Bam Aquino

Transcript of Sen. Bam’s questioning during BI scandal hearing

Sen. Bam: Simple lang po ang mga tanong ko but I’d like to bring back the events to the night of the 26th at 27th kung kailan nagkaroon ng palitan ng pera. Previously we had asked Atty. Robles and Argosino kung ano iyong version nila ng kuwento. Iyong version nila, may bribery na nangyari. Hindi nila hiningi iyong pera. Nag-materialize iyong pera. Nasabi naman ni Mr. Sombero na siya iyong nagdala ng pera but in their point-of-view, wala silang hiningi, dumating iyong pera and inuwi nila.

Again, according to them dahil may imbestigasyon.

Kay Mr. Sombero, he was very clear kanina na mayroong extortion attempt. Mr. Sombero, you were very clear earlier. Tatlo ho kasi iyong parties dito.

You have the associate commissioners, you have Sombero and you have the Jack Lam associates.

Gusto kong matanong si Mr. Yu, since mukhang kayo rin po ata ang nasasabing nagmamando ng mga tao. Ano iyong version ninyo?

Was there an extortion attempt? Was there a bribery attempt? Ano po sa tingin ninyo ang nangyari?

Alex Yu: Extortion attempt.

Sen. Bam: Extortion attempt. So, iyong sinasabi ninyong magbabayad ng bail, alam niyo na hindi talaga iyon bail.

Alex Yu: Alam namin, para sa bail. Eh, walang nagyayari afterrwards.

Sen. Bam: When you say bail, ibig mo bang sabihin, pormal na bail o iyong tinatawag na bail para lang ma-release iyong mga workers.

Alex Yu: Pagkaalam ko bail pagka-release ng workers.

Sen. Bam: Hindi siya official na bail. Alam niyo naman iyon?

Kasi may extortion. Sabi mo may extortion. Extortion equals illegal. I just want to clarify and I don’t know if Atty. Fortun wants to say a few words here.

Alam niyo na may iligal na nangyayari nung hiningan kayo ng pera.

Alex Yu: Your honor, hindi po namin alam na may iligal na nangyayari at the time kasi noong time na iyon, nagkakagulo na. So since nandiyan naman ang immigration, nasa Fontana din sila tulad ng sinabi ko kanina, pagkakaalam namin doon na mag-be-bail kasi nandoon na ang mga tao, eh.

Sen. Bam: OK, so gusto kong klaruhin ha.

Ang kuwento ba ninyo ay on the night of the 26th nung pinag-usapan iyong release ng pera na hindi iyon iligal, is that your story right now? You’re under oath, ha!

Alex Yu: Yes, your honor.

Sen. Bam: So, walang tumulong sa inyo na abodago? Sec. Aguirre, may I ask for your help here?

Wala naman hong bail na binibigay sa hotel? Wala naman pong bail na binibigay na personal?

Sec. Vitaliano Aguirre: Wala po. And actually, it should be paid to the Bureau of Immigration.

Sen. Bam: Opo. But wala hong transaction na bail na ligal na ginagawa in a casino, in a hotel, at midnight. Wala hong ganoon? Definitely.

Sec. Vitaliano Aguirre: Wala po. Siguro puwede mangyari iyon kung iyong perang kukuha sa bail ay kukunin sa ibang lugar. But the payment of the bail should be before immigration.

Sen. Bam: And definitely, pag nagbayad po, mayroong resibo iyon? May patunay na nagbayad kayo?

Sec. Vitaliano Aguirre: Definitely, po.

Sen. Bam: OK. Kina-clarify ko lang. Iyong bail na sinasabi ho ninyo, hindi talaga iyan bail. That was an extortion attempt. Sabi nga ho ni Mr. Sombero, extortion attempt. So alam mong iligal. Kayo ho ba, alam niyo na iligal iyong paglabas ng pera na PHP 50 million?

Alex Yu: Hindi rin ho. Nagtiwala kasi kami doon sa, unang-una, Next Game iyong nag-approve, hindi kami. Humiram lang ang Next Game sa amin, inaprubahan nila, pinaliwanag lang sa kanila nila Wally, sila Alex. Kinonsulta naman nila roon sa Next Game. Kasi siyempre, si Wally, inintroduce ni Gigi Rodriguez, na siyang nagbigay ng permit sa Next Game. So nung pagbigay ng permit, si Wally inintroduce nila, sila nagbigay. Nagtiwala kami sa kanila. Iyong Next Game.

Sen. Bam: Gusto ko tanungin si Mr. Yu. Just to clarify, for the record. Sabi mo kanina extortion. At that moment na sinabi ni Mr. Sombero, maglabas kayo ng PHP 50 million na goodwill, iyon po ata iyong term na ginamit, alam niyo po ba na iligal iyon o hindi?

Alex Yu: Hindi po.

Sen. Bam: Kailan niyo, sa inyong salaysay na iyon, na sinasabi ninyo na alam niyong iligal na iyon?

Alex Yu: Iyon, around ano na, 28. Ganoon.

Sen. Bam: Mayroon bang nag-advice sa inyo? Because you know, Mr. Yu, parang ang hirap paniwalaan. Mga professionals naman kayo. Hindi naman kayo mukhang bago sa ganitong negsosyo. Para sa aming lahat, magbabayad ka ng PHP 50 million, sa kalagitnaan ng City of Dream at 2:00 AM, sa mga commissioner, na walang resibo. Wala ho ata ditong magsasabi na mukhang ligal po iyong gawaing iyon. You must have thought twice about it na hindi kaya iligal ito, ini-extort tayo.

Are you saying right now na – I want to ask Mr. Yu – are you saying right now that at that moment, tingin mo, ligal iyon?

