bida ka

BIDA KA!: Di na-pick up

Mahaba at mabunga ang na­ging usapan. Tumagal ng mahigit isang oras ang aming pag-uusap sa mahahalagang isyu na bumabalot sa ating mga kabataan.

Sa bandang dulo ng usapan, isang mag-aaral ng Ateneo de Davao ang nagbahagi ng kanyang pananaw at hinaing ukol sa Mamasapano tragedy at sa kapayapaan sa Mindanao.

Hindi napigilan ni Amara na mapaluha habang naglalahad ng kanyang emosyon ukol sa panawagang “all-out war” sa Mindanao na isinusulong ng maraming sektor kasunod ng nangyaring trahedya sa Mamasapano.

Ayon sa kanya, karamihan sa mga taga-Mindanao ay tutol sa all-out war. Marami rin sa kanila ay aktibo sa mga forum at iba’t ibang proyekto na nagsusulong ng kapayapaan sa rehiyon.

Subalit ang ikinasasama ng kanyang loob, hindi man lang nabigyan ng espasyo sa traditional media, gaya ng diyaryo, radyo at telebisyon, ang ginagawa nilang pagsisikap na maisulong ang kapayapaan.

Wala akong nasabi kay Amara kundi sumang-ayon sa kanya.

Noong umagang iyon, bumisita ako sa isang local radio station doon at ang tambad ng anchor sa akin ay kung bakit daw ako tahimik sa isyu ng Mamasapano.

Mga Bida, nabigla ako sa tanong dahil nang mangyari ang trahedya ay agad tayong naglabas ng mga pahayag na sumusuporta sa paghahanap ng katarungan para sa mga namatayan at ang pagpapatuloy ng pagsulong ng kapayapaan sa Mindanao.

Kaso, hindi nagiging mabenta ang ganitong posisyon sa media, kaya ‘di ito na-pick up.

Mukhang mas naging mabenta ang pagtawag ng “all-out war” noong mga nakaraang linggo.

Ngunit, nagtitiwala pa rin ako sa iba’t ibang sektor na huhupa rin ang galit ng taumbayan, manunumbalik ang tiwala sa isa’t isa at hihingi rin ng kapayapaan para sa lahat ng Pilipino.

***

Sa ngayon, dalawa ang hinahanap na posisyon mula sa mga mambabatas. Ito ay kung pabor o tutol sa Bangsamoro Basic Law.

Ang mas popular na pagsagot sa tanong ay simpleng “oo” o “hindi” lamang.

Ngunit, mga Bida, kahit na gusto kong sumagot nang ganoon, ang usapin ng BBL ay hindi ganoon kasimple.

Ang pagtalakay sa BBL ay hindi nangyayari sa mga paaralan na “finished or not finished, pass your paper” tulad ng gustong mangyari ng ilang sektor.

Tungkulin naming mga senador at kongresista na pag-aralan ang mga panukalang ipinapasa sa amin, gaya ng BBL.

Mahalagang mahimay ang bawat probisyon ng BBL upang ito’y maging epektibong batas na totoong makatutugon sa isyu ng kapayapaan at pag-unlad ng Mindanao.

Dapat ding silipin ang ilang mga sensitibong probisyon ng panukala upang malaman kung ito ba’y alinsunod sa ating Saligang Batas.

Kabilang na rito ang pagkakaroon ng Bangsamoro ng sari­ling grupo na mamamahala sa halalan at pag-alis sa saklaw ng Commission on Audit (COA), Office of the Ombudsman, Civil Service Commission (CSC), Commission on Human Rights (CHR), at ang Philippine National Police (PNP) sa kanilang mga teritoryo.

Kamakailan lang, may ilang miyembro ng indigenous peoples organizations ang dumalaw sa ating tanggapan na humihinging matiyak na kasama ang kanilang karapatan sa mga lupaing masasakop ng Bangsamoro.

Mahalaga na maitulak natin ang mga pagbabago sa BBL na magpapatibay sa batas upang ito’y maging isa sa mga susi sa paghahatid ng kapayapaan sa Mindanao.

