bam aquino column in abante Archives - The Official Website of Senator Bam Aquino #BAMsaSenado

NEGOSYO, NOW NA!: Negosyong palamuti

Mga Kanegosyo, sa pagdalo ko sa iba’t ibang trade fair at pagbubukas ng Negosyo Center, isa sa mga napansin kong patok na negosyo ay ang mga lokal na fashion accessories kung saan nakikita ang pagiging malikhain ng mga Pilipino.

Natutuwa akong makita na maraming kababayan na natin ang umasenso sa paggawa ng iba’t ibang disenyo ng bracelet, kuwintas, hikaw, at iba pang uri ng palamuti.

Kahit nga misis ko, naaaliw sa pagbili ng mga fashion accessories na produkto ng iba’t ibang mga papausbong na negosyo sa bansa.

Isa sa mga ito si Gladys Sharon Estes sa isang dayuhang kompanya sa Subic, Zambales.

Bago nagnegosyo, si Gladys ay empleyado ng isang dayuhang kompanya sa lalawigan.

Bahagi ng kanyang trabaho ang magsuot ng magagarang kasuotan, lalo na kung humaharap sa mga kliyente at iba pang mga katransaksiyon ng kompanya.

Isang araw, natanong ni Gladys sa sarili kung bakit siya gumagastos ng libu-libo para sa accessories gayong puwede naman siyang gumawa ng sarili niyang mga palamuti.

Mula noon, nabuo na ang pangarap ni Gladys na magtayo ng negosyo na may kinalaman sa paggawa ng fashion accessories.

Nais niyang kilalanin ang negosyo bilang pangunahing gumagawa ng fashion jewelry, fashion accessories at custom design souvenir items sa bansa.

Kasama ang asawang si Gerald, nagsimulang gumawa at magbenta si Gladys ng handmade accessories sa isang beach resort malapit sa kanilang tahanan sa tulong ng puhunang P5,000.

Sinabayan ito ng kanyang asawa ng paggawa ng woodcrafts na isinama niya sa mga ibinebentang fashion accessories.

Sa paglipas ng mga araw, unti-unti nang dinagsa ng mga turista, maging Pinoy man o dayuhan, ang kanyang maliit na tindahan.

Kahit napakarami nang tanong mula sa mga dayuhang bisita, naglaan si Gladys ng panahon upang sila’y kausapin at ipaliwanag ang kanyang mga ibinebentang produkto.

***

Dahil sa magaganda nilang produkto, na sinamahan pa ng maayos na pakikitungo sa mga customer, kumalat ang balita ukol sa negosyo ni Gladys.

Kasabay ng pagdagsa ng mga customer, dinagdagan din ni Gladys ang kanyang mga produkto. Sinamahan na niya ito ng freshwater pearls, chip stone turquoise, jade, at gemstones.

Dahil lumalaki na ang negosyo, naisip ni Gladys na bigyan na ito ng pangalan at iparehistro na sa Department of Trade and Industry (DTI). Nagtungo si Gladys sa Negosyo Center sa Olongapo City upang magpatala ng pangalan sa kanyang negosyo.

Naglagay na rin si Gladys ng sangay sa labas ng Royal Duty Free sa Subic Bay Freeport Zone. Sa kasalukuyan, ito’y gumagawa ng handcrafted fashion accessories tulad ng bracelets, hikaw, kuwintas at anklets.

Maliban dito, mayroon din silang mga produktong gawa sa kawayan, niyog at kahoy, gaya ng frame, pencil holder, at table lamp.

***

Maliban sa pagtulong sa pagpaparehistro, hinikayat din siya ng Negosyo Center na sumali sa Gawang Gapo isang livelihood program para maitaguyod ang mga produktong gawa sa siyudad ng Olongapo.

Dahil dito, nabuksan ang iba pang oportunidad para sa kanyang negosyo. Inalok siya ng DTI at Department of Tourism ng tulong para makasali sa trade fairs.

Habang tumatagal, nadadagdagan ang mga pagkakataon upang makilala pa ang kanyang produkto at negosyo.

Ngayon, kumikita na sila ng P20,000 hanggang P30,000 kada buwan, hindi pa kasama rito ang kita niya sa trade fairs at iba pang event.

***

Dahil unti-unti nang lumalaki ang kanyang negosyo, nadadagdagan ang kanyang mga responsibilidad.

Ngunit kalmado lang si Gladys dahil alam niyang naririyan lang ng DTI at Negosyo Center para tulungan siyang harapin ang mga darating na pagsubok at problema.