Alex Yu: Because of Wally is helping us, eh. Siyempre, iyong tiwala namin, lahat nasa kanya.

 

Sen. Bam: Wally is not a government official. Mr. Sombero is a former PNP Colonel. But you’re not a current… Mr. Sombero, are you a current government official? Hindi, noh?

 

Wally Sombero: I am already retired, Mr. Chair.

 

Sen. Bam: So you are completely of a private citizen. Your nature is completely of a private citizen?

 

Wally Sombero: Correct, Mr. Chair.

 

Sen. Bam: So, bakit kayo magtitiwala kay Wally, na sasabihin niya na hihingi siya ng pera at sa tingin ninyo ligal iyon?

 

Alex Yu: Iyong CEZA kasi iyong nag-introduce sa kanya so iyong tiwala namin and nag-go signal din iyong sa Next Game. Sila rin kasi may kuha ng lisensiya.

 

For us naman, eh, nanghiram lang sa amin, iyong pera.

 

Sen. Bam: Nanghiram, but in your testimony kanina, si Mr. Jack Lam iyong nagsabing ikalat iyong perang iyan para ibayad kay Wally para ma-bail iyong mga Chinese workers.

 

Wala hong abogado ang nag-advise sa inyo na iligal iyang ginagawa ninyo, at that time, on the night of the 26th and the 27th. Mayroon po ba?

 

Alex Yu: Wala po.

 

Sen. Bam: Atty. Fortun, were you already in the employ of Jack Lam at that time?

 

Atty. Fortun: No, Mr. Senator. I only came in on December 1 when Mr. Charlie Ang brought me into that meeting.

 

Sen. Bam: So, iyong desisyon na maglabas ng pera was between…? Sinu-sino po iyong nag-decide na maglabas ng pera?

 

Atty. Fortun: If I remember, your honors, it was really just the decision of the people who were involved in that meeting.

 

Sen. Bam: At that moment? I’m sorry, Attorney, kasi you weren’t there. So let me ask Mr. Ang, you also weren’t there? Wala ka rin noon noh?

 

So, Mr. Yu, sinu-sino iyong mga nag-decide? Si Mr. Ng, ikaw, at saka si Mr. Lam? Tama?

 

Alex Yu: Yes, opo.

Sen. Bam: And at any point, hindi niyo napag-usapan, parang iligal ito ah?

 

Alex Yu: Wala. It didn’t cross our mind.

 

Sen. Bam: It did not cross your mind? Na iyong paglipat ng pera sa mga BI, iligal?

 

Alex Yu: Hindi, kasi, iyong, tawag dito… iyong Next Game ang nagpapa-ano.. sila iyong nagmamadali, at nag-aapura.

 

Sen. Bam: But next game is also… who owns Next Game?

 

Alex Yu: Foreigner, eh.

 

Sen. Bam: Ah, so Mr. Lam does not own Next Game?

 

Alex Yu: No.

 

Sen. Bam: Who owns…? Mr. Ang, are you a part of Next Game also?

 

Atong Ang: Hindi kami Next Game. Sa Fontana kami. Nag-re-rent lang sila sa amin. Ang dami kasing mga ganyang mga foreigner na kumukuha ng lisensya sa First Cagayan, North Cagayan, not CEZA. First Cagayan at North Cagayan.

 

Sen. Bam: Kanina kasi nasabi niyo na si Jack Lam iyong nagsabing maglabas ng pera. At nasabi niyo rin kanina na si Jack Lam, iyong pera ni Jack Lam iyon.

 

Atong Ang: Pera namin.

 

Sen. Bam: Pera ninyo?

 

Atong Ang: Pera ng corporation.

 

Sen. Bam: Ng mga corporation? Na pagmamay-ari rin ni Jack Lam iyong iba?

 

Atong Ang: Your honor, hindi iyun kay Jack Lam. Iyong kay Jack Lam Jimei lang iyon. Pero iyong involved doon mga Taiwanese at saka Filipino group.

 

Sen. Bam: Iyong Lucky Titanium? And pagmamay-ari ba ni Jack Lam iyan? Mayroon siyang shares?

 

Atong Ang: No. Pagka-associate lang po.

 

Sen. Bam: In short, kayo ang inutangan para maglabas ng pera.

 

Atong Ang: Yes, kasi nag-le-lease sila sa amin. May mga deposit sila sa Fontana so puwede namin silang bigyan.

 

Sen. Bam: Ikaw, Mr. Ang matagal ka na rin sa ganitong klaseng negosyo. You’ve been in hearings hearings before. Dumaan na rin kayo sa mga court cases. Hindi niyo naisip na mukhang iligal yata itong hinihingan kami ng pera. Magbabayad kami si kalagitnaan ng City of Dreams?

 

It never crossed your mind?

 

Atong Ang: Unang-una, noong magkagulo, 24 or 25, 26, hindi pa kami ang in-charge diyan. Iyon pang Next Game. So nung kailangan na ng mga pera na, doon pa lang kami pumapasok, eh.

 

Sen. Bam: OK. So your story right now, for the record is, on the 26th, sa tingin niyo hindi iligal iyong ginagawa ninyo. Mr. Yu, for the record.

 

Alex Yu: Hindi po.

 

Sen. Bam: OK. Mr. Sombero, kayo po, nasabi ninyo, alam niyong iligal ang nangyayari. There was an extortion attempt that was happening. Bakit po iyong first reaction ninyo ay magbayad kaagad?

 

Why was that your first reaction? So, nasabi niyo na sa inyong affidavit, hiningan kayo ng pera. Ano ba iyong atin dito, etc. etc. Bakit po ang una niyong napiling gawin, ay humingi ng pera at bayaran kaagad sila?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, with due respect, hindi po ganoon ang istorya. Hindi po ako nagbayad. Pinarating ko lang po.

