Sen. Bam: Simple lang po ang mga tanong ko but I’d like to bring back the events to the night of the 26th at 27th kung kailan nagkaroon ng palitan ng pera. Previously we had asked Atty. Robles and Argosino kung ano iyong version nila ng kuwento. Iyong version nila, may bribery na nangyari. Hindi nila hiningi iyong pera. Nag-materialize iyong pera. Nasabi naman ni Mr. Sombero na siya iyong nagdala ng pera but in their point-of-view, wala silang hiningi, dumating iyong pera and inuwi nila.

Again, according to them dahil may imbestigasyon.

Kay Mr. Sombero, he was very clear kanina na mayroong extortion attempt. Mr. Sombero, you were very clear earlier. Tatlo ho kasi iyong parties dito.

You have the associate commissioners, you have Sombero and you have the Jack Lam associates.

Gusto kong matanong si Mr. Yu, since mukhang kayo rin po ata ang nasasabing nagmamando ng mga tao. Ano iyong version ninyo?

Was there an extortion attempt? Was there a bribery attempt? Ano po sa tingin ninyo ang nangyari?

Alex Yu: Extortion attempt.

Sen. Bam: Extortion attempt. So, iyong sinasabi ninyong magbabayad ng bail, alam niyo na hindi talaga iyon bail.

Alex Yu: Alam namin, para sa bail. Eh, walang nagyayari afterrwards.

Sen. Bam: When you say bail, ibig mo bang sabihin, pormal na bail o iyong tinatawag na bail para lang ma-release iyong mga workers.

Alex Yu: Pagkaalam ko bail pagka-release ng workers.

Sen. Bam: Hindi siya official na bail. Alam niyo naman iyon?

Kasi may extortion. Sabi mo may extortion. Extortion equals illegal. I just want to clarify and I don’t know if Atty. Fortun wants to say a few words here.

Alam niyo na may iligal na nangyayari nung hiningan kayo ng pera.

Alex Yu: Your honor, hindi po namin alam na may iligal na nangyayari at the time kasi noong time na iyon, nagkakagulo na. So since nandiyan naman ang immigration, nasa Fontana din sila tulad ng sinabi ko kanina, pagkakaalam namin doon na mag-be-bail kasi nandoon na ang mga tao, eh.

Sen. Bam: OK, so gusto kong klaruhin ha.

Ang kuwento ba ninyo ay on the night of the 26th nung pinag-usapan iyong release ng pera na hindi iyon iligal, is that your story right now? You’re under oath, ha!

Alex Yu: Yes, your honor.

Sen. Bam: So, walang tumulong sa inyo na abodago? Sec. Aguirre, may I ask for your help here?

Wala naman hong bail na binibigay sa hotel? Wala naman pong bail na binibigay na personal?

Sec. Vitaliano Aguirre: Wala po. And actually, it should be paid to the Bureau of Immigration.

Sen. Bam: Opo. But wala hong transaction na bail na ligal na ginagawa in a casino, in a hotel, at midnight. Wala hong ganoon? Definitely.

Sec. Vitaliano Aguirre: Wala po. Siguro puwede mangyari iyon kung iyong perang kukuha sa bail ay kukunin sa ibang lugar. But the payment of the bail should be before immigration.

Sen. Bam: And definitely, pag nagbayad po, mayroong resibo iyon? May patunay na nagbayad kayo?

Sec. Vitaliano Aguirre: Definitely, po.

Sen. Bam: OK. Kina-clarify ko lang. Iyong bail na sinasabi ho ninyo, hindi talaga iyan bail. That was an extortion attempt. Sabi nga ho ni Mr. Sombero, extortion attempt. So alam mong iligal. Kayo ho ba, alam niyo na iligal iyong paglabas ng pera na PHP 50 million?

Alex Yu: Hindi rin ho. Nagtiwala kasi kami doon sa, unang-una, Next Game iyong nag-approve, hindi kami. Humiram lang ang Next Game sa amin, inaprubahan nila, pinaliwanag lang sa kanila nila Wally, sila Alex. Kinonsulta naman nila roon sa Next Game. Kasi siyempre, si Wally, inintroduce ni Gigi Rodriguez, na siyang nagbigay ng permit sa Next Game. So nung pagbigay ng permit, si Wally inintroduce nila, sila nagbigay. Nagtiwala kami sa kanila. Iyong Next Game.

