minalin at sa mga kalapit nitong bayan gaya ng Sto. Tomas, Apalit at ­Macabebe.

Maliban sa Minalin, mayroon din tayong Negosyo Centers sa San Fernando, San Simon at sa Angeles City na handang magsilbi sa mga Cabalen nating MSMEs.

Ngayong 2017, asa­han pa ang mas mara­ming Negosyo Centers, hindi lang sa ­Pampanga, kundi sa iba’t ibang ­bahagi ng bansa.

Layunin ng Republic Act No. 10644 o ang Go Negosyo Act na maglagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa.

Ang Go Negosyo Act ang kauna-unahang batas ko bilang senador noong 16th Congress.

***

Nasa Region 3 na rin lang ang ating pinag-uusapan, mula naman sa Negosyo Center sa ­Balanga, Bataan ang tampok nating kuwento ng tagumpay.

 

Pagkatapos ng ilang taong pananatili sa Estados Unidos, nagpasya ang mag-inang Jo­celyn Roman Domingo at ­Crizel na bumalik sa Pilipinas noong 2015 at magtayo ng negosyo sa kanilang lalawigan sa Bataan.

Eksakto namang kabubukas lang ng Negosyo Center sa Balanga, Bataan, na siyang kauna-unahan sa Central Luzon, kaya may nahingian ng tulong ang mag-ina

Sa kanilang pakiki­pag-usap sa mga tauhan ng Negosyo Center, nabanggit ni Aling Jocelyn na nais niyang magtayo ng restaurant sa kanyang bayan sa Pilar.

Agad siyang isina­ilalim ng business counselor sa isang ­one-on-one business ­consultancy at tinulungan sa pagpapa­rehistro ng pangalan ng kanyang planong negosyo.

Dito na nagsimula ang White Coco Restaurant.

Habang ­pinoproseso pa ang business ­permit, pinag-aralan naman ng mag-ina kung anong pag­kaing Pilipino ang kanilang itatampok sa restaurant.

Maliban pa rito, suma­ilalim din ang mag-ina sa dalawang seminar – ang Current Good Manufacturing Practices (CGMP) at World Class Customer Service Experience (WOW) kung saan nakakuha sila ng mahalagang kaalaman na magagamit sa restaurant.

Ilang buwan matapos lumapit sa Negosyo ­Center, nagkaroon ng soft opening ang restaurant ng mag-ina, na makikita sa Poblacion, Pilar, Bataan.

Habang nasa soft opening pa ang restaurant, kinuha ng mag-ina ang pulso ng mga customer sa mga putahe na kanilang inihain, gaya ng kare-kare, bulalo, pinakbet at spring chicken.

Sa huling pakikipag-ugnayan ni Aling Jocelyn sa mga katuwang natin sa Negosyo Center-Bataan, maayos na ang takbo at maganda na ang kita ng White Coco Restaurant.

***

Ang mga seminar at training ay mahalaga sa paglago ng isang negosyante.

Dito, makakakuha ka ng tamang gabay at payo na iyong magagamit sa maayos na pagpapa­takbo ng negosyo, kaalaman sa mga sistema at tamang diskarte sa tuwing may mararanasang problema.

Kaya mga kanego­syante, ugaliing ­dumalo sa mga seminar na inia­alok ng Negosyo Center.

***

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa http://www. bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Drug-free ang GK communities

Mga bida, pito sa sampung ­Pilipino ang tutol sa muling pagbalik ng Martial Law para labanan ang kriminalidad sa bansa

Ito ang napag-alaman gina­wang survey ng Pulse Asia mula Dec. 4 hanggang 11 sa harap ng paulit-ulit na pagbanggit ni Pangulong Duterte ukol sa Martial Law sa mga nakalipas na speech.

Sa nasabing survey, 74 por­siyento ng 1,200 lumahok sa ­survey ang tutol sa Martial Law, 14 por­siyento ang pabor habang 14 porsiyento naman ang nagsabing maaari silang pumayag o tumutol.

Ngayong nagsalita na ang mga Pilipino, panahon na ­siguro upang itigil ng Pangulo ang anumang pahapyaw tungkol sa Martial Law dahil hindi ito ang tugon sa mga problemang kinakaharap ng bansa.

Kamakailan, nagsalita ang Pangulo sa isang panayam na hindi siya magdedeklara ng Martial Law ngunit ilang araw ang nakalipas, nagpahapyaw ang Pangulo na dapat tanggalin ang congressional approval sa Saligang Batas sa deklarasyon ng Batas Militar.

Noong Sabado lang, nagpahiwatig din ang Pangulo na walang makapipigil sa kanyang magdeklara ng Martial Law upang labanan ang iligal na droga sa bansa.

***

Sa survey na ito, ipinarinig ng mga Pilipino ang pagbasura sa isang uri ng liderato na masyadong nakakiling sa karahasan o pabor sa martial rule.