 

Mr. Chair, alam ko po na hindi kay Jack Lam iyon. Alam ko po kay Next Game iyon. Ang Next Game po ay CEZA-licensed. Lahat po ng North Cagayan ay member po ng organization. Any locators under North Cagayan is obligado akong tulungan.

 

Sen. Bam: OK, time-out.

 

Mr. Sombero, unang-una nasabi niyo na kanina, alam niyong may extortion na nangyari. So alam niyong iligal ang paghingi sa inyo ng pera?

 

General po kayo noon o Colonel kayo noon. Kliyente niyo po sila.

 

Wally Sombero: Hindi ko po kliyente.

 

Sen. Bam: OK. They’re your partners.

 

Wally Sombero: Not even.

 

Sen. Bam: Anong iyong relationship niyo sa grupo ni Jack Lam?

 

Wally Sombero: Iyon pong sa Fontana, may umuupa sa kanila, iyong Next Game.

 

Sen. Bam: Your relationship to them?

 

Wally. Sombero: I have no relationship with them, your honor.

 

Sen. Bam: Eh, ikaw iyong lumapit sa kanila, eh.

 

Wally Sombero: Hindi po ganun ang istorya, your honor.

 

Sen. Bam: I’m sorry, Mr. Sombero, at least be clear.

 

Nagkaproblema sa Fontana, Mr. Ang. Tumawag iyong president ng CEZA, kausapin niyo si Sombero, baka makatulong siya. Tama?

 

Atong Ang: Hindi po CEZA, First Cagayan.

 

Sen. Bam: Sorry, First Cagayan.

 

Tinawagan niyo siya, “Mr. Sombero, can you help us?”

 

Atong Ang: Tumawag po si Gigi. Tumawag kay Mr. Norman. Dahil humihingi ng tulong iyong Next Game. So ang Next Game naman, siyempre, wala silang ano rito, sa grupo na namin humingi, kay Jack Lam na.

 

So, ang nangyari, ang inintroduce niya si Wally. Dahil si Wally ang may connection sa mga ganyan, eh.

 

Sen. Bam: So, si Wally nga sa tingin ninyo ang tutulong sa inyo sa problemang ito?

 

Atong Ang: Hindi din. Siyang inintroduce nung nagbigay ng lisensiya.

 

Sen. Bam: Yes, so what relationship do you have with Mr. Sombero? Siya iyong tumutulong sa inyo?

 

Atong Ang: Well, Jack Lam, hindi niya kilala si Wally talaga. Totally, hindi. Kilala ko man si Wally, matagal na kaming magkakilala pero hindi kami nagkakausap ng mga ganyan.

 

Sen. Bam: Is he your consultant?

 

Atong Ang: No.

 

Sen. Bam: Is he your agent?

 

Atong Ang: No.

 

Sen. Bam: Is he your representative?

 

Atong Ang: No, wala talagang…

 

Sen. Bam: So, anong relationship ninyo?

 

Atong Ang: Inintroduce lang siya nung North Cagayan para kausapin lang niya which is na air out naman niya ang mga taga-immigration. Naipaliwanag naman niya kay DOJ, kay Secretary DOJ kung ano iyong problema.

 

Sen. Bam: In short, siya iyong nag-aayos ng problema?

 

Atong Ang: Sometimes, may mga tao na marunong na ganyan. So, I think nagtiwala siguro iyong Next Game sa kanya.

 

Sen. Bam: OK. So, Mr. Sombero, ano ang relationship mo sa grupo ni Jack Lam?

 

Wally Sombero: I have no relationship with the group of Jack Lam.

 

Sen. Bam: Ano iyong relationship mo sa Next Game?

 

Wally Sombero: I have no relationship with Next Game, except they are the locator of North Cagayan. And all North Cagayan locators are my also my members.

 

Sen. Bam: So, bakit mo ginagawa ito? Kung wala ka namang relationship kay Jack Lam, ano iyong papel mo dito, Mr. Sombero? What is your role here?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, salamat po sa tanong. Ako po ang presidente ng AGSPA. Ang AGSPA po ay Asian Gaming Service Provider with the advocacy platform of helping these providers and educating the government that there is a big revenue coming from this area.

 

Sen. Bam: So, ang ibig mong sabihin, because of your role in that organization, gusto mong ayusin iyong problema?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, with due respect, hindi po ayusin, ipakilala at ipaliwanag ang kultura ng industriya na hindi po ito online gaming.

 

Sen. Bam: Mr. Sombero, let me stop you there. Nasagot mo na rin naman iyan kanina. Noong panahon, according to your affidavit, hiningan na kayo ng pera. Bakit iyong first reaction mo, puntahan iyong grupo ni Mr. Lam at humingi ng pera?

 

Textmate mo si Justice Aguirre, si Secretary Aguirre. Bakit hindi ka nagsumbong kay Sec. Aguirre?

 

Isa kang pulis. Bakit wala kang sinabihan na kapulisan? Na may nangyayaring krimen?

 

I don’t know. Kaya lang, Mr. Morente, kilala mo ba si Mr. Sombero? Do you know of him? Or does he have you number?

 

Comm. Morente: No, sir. I don’t know of him.

 

Sen. Bam: But definitely, may number ka ni Secretary. Bakit hindi mo sinumbong si Argosino at si Robles agad-agad?

 

Why didn’t you do what I would think the natural reaction is of somebody na inosente dito?

 

Bakit iyong first reaction mo, puntahan kaagad iyong Lam group at humingi ng pera.