Sen. Bam: Gusto ko tanungin si Mr. Yu. Just to clarify, for the record. Sabi mo kanina extortion. At that moment na sinabi ni Mr. Sombero, maglabas kayo ng PHP 50 million na goodwill, iyon po ata iyong term na ginamit, alam niyo po ba na iligal iyon o hindi?

Alex Yu: Hindi po.

Sen. Bam: Kailan niyo, sa inyong salaysay na iyon, na sinasabi ninyo na alam niyong iligal na iyon?

Alex Yu: Iyon, around ano na, 28. Ganoon.

Sen. Bam: Mayroon bang nag-advice sa inyo? Because you know, Mr. Yu, parang ang hirap paniwalaan. Mga professionals naman kayo. Hindi naman kayo mukhang bago sa ganitong negsosyo. Para sa aming lahat, magbabayad ka ng PHP 50 million, sa kalagitnaan ng City of Dream at 2:00 AM, sa mga commissioner, na walang resibo. Wala ho ata ditong magsasabi na mukhang ligal po iyong gawaing iyon. You must have thought twice about it na hindi kaya iligal ito, ini-extort tayo.

Are you saying right now na – I want to ask Mr. Yu – are you saying right now that at that moment, tingin mo, ligal iyon?

Alex Yu: Because of Wally is helping us, eh. Siyempre, iyong tiwala namin, lahat nasa kanya.

 

Sen. Bam: Wally is not a government official. Mr. Sombero is a former PNP Colonel. But you’re not a current… Mr. Sombero, are you a current government official? Hindi, noh?

 

Wally Sombero: I am already retired, Mr. Chair.

 

Sen. Bam: So you are completely of a private citizen. Your nature is completely of a private citizen?

 

Wally Sombero: Correct, Mr. Chair.

 

Sen. Bam: So, bakit kayo magtitiwala kay Wally, na sasabihin niya na hihingi siya ng pera at sa tingin ninyo ligal iyon?

 

Alex Yu: Iyong CEZA kasi iyong nag-introduce sa kanya so iyong tiwala namin and nag-go signal din iyong sa Next Game. Sila rin kasi may kuha ng lisensiya.

 

For us naman, eh, nanghiram lang sa amin, iyong pera.

 

Sen. Bam: Nanghiram, but in your testimony kanina, si Mr. Jack Lam iyong nagsabing ikalat iyong perang iyan para ibayad kay Wally para ma-bail iyong mga Chinese workers.

 

Wala hong abogado ang nag-advise sa inyo na iligal iyang ginagawa ninyo, at that time, on the night of the 26th and the 27th. Mayroon po ba?

 

Alex Yu: Wala po.

 

Sen. Bam: Atty. Fortun, were you already in the employ of Jack Lam at that time?

 

Atty. Fortun: No, Mr. Senator. I only came in on December 1 when Mr. Charlie Ang brought me into that meeting.

 

Sen. Bam: So, iyong desisyon na maglabas ng pera was between…? Sinu-sino po iyong nag-decide na maglabas ng pera?

 

Atty. Fortun: If I remember, your honors, it was really just the decision of the people who were involved in that meeting.

 

Sen. Bam: At that moment? I’m sorry, Attorney, kasi you weren’t there. So let me ask Mr. Ang, you also weren’t there? Wala ka rin noon noh?

 

So, Mr. Yu, sinu-sino iyong mga nag-decide? Si Mr. Ng, ikaw, at saka si Mr. Lam? Tama?

 

Alex Yu: Yes, opo.

Sen. Bam: And at any point, hindi niyo napag-usapan, parang iligal ito ah?

 

Alex Yu: Wala. It didn’t cross our mind.

 

Sen. Bam: It did not cross your mind? Na iyong paglipat ng pera sa mga BI, iligal?