Inaanyayahan ko kayo na basahin ang mga panukala ng BBL at samahan kami na siguraduhing matutugunan ang panga­ngailangan ng ating mga Pilipino sa rehiyon at sa buong bansa!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Boses ng kapayapaan

Naging mabunga ang aming pag-uusap ni Gen. Orense, lalo pa’t pareho ang aming pananaw ukol sa nangyaring kaguluhan sa Maguindanao.

Sa gitna ng ingay ng all-out war kasunod ng brutal na pagpatay sa 44 na miyembro ng Special Action Force, nangibabaw ang paghingi ng kapayapaan ni Gen. Orense, na ilang beses na ring nadestino sa Maguindanao sa mahaba niyang military career.

Gusto kong mabigyang pansin at marinig ng marami ang pananaw na ito ni Gen. Orense. Kaya ibabahagi ko sa inyo ang ilang parte ng aking pagtatanong sa kanya.

***

Sen. Bam: I get it po. Maraming cases na gumana po ang inyong mekanismo. Kanina, General, during all of these questions nakikita ko po iyong mukha ninyo.

Nakikita ko na kayo ang hurt na hurt sa mga salita. I saw you. I’m giving you a chance to speak. Do you still believe in your mechanism? Iyong mekanismo po ba ninyo ay gumagana at ito po ba’y nakakahuli ng mga terorista sa ating bayan?

Gen. Orense: “Yes your Honor, definitely po. Iyon nga lang po, I was making faces because if the committee will allow me. Dito po ako lumaki sa career ko. I was a young lieutenant in Maguindanao, I became the battalion commander in Maguindanao and a brigade commander in Maguindanao. Now, I am an assistant division commander in Maguindanao. I spent my Mindanao assignments in Maguindanao.

“Kumbaga, Sir, I have seen the evolution of peace and war. Magmula po noong dumating ako rito, grabe po ang mga giyera roon. Then I saw also the grassroots, kung ano po ang sitwasyon on the ground.

“Now na nagkakaroon na tayo ng katahimikan sa lugar natin, nakikita na rin po natin iyong buhay ng ating mga kababayan sa grassroots, lalo na po iyong nasa marshland, nagbabago na po.

“Pati noong ako’y brigade commander, iyong mga tao doon sa Barira, Maguindanao, Matanog, dati po iyong mga iyan, kapag nakakikita ng sundalo, nagtatago. Pero pagka dumadaan na po kami at that time, sumasaludo po sila at pumapalakpak.

“What I am saying is, Sir, we have actually invested a lot for peace. The mechanisms in place are actually working and we’re trying hard to make it work.

“And hopefully, in the near future, maaayos na po natin ang sitwasyon na ito. Mahaba pa pong proseso pero sa amin pong mga kasundaluhan, sa amin po sa AFP, we’re trying to be instruments of peace.”

Sen. Bam: And yet naniniwala ka pa rin na kaya nating makabalik sa daan tungo sa kapayapaan?

Gen. Orense: “Yes your Honor.”

Sen. Bam: Why do you believe, after everything po na nangyari, marami hong namatay, maraming mga questions na nire-raise, maraming doubts na nilalabas, why do you still believe, ikaw mismo na nandoon sa Maguindanao for so many years, nakipagbakbakan na, ngayong ikaw ang nandiyan sa AHJAG, why do you believe that we can still achieve peace?

Gen. Orense: “Sa hirap at sa dami po ng nabuwis na buhay, sa properties na nawala, sa kasiraan po ng lugar natin sa Maguindanao, hopefully po, ako’y nananaginip siguro na nangangarap na ang ating mga kababayan sa Maguindanao dapat po talaga umangat.

“Kami pong mga sundalo, ayaw po namin ng giyera. Kung sino po ang pinakaayaw ng giyera, kami pong mga sundalo dahil kami po ang nasa frontline.

“Marami pong magte-testify on that, even General Pangilinan sir, lumaki po siya sa Jolo. Doon po siya lumaki sa Mindanao so kami po ayaw namin ng giyera dahil alam po namin, mamamatay din kami, maaaring kami po ay mamatay pero ang masakit po, mamamatay rin po ang aming kapwa Pilipino.”

***

Pagkatapos naming i-post ang video ng aming pag-uusap ni Gen. Orense sa aking Facebook account, nakakuha na ito ng mahigit 45,000 views, 1,500 likes, halos 3,000 shares at 400 comments sa huling bilang.