***

Higit sa 500 na ang mga Negosyo Center sa Pilipinas salamat sa Republic Act No. 10644 o Go Negosyo Act, ang kauna-unahan kong naipasang batas bilang senador.

Layunin nitong maglagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad, at lalawigan sa buong bansa upang suportahan ang mga Pilipino na nais magsimula ng sariling negosyo o tulungang mapalaki ang kasalukuyan nilang negosyo.

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Accomplishments ng Senado

July 6, 2017
In Bida Ka! (Abante), Columns

Mga Bida, noong ako’y tumakbo bilang senador, nais kong isulong ang mga polisiya at mga panukalang tutulong sa mga Pilipino na makaahon mula sa kahirapan.

Tumakbo ako dala ang platapormang “trabaho, negosyo at edukasyon” sa paniniwalang ito ang mga epektibong sandata kontra kahirapan.

Sa unang tatlong taon ko bilang senador, tumutok tayo sa aspetong negosyo bilang chairman ng Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship.

Nakapagpasa tayo ng ilang mga batas na sumusuporta sa micro, small at medium enterprises at nagbibigay ng trabaho at kabuhayan sa mas maraming Pilipino.

Sa pamamagitan ng ating Go Negosyo Act ang una kong naipasang batas nakapagpatayo na ng mahigit 500 Negosyo Centers sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas na nakatulong sa mahigit 800,000 entrepreneurs.

Naipasa rin natin ang MFI NGOs Act, Philippine Competition Act, Youth Entrepreneurship Act at Credit Surety Fund Act, na kabilang sa 17 batas ko noong 16th Congress.

***

Sa bilis ng panahon, hindi natin namalayan na isang taon na pala ang bagong administrasyon at ang 17th Congress.

Sa panahong ito, natutukan natin ang edukasyon, na aking pangarap noong ako’y isang student leader at youth advocate.

Masaya po ako na naipasa na natin ang Senate Bill No. 1304 o Universal Access to Quality Tertiary Education Act at Senate Bill 1277 o Free Internet Access in Public Places Act.

Naghihintay na lang ng pirma ni Pangulong Duterte ang dalawang ito at kapag naisabatas, ito na ang aking ika-18 at ika-19 na batas sa apat na taon ko bilang senador.

Nagpapasalamat tayo sa mga kapwa natin senador na sumuporta sa pagpasa ng mga panukalang ito. Mula sa mayorya, naririyan sina Senate President Koko Pimentel at Sens. Ralph G. Recto, Tito Sotto, Sonny Angara, Joel Villanueva, Sherwin Gatchalian, Loren Legarda, Grace Poe, Nancy Binay, Cynthia Villar, JV Ejercito, Chiz Escudero, Juan Miguel Zubiri, Richard Gordon, Gringo Honasan, Ping Lacson at Manny Pacquiao.

Sa minorya naman, kasama ko sina Minority Leader Franklin Drilon at Sens. Kiko Pangilinan, Risa Hontiveros, Leila de Lima at Antonio Trillanes.

***

Maliban sa dalawang panukala, nakapasa rin sa Senado at naghihintay na lang ng pirma ni Pangulong Duterte ang Senate Bill No. 14 o amyenda sa Revised Penal Code, Senate Bill No. 1353 o Anti-Hospital Deposit Law, Senate Bill No. 1365 o Philippine Passport Act, Senate Bill No. 1449 o ang pagpapalawig ng validity period ng driver’s license, Senate Bill 1468 o amyenda sa Anti-Money Laundering Law.

Tumayong sponsor ng apat sa mga panukalang ito ay mga senador mula sa Minority Bloc. Si Sen. Drilon ang tumayong sponsor ng Senate Bill No. 14 habang si Sen. Hontiveros naman ang nagsulong sa Senate Bill No. 1353.

Sa pagpapatuloy naman ng sesyon sa Hulyo, isusulong pa rin natin ang pagsasabatas ng Pagkaing Pinoy Para Sa Batang Pinoy Act, na layong maglagay ng feeding program sa ating mga paaralan, at ang paglalagay ng Trabaho Centers sa mga paaralan.

Bilang chairman naman ng Committee on Science and Technology, tututukan natin ang ang Senate Bill No. 1183 o ang Balik Scientist Bill, Senate Bill No. 175 o ang Innovative Startup Act at Senate Bill No. 679 o Magna Carta for Scientists.