 

Alex Yu: Hindi, kasi, iyong, tawag dito… iyong Next Game ang nagpapa-ano.. sila iyong nagmamadali, at nag-aapura.

 

Sen. Bam: But next game is also… who owns Next Game?

 

Alex Yu: Foreigner, eh.

 

Sen. Bam: Ah, so Mr. Lam does not own Next Game?

 

Alex Yu: No.

 

Sen. Bam: Who owns…? Mr. Ang, are you a part of Next Game also?

 

Atong Ang: Hindi kami Next Game. Sa Fontana kami. Nag-re-rent lang sila sa amin. Ang dami kasing mga ganyang mga foreigner na kumukuha ng lisensya sa First Cagayan, North Cagayan, not CEZA. First Cagayan at North Cagayan.

 

Sen. Bam: Kanina kasi nasabi niyo na si Jack Lam iyong nagsabing maglabas ng pera. At nasabi niyo rin kanina na si Jack Lam, iyong pera ni Jack Lam iyon.

 

Atong Ang: Pera namin.

 

Sen. Bam: Pera ninyo?

 

Atong Ang: Pera ng corporation.

 

Sen. Bam: Ng mga corporation? Na pagmamay-ari rin ni Jack Lam iyong iba?

 

Atong Ang: Your honor, hindi iyun kay Jack Lam. Iyong kay Jack Lam Jimei lang iyon. Pero iyong involved doon mga Taiwanese at saka Filipino group.

 

Sen. Bam: Iyong Lucky Titanium? And pagmamay-ari ba ni Jack Lam iyan? Mayroon siyang shares?

 

Atong Ang: No. Pagka-associate lang po.

 

Sen. Bam: In short, kayo ang inutangan para maglabas ng pera.

 

Atong Ang: Yes, kasi nag-le-lease sila sa amin. May mga deposit sila sa Fontana so puwede namin silang bigyan.

 

Sen. Bam: Ikaw, Mr. Ang matagal ka na rin sa ganitong klaseng negosyo. You’ve been in hearings hearings before. Dumaan na rin kayo sa mga court cases. Hindi niyo naisip na mukhang iligal yata itong hinihingan kami ng pera. Magbabayad kami si kalagitnaan ng City of Dreams?

 

It never crossed your mind?

 

Atong Ang: Unang-una, noong magkagulo, 24 or 25, 26, hindi pa kami ang in-charge diyan. Iyon pang Next Game. So nung kailangan na ng mga pera na, doon pa lang kami pumapasok, eh.

 

Sen. Bam: OK. So your story right now, for the record is, on the 26th, sa tingin niyo hindi iligal iyong ginagawa ninyo. Mr. Yu, for the record.

 

Alex Yu: Hindi po.

 

Sen. Bam: OK. Mr. Sombero, kayo po, nasabi ninyo, alam niyong iligal ang nangyayari. There was an extortion attempt that was happening. Bakit po iyong first reaction ninyo ay magbayad kaagad?

 

Why was that your first reaction? So, nasabi niyo na sa inyong affidavit, hiningan kayo ng pera. Ano ba iyong atin dito, etc. etc. Bakit po ang una niyong napiling gawin, ay humingi ng pera at bayaran kaagad sila?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, with due respect, hindi po ganoon ang istorya. Hindi po ako nagbayad. Pinarating ko lang po.

 

Mr. Chair, alam ko po na hindi kay Jack Lam iyon. Alam ko po kay Next Game iyon. Ang Next Game po ay CEZA-licensed. Lahat po ng North Cagayan ay member po ng organization. Any locators under North Cagayan is obligado akong tulungan.

 

Sen. Bam: OK, time-out.

 

Mr. Sombero, unang-una nasabi niyo na kanina, alam niyong may extortion na nangyari. So alam niyong iligal ang paghingi sa inyo ng pera?

 

General po kayo noon o Colonel kayo noon. Kliyente niyo po sila.

 

Wally Sombero: Hindi ko po kliyente.

 

Sen. Bam: OK. They’re your partners.

 

Wally Sombero: Not even.