 

Wally Sombero: Mr. Chair, thank you for the question. Ang pulis oepration po hindi ganun kabilis. Wala pa akong nakikitang crime. Kaya nga po inexpose ko ito noong magkaroon ng pera. Ako po ang nag-expose, eh.

 

Sen. Bam: Mr. Sombero, according to the Lam group, ikaw iyong nagsabi kung magkanong ilalabas na pera.

 

Is that right, Mr. Yu?

 

Sino iyong nagsabi kung magkano, kanino bibigay, saan ibibigay?

 

Alex Yu: Si Mr. Sombero, po.

 

Sen. Bam: So, according to them, are you saying hindi totoo iyon? O totoo iyon?

 

Wally Sombero: Totoo po iyon. Pero hindi po ganun ang pananaw ko. Ang pananaw ko, isang business decision nung time na iyon na nag-ne-negotiate. Wala pa akong nakikitang crime doon. Kasi walang pera, eh. Walang ano lahat. Kaya nga po sa COD ko dinala para ma-document kung mayroon man magkakaroon ng bigayan.

 

Ito po ang dahilan ng lahat kaya may ebidensiya. May CCTV. Alam na alam kong mayroon.

 

Sen. Bam: OK, I have a question. Kung nasabi mo kanina walang kinalaman naman si Sec. Aguirre. Textmate mo siya. Bakit hindi mo sinumbong kay Sec. Aguirre?

Or even kay Commissioner Morente, or kahit sino man?

 

Bakit hindi ka nagsabi “They are trying to extort money para maayos ang problemang ito”. Imbis, pumunta ka kay grupo nila Jack Lam at humingi ka ng PHP 50 million. Wala kang pinagsumbungan. Ni isang tao.

 

Wally Sombero: Wala ho akong hinihinging PHP 50 million. Iniimpormahan ko lang sila. Sila rin po ang nag-decide noon kasi ang alam na usapan, may usapang bail. 

 

Alam mo, isa pong business decision on the part. Hindi kay Jack Lam galing iyong pera. Hindi rin po siya ang Next Game. At nandoon po ako bilang isang organization na gusto kong i-save ang industriya.

 

Sen. Bam: Mr. Sombero, kanina iyong business decision naging pay-off eventually, if I’m not mistaken. Sabihin na natin, iyong pay-off.

 

Iyong pay-off na iyan, alam mong iligal. You were a former police officer. Alam mong may nangyayaring masama. Wala kang pinagsumbungan. Kasi kung sinabi mo sa akin, “I texted right away Comm. Morente, Sec. Aguirre. Sinabihan ko agad sila. There is an extortion attempt.”, baka maniwala kami na talagang wala kang kinalaman dito but bakit iyong dulo ng iyong actions is that you eventually facilitated iyong pagpasok ng pera kina Argosino at kina Robles?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, thank you for that question again. You are a senator and I am a policemen. I have a different perspective in this.

 

Sen. Bam: Sige po, go ahead.

 

Wally Sombero: That’s the reason why I document it. That’s the reason why I coordinated to Gen. Calima. We need an evidence. We have planned for the entrapment operation on November 30.

 

Iyon po ang dahilan. Alam kong safe iyong pera because it was covered by CCTV.

 

If I really wanted to make this transaction safe, I will do it outside, not in COD.

 

Sen. Bam: So, ang sinasabi mo, Mr. Sombero, is mag-e-entrapment ka. Ang kuwento rin ni Argosino at ni Robles, mag-e-entrapment rin sila.

 

Ine-entrap niyo iyong sarili ninyo?

 

Wally Sombero: Mr. Chair, ayun pong nangyari sa COD, nang 1:00 am – 6:30 am, wala pong extortion. Wala pong bribery. It’s a pay-off. Dinocument ko po siya. Nakadocument siya sa CCTV para tumibay iyong ebidensiya.

 

Kasi po dinala ko nga po sila sa COD. Hindi ko kinuha iyong pera sa Fontana na pinapa-pickup nila sa akin.

 

Hindi po ako ang humingi ng pera.

 

Ako lang po ay tinitingnan ko iyong perspective na tumibay ang ebidensiya. I cannot do that if I do it in somewhere.

 

That’s why I brought them to COD. Wala kasing pera doon. Sabi nga ni Alex, “Wala kaming pera diyan.”

 

Sen. Bam: Pero nagkaroon ng pera eventually kasi nakakalat na ng PHP 50 million. So hindi totoong walang pera doon. May pera doon, nakahanap ng pera. Now, totoo nga na may CCTV doon. Nahuli nga ang mga pangyayari. Sorry, Mr. Chair. I know I’m out of time. Just as a last point, General Calima, at what point po nasabi ni.. do you agree with Mr. Sombero’s affidavit and testimony? Do you agree na entrapment procedure nga po ito at pinaalam po niya sa inyo?

 

Gen. Calima: Your honor, iyong unang pagbigay ng PHP 50 million, wala pa akong personal knowledge doon. Iyon na lang second demand nila na another PHP 50 million. Doon po ako nagkaroon ng personal knowledge.

 

Sen. Bam: So you’re saying na itong pangalawang pagkuha ng PHP 50 million, you’re agreeing with Mr. Sombero na entrapment nga ito?

 

Gen. Calima: We planned for an entrapment pero due to off-time, tapos Sec. Aguirre was already in public announcing that there is this bribery attempt so hindi na po natuloy iyong mga..

 

Sen. Bam: Sorry, last question, General Calima. Nabanggit ba ni Mr. Sombero sa iyo na may PHP 50 million na, na nag-exchange hands noong sinabi niya sa iyo na gusto niyang magkaroon ng entrapment?

 

Gen. Calima: Opo. Nung brinief niya po ako tungkol sa nangyari.