Ang mga panukalang batas na ito ang maglalatag ng matibay na pundasyon sa paglago ng agham at teknolohiya sa bansa.

Kailangan nating tutukan ang larangang ito dahil napag-iiwanan na tayo ng ating mga kalapit-bansa sa Asya.

Sa Balik Scientist Bill, layon nitong hikayatin ang mga Pinoy scientist na bumalik sa bansa at tumulong sa pagpapalago ng research and development ng bansa.

Layon naman ng Innovative Startup Act na bigyan ng karampatang suporta ang tinatawag na business startups upang mabigyan ng pagkakataong makipagsabayan sa merkado.

Aamyendahan naman ang Magna Carta for Scientists na pabilisin ang proseso ng pagbibigay ng benepisyo at insentibo sa S&T government personnel.

Pagdating naman sa iba pang isyu, sisimulan na rin ang pagdinig sa death penalty at sa panukalang tax reform program ng pamahalaan.

***

Sa nakalipas na mga buwan, napatunayan ng Senado, lalo na ng minorya, na maraming magagawa kung isasantabi muna ang pulitika at uunahin ang kapakanan ng taumbayan.

Inaasahan natin na sa pagpapatuloy ng sesyon sa Hulyo, tatawirin natin ang tinatawag na party lines at tututukan ang pagpasa ng mahahalagang batas na may positibong epekto sa mamamayang Pilipino.

NEGOSYO, NOW NA!: Kahit binagyo nang todo, tuloy ang negosyo

Mga Kanegosyo, si Mang Toto Andres ay isang dating driver at nagtrabaho rin bilang magsasaka sa kanilang bayan sa Aklan.

Upang makadagdag sa kita, pumasok siya bilang ahente ng furniture sa kanilang lugar kung saan siya ay nag-aalok ng ginagawang kasangkapan tulad ng mesa o silya sa mga residente sa kanilang lugar at mga kalapit na bayan.

Madalas, pinagagalitan sila ng mga bumili dahil kumpleto na ang bayad ngunit hindi pa naidi-deliver ang mga order na furniture sa due date.

Kaya naisipan ni Mang Toto na magsimula ng sarili niyang furniture shop dahil nakita niya ang potensyal na kumita mula rito.

Sa isang maliit na lugar lang sinimulan ni Mang Toto ang shop. Gawa sa pawid ang dingding nito habang isang maliit na mesa ang nagsilbing gawaan niya ng furniture.

Kinakantiyawan nga ng kanyang mga kaibigan ang puwesto ni Mang Toto dahil sa sobrang liit nito.

Ngunit tiniyaga ni Mang Toto ang nasimulang negosyo hanggang lumago ito at naging lima silang gumagawa ng iba’t ibang kasangkapan.

***

Subalit noong 2013, naglahong lahat ang pinaghirapan ni Mang Toto at kanyang mga kasama sa paghagupit ng Bagyong Yolanda sa kanilang lugar.

Ni isang gamit ay walang natira sa kanila kaya wala nang paraan para sila’y muling makapagsimula. Nawalan na rin ng pag-asa si Mang Toto na makabangon pa.

Isang taon ang lumipas, nagkasundo silang lima na ituloy ang kanilang nasimulang negosyo kahit kaunti lang ang kanilang kitain.

Noong July 14, 2016, nakumbida si Mang Toto ng isang staff ng DTI-Aklan magpunta sa Negosyo Center sa Altabas para dumalo sa isang talakayan ukol sa pagnenegosyo.

Sa una, inakala ni Mang Toto na biro lang ang lahat kaya doon siya pumuwesto sa likuran ng seminar at pasilip-silip lang kung ano ang nangyayari.

Nang magsalita na ang isang staff ng Negosyo Center, naengganyo si Mang Toto na makinig at nahikayat nang manatili sa kabuuan ng seminar.

Napaganda pa ang pagpunta ni Mang Toto dahil nalaman niya na nakatakda ring magbigay ng seminar si Reggie Aranador, isang sikat na tagadisenyo ng furniture.

Sa unang araw ng seminar, natuto si Mang Toto sa tamang paggamit ng kahoy at paggawa ng kasangkapan mula sa scrap na kahoy. Sa ganda ng seminar, naisip ni Mang Toto na dalhin ang iba pa niyang kasama sa shop.

Nalaman din nina Mang Toto ang tama at mabilis na paggawa ng mirror frame at wood lamp sa loob lang ng dalawang araw.

Hanga si Mang Toto sa sistema ng pagtuturo ni Reggie dahil lahat ng nais nilang malaman ay itinuro sa kanila.