 

Sen. Bam: Anong iyong relationship niyo sa grupo ni Jack Lam?

 

Wally Sombero: Iyon pong sa Fontana, may umuupa sa kanila, iyong Next Game.

 

Sen. Bam: Your relationship to them?

 

Wally. Sombero: I have no relationship with them, your honor.

 

Sen. Bam: Eh, ikaw iyong lumapit sa kanila, eh.

 

Wally Sombero: Hindi po ganun ang istorya, your honor.

 

Sen. Bam: I’m sorry, Mr. Sombero, at least be clear.

 

Nagkaproblema sa Fontana, Mr. Ang. Tumawag iyong president ng CEZA, kausapin niyo si Sombero, baka makatulong siya. Tama?

 

Atong Ang: Hindi po CEZA, First Cagayan.

 

Sen. Bam: Sorry, First Cagayan.

 

Tinawagan niyo siya, “Mr. Sombero, can you help us?”

 

Atong Ang: Tumawag po si Gigi. Tumawag kay Mr. Norman. Dahil humihingi ng tulong iyong Next Game. So ang Next Game naman, siyempre, wala silang ano rito, sa grupo na namin humingi, kay Jack Lam na.

 

So, ang nangyari, ang inintroduce niya si Wally. Dahil si Wally ang may connection sa mga ganyan, eh.

 

Sen. Bam: So, si Wally nga sa tingin ninyo ang tutulong sa inyo sa problemang ito?

 

Atong Ang: Hindi din. Siyang inintroduce nung nagbigay ng lisensiya.

 

Sen. Bam: Yes, so what relationship do you have with Mr. Sombero? Siya iyong tumutulong sa inyo?

 

Atong Ang: Well, Jack Lam, hindi niya kilala si Wally talaga. Totally, hindi. Kilala ko man si Wally, matagal na kaming magkakilala pero hindi kami nagkakausap ng mga ganyan.

 

Sen. Bam: Is he your consultant?

 

Atong Ang: No.

 

Sen. Bam: Is he your agent?

 

Atong Ang: No.

 

Sen. Bam: Is he your representative?

 

Atong Ang: No, wala talagang…

 

Sen. Bam: So, anong relationship ninyo?

 

Atong Ang: Inintroduce lang siya nung North Cagayan para kausapin lang niya which is na air out naman niya ang mga taga-immigration. Naipaliwanag naman niya kay DOJ, kay Secretary DOJ kung ano iyong problema.

 

Sen. Bam: In short, siya iyong nag-aayos ng problema?

 

Atong Ang: Sometimes, may mga tao na marunong na ganyan. So, I think nagtiwala siguro iyong Next Game sa kanya.

 

Sen. Bam: OK. So, Mr. Sombero, ano ang relationship mo sa grupo ni Jack Lam?

 

Wally Sombero: I have no relationship with the group of Jack Lam.

 

Sen. Bam: Ano iyong relationship mo sa Next Game?

 

Wally Sombero: I have no relationship with Next Game, except they are the locator of North Cagayan. And all North Cagayan locators are my also my members.

 

Sen. Bam: So, bakit mo ginagawa ito? Kung wala ka namang relationship kay Jack Lam, ano iyong papel mo dito, Mr. Sombero? What is your role here?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, salamat po sa tanong. Ako po ang presidente ng AGSPA. Ang AGSPA po ay Asian Gaming Service Provider with the advocacy platform of helping these providers and educating the government that there is a big revenue coming from this area.

 

Sen. Bam: So, ang ibig mong sabihin, because of your role in that organization, gusto mong ayusin iyong problema?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, with due respect, hindi po ayusin, ipakilala at ipaliwanag ang kultura ng industriya na hindi po ito online gaming.

 

Sen. Bam: Mr. Sombero, let me stop you there. Nasagot mo na rin naman iyan kanina. Noong panahon, according to your affidavit, hiningan na kayo ng pera. Bakit iyong first reaction mo, puntahan iyong grupo ni Mr. Lam at humingi ng pera?

 

Textmate mo si Justice Aguirre, si Secretary Aguirre. Bakit hindi ka nagsumbong kay Sec. Aguirre?