 

Sen. Bam: And what is your persuasion here? According to Argosino and Robles, they were being bribed. According to Mr. Sombero, they were being extorted. According to sina Mr. Lam, they were also being extorted. Eventually, nalaman nila.

 

Kayo po, ano po ang kuwento ninyo?

 

Was it an extortion? A bribery? Ano, ho?

 

Gen. Calima: Klarong-klaro naman po na this is an extortion attempt. Napunta na nga sa kanila iyong PHP 50 million. And iyong pangalawa po again, it’s very clear. Nasabi na rin po nila na naka-speaker phone na ito iyong demand ng another PHP 50 million, that they were really demanding for that PHP 50 million in coded terms na Five Folders.

 

Sen. Bam: So, in short, you stand by Mr. Sombero’s testimony?

 

Gen. Calima: Yes.

 

Sen. Bam: Is that the position of BI, Commissioner Morente?

 

Comm. Morente: I support the actions of Gen. Calima, your honor. Because he cleared with me the conduct of the entrapment operations.

 

Sen. Bam: So, kayo rin po, you agree with Mr. Sombero, Comm. Morente?

 

Comm. Morente: I do not agree, your honor. But I support the action taken by Gen. Calima when he was asked to help in the entrapment operations.

 

Sen. Bam: At any point, Mr. Commissioner, hindi kayo nasabihan ni … we established hindi kayo nasabihan ni Commissioners Robles and Argosino. Nasabihan po kayo ni Sir Sombero o ni Gen. Calima before all of this came out in the media?

 

Comm. Morente: Your honor, ang nag-inform po sa akin, si Gen. Calima.

 

Sen. Bam: Thank you, Mr. Chairman.

Bam on Janet Napoles

Bakit kailangang kumilos ang pamahalaan upang protektahan si Janet Napoles?

Tama bang gamitin ng Solicitor General ang pera ng taumbayan upang ipagtanggol ang mga sangkot sa pinakamalaking kaso ng pagnanakaw sa kaban ng bayan?

 Malinaw na may mali sa mga pangyayaring ito na ang sistemang panghustisya ng ating bayan ay tila nakapabor sa mga mayayaman at maimpluwensya.

Ito ba ang sistema ng hustisya na bibigyan natin ng kapangyarihang magpataw ng kamatayan?

BIDA KA!: Mamuhunan tayo sa edukasyon

Mga Bida, nag-umpisa na noong nakaraang linggo ang period of interpellation sa plenaryo ng Senate Bill No. 1304 o ang “Free Higher Education for All Act”.

Layunin ng panukalang ito ay magbigay ng libreng tuition sa ­lahat ng state colleges at universities sa bansa.

Napakalaki ng tsansang maisabatas ang panukala dahil nakakuha ito ng malakas na suporta mula sa iba pang mga senador.

Maliban sa inyong lingkod, ­nakalista rin bilang may-akda ng batas sina Sens. Ralph Recto, Joel Villanueva, Sherwin Gatchalian,­ Francis Pangilinan, Sonny Angara, Loren Legarda, Leila de Lima, Cynthia Villar, Juan Miguel Zubiri at Richard Gordon.

Habang tinatalakay ang panukala sa Senado, lumutang ang balita na ilang matataas na opisyal ng pamahalaan ang tutol sa pagsasabatas ng Senate Bill No. 1304.

Katwiran nila, ang pagbibigay ng libreng tuition fee sa SUCs ay anti-poor dahil hindi raw mahihirap ang makikinabang dito.

***

Sa isang banda, sang-ayon tayo sa pag-aaral na binanggit ng mga opisyal na 12 porsiyento lang ng pinakamahihirap sa bansa ay nasa SUCs.

Ngunit mas dapat bigyan ng bigat ang bahagi ng ulat na nagsasabi na mayorya ng estudyante sa SUCs ay nahihirapang ­tugunan ang mga bayarin sa paaralan.

Naalala ko tuloy ang sitwasyon nina Mary Ann Valimento­ at Cherry Mae Cabillo, na kabilang sa mga nakapanayam ng aking tanggapan noong pinag-aaralan natin ang panukala.

 

Si Mary Ann ay isang business administration student sa Bulacan State University. Nagagawa man niyang maipagpa­tuloy ang pag-aaral, hirap naman siyang bayaran ang tuition at iba pang gastusin sa paaralan matapos ma-stroke ang ama.

Si Cherry Mae naman ay isang 3rd-year IT student sa Philippine State College of Aeronautics.

Napilitan siyang tumigil­ sa pag-aaral dahil sa kakulangan ng pinansiyal na kakayahan ng mga magulang.

Gustuhin man ni Cherry Mae na magpatuloy sa pag-aaral ngunit hindi maitawid ng kanyang mga magulang ang gastusin. Ang kanyang ama ay isang magsasaka sa probinsiya habang ang ina niya’y isang ordinaryong maybahay.

Ngayon, naghahanap si Cherry Mae ng trabaho upang maipagpatuloy ang pag-aaral.

***

Dalawa lang sina Cherry Mae at Mary Ann sa napakara­ming estudyante na kulang sa pinansiyal na kakayahan at nanga­ngailangan ng tulong para makatapos sa pag-aaral.

Sa ulat ng Philippine Association of State Universities and Colleges (PASUC), nasa 77 porsiyento ng mga estudyante sa mayorya­ ng SUCs ay galing sa pamilya na kumikita ng minimum wage o mas mababa pa.

Napag-alaman naman sa Annual Poverty Indicator Survey (APIS) 2014, na hanggang 71 porsiyento ng mga estudyante sa SUCs ay galing sa pamilya na kumikita ng P29,000 pababa at nahihirapan sa pagpapaaral ng kanilang mga anak.