Bilib din si Mang Toto sa ganda ng serbisyo ng mga taga-Negosyo Center sa Aklan. Aniya, isandaang porsyento ang ibinibigay nilang tulong sa mga nais magsimula ng negosyo.

Sa Negosyo Center din nakilala ni Mang Toto si Julie Antidon ng SB Corporation, kung saan napag-alaman niyang tumutulong sa pagpapahiram ng puhunan sa maliliit na negosyo.

Sa ngayon, patuloy ang paglakas ng negosyong furniture shop ni Mang Toto na ngayo’y kilala na bilang Toto’s Woodcraft.

***

Higit sa 500 na ang mga Negosyo Center sa Pilipinas salamat sa Republic Act No. 10644 o Go Negosyo Act, ang kauna-unahan kong naipasang batas bilang senador noong 16th Congress.

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Tutukan ang kapakanan ng senior citizens

Mga Bida, kamakailan ay nakipagpulong tayo sa ilang mga grupo ng senior citizens sa bansa kung saan inilabas nila ang mga problema at hamon na kinakaharap ng kanilang sektor.

Sa nasabing pulong, sinabi ni Oscar Ricafuerte, secretary general ng Federation of Senior Citizens Associations of the Philippines (FSCAP) na hindi ganap na natutugunan ng kasalukuyang National Coordinating and Monitoring Board (NCMB) ang pangangailangan ng senior citizens.

Ayon kay Ginoong Ricafuerte, isang senior citizen lang ang miyembro ng nasabing board kaya madalas, hindi akma ang mga programang inilalatag nito para sa kanila.

Maliban pa rito, hindi rin sila nakokonsulta sa mahahalagang isyu at mga panukalang batas, tulad na lang ng Centenarians Act.

Aniya, kung nabigyan lang sila ng pagkakataong sumali sa pagbalangkas nito, ipinanukala nila na dapat pagsapit pa lang ng 80-anyos ay binibigyan na ng cash incentive upang mapakinabangan nang husto ng mga senior citizen.

Sa isyu naman ng senior citizen’s ID, iginiit ni Ginoong Ricafuerte na dapat mabigyan ito ng seryosong pansin upang maiwasan ang pamemeke, bagay na hindi matututukan ng karaniwang board lang gaya ng NCMB.

***

Para naman kay Nanay Salve Basiano ng Pederasyon ng mga Maralitang Nakakatanda, natutuwa sila sa pagsisikap ng NCMB upang matugunan ang pangangailangan at problema ng mga nakatatanda.

Subalit para kay Nanay Salve, mas maganda kung mayroong isang komisyon na tututok sa mga totoong pangangailangan ng senior citizens sa bansa.

***

Tama ang puntong ito ni Nanay Salve dahil may iba’t ibang komisyon sa pamahalaan na tumututok sa partikular na sektor ng lipunan.

Para sa kabataan, mayroon tayong National Youth Commission (NYC). Pagdating naman sa kababaihan, naririyan ang National Commission on the Role of Filipino Women.

Tumututok naman sa kapakanan ng mga kapatid nating Muslim ang National Commission on Muslim Filipinos habang sa katutubo naman, mayroon tayong National Commission on Indigenous Peoples.

Bilang isang sektor na kinabibilangan ng 7.6 milyong senior citizens, nararapat lang na may tumutok na isang komisyon, lalo pa’t inaasahang dodoble ang kanilang bilang sa 14.2 milyon pagsapit ng 2030 at 22.5 million sa 2045.

***

Kaya inihain natin ang Senate Bill No. 674 na layong lumikha ng National Commission for Senior Citizens (NCSC) upang matiyak na protektado ang karapatan at naibibigay ang mga benepisyong nakalaan para sa ating senior citizens.

Kapag naisabatas, bubuwagin na ang NCMB at papalitan na ito ng NCSC, na ang pangunahing tungkulin ay tiyaking naipatutupad nang tama ang Republic Act 7432 o ang Expanded Senior Citizens Act of 2015.

Bilang isang pambansang ahensiya, magbabalangkas ang NCSC ng mga polisiya, plano at programa para maitaguyod ang kapakanan ng senior citizen. Sila rin ang tutugon sa mga isyung nakakaapekto sa sektor.

Ang nasabing komisyon ay pamumunuan ng isang chairperson at commissioners mula sa listahang isusumite ng iba’t ibang grupo ng senior citizens.