Bakit pa tayo babalik at gagamit ng lumang solusyon na alam nating pumalpak, nakasama at lalo pang nakapagpa­lugmok sa bayan sa kahirapan.

Dapat nang wakasan ang paulit-ulit na pagbanggit sa ­Martial Law tuwing may problema na parang ito lang ang susi para maresolba ang isyu.

 

Ipinakikita lang ng survey na naghahanap ang taumbayan ng mga bagong solusyon mula sa pamahalaan para resolbahin ang problema sa droga at terorismo.

***

Isa sa mga pagbabagong dapat tingnan ng pamahalaan at gawing modelo sa laban kontra droga ay ang mga komunidad ng Gawad Kalinga (GK) sa buong bansa.

Kamakailan, nakasama ko ang mga taong nasa likod ng Gawad Kalinga at tumindig ang mga balahibo ko nang ­malaman ko na siyamnapung porsiyento o 1,800 ng halos 2,000 ­komunidad ng GK sa buong Pilipinas ay drug free.

Ayon sa aking mga nakausap, mahalaga ang pagkakaroon ng pananagutan ng komunidad sa kanilang mga nasasak­lawan. Palaging nagpupulong, nag-uusap at kumikilos ang mga lider kasama ang kani-kanilang mga kapitbahay.

Para sa kanila, napakahalaga ng komunidad kaya hindi sila tumigitil upang ito’y maprotektahan laban sa pagpasok ng ­iligal na droga.

Kung kaya itong ipatupad ng GK sa kanilang mga komunidad sa kabila ng limitadong pondo at kakayahan, siguro ay kaya ito ng pamahalaan sa tulong ng napakalaking budget at maraming mga tauhan.

Walang karahasan. Walang dugong dumadanak. Walang shortcut. Mga bida, ganito ang solusyon na hinahanap ng ­taumbayan mula sa pamahalaan.

NEGOSYO, NOW NA!: Patok na brand sa UP

Mga kanegosyo, nakapagbukas ang Department of Trade and Industry (DTI) ng ­tatlong Negosyo Center sa lalawigan ng Batangas noong 2015.

Matatagpuan ang mga ito sa mga siyudad ng Batangas, Lipa at Ta­nauan.

Noong 2016, ­tatlo pang Negosyo Center ang nadagdag sa munisipalidad ng Bauan, Rosario at Nasugbu sa tulong na rin ng kani-kanilang local government units (LGUs).

Ngayong taon, ­plano ng DTI-Batangas na mag­tayo ng dagdag pang Negosyo Center sa ibang mga ­munisipalidad upang mapalawak ang pagtulong sa micro, small at medium enterprises sa lugar.

Food processing ang karaniwang negosyong makikita sa Batangas, kabilang dito ang kapeng barako, tapang baka, tableya, alak, kakanin, banana chips at pastillas.

Sa dagdag na Negosyo Center sa lalawigan, mas marami pang mali­liit na negosyo ang matutulungang umasenso.

Layunin ng ­Republic Act No. 10644 o ang Go Negosyo Act na mag­lagay ng Negosyo Center sa bawat munisipa­lidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa. Ito ang kauna-unahan kong ­batas bilang senador noong 16th Congress.

***

Ayon sa DTI, umuusbong na sa maraming bahagi ng Region 4B – na kinabibilangan ng Cavite, Batangas, Laguna, Rizal at Quezon — ang mga negosyong may kinalaman sa kasuotan at iba pang pang-araw-araw na gamit, gaya ng T-shirt, jacket, sombrero at ­payong.

Isa rito ang ­Upbeat Merchandise, ang kauna-unahang distributor at retailer na pinayagang gamitin ang opisyal na logo ng University of the Philippines (UP) sa mga ibinebenta nitong produkto.

 

Pag-aari ni Jan ­Excel Cabling, sinimulan niya ang negosyo noong 2011 dala ang layunin na maging pangunahing brand pagdating sa mga produktong may kina­laman sa UP sa lahat ng mga sangay ng pambansang unibersidad.

Sa una, mabagal ang naging takbo ng negosyo ni Jan dahil na rin sa limi­tadong merkado.

Nakakuha ng mala­king break si Jan nang magbukas noong 2015 ang Negosyo Center sa Los Baños dahil isa siya sa pinayagang mag-display ng mga produkto sa loob ng tanggapan nito.

Sa tulong ng Negosyo Center, napalapit sa komunidad ng Los Baños ang kanyang mga produkto. Resulta, umakyat ang order para rito at lumakas ang kanyang benta.

Pumatok din ang kanyang mga produkto sa mga estudyante ng UP Los Baños at mga empleyado ng gobyerno at pribadong kumpanya sa iba’t ibang lalawigan.