***

Sa mga ulat na ito, malinaw na makikitang nangangailangan­ ng tulong ang mga kabataan sa SUC kaya bakit natin ipagkakait sa kanila ang tulong?

Hindi nga sila maituturing na pinakamahihirap pero nahihirapan pa rin silang tugunan ang pang-araw-araw na gastusin, hindi lang sa paaralan kundi pati sa kanilang mga tahanan.

Paano naging anti-poor ang libreng tuition sa SUCs kung tumutulong naman tayo sa mga pamilyang kailangan ng tulong?

Kung kayang maglaan ng pamahalaan ng mahigit P15 bilyon­ para sa pagdiriwang ng anibersaryo ng ASEAN, hindi na siguro­ sila magdadalawang-isip sa paglalaan ng katulad na ha­laga upang gawing libre ang edukasyon sa SUCs.

Sa ganang akin, kung mayroong pera ang pamahalaan, dapat lang na mamuhunan sila sa edukasyon para sa kabataan.

Ito ang pinakamagandang paglaanan ng pondo, lalo pa’t kinabukasan nila ang nakataya rito.

NEGOSYO, NOW NA!: Batang entrepreneur sa TAYO 14

Mga kanegosyo, inilabas kamakailan ang listahan ng 20 finalists ng 14th Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) Awards.

Mula sa kategoryang Education and Technology, nakapasok ang Edukasyon.Ph, Industrial Engineering Council, One Calinog Organization Inc. at Project Kaluguran.

Sa Health, Nutrition and Well-Being Category, napili ang Food Rescue Asean, Modern Nanays of Mindanao Inc., Team Dugong Bughaw at UPLB Genetics Society.

Sa Environment, Disaster Risk Reduction, and Climate Change Adaptation naman, nakapasok ang HiGi Energy, Red Cross Youth – Ligao Community College Council, Teatro de Sta. Luisa at UP Circuit.

Mula sa Culture and the Arts, Peace and Human Development category, angat ang Guiguinto Scholars’ Association, Ingat Kapandayan Artist Center, Voice of Cameleon’s Children at Youth for a Liveable Cebu.

Tampok naman sa Livelihood and Entrepreneurship Category ang mga batang entrepreneurs gaya ng Enactus UP Los Baños, iCare-Commission on Youth, Diocese of Novaliches, UP industrial Engineering Club at Virtualahan

***

Malaki ang pasasalamat ng mga ina sa Southville 7 sa Calauan, Laguna sa Enactus UPLB, isang business student organization mula sa UP Los Baños at sa kanilang proyektong Amiga Philippines.

Layon ng Amiga Philippines na bigyan ng training ang mga ina ukol sa pagnenegosyo, marketing at recording.

Sa tulong ng mga training na ito, nabigyan ng sapat na kaalaman ang 26 ina para makapagsimula ng maliit na negosyo upang makadagdag sa panggastos sa kani-kanilang mga tahanan.

Sa ngayon, plano ng Enactus UPLB na dalhin ang kanilang programa sa marami pang lugar sa Laguna.

***

Malaki naman ang naitulong ng programang Youth Empowerment School-Novaliches (YESNova) ng iCare-Commission on Youth Diocese of Novaliches upang mabigyan ng kabuhayan at direksiyon sa buhay ang mga kabataan sa nasabing lugar.

Ang YESNova ay isang programa na nagbibigay ng livelihood training at job fair sa out of school youth sa Novaliches, kasabay ng paglalapit sa kanila sa Panginoon sa pamamagitan ng Diocese of Novaliches.

Nagsasagawa ang grupo ng training sa culinary, housekeeping, caregiving, massage, handicraft ma­king, make-up tutorial, nail care at food processing sa mga kabataan sa lugar na nais magkaroon ng sariling kabuhayan.

Sa ngayon, nasa 100 kabataan na ang napagtapos ng YESNova mula noong 2010.

***

Ang IEAid program naman ng UP Industrial Engineering Club ay nakatuon sa pagtulong sa social enterprises sa pamamagitan ng kaalaman sa paggamit ng industrial engineering tools.

Ngayong taon, isa sa mga natulungan ng IEAid ang Kalsada Coffee, isang social enterprise na nagbebenta ng kape mula sa mga lokal na magsasaka sa mga tindahan sa Manila at Estados Unidos.

Nakatulong ang programa para maiangat ang buhay ng 47 magsasakang nagtatanim ng kape sa Benguet.

***

Kilala bilang social enterprise mula Davao City, nagbibigay ang Go2Virtualahan ng online jobs sa single parents, out of-school youth, persons with disabilities, dating drug addicts at iba pa walang access sa trabaho.

Sa pamamagitan ng programa nitong Virtualahan, kinokonekta sila sa mga kliyente sa ibang bansa bilang virtual assistants.

Sa ngayon, nakapag-training na ang grupo ng 80 virtual assistants habang 65 porsiyento sa kanila ang nakakuha na ng trabaho.

***

Kahanga-hanga ang mga grupong ito dahil sa kabila ng kanilang edad, nagkaroon na sila ng matin­ding pagnanais na pagsilbihan ang kanilang komunidad at mga kapwa Pilipino.

Kailangan natin ang mga ganitong kuwento upang mabigyan tayo ng inspirasyon at lakas sa gitna ng kabi-kabilang kontrobersiya at isyu na nararanasan ng bansa.

Students back free tuition in SUCs, call it way to better future

“We now have a chance to rise from poverty and have a better future”.

 Thus said Jen Mark Calub, an aviation communication student at the Philippine State College of Aeronautics (PhilSCA), as he welcomed the proposed free tuition in state colleges and universities (SUCs).