Magkakaroon din ito ng sangay sa iba’t ibang local government units na pamumunuan ng regional commissioners upang mabantayan ang kapakanan ng senior citizens sa mga lalawigan.

***

Kilala ang mga Pilipino bilang mapag-alaga sa ating mga matatanda. Sa panukalang ito, maipapakita natin na kung gaano kahalaga ang mga senior citizen.

Ito’y pagkilala sa kanilang napakalaking sakripisyo at kontribusyon sa lipunan at sa pagpapalago ng ating bansa.

NEGOSYO, NOW NA!: Pampalipas oras naging negosyo

Mga kanegosyo, walang pinipiling edad ang pagiging negosyante. Gaya na lang ni Aling Milagros Hipolito ng San Jose City, Nueva Ecija na nagbigyan ng pagkakataong makapagpatayo at magpaunlad ng negosyo.

Sa halos 12 taon, nagtrabaho si Aling Milagros bilang guro. Nagturo siya ng ilang subjects gaya ng Mathematics, Physics, Computer at Technology Livelihood Education.

Noong 2009, nagpasya si Aling Mila na iwan ang pagiging guro at samahan ang asawa’t mga anak sa Cabiao, Nueva Ecija.

Dahil sanay na nagtatrabaho, nainip si Aling Mila sa araw-araw na panonood ng TV, paggawa ng gawaing bahay at paghihintay sa asawa at anak na umuwi galing sa opisina at paaralan.

Bilang libangan at pampalipas-oras, naisip ni Aling Mila na gumawa ng mga maliliit na damit mula sa panggagantsilyo.

Upang malaman ang mga bagong istilo sa paggagantsilyo at mga produkto na maaaring gawin sa pamamagitan nito, tumingin siya sa Internet at doon niya nakita ang paraan ng paggawa ng cellphone cases, coin purse, baby booties at swim suits. Tinawag ni Aling Mila ang kanyang mga produkto na Gawang Kabyawenyo.

Nakita naman ng kanyang mister ang potensiyal ng mga produktong gawa ng misis kaya nagpasya silang i-display ito sa Kabyawan Festival noong Pebrero 2015. Nagulat ang mag-asawa dahil naging paborito ng mga dumalo ang kanilang mga produkto. Halos lahat ng kanilang paninda ay nabili at umabot sa P5,000 ang kanilang kinita sa loob lang ng isang araw.

Nang i-post naman ng kanyang anak sa Facebook ang mga produktong gawa ni Aling Mila, hindi nito intensiyon na maghanap ng customer kundi ipakita lang ang libangan ng pamilya.

Ngunit dinagsa sila ng order mula sa mga kaibigan at kamag-anak para sa kanilang koleksiyon at souvenir tuwing may birthday o binyagan.

***

Nang magbukas ang Negosyo Center sa Cabiao, isa si Aling Mila sa mga naimbitahan upang bigyan ng payo ang iba pang entrepreneurs na nais magsimula ng negosyo.

Dahil hindi pa sapat ang kaalaman sa pagnenegosyo, dumalo rin si Aling Mila sa ilang seminar at training na bigay ng Negosyo Center.

Kabilang sa mga seminar na ito ang Design Mission, How to Start a Small Business, Go Negosyo Act, Barangay Micro Business Enterprise Law, Developing Mindset of Successful Entrepreneurs at Product Labeling and Packaging.

Ginawa na ring pormal ni Aling Mila ang kanyang negosyo sa pamamagitan ng pagpaparehistro nito sa tulong ng Negosyo Center. Ngayon, kilala na ang kanyang negosyo bilang Gawang Kabyaweño-Handicrafts.

Naka-display na rin sa Negosyo Center ang ilang produkto na gawa ni Aling Mila para makita ng mga bumibisita rito.

Kahit malapit nang maging senior citizen, natutuwa si Aling Mila at nabigyan siya ng panibagong pagkakataong kumita at makatulong sa pamilya.

Nagpapasalamat din si Aling Mila sa Negosyo Center sa pagbibigay sa kanya ng lakas ng loob na harapin ang hamon ng pagnenegosyo.

***

Higit sa 500 na ang mga Negosyo Center sa Pilipinas salamat sa Republic Act No. 10644 o Go Negosyo Act, ang kauna-unahan kong naipasang batas bilang senador.

Layunin nitong maglagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa upang suportahan ang mga Pilipino na nais magsimula ng sariling negosyo o tulungang mapalaki ang kasalukuyan nilang negosyo.