 

Isa kang pulis. Bakit wala kang sinabihan na kapulisan? Na may nangyayaring krimen?

 

I don’t know. Kaya lang, Mr. Morente, kilala mo ba si Mr. Sombero? Do you know of him? Or does he have you number?

 

Comm. Morente: No, sir. I don’t know of him.

 

Sen. Bam: But definitely, may number ka ni Secretary. Bakit hindi mo sinumbong si Argosino at si Robles agad-agad?

 

Why didn’t you do what I would think the natural reaction is of somebody na inosente dito?

 

Bakit iyong first reaction mo, puntahan kaagad iyong Lam group at humingi ng pera.

 

Wally Sombero: Mr. Chair, thank you for the question. Ang pulis oepration po hindi ganun kabilis. Wala pa akong nakikitang crime. Kaya nga po inexpose ko ito noong magkaroon ng pera. Ako po ang nag-expose, eh.

 

Sen. Bam: Mr. Sombero, according to the Lam group, ikaw iyong nagsabi kung magkanong ilalabas na pera.

 

Is that right, Mr. Yu?

 

Sino iyong nagsabi kung magkano, kanino bibigay, saan ibibigay?

 

Alex Yu: Si Mr. Sombero, po.

 

Sen. Bam: So, according to them, are you saying hindi totoo iyon? O totoo iyon?

 

Wally Sombero: Totoo po iyon. Pero hindi po ganun ang pananaw ko. Ang pananaw ko, isang business decision nung time na iyon na nag-ne-negotiate. Wala pa akong nakikitang crime doon. Kasi walang pera, eh. Walang ano lahat. Kaya nga po sa COD ko dinala para ma-document kung mayroon man magkakaroon ng bigayan.

 

Ito po ang dahilan ng lahat kaya may ebidensiya. May CCTV. Alam na alam kong mayroon.

 

Sen. Bam: OK, I have a question. Kung nasabi mo kanina walang kinalaman naman si Sec. Aguirre. Textmate mo siya. Bakit hindi mo sinumbong kay Sec. Aguirre?

Or even kay Commissioner Morente, or kahit sino man?

 

Bakit hindi ka nagsabi “They are trying to extort money para maayos ang problemang ito”. Imbis, pumunta ka kay grupo nila Jack Lam at humingi ka ng PHP 50 million. Wala kang pinagsumbungan. Ni isang tao.

 

Wally Sombero: Wala ho akong hinihinging PHP 50 million. Iniimpormahan ko lang sila. Sila rin po ang nag-decide noon kasi ang alam na usapan, may usapang bail. 

 

Alam mo, isa pong business decision on the part. Hindi kay Jack Lam galing iyong pera. Hindi rin po siya ang Next Game. At nandoon po ako bilang isang organization na gusto kong i-save ang industriya.

 

Sen. Bam: Mr. Sombero, kanina iyong business decision naging pay-off eventually, if I’m not mistaken. Sabihin na natin, iyong pay-off.

 

Iyong pay-off na iyan, alam mong iligal. You were a former police officer. Alam mong may nangyayaring masama. Wala kang pinagsumbungan. Kasi kung sinabi mo sa akin, “I texted right away Comm. Morente, Sec. Aguirre. Sinabihan ko agad sila. There is an extortion attempt.”, baka maniwala kami na talagang wala kang kinalaman dito but bakit iyong dulo ng iyong actions is that you eventually facilitated iyong pagpasok ng pera kina Argosino at kina Robles?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, thank you for that question again. You are a senator and I am a policemen. I have a different perspective in this.

 

Sen. Bam: Sige po, go ahead.

 

Wally Sombero: That’s the reason why I document it. That’s the reason why I coordinated to Gen. Calima. We need an evidence. We have planned for the entrapment operation on November 30.

 

Iyon po ang dahilan. Alam kong safe iyong pera because it was covered by CCTV.

 

If I really wanted to make this transaction safe, I will do it outside, not in COD.