 As a student regent, Calub is aware of the situation that financially challenged students undergo, especially when it comes to payment of tuition fee and other school charges.

 “Every enrollment, students asking for more time to pay their tuition fee due to lack of financial capacity is a common sight in our school,” said Calub.

 “The most common reason is the meager salaries of their parents while other students have to work for their tuition fee,” added Calub.

 Calub said PhilSCA students are now optimistic about finishing their college degree through the help of Senate Bill No. 1304 or the “Free Higher Education for All Act”, principally sponsored by Sen. Bam Aquino.

Currently being tackled in the plenary, the measure seeks to provide free tuition fee to all students in SUCs.

 “When we learned about the measure, we now believe that there is still hope for those who want to continue with their education at PhilSCA,” said Calub.

Tristen Jamon, supreme student council president at PhilSCA’s Basa Palmayo Campus, echoed Calub’s view, saying the measure will inspire students to finish their dream degree.

“Ito ang magbibigay sa amin ng pagkakataon upang makamit ang aming mga pangarap at magsisilbing motibasyon upang pagsikapan pang lalo ang aming pag-aaral,” he said.

 A student from the University of the Philippines-Diliman who requested anonymity, said the measure, if passed into law, will help Iskolars ng Bayan like him hurdle financial obstacles that hamper their studies.

 Aside from Sen. Bam, other authors of the measure are Sens. Ralph Recto, Joel Villanueva, Sherwin Gatchalian, Francis Pangilinan, Sonny Angara, Loren Legarda, Leila de Lima, Cynthia Villar, Juan Miguel Zubiri and Richard Gordon.

Bam: Financially challenged students to benefit from free tuition in SUCs

Financially challenged students stand to benefit from the proposed free tuition in state colleges and universities (SUCs), according to Sen. Bam Aquino.

 Sen. Bam is the principal sponsor of Senate Bill No. 1304 or the “Free Higher Education for All Act”, which is currently being tackled in the plenary.

“Matutulungan ng panukalang ito ang mga estudyanteng gustong makatapos ng kolehiyo ngunit nakararanas ng problemang pinansiyal,” said Sen. Bam, chairman of the Committee on Education.

In most cases, Sen. Bam said the parents of these students are regular employees, who are having a hard time making ends meet for the needs of their families due to meager salaries.

 Sen. Bam added there are some students who work part-time to sustain their educational needs, such as tuition fees and other school expenses.

The senator cited the cases of Mary Ann Valimento and Cherry Mae Cabillo, who were among those interviewed by his office as case studies for the measure.

A business administration student at Bulacan State University, Valimento is having a hard time paying her tuition and other school fees after her father suffered a stroke and had to stop working.

A 3rd-year IT student at Philippine State College of Aeronautics, Cabillo was forced to drop out of school due to her parents’ lack of financial capability, with her father working as farmer and her mother a plain housewife.

“Ilan lang sila sa napakaraming estudyante na kulang sa pinansiyal na kakayahan na dapat nating tulungan para magkaroon ng tsansa sa magandang buhay,” Sen. Bam stressed.

 According to data from Philippine Association of State Universities and Colleges (PASUC), around 77 percent of students from majority of SUCs come from a family earning minimum wage income or less.

 Furthermore, the Annual Poverty Indicator Survey (APIS) 2014 report indicated that up to 71 percent of students in SUCs come from families with monthly family income of approximately P29,000 or less, and are struggling to send their children to school.

Earlier, Sen. Bam countered the position of several government agencies that the measure is anti-poor, saying the government must invest in education for the youth.

 Along with Sen. Bam, other authors of the measure are Sens. Ralph Recto, Joel Villanueva, Sherwin Gatchalian, Francis Pangilinan, Sonny Angara, Loren Legarda, Leila de Lima, Cynthia Villar, Juan Miguel Zubiri and Richard Gordon.

Bam: Education for youth is the best investment

Education for the youth is the best investment our government can make.

Sen. Bam Aquino issued the pronouncement after several government agencies opposed the measure that seeks to provide free tuition fee in all SUCs. 

The senator affirmed the government’s commitment to provide free tuition in state colleges and universities, saying “If we have the money, why not invest in the future of our youth?”

 “The Senate has chosen this as one of its main priority measures in the 17th Congress,” said Sen. Bam, chairman of the Committee on Education.

 “Too many students fail to graduate college because of financial problems. Suportahan natin ang mga estudyante na makapagtapos. Let’s give them a chance at a better life through education,” added Sen. Bam.

 “If we’re willing to spend over P15 billion to host the ASEAN anniversary this year, why shouldn’t we spend roughly the same amount to make tuition free for our students in SUCs?” the senator pointed out.

 Sen. Bam is the principal sponsor of Senate Bill No. 1304 or the “Free Higher Education for All Act”, which is currently being tackled in the plenary.

 Sen. Bam’s Senate Bill No. 177 was consolidated in Senate Bill No. 1304 together with other similar measures, which seek to provide free tuition fee to all students in SUCs.

 Aside from the Pagkaing Pinoy Bill, the Free Higher Education for All has received the most support in the 17th Congress.

 Along with Sen. Bam Aquino, other authors of the measure are Sens. Ralph Recto, Joel Villanueva, Sherwin Gatchalian, Francis Pangilinan, Sonny Angara, Loren Legarda, Leila de Lima, Cynthia Villar, Juan Miguel Zubiri and Richard Gordon.

 Sens. Recto, Ejercito, Angara, Legarda, Villanueva, Gatchalian and Zubiri co-sponsored the measure.

 Providing free tuition fee in SUCs is only one of many reforms Sen. Bam is pushing in the field of education.