Sa kasalukuyan, mayroon nang branch ang Upbeat Merchandise sa UP Diliman at nagsimula na ring mag-isip si Jan ng ibang produkto maliban sa T-shirt at jacket.

Mayroon na ring student distributors si Jan mula sa iba’t ibang campus ng UP, maliban sa UPLB at UP Diliman.

Para kay Jan, mahalaga na magkaroon ng orihinal na konsepto o ideya ang isang negosyo para magtagumpay at ito ang patuloy na sinusunod ng Upbeat Merchandise.

***

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa ­inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Positibo tayo ngayong 2017 By Bam Aquino

Mga bida, bago ang lahat, nais ko kayong batiin ng isang Manigong Bagong Taon. Sana’y maging maligaya, malusog at masagana tayong lahat sa susunod na labindalawang buwan.

Kung ang iba’y may New Year’s Resolution tuwing nagpapalit ng taon, tayo nama’y may listahan ng mga nais nating gawin para sa ikabubuti ng buhay ng taumbayan ngayong 2017.

Sa gitna ng mga negatibong pangyayari sa bansa at pagkalat ng paninira at mga pekeng balita sa social media, nangako ako na mas magiging positibo ang pananaw ngayong taon.

Imbis na bigyang pansin at pagbuhusan ng pagod at oras ang mga masasamang balita, mas mabuti na ituon na lang ang atensiyon sa paglilingkod sa bayan.

Ngayong 2017, magiging abala ang Senado sa pagtalakay sa mahahalagang panukala, tulad ng pagbabago sa Saligang Batas at death penalty.

Nais ng kasalukuyang administrasyon na magpasok ng amyenda sa 1987 Constitution upang mabago ang sistema ng pamahalaan mula democratic patungong pederalismo.

Tututukan din ng Senado ang pagbusisi sa panukalang ibalik ang death penalty sa bansa.

Lubhang napakabigat nito kaya mahalagang paglaanan ito ng sapat na oras upang mahimay ang mga positibo at negatibong aspeto ng dalawang nabanggit na panukala.

Bilang chairman ng Senate Committee on Education, sisikapin nating makumpleto ang mga reporma sa edukasyon na ating inilatag noong nakaraang taon.

Pag-aaralan din natin ang iba pang mahalagang panukalang may kinalaman sa agham at teknolohiya bilang chairman ng Committee on Science and Technology.

 

***

Una sa listahan ng mga prayoridad natin ay ang panukalang libreng tuition fee sa state colleges at universities (SUCs).

Ngayong taon, nakalaan na sa pambansang pondo ang P8.3 billion para sa libreng tuition fees sa SUCs.

Ngunit layunin ng mga panukalang pinag-aaralan ng ating kumite ay maisabatas na ito upang regular nang makasama sa pambansang budget taun-taon.

Tinitingnan din ng kumite kung paano matutulungan ang ating mga estudyante sa SUCs pagdating sa iba pang gastusin sa pag-aaral, tulad ng miscellaneous fees at iba pang pabigat na bayarin.

Isa pang panukala na ating tututukan ay ang Pagkaing Pinoy Para sa Batang Pinoy Act, na makakatulong tugunan ang kagutuman sa mga estudyante sa pampublikong paaralan at bigyan ng dagdag na kabuhayan ang mga magsasaka’t mangingisda.

Kapag naisabatas, magsasagawa ng epektibong feeding program para sa mga estudyante sa tinatawag na basic education at ang produktong gagamitin dito ay kukunin mula sa lokal na magsasaka at mangingisda upang mabigyan sila ng dagdag na kita.

Maliban dito, nakatakda nang pag-usapan sa plenaryo ang Senate Bill No. 1277 o ang “Free Internet Access in Public Places Act” na layong lagyan ng libreng koneksiyon sa internet ang iba’t ibang pampublikong lugar.

Kabilang dito ang lahat ng national at local government offices, public schools, public transport terminals, public hospitals at public libraries.

Bilang chairman ng Committee on Science and Technology, pina­ngunahan po natin ang pagdinig ng mga nasabing panukala at pagbalangkas sa bersiyon nito na isinumite kamakailan sa plenaryo.

Isusulong din natin ang Abot Alam Bill, na magpapatibay sa alternative learning system upang mabigyan ng pagkakataon ang out-of-school youth (OSY) sa bansa na makapag-aral.

Kahit hindi na natin hawak ang committee on trade, commerce and entrepreneurship, tuloy pa rin ang ating pagtulong sa sektor ng micro, small and medium enterprises sa pamamagitan ng pagsusulong ng Startup Bill.

Mga bida, ito’y ilan lang sa ating mga gaga­wing pagkilos bilang bahagi ng ating layuning pa­lakasin ang edukasyon at pagnenegosyo sa bansa.

Scroll to top