bam aquino column in abante

BIDA KA!: Positibo tayo ngayong 2017 By Bam Aquino

Mga bida, bago ang lahat, nais ko kayong batiin ng isang Manigong Bagong Taon. Sana’y maging maligaya, malusog at masagana tayong lahat sa susunod na labindalawang buwan.

Kung ang iba’y may New Year’s Resolution tuwing nagpapalit ng taon, tayo nama’y may listahan ng mga nais nating gawin para sa ikabubuti ng buhay ng taumbayan ngayong 2017.

Sa gitna ng mga negatibong pangyayari sa bansa at pagkalat ng paninira at mga pekeng balita sa social media, nangako ako na mas magiging positibo ang pananaw ngayong taon.

Imbis na bigyang pansin at pagbuhusan ng pagod at oras ang mga masasamang balita, mas mabuti na ituon na lang ang atensiyon sa paglilingkod sa bayan.

Ngayong 2017, magiging abala ang Senado sa pagtalakay sa mahahalagang panukala, tulad ng pagbabago sa Saligang Batas at death penalty.

Nais ng kasalukuyang administrasyon na magpasok ng amyenda sa 1987 Constitution upang mabago ang sistema ng pamahalaan mula democratic patungong pederalismo.

Tututukan din ng Senado ang pagbusisi sa panukalang ibalik ang death penalty sa bansa.

Lubhang napakabigat nito kaya mahalagang paglaanan ito ng sapat na oras upang mahimay ang mga positibo at negatibong aspeto ng dalawang nabanggit na panukala.

Bilang chairman ng Senate Committee on Education, sisikapin nating makumpleto ang mga reporma sa edukasyon na ating inilatag noong nakaraang taon.

Pag-aaralan din natin ang iba pang mahalagang panukalang may kinalaman sa agham at teknolohiya bilang chairman ng Committee on Science and Technology.

 

***

Una sa listahan ng mga prayoridad natin ay ang panukalang libreng tuition fee sa state colleges at universities (SUCs).

Ngayong taon, nakalaan na sa pambansang pondo ang P8.3 billion para sa libreng tuition fees sa SUCs.

Ngunit layunin ng mga panukalang pinag-aaralan ng ating kumite ay maisabatas na ito upang regular nang makasama sa pambansang budget taun-taon.

Tinitingnan din ng kumite kung paano matutulungan ang ating mga estudyante sa SUCs pagdating sa iba pang gastusin sa pag-aaral, tulad ng miscellaneous fees at iba pang pabigat na bayarin.

Isa pang panukala na ating tututukan ay ang Pagkaing Pinoy Para sa Batang Pinoy Act, na makakatulong tugunan ang kagutuman sa mga estudyante sa pampublikong paaralan at bigyan ng dagdag na kabuhayan ang mga magsasaka’t mangingisda.

Kapag naisabatas, magsasagawa ng epektibong feeding program para sa mga estudyante sa tinatawag na basic education at ang produktong gagamitin dito ay kukunin mula sa lokal na magsasaka at mangingisda upang mabigyan sila ng dagdag na kita.

Maliban dito, nakatakda nang pag-usapan sa plenaryo ang Senate Bill No. 1277 o ang “Free Internet Access in Public Places Act” na layong lagyan ng libreng koneksiyon sa internet ang iba’t ibang pampublikong lugar.

Kabilang dito ang lahat ng national at local government offices, public schools, public transport terminals, public hospitals at public libraries.

Bilang chairman ng Committee on Science and Technology, pina­ngunahan po natin ang pagdinig ng mga nasabing panukala at pagbalangkas sa bersiyon nito na isinumite kamakailan sa plenaryo.

Isusulong din natin ang Abot Alam Bill, na magpapatibay sa alternative learning system upang mabigyan ng pagkakataon ang out-of-school youth (OSY) sa bansa na makapag-aral.

Kahit hindi na natin hawak ang committee on trade, commerce and entrepreneurship, tuloy pa rin ang ating pagtulong sa sektor ng micro, small and medium enterprises sa pamamagitan ng pagsusulong ng Startup Bill.

Mga bida, ito’y ilan lang sa ating mga gaga­wing pagkilos bilang bahagi ng ating layuning pa­lakasin ang edukasyon at pagnenegosyo sa bansa.

NEGOSYO, NOW NA!: Hindi lang pang-negosyo, pang-legal pa

Mga kanegosyo, mali­ban sa mga isyung may kinalaman sa negosyo, nahaharap din ang ating micro, small at medium enterprises sa mga problemang legal.