 

Sen. Bam: So, ang sinasabi mo, Mr. Sombero, is mag-e-entrapment ka. Ang kuwento rin ni Argosino at ni Robles, mag-e-entrapment rin sila.

 

Ine-entrap niyo iyong sarili ninyo?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, ayun pong nangyari sa COD, nang 1:00 am – 6:30 am, wala pong extortion. Wala pong bribery. It’s a pay-off. Dinocument ko po siya. Nakadocument siya sa CCTV para tumibay iyong ebidensiya.

 

Kasi po dinala ko nga po sila sa COD. Hindi ko kinuha iyong pera sa Fontana na pinapa-pickup nila sa akin.

 

Hindi po ako ang humingi ng pera.

 

Ako lang po ay tinitingnan ko iyong perspective na tumibay ang ebidensiya. I cannot do that if I do it in somewhere.

 

That’s why I brought them to COD. Wala kasing pera doon. Sabi nga ni Alex, “Wala kaming pera diyan.”

 

Sen. Bam: Pero nagkaroon ng pera eventually kasi nakakalat na ng PHP 50 million. So hindi totoong walang pera doon. May pera doon, nakahanap ng pera. Now, totoo nga na may CCTV doon. Nahuli nga ang mga pangyayari. Sorry, Mr. Chair. I know I’m out of time. Just as a last point, General Calima, at what point po nasabi ni.. do you agree with Mr. Sombero’s affidavit and testimony? Do you agree na entrapment procedure nga po ito at pinaalam po niya sa inyo?

 

Gen. Calima: Your honor, iyong unang pagbigay ng PHP 50 million, wala pa akong personal knowledge doon. Iyon na lang second demand nila na another PHP 50 million. Doon po ako nagkaroon ng personal knowledge.

 

Sen. Bam: So you’re saying na itong pangalawang pagkuha ng PHP 50 million, you’re agreeing with Mr. Sombero na entrapment nga ito?

 

Gen. Calima: We planned for an entrapment pero due to off-time, tapos Sec. Aguirre was already in public announcing that there is this bribery attempt so hindi na po natuloy iyong mga..

 

Sen. Bam: Sorry, last question, General Calima. Nabanggit ba ni Mr. Sombero sa iyo na may PHP 50 million na, na nag-exchange hands noong sinabi niya sa iyo na gusto niyang magkaroon ng entrapment?

 

Gen. Calima: Opo. Nung brinief niya po ako tungkol sa nangyari.

 

Sen. Bam: And what is your persuasion here? According to Argosino and Robles, they were being bribed. According to Mr. Sombero, they were being extorted. According to sina Mr. Lam, they were also being extorted. Eventually, nalaman nila.

 

Kayo po, ano po ang kuwento ninyo?

 

Was it an extortion? A bribery? Ano, ho?

 

Gen. Calima: Klarong-klaro naman po na this is an extortion attempt. Napunta na nga sa kanila iyong PHP 50 million. And iyong pangalawa po again, it’s very clear. Nasabi na rin po nila na naka-speaker phone na ito iyong demand ng another PHP 50 million, that they were really demanding for that PHP 50 million in coded terms na Five Folders.

 

Sen. Bam: So, in short, you stand by Mr. Sombero’s testimony?

 

Gen. Calima: Yes.

 

Sen. Bam: Is that the position of BI, Commissioner Morente?

 

Comm. Morente: I support the actions of Gen. Calima, your honor. Because he cleared with me the conduct of the entrapment operations.

 

Sen. Bam: So, kayo rin po, you agree with Mr. Sombero, Comm. Morente?

 

Comm. Morente: I do not agree, your honor. But I support the action taken by Gen. Calima when he was asked to help in the entrapment operations.

 

Sen. Bam: At any point, Mr. Commissioner, hindi kayo nasabihan ni … we established hindi kayo nasabihan ni Commissioners Robles and Argosino. Nasabihan po kayo ni Sir Sombero o ni Gen. Calima before all of this came out in the media?

 

Comm. Morente: Your honor, ang nag-inform po sa akin, si Gen. Calima.

 

Sen. Bam: Thank you, Mr. Chairman.