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Tulong sa mga kooperatiba

June 22, 2017
In Bida Ka! (Abante), Columns

Mga bida, ilang beses ko nang nabanggit sa kolum na malapit sa akin ang mga kababayan nating micro, small at medium entrepreneurs.

Bago pa man ako naging mambabatas, matagal ko silang nakakatrabaho sa aking social enterprise na tumutulong sa mga kababaihan na may maliit na negosyo.

Dahil napalapit ako sa ating mga kababayang negosyante, alam ko ang kanilang mga pangangailangan at kung anong akmang tulong ang maaaring ibigay sa kanila para lumago at magtagumpay.

Kaya sa unang taon ko bilang senador, isinulong ko ang pagsasabatas ng ilang mga programa na alam kong malaki ang maitutulong sa kanila, tulad ng Go Negosyo Act, Microfinance NGOs Act, Youth Entrepreneurship Act at Credit Surety Fund Cooperative Act.

Natutuwa naman tayo at kamakailan, pinirmahan na ang pinakahihintay na implementing rules and regulations (IRR) ng Credit Surety Fund (CSF) Cooperative Act o Republic Act 10744.

***

Ano nga ba ang tulong na hatid ng Republic Act 10744 sa mga kababayan nating nais magsimula o magpalago ng negosyo?

Ilang beses na nating natalakay na isang malaking hadlang na kinakaharap ng mga kababayan nating nais magnegosyo ang kawalan ng pagkukunan ng pautang para gamiting puhunan.

Sa ngayon, maaaring lumapit ang mga may-ari ng maliliit na negosyo, gaya ng sari-sari store, sa microfinance institutions (MFIs) para makautang ng P5,000 hanggang P150,000.

Para naman sa mga medium at malalaking negosyo, naririyan ang mga bangko na nagpapautang ng higit sa limang milyong piso.

Ang malaking problema, walang nagpapautang sa tinatawag na small entrepreneurs, o iyong mga nangangailangan ng puhunang naglalaro mula P200,000 hanggang P5 milyon.

Masyadong malaki ang nasabing halaga para sa MFIs habang kailangan naman nila ng kolateral kapag lumapit sa bangko upang makakuha ng pautang. Madalas, ang kolateral na hinihingi ng mga bangko ay titulo ng lupa na hindi maibigay ng ating mga maliliit na negosyante.

Ang malala rito, minsan kumakapit sa patalim ang mga negosyanteng nangangailangan ng puhunan sa paglapit sa 5/6 kung saan napakataas ng interes.

***

Ang tawag natin dito ay ‘missing middle.’ Ito ang nais tugunan ng Republic Act 10744, na aking isinulong sa Senado bilang sponsor at author noong panahon ko bilang chairman ng Committee on Trade, Commerce and Entrepreneurship.

Sa batas na ito, itinatakda na magtulungan ang lokal na pamahalaan, Bangko Sentral ng Pilipinas, Cooperative Development Authority, mga kooperatiba at mga government financing institutions (GFIs).

Magsama-sama sila para bumuo ng paunang pondo kung saan maaari itong gamitin na miyembro ng kooperatibang kasamang bumuo ng paunang pondo bilang alternatibong garantiya para sa uutanging puhunan sa bangko.

Sa tulong nito, puwede nang mangutang ang ating mga negosyanteng nangangailangan ng kapital.

Kailangan lang, kabilang ang mga negosyanteng nais gumamit nito sa kooperatibang tumulong sa pagbuo ng paunang pondo.

Bago pa ito naisabatas, pinapatupad na ito ng Bangko Sentral sa apatnapu’t anim na probinsya at siyudad at nakapagbigay na ng P3.25 bilyong pautang sa 16,360 MSMEs.

Kaya ngayong naisabatas na ito at mayroon nang IRR, inaasahan na mas marami pa itong matutulungan.

***

Napaka-espesyal ng batas na ito dahil aking yumaong tiyuhin na si dating senador Agapito ‘Butz’ Aquino ay malapit sa mga kooperatiba.

Katunayan, siya ang tinaguriang ama ng kooperatiba sa Pilipinas dahil sa mga batas na kanyang isinulong para sa kanilang kapakanan.

Ang Credit Surety Fund Cooperative Act ay katuparan ng isa sa ating mga pangakong tulungan ang mga maliliit na negosyante na mapalago ang kanilang kabuhayan at makapagbigay na dagdag na trabaho sa ating mga kababayan.