Mula sa isyu ng business permit hanggang sa mga regulasyon ng iba’t ibang tanggapan ng pamahalaan, maraming kinakaharap na isyung legal ang ating MSMEs.

Madalas, ang mga maliliit na negosyante ay walang kakayahang magbayad ng abogado para ikonsulta ang ganitong uri ng problema.

Ang nakakalungkot, may mga okasyon na ang problemang ganito ay nagiging hadlang sa pagsisimula ng isang negosyo o ‘di kaya’y dahilan ng pagbagsak ng kanilang ikabubuhay.

***

Pero hindi na kaila­ngang mag-alala pa ang ating mga kanegosyo dahil malapit na ring magbigay ng tulong legal ang mga Negosyo Center sa buong bansa.

Ito’y matapos pu­mirma sa isang kasunduan ang Department of Trade and Industry Regional Operations Group (DTI-ROG) sa MyLegalWhiz, isang online-based l­egal platform na makapagbibigay ng tulong legal sa ating MSMEs.

Sa MyLegalWhiz, maaaring magtanong ang business counse­lors sa Negosyo Centers ng impormasyon na may kinala­man sa batas ng Pili­pinas at magpatulong sa paggawa ng mga kontrata na kailangan ng MSMEs.

Ayon kay MyLegalWhiz founder Atty. Dexter Feliciano, malaking tulong para sa kanila ang pagsilbihan ang libu-libong entrepreneurs sa pamamagitan ng Negosyo Centers.

Ang grupo ay mara­ming abogado na makatu­tulong sa pagsagot sa napakaraming isyung legal na kinakaharap ng MSMEs.

 

Umaasa ang grupo na mabibigyan ng sapat na kaalaman pagdating sa mga isyung legal ang ating MSMEs na makatutulong sa kanilang matagumpay na pagnenegosyo.

***

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Libreng internet sa pampublikong lugar

Mga bida, bukod sa Pagkaing Pinoy Para sa Batang Pinoy Act at Trabaho Centers in Schools Act, tumayo rin tayo bilang sponsor ng Senate Bill No. 1277 o ang “Free Internet Access in Public Places Act” bago natapos ang sesyon ng Senado kamakailan.

Ang Senate Bill No. 1277 pinagsama-samang bersiyon ng iba’t ibang panukala, kabilang na ang ating Senate Bill No. 1050, na layong lagyan ng koneksiyon ng internet ang lahat ng pampublikong paaralan upang makatulong sa pag-aaral ng mga estudyante.

Layunin po ng panukalang ito na lagyan ng libreng koneksiyon sa internet ang lahat ng national at local government ­offices, public schools, public transport terminals, public ­hospitals at public libraries.

Bilang chairman ng Committee on Science and Techno­logy, pinangunahan po natin ang pagdinig ng mga nasabing panukala at pagbalangkas sa bersiyon nito na isinumite kamakailan sa plenaryo.

***

Sa mga paunang pagdinig, nabatid na nasa 52.6 percent lang ng mga Pilipino ang may access sa internet service. Napakalayo nito kumpara sa Singapore, na may 81.3 percent at sa Malaysia na may 68 percent.

Hindi katanggap-tanggap ang ganitong sitwasyon dahil napakahalaga ng internet sa buhay ng mga Pilipino.

Maraming umaasa sa internet sa pag-aaral, sa trabaho at sa pakikipag-usap sa mga mahal sa buhay, maging dito man sa Pilipinas o sa ibang bansa.

Mahalaga ang internet sa mga anak para makausap ang kanilang mga ama na nasa ibang bansa para humingi ng payo.

Importante ang internet sa mga call center agent dahil ito ang nag-uugnay sa kanila at kanilang mga kausap sa ibang bansa.

 

Para sa freelancers, ito’y kailangan para makausap ng maayos ang kliyente at mapadala ang hinihinging trabaho.

Para sa negosyanteng Pinoy, ito’y nagagamit sa pagbe­benta ng gamit o paghahanap ng mga bagong supplier.

Para sa maraming walang trabaho, malaking tulong ang ­internet upang sila’y makakita ng trabaho online.

Para sa mga guro at para sa mag-aaral, ang internet ang pinanggagalingan ng research, ng learning materials, at mga bagong modules.

Kaya mahalagang maisabatas ang libreng internet sa mga pampublikong lugar upang mabigyan ang mas maraming ­Pilipino ng access sa internet. Sa ilalim ng panukalang ito, aatasan ang Department of Information and Communications Techno­logy (DICT) na pangasiwaan at palawigin ang plano para sa nasabing programa.