Bam finds inconsistency in Al Argosino’s statements

Sen. Bam Aquino found a major inconsistency in former Bureau of Immigration (BI) deputy commissioner Al Argosino’s statement during the Senate Blue Ribbon committee hearing on the P50-million bribery scandal involving two dismissed BI deputy commissioners.

Initially, Argosino testified that he only informed Justice Secretary Vitaliano Aguirre about the P50-million bribe money on Dec. 13.

Upon questioning by Sen. Bam, it was discovered that Argosino already discussed the bribery incident with Aguirre on Dec. 9 but he didn’t mention the amount and that the money was in his possession.

“On December 9, you had discussed with Sec. Aguirre what had happened. Nabanggit na may pera pero hindi mo sinabi kung magkano? Sen. Bam asked Argosino, to which the latter replied “along that line, your honor”.

 Argosino admitted that it was only on December 13 when he informed Aguirre about the P50 million he received from Lam.

 Aguirre confirmed Argosino’s statement, saying that on the night of December 9, they were not talking about money but only about the supposed bribery.

 Earlier, Argosino admitted to Sen. Bam that he waited 17 days before informing Immigration commissioner Jaime Morente that he accepted P50 million from Lam.

 Argosino told Sen. Bam that he only informed Morente of the bribe money when they filed charges against Lam, Wally Sombero and former BI intelligence chief Charles Calima on December 13.

 “At what point niyo po sinabi sa inyong direct superior si Commissioner Morente na may perang lumipat sa yo? Hindi mo siya sinabihan?” Sen. Bam asked Argosino.

 “December 13, your Honor,” replied Argosino.

“Ilang araw iyon? More than two weeks. 17 days. Hindi mo sinabihan yung boss mo na may ganung kalaki na pera na na sa iyo. Why not? Bakit di mo siya sinabihan?” Sen. Bam said.

BIDA KA!: Gabay sa mga tupa

Mga bida, isa ako sa mga naka­rinig sa Pastoral Letter na inilabas ng Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP) nang ako’y magsimba noong Linggo.

Gaya ng maraming Katolikong nagsimba noong Linggo, napukaw ang ­aking atensiyon sa nilalaman ng ­nasabing sulat na nakatuon sa nangyayaring extrajudicial killing (EJK) sa kasalukuyan.

Ito ay ilan sa bahagi ng binasa ng kura paroko ng aming simbahan:

Minamahal na Bayan ng Diyos, Labis kaming nababahala, kaming inyong mga Obispo, sa maraming namamatay at pinapatay sa pagsugpo sa ipinagbabawal na gamot o droga.

Totoong malaking problema ang droga. Dapat itong sugpuin at pagtagumpayan. Pero ang lunas ay wala sa pagpatay ng mga pinaghihinalaang gumagamit o nagtutulak ng droga.

Hindi lang kami nababahala sa mga pinatay. Nakakabahala­ ang kalagayan ng mga pamilya ng mga nasawi. Mas lalong ­pinahirapan ang buhay nila.

Nakakabahala rin ang takot na naghahari sa maraming lugar ng mahihirap. Marami ang nasasawi na hindi naman droga ang dahilan. Hindi na napananagot ang mga pumapaslang.

Mas lalong nakakabahala ang pagiging manhid ng marami sa ganitong katiwalian.

Itinuturing na lang na ito ay normal, at ang masama pa ay iniisip ng marami na nararapat lang daw itong gawin.

Nakikiisa kami sa layuning pagbabago na hinahangad ng marami nating mga kababayan.

 

Ngunit ang pagbabago ay dapat gabayan ng katotohanan at katarungan.

***

Ang hakbang na ito ng Simbahang Katolika ay bahagi ng katungkulan nitong alalayan ang mga tupa, lalo na sa mga ganitong panahong kailangan natin ng tamang paggabay.

Sa pagtalakay ng sulat ukol sa giyera kontra droga at sa EJKs, hinihikayat nito ang lahat na suriin ang kanilang karakter at kaugalian at timbangin ang mga nangyayari sa ating bayan.

Habang binabasa ng aming kura paroko ang sulat, batid ko na malalim na nakikinig ang mga nasa loob ng simbahan, ­senyales na ramdam naming lahat ang kahalagahan at bigat ng nilalaman nito.

Sa pagwawakas ng kanyang homily, naikuwento pa ng aming kura paroko ang nangyaring pagpatay sa isang drug surrenderee sa tapat ng kanyang bahay na nasasakupan ng aming parokya.

***

Habang patuloy ang ating matinding drug war, alalahanin natin ang sabi ng CBCP Pastoral Letter, “Kapag sinang-­ayunan o pinabayaan natin ang patuloy na pagpapapatay sa mga itinuturing nalulong sa droga at mga nagtutulak nito, kasama na t­ayong mananagot sa pagpatay sa kanila.”

Bam to consult students on planned ROTC revival

Nakonsulta ba ang mga estudyante tungkol dito?

Sen. Bam Aquino wants students and their parents to speak up on the government’s plan to revive the Reserved Officers Training Course (ROTC) for Grades 11 and 12.

 “We want to know the students’ position on this matter,” said Sen. Bam, chairman of the Committee on Education.

 Sen. Bam called on students, student councils and parents’ associations to express their views on this plan by submitting position papers to his committee.

 “We will also be conducting online poll through our social media sites to give students and parents an avenue to voice out their opinion before we conduct hearings on this issue,” Sen. Bam stressed.

 At present, three bills calling for the revival of the ROTC are pending with the Committee on Education – Senate Bills 1131, 200 and 189, authored by Sens. JV Ejercito, Sherwin Gatchalian and Manny Pacquiao, respectively.

 The ROTC became optional in 2002 through Republic Act 9163 or the National Service Training Program (NSTP) Act of 2001

Scroll to top