NEGOSYO, NOW NA!: Ex-OFW may patok nang negosyo

Mga kanegosyo, madalas ay nahihirapan ang ating overseas Filipino worker (OFWs) na makakita ng hanapbuhay sa Pilipinas kapag natapos ang kanilang kontrata.

Ang iba, matagal na naghihintay ng panibagong pagkakataon para makabalik sa ibang bansa at makapaghanapbuhay.

Kung minsan, ang iba sa kanila ay hindi na makakabalik sa ibang bansa at nananatiling walang trabaho o anumang pagkakakitaan sa Pilipinas dahil sa kakulangan ng oportunidad.

Ito ang isa sa mga problemang nais tugunan ng Negosyo Center. Nais nating mabigyan ng pagkakataong makapagsimula ng bagong negosyo ang ating mga bayaning OFW upang hindi na sila kailangang mangibang bansa pa para lang makapaghanapbuhay.

***

Ganito ang kuwento ni Butch Pena, na bumalik sa bansa nang matapos ang kanyang trabaho sa abroad.

Habang naghihintay sa panibagong kontrata, naghanap si Butch at asawang si Gilda ng ibang pagkakakitaan upang matugunan ang pangangailanan at pag-aaral ng kanilang mga anak.

Ayon sa mag-asawa, nais nilang patunayan na mayroong oportunidad ang mga nagbabalik na overseas Filipino worker (OFWs) na magkahanapbuhay sa Pilipinas.

Isang araw, napansin ni Aling Gilda ang anunsiyo ng Go Negosyo sa Facebook para sa libreng negosyo seminar noong Mayo 2016.

Agad nagpalista ang mag-asawa at masuwerte namang napili sila para makadalo sa ilang serye ng seminar.

Sa mga nasabing seminar, nakilala nila si Jorge Weineke ng Kalye Negosyo habang nagsilbing “Angelpreneur” ng mag-asawa sina Dean Pax Lapid, Butch Bartolome, Mon Abrea at Armand Bengco at marami pang iba.

Sa pagitan ng mga nasabing seminar, binuo ng mag-asawa ang kanilang business concept at plano.

***

Noong June 2016, nagtungo ang mag-asawa sa Negosyo Center Mandaluyong, ang kauna-unahang Negosyo Center sa National Capital Region, kung saan ipinakilala sila ni Mr. Weineke kay Flor para sila’y matulungan sa pagkuha ng DTI trade name.

Sa tulong ni Jen, na tauhan ng Negosyo Center Mandaluyong, nakuha rin ng mag-asawa ang pangalan ng bago nilang negosyo ang Standalone Fashion Boutique – sa mismong araw ring iyon.

Kasunod nito, nabigyan rin ang mag-asawa ng BMBE certification sa tulong ng Negosyo Center.

Sa pamamagitan rin ng Negosyo Center at Kalye Negosyo, pormal nang naipakilala ang mag-asawa sa mundo ng negosyo.

Kabi-kabila ang mga dinaluhang seminar ng mag-asawa, na tumatalakay sa iba’t ibang aspekto ng pagnenegosyo.

Sa tulong ng mga seminar na ito, nagkaroon ng sapat na kaalaman at sapat na kumpiyansa ang mag-asawa upang simulan na ang kanilang negosyong pagbebenta ng damit.

***

Unang sumabak ang mag-asawa sa 15th Franchise Expo ng AFFI sa World Trade Center noong Oktubre ng nakaraang taon.

Sa nasabing expo, dinagsa ng mga tao ang kanilang booth para bumili ng produkto. Ang iba naman, nagtanong kung paano sila makakapag-franchise.

Gamit ang karanasan mula sa 15th Franchise Expo, sumali rin sa ilang Christmas bazaar ang mag-asawa.

Pagkatapos, gumawa rin sila ng Facebook account, upang maipakilala pa sa mas maraming tao ang kanilang mga produkto.

Nagkaroon rin ng bagong ideya and mag-asawa na gumawa ng SFB Fad Truck, o isang sasakyan na puno ng mga damit na maaari nilang dalhin sa iba’t ibang lugar para mailapit sa mamimili ang kanilang mga produkto.

Umaasa ang mag-asawa na mas magtatagumpay ang negosyo nila kapag naipatayo na nila ang fad truck, lalo pa’t armado na sila ng sapat na kaalaman mula sa mga seminar na ibinigay sa kanila ng Negosyo Center.

***

Higit sa 500 na ang mga Negosyo Center sa Pilipinas salamat sa Republic Act No. 10644 o Go Negosyo Act, ang kauna-unahan kong naipasang batas bilang senador noong 16th Congress.