Bibigyan din ng panu­kala ng kapangyarihan ang DICT para mapabilis ang proseso para sa aplikasyon ng permits at certificates para sa pagtatayo ng kailangang imprastruktura at kagami­tan, sa tulong ng iba’t ibang ahensiya ng pamahalaan at local government units.

Sa paglalagay ng mabilis at de-kalidad na inter­net sa mga pampublikong lugar, mabubuksan ang mas maraming posibilidad para sa pagpapaganda ng ating buhay at pagpapalakas ng relasyon ng pamilya at ­komunidad.

Sa suportang nakuha ng panukala mula sa mga kapwa ko senador, tiwala akong maisasabatas ang panukalang ito sa lalong madaling panahon.

NEGOSYO, NOW NA!: Nasa 425 na tayo!

Mga kanegosyo, maganda ang pagsasara ng taong 2016 pagdating sa ating adbokasiyang tulungan ang micro, small and medium enterprises sa bansa.

Sa huli naming pag-uusap ni Department of Trade and Industry (DTI) Secretary Mon Lopez, ibinalita niyang nasa 425 na ang Negosyo Centers sa buong Pilipinas.

Nahigitan pa nito ang unang pangako sa atin ng DTI na 420 Negosyo Centers bago matapos ang 2016.

Napakagandang bali­ta nito lalo pa’t sa pagtatapos ng 2014, nasa lima lang ang naitatag na Negosyo Center, na karamihan ay pinopondohan pa ng pribadong organisasyon.

Ngayong regular item na ito sa budget ng DTI, unti-unti nang natutupad ang hangarin ng Republic Act No. 10644 o ang Go Negosyo Act na maglagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa.

Ang Go Negosyo Act ang kauna-unahang batas ko bilang senador noong 16th Congress.

***

Ilang beses na nating nabanggit sa kolum na ito na isa sa mga hadlang sa pagnenegosyo ay ang kawalan ng pagkukunan ng capital.

Ganito ang problema ni Romel Canicula, may-ari ng Southeastern Fiber Crafts, na gumagawa ng Geonets mula sa coco fiber.

Nagsimula ang ope­rasyon nito noong 2011 may 3 decora­ting m­achine operators, 12 t­winers at 6 weavers.

 

Subalit dahil sa limi­tadong kapital, mabagal ang naging pag-angat ng kumpanya.

Ito ang nagtulak kay Romel na lumapit sa Negosyo Center sa Camarines Sur at humingi ng tulong para sa dagdag na kapital.

Sa tulong ng Negosyo Center at Small Business Guarantee Finance Corp (SB Corp), nabigyan si Romel ng pautang na P800,000 na walang kolateral bilang dagdag sa kanyang puhunan.

Sa pamamagitan naman ng Shared Service Facilities (SSF) program ng DTI, nabigyan naman ang mga supplier ni Romel ng 130 twining machines at 65 units ng steel handlooms.

Maliban pa rito, tinu­lungan din ng Negosyo Center si Romel pagdating sa marketing at iba pang diskarte sa pagnene­gosyo.

Ngayon, mula sa 10,000 square meters, umakyat ang produksiyon ni Romel patu­ngong 30,000 square meters ng geonets kada buwan noong 2015.

Sa inisyal na 12 t­winers, umakyat na ito patungong 130 habang mayroon na siyang 65 weavers mula sa dating anim. Umabot na rin sa siyam na barangay sa munisipyo ng Malinao ang produksiyon ni Romel.

Dahil sa tagumpay na ito ni Romel, tinanghal siya bilang Bicolano Businessman of the Year sa Halyao Awards 2015 sa Naga City.

***

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Feeding program at Trabaho Centers

Mga bida, bago matapos ang sesyon ng Senado, nag-sponsor tayo ng tatlong panukalang batas sa plenaryo bilang chairman ng Committee on Education at Committee on Science and Technology.

Ang dalawang panukalang batas mula sa Committee on Education ay ang Senate Bill No. 1279 o ang Pagkaing Pinoy Para sa Batang Pinoy Act at ang Senate Bill No. 1278 o Trabaho Centers in Schools Act.

Mula naman sa Committee on Science and Technology katuwang ang Committee on Education ay ang Senate Bill No. 1277 o ang Free Internet Access in Public Places.

Natutuwa naman tayo na marami sa ating mga kapwa senador ang tumayo at nagpahayag ng suporta para sa pagsasabatas ng mga panukalang ito.

Tinawag ko nga ang pangyayaring ito bilang “Christmas miracle” sa isa sa aking manifestation sa plenaryo.

Magkakaiba man ng pananaw ang mga senador sa ilang isyu ngunit handa kaming isantabi ang lahat upang magkaisa at isulong ang anumang panukalang batas para sa kapaka­ nan ng taumbayan.

***

Ang unang panukala na aking inisponsoran ay ang Pagkaing Pinoy Para sa Batang Pinoy Act na layong tugunan ang kagutuman sa mga estudyante sa pampublikong paaralan at bigyan ng dagdag na kabuhayan ang mga magsasaka’t ma­ngingisda.

Sa panukala, magsasagawa ng epektibong feeding program para sa mga estudyante sa tinatawag na basic education na magagawa sa tulong ng lokal na gulayan, magsasaka, ma­ngingisda at ng komunidad.

Kapag naisabatas, aatasan ang Department of Education (DepEd) na tiyaking mabibigyan ng tamang pagkain ang mga estudyante mula Kindergarten hanggang Grade 6.

 

Sa panukala, kukunin ang iilang produktong gagamitin sa feeding program mula sa mga lokal na magsasaka at mangi­ngisda upang mabigyan sila ng dagdag na kita.

Isinusulong din ng panukalang ito ang “Gulayan sa Paaralan” program upang maitaguyod ang gardening sa paaralan at sa mga bahay, na tutulong para matugunan ang pangangaila­ngan ng feeding program.

Dahil ito’y bahagi ng kanyang adbokasiya, tumayo namang co-sponsor ng panukala si Sen. Grace Poe.

***

Nakalusot din sa committee level ang panukalang magtatatag ng job placement centers sa high schools at state colleges and universities (SUCs) at nakatakda na itong talaka­yin sa plenaryo.

Kapag naisabatas, makatutulong ang panukala upang ma­bigyan ng akmang trabaho ang parehong high school at college graduates.

Ang job placement offices sa public schools at SUCs at magsisilbing tulay sa paglikha ng trabaho at tutugon sa talamak na jobs mismatch sa bansa.

Batay sa bagong data mula sa Philippine Statistics Office, ang unemployment rate ng bansa ay nasa 4.7 percent habang may dalawang milyong Pilipino ang walang trabaho. Ang bilang naman ng underemployed na Pinoy ay nasa 7.51 million.

Sa mga numerong ito, kailangan na ng mga hakbang para makalikha ng bagong trabaho at masolusyunan ang jobs mismatch sa bansa.

Itinatakda ng panukala ang pagtatayo ng Trabaho Center sa bawat public high school at SUC na magbibigay ng sumusunod na serbisyo: 1) Industry Matching, 2) Career Coaching, at 3) Employment Facilitation.

Kailangang may database ang Trabaho Center ng employers, contacts at trabaho sa mga komunidad.

Gagamitin ito sa pagbibigay ng payo sa mga estudyante kung ano ang papasuking larangan sa pag-aaral at kung ano ang trabaho na puwede nilang pasukin kapag naka-graduate.

Masosolusyunan naman ng Trabaho Centers ang skills mismatch sa pamamagitan ng pagbibigay ng opinyon sa ginagamit na modules sa pagtuturo at pakikipag-ugnayan sa ­TESDA upang mahasa ang galing ng mga graduates para matiyak ang ­trabaho pagka-graduate.

Sa susunod na taon, itutuloy ang pagtalakay sa dalawang panukala at umasa kayong ipaglalaban ko ito sa plenaryo hanggang maging batas.

NEGOSYO, NOW NA!: Business counseling at packaging design sa Negosyo Center

Mga kanegosyo, bukas na po at handa nang magsilbi ang Negosyo Center sa Angeles City, na matatagpuan sa Angeles City Satellite Office sa Robinson’s Mall sa Balibago.

Ang bagong Negosyo Center ay magkatuwang na pinatatakbo ng DTI at lokal na pamahalaan ng Angeles.

Kamakailan din, binuksan ang isa pang Negosyo Center sa siyudad ng Malabon. Ito ay matatagpuan sa city hall ng nasabing siyudad.

Sa ganitong takbo, tiwala ako na maaabot ang target ng Department of Trade and Industry (DTI) na 420 Negosyo Centers bago matapos ang 2016.

Ang paglalagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa ay bahagi ng Republic Act no. 10644 o ang Go Negosyo Act, ang aking kauna-unahang batas bilang senador.