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Terorismo at fake news

June 15, 2017
In Bida Ka! (Abante), Columns

Mga Bida, dalawa sa mga nakikita kong banta sa ating demokrasya sa kasalukuyan ay ang terorismo at talamak na fake news sa bansa.

Sa Marawi City at iba pang bahagi ng Mindanao, ramdam ang terorismo bunsod ng bakbakan sa pagitan ng militar at mga miyembro ng Maute group.

Dahil sa bakbakan, napilitan ang Palasyo na magdeklara ng Martial Law upang mapuksa ang banta ng Maute Group at tuluyang madurog ang presensiya ng mga terorista sa siyudad.

Malayo man ang Metro Manila sa lugar ng bakbakan, tayo’y apektado rin sa banta ng terorismo.

Sa tuwing may kumakalat na text message o balita ukol sa banta ng pambobomba sa isang lugar, binabalot tayo ng takot at hindi na lang lumalabas ng bahay para matiyak ang kaligtasan.

Nang pumutok ang kaguluhan sa Resorts World, ang unang tingin ng mga tao roon na ito’y pag-atake ng ISIS. Maririnig pa nga ang ibang tao sa video na sumisigaw ng “ISIS” habang tumatakbo palabas.

Hindi mapagkakaila na marami ang kinabahan at natakot na ang pangyayari sa Resorts World ay bahagi ng mas malaking pagkilos ng ISIS. Ngunit ang katotohanan, ito’y pagkilos ng isang tao na nalulong sa sugal.

***

Mga Bida, mas nagiging malala ito sa pagkalat ng fake news. Nagiging madali ang hangarin ng mga terorista na magkalat ng takot sa taumbayan dahil sa fake news. Nakatutulong ang fake news sa terorismo kasi ang gusto ng mga terorista, takot ang publiko.

Ayon sa mga eksperto, gumagamit ng propaganda ang ISIS upang palitawing mas malaki ang kanilang mga aktibidad kumpara sa totoong nangyayari.

Isa pang posibleng gawin ng fake news ay ang pagpapakalat ng kasinungalingan tungkol sa isang tao.

Kamakailan lang, ikinalat ng isang website ang larawan ni Cong. Sitti Hataman at sinabing siya ang ina ng mga lider ng Maute Group.

Minsan, hindi lang sa ordinaryong tao nanggaling ang balita kundi sa mismong matataas na opisyal ng pamahalaan, gaya na lang ng Department of Justice (DOJ) na si Vitaliano Aguirre.

Akusasyon ni Aguirre, nakipagpulong daw ako kasama ang iba pang mambabatas sa ilang pamilya sa Marawi City noong ikalawa ng Mayo.

Ang ebidensiya ni Aguirre, isang larawan ng nasabing pulong na kanya pang ipinakita sa media mula sa kanyang cellphone.

Ang problema, nasa PICC ako at sa sesyon ng Senado noong ikalawa ng Mayo. Wala rin ako sa larawang ipinakita ni Aguirre, patunay na walang katotohanan ang kanyang akusasyon.

Napag-alaman din na 2015 pa pala ang larawang ipinakita ni Aguirre kaya malinaw na fake news lang ang batayan ng kanyang bintang.

Bilang pinuno ng ahensiya ng pamahalaan na may kinalaman sa pagpapatupad ng katarungan sa bansa, hindi katanggap-tanggap na nabibiktima at naniniwala sa fake news si Aguirre.

Ang hinahanap natin kay Sec. Aguirre ay isang pangako na magiging responsable siya sa kanyang mga sinasabi.

Sa panahon ngayon na talamak ang fake news, mas maganda kung magiging maingat siya sa mga bibitiwang salita.

***

Kung mismong Justice Secretary ay napaniwala sa fake news kahit marami siyang paraan para maberipika ito, lalo na kaya ang mga ordinaryong mamamayan na walang pagkakataon para makumpirma kung totoo nga ang isang impormasyon o hindi.

Sa panahong uso ang fake news, lalo tayong dapat maging mapagbantay dahil ang ating kalayaan at demokrasya ang nakataya rito.

Ang propaganda at mali-maling balita ay kasangkapan ng mga terorista upang maghasik ng lagim at takot sa lipunan. Huwag natin silang tulungan sa pagkakalat nito at mag-ingat sa pinaniniwalaan natin.

BIDA KA!: Terorismo at fake news

June 15, 2017
In Bida Ka! (Abante), Columns