***

Kabilang sa mga serbisyong ibinibigay sa Negosyo Center ay ang business counseling o pagbibigay ng tamang payo sa mga magsisimula ng negosyo.

Isa sa mga tumata­yong business counselor ay si Carlo Dizon, na nakabase sa Negosyo Center sa Tarlac City, na matatagpuan sa ikalawang palapag ng Anita Bldg., Zamora St., San Roque, Tarlac City.

Sa kuwento ni Carlo, isa sa kanyang mga natulungan ay ang Justin & Hans’ Chocolate House na pag-aari ni Josie Velasco.

Noong una, nagtungo lang si Aling Josie, na tubong San Miguel sa lalawigan ng Tarlac, sa Negosyo Center para humingi ng schedule ng trade fairs kung saan maaari niyang ipakita at ibenta ang mga produkto niyang tsokolate.

 

Noong 1992 pa pala nagbebenta si Aling Josie ng mga produktong tsokolate, tulad ng chocolate roses, maliliit na chocolate houses at kendi ngunit ngayon lang niya natutukan nang husto dahil nag­retiro na siya sa trabaho.

Humingi ng tulong si Aling Josie kay Carlo, na business counselor sa Negosyo Center, kung paano niya maipakikilala ang produkto sa iba’t ibang mga tindahan, lalo na sa mall.

Batay sa mga sample ng produkto na ibinigay kay Carlo, nakita ng business counselor na marami pang puwedeng gawin upang mapaganda ang packaging ng mga ito.

Bilang designer, gumawa si Carlo ng bagong logo at bagong disenyo ng balot para sa mga produkto, na agad namang sinunod ni Aling Josie.

Ayon kay Carlo, maka­lipas ang isang linggo ay nakatanggap siya ng text mula kay Aling Josie na nagsasabing nakipag-meeting siya sa isang negosyante na may flower shop sa SM City Tarlac.

Ikinuwento pa ni Aling Josie na pumayag ang may-ari ng nasabing flower shop na mag-supply siya ng 120 bote ng tsokolate kada buwan.

Hindi pa rito natapos ang tulong na ibinigay ni Carlo dahil hanggang ngayon, patuloy pa ring bumibisita si Aling Josie sa Negosyo Center upang makakuha ng bagong ideya sa pagnenegosyo.

Ito’y para naman sa hangarin ni Aling Josie na maipakilala pa ang produkto sa mas malaki at bagong merkado.

***

Ang pagnenegosyo ay parang pag-aalaga ng isang bata, na kailangang bigyan mo ng tamang gabay upang lumaking maayos at matagumpay.

Sa pagnenegosyo, mahalagang makakuha tayo ng tamang payo mula sa mga taong may sapat na kaalaman sa pagnenegosyo upang mas mabilis ang ating pag-unlad.

Maliban sa tamang gabay, mahalaga rin na mabigyang diin at matutukan ang kahalagahan ng packaging at disenyo upang magmukhang professional at kaakit-akit sa mga mamimili at kliyente ang ating produkto.

Mayroon rin namang mga magagaling na designer na handang tumulong at magbigay ng payo upang mapaganda ang ating produkto at packaging.

***

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

NEGOSYO, NOW NA!: Business counseling at packaging design sa Negosyo Center

Mga kanegosyo, bukas na po at handa nang magsilbi ang Negosyo Center sa Angeles City, na matatagpuan sa Angeles City Satellite Office sa Robinson’s Mall sa Balibago.

Ang bagong Negosyo Center ay magkatuwang na pinatatakbo ng DTI at lokal na pamahalaan ng Angeles.

Kamakailan din, binuksan ang isa pang Negosyo Center sa siyudad ng Malabon. Ito ay matatagpuan sa city hall ng nasabing siyudad.

Sa ganitong takbo, tiwala ako na maaabot ang target ng Department of Trade and Industry (DTI) na 420 Negosyo Centers bago matapos ang 2016.

Ang paglalagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa ay bahagi ng Republic Act no. 10644 o ang Go Negosyo Act, ang aking kauna-unahang batas bilang senador.

***

Kabilang sa mga serbisyong ibinibigay sa Negosyo Center ay ang business counseling o pagbibigay ng tamang payo sa mga magsisimula ng negosyo.

Isa sa mga tumata­yong business counselor ay si Carlo Dizon, na nakabase sa Negosyo Center sa Tarlac City, na matatagpuan sa ikalawang palapag ng Anita Bldg., Zamora St., San Roque, Tarlac City.

Sa kuwento ni Carlo, isa sa kanyang mga natulungan ay ang Justin & Hans’ Chocolate House na pag-aari ni Josie Velasco.

Noong una, nagtungo lang si Aling Josie, na tubong San Miguel sa lalawigan ng Tarlac, sa Negosyo Center para humingi ng schedule ng trade fairs kung saan maaari niyang ipakita at ibenta ang mga produkto niyang tsokolate.

 

Noong 1992 pa pala nagbebenta si Aling Josie ng mga produktong tsokolate, tulad ng chocolate roses, maliliit na chocolate houses at kendi ngunit ngayon lang niya natutukan nang husto dahil nag­retiro na siya sa trabaho.

Humingi ng tulong si Aling Josie kay Carlo, na business counselor sa Negosyo Center, kung paano niya maipakikilala ang produkto sa iba’t ibang mga tindahan, lalo na sa mall.

Batay sa mga sample ng produkto na ibinigay kay Carlo, nakita ng business counselor na marami pang puwedeng gawin upang mapaganda ang packaging ng mga ito.

Bilang designer, gumawa si Carlo ng bagong logo at bagong disenyo ng balot para sa mga produkto, na agad namang sinunod ni Aling Josie.

Ayon kay Carlo, maka­lipas ang isang linggo ay nakatanggap siya ng text mula kay Aling Josie na nagsasabing nakipag-meeting siya sa isang negosyante na may flower shop sa SM City Tarlac.

Ikinuwento pa ni Aling Josie na pumayag ang may-ari ng nasabing flower shop na mag-supply siya ng 120 bote ng tsokolate kada buwan.

Hindi pa rito natapos ang tulong na ibinigay ni Carlo dahil hanggang ngayon, patuloy pa ring bumibisita si Aling Josie sa Negosyo Center upang makakuha ng bagong ideya sa pagnenegosyo.

Ito’y para naman sa hangarin ni Aling Josie na maipakilala pa ang produkto sa mas malaki at bagong merkado.

***

Ang pagnenegosyo ay parang pag-aalaga ng isang bata, na kailangang bigyan mo ng tamang gabay upang lumaking maayos at matagumpay.

Sa pagnenegosyo, mahalagang makakuha tayo ng tamang payo mula sa mga taong may sapat na kaalaman sa pagnenegosyo upang mas mabilis ang ating pag-unlad.

Maliban sa tamang gabay, mahalaga rin na mabigyang diin at matutukan ang kahalagahan ng packaging at disenyo upang magmukhang professional at kaakit-akit sa mga mamimili at kliyente ang ating produkto.

Mayroon rin namang mga magagaling na designer na handang tumulong at magbigay ng payo upang mapaganda ang ating produkto at packaging.

***

Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

BIDA KA!: Sama-sama tayo sa pag-unlad ng edukasyon

Mga bida, napakalaking ta­gum­pay ang natamo ng Senado kama­kailan nang aprubahan nito ang P8.3 bilyong alokasyon sa 2017 budget para sa libreng tuition fee sa state colleges and universities (SUCs).

Orihinal na nakalaan ang nasa­bing pondo sa ibang proyekto suba­lit nasilip ni Sen. Ping Lacson na puwede itong gamitin sa edukasyon.

Kaya naman inilipat ito sa Commission on Higher Education para ipantustos sa libreng tuition fees sa SUCs, sa pagsisikap din ng Committee on Finance ng Senado na pinamumunuan ni Sen. Loren Legarda.

Bilang chairman ng Committee on Education sa Senado, naniniwala tayo na ang nasabing pondo ay isang magandang panimula sa isinusulong nating batas upang maging libre na ang tuition fee sa SUCs, hindi lang sa 2017, ngunit sa ­susunod na mga taon.

***

Ngayong may pondo na para sa libreng tuition fee sa SUCs, kailangan namang kilusin ng Senado ang pagpasa ng nasabing batas.

Ngayong 17th Congress, inihain natin ang Senate Bill No. 177 o ang Free Higher Education for All Act na nagbibigay ng libreng free tuition fee sa lahat ng mga estudyante ng SUCs.

Maliban sa ating panukala, may lima pang katulad na bill ang nakahain sa Senado at kasalukuyang dinidinig sa Committee on Education na ating pinamumunuan.

Kapag naisabatas ito, magiging regular na sa taunang ­budget ang pondo para sa libreng tuition fee sa SUCs.

Dahil sa suportang inaani ng mga panukala sa Senado, umaasa tayong maisasabatas ito sa Pebrero o Marso upang mapakinabangan na pagpasok ng Hunyo ng susunod na taon.

 

***

Malaking isyu ang edukasyon at kailangan nating gawin ang ating bahagi upang maisakatuparan ang mga kailangang reporma para sa kapakanan ng taumbayan.

Nagpapasalamat tayo kina Sen. Legarda at Sen. Lacson sa pagpupursigi na maisama ang P8.3 bilyon sa 2017 budget para sa libreng tuition fee sa SUCs.

Kasama rin natin sa adbokasiyang ito sina Senador Ralph Recto, Win Gatchalian, Chiz Escudero, JV Ejercito at ­Sonny Angara.

Matagal din itong ipinaglaban nina Cong. Sarah Elago ng Kabataan Partylist, si Cong. Ann Hofer sa Kamara at ng ­Commission on Higher Education (CHED).

Ngayon pa lang, nagpapasalamat din tayo sa executive branch na magpapatupad ng libreng tuition fee sa SUC kapag naaprubahan ang 2017 budget.

Huwag nating pulitikahin ang edukasyon. Ang edukasyon ay napakaimportanteng bagay na kailangan nating pagtulu­ngan upang mapalago at mapakinabangan ng nakararami ­tungo sa pag-asenso.

BIDA KA!: Ang isyung internet at ang national broadband plan

Mga bida, isa sa mga itinutulak natin sa Senado ay mapabilis at mapamura ang halaga ng internet sa bansa.

Ilang beses na rin tayong nagsagawa ng pagdinig upang alamin ang pangangailangan upang mangyari ang matagal na nating pangarap.

Isa sa problema na parating lumilitaw sa ating pagdinig ay ang kakulangan ng imprastruktura kaya hindi makaabot ang internet sa malalayong lugar sa bansa.

Isa sa mga tinitingnan nating solusyon ay ang pagbuo ng pamahalaan ng isang national broadband plan upang madagdagan ang mga kasalukuyang imprastruktura na pag-aari ng gobyerno at pribadong sektor.

Ang national broadband plan ay unang ipinangako sa atin ng bagong tatag na Department of Information and Communications Technology (DICT), na siyang nakatutok upang mapaganda ang sitwasyon ng internet sa bansa.

***

Noong nakaraang linggo, inilahad sa atin ng DICT ang inisyal na bahagi ng national broadband plan.

Ayon sa DICT, mangangailangan ng P75 bilyon ang kanilang plano na maisasagawa sa loob ng dalawa hanggang tatlong taon.

Tatlong opsiyon ang tinitingnan ng DICT. Una ay itatayo ng pamahalaan ang karagdagang imprastruktura upang paabutin ang internet sa malalayong lugar. Maaaring iparenta ng pamahalaan ang paggamit ng mga imprastrukturang ito sa mga pribadong telcos.

Ang ikalawang opsiyon ay ang pagsaayos ng imprastruktura at paggawa ng isang broadband network na magkokonekta sa bawat opisina ng gobyerno, at makakapagsigurong may point of access sa bawat munisipalidad.

 

Sa ganitong sitwasyon, kunwari ang cable ng internet ay hanggang city hall lang, mas malapit na ang pagsisimulan ng proyekto upang maikonekta ang mga karatig na barangay. Ang proyekto ay maaaring gawin mismo ng gobyerno, o puwedeng ipaubaya sa pribadong sektor.

Ang ikatlong opsiyon ay magtayo at magpatakbo ng sarili nitong broadband network, na magbibigay ng koneksyon hanggang sa bawat user bilang pangatlong telco ng ating bansa, na mas magastos at mas kumplikado.

Kung susundin ang timetable ng DICT, sa ikalawang bahagi ng 2017 ay kumpleto na ang national broadband plan ng pamahalaan at handa nang ipakita sa ating kumite upang mapag-aralan at mapaglaanan ng pondo.

***

Naniniwala ako na sa tulong ng national broadband plan at ng Philippine Competition Act, malapit na nating makamit ang nais nating mabilis at abot-kayang internet.

Dapat ding maengganyo ang mga dayuhang mamumuhunan na pumasok sa bansa at makipag-partner sa mga Pilipinong kumpanya upang magkaroon ng maraming pagpipiliang telco ang taumbayan.

***

Maliban pa rito, dapat ding bantayan ang pagkuha ng congressional franchise at permit ng mga nais pumasok sa telecommunications industry.

Sa hearing, sinabi ng National Telecommunications Commission na aabutin ng anim na buwan bago makakuha ng permit sa pagtatayo ng pasilidad.

Kaya naman, pinaalala ko sa kanila na isa sa mga pangako ng bagong administrasyon ay ang pagpapabilis ng pagkuha ng permit sa tanggapan ng pamahalaan.

Importanteng hindi maantala ang pagkuha ng franchise at permit upang madagdagan pa ang mga player sa merkado.

Kapag nangyari ito, magkakaroon ng kumpetisyon, gaganda ang kalidad ng kanilang serbisyo sa ating lahat.

Mga bida, kumplikado at magastos sa pera at oras ang mga solusyon sa mahina at mabagal na internet sa bansa.

Subalit kailangang ituloy ang ating pagbantay at pagtrabaho upang maging abot-kaya ang mabilis na internet sa bansa.

NEGOSYO, NOW NA!: FabLab ng Bohol Negosyo Centers tagumpay (2)

Mga kanegosyo, sa nakaraan nating kolum, tinalakay natin ang mga natamong tagumpay ng mga lumapit sa dalawang Negosyo Center sa lalawigan ng Bohol.

Sa huling bilang, nasa 4,000 na ang natulungan ng dalawang Negosyo Center sa FCB Main Branch Bldg., CPG Avenue at sa kapitolyo ng lalawigan, na parehong makikita sa Tagbilaran City.

Ang paglalagay ng Negosyo Center sa bawat munisipalidad, siyudad at lalawigan sa buong bansa ay bahagi ng Republic Act no. 10644 o ang Go Negosyo Act, ang aking kauna-unahang batas bilang senador.

Isa sa mga susi ng tagumpay ng Bohol Negosyo Centers ay ang kauna-unahang digital fabrication laboratory o FabLab sa Pilipinas na makikita sa Bohol Island State University (BISU).

Ang FabLab ay nakatutulong sa entrepreneurs sa pagdidisenyo ng kanilang mga ideya sa negosyo gamit ang makabagong fabrication machines, tulad ng 3D printer, laser cutter, printer at cutter.

***

Isa sa mga natulungan ng FabLab ay ang Bohol Dairy Producers Association (BoDPA), isang grupo na nakabase sa munisipalidad ng Ubay at kilala sa produkto nilang gatas ng kalabaw.
Maliban sa gatas ng kalabaw, nais ng asosasyon na dagdagan ang kanilang produkto kaya nagtungo sila sa FabLab.

Sa FabLab, nabuo ang ideya na gumawa ng sabon galing sa gatas ng kalabaw. Maliban sa paggawa ng milk soap, tinulungan din sila ng FabLab na magdisenyo at gumawa ng hulmahan para sa nasabing sabon.

Dito na nagsimula ang Ubay Milk Soap, na ibi­nebenta na sa iba’t ibang tindahan sa Bohol.
Nakikipag-usap na rin ang BoDPA sa Department of Tourism (DOT) upang maibenta ang produkto sa mga tindahang malapit sa tourist destinations ng bansa.

***

 

Kamakailan lang, nagbigay din ng seminar ang DTI sa FabLab sa ilang kababaihan mula sa 15 barangay ng Tagbilaran City para sa paggawa ng raw materials para sa craft at souvenir items mula sa tuyong dahon.

Kabilang sa mga itinuro sa kanila ay ang leaf board making o paggawa ng kahon mula sa mga tuyong dahon.

Ang mga nalikhang kahon ay gagamitin na package ng isang lokal na produkto ng tsokolate sa Bohol — ang Ginto Chocolates.

Ang Ginto Chocolates ay kilalang luxury chocolate na sinimulan ni Dalariech Polot, na tubong Bohol.

Ang mga magulang ni Dalareich ay nagtitinda ng tablea sa Bohol. Dito nila kinuha ang panggastos sa araw-araw na pa­ngangailangan kaya naging mahalagang parte ng buhay ni Dalareich ang tsokolate.

Noong 2014, napili siyang mag-aral sa Ghent University sa Belgium kung saan natuto siya mula sa pinakamagaling na chocolatiers sa mundo.

Pagbalik niya sa Pilipinas, sinimulan ni Dalareich ang Ginto Choco­lates, na ngayo’y isa sa mga kilalang brand ng luxury chocolate sa mundo.

***

Mga kanegosyo, sa ngayon ay mayroon nang 400 Negosyo Centers sa iba’t ibang bahagi ng bansa na handang tumulong sa mga nais magnegosyo.

 Upang malaman ang pinakamalapit na Negosyo Center sa inyong lugar, magtungo sa https://www.bamaquino.com/gonegosyoact/negosyo-center-tracker/.

Scroll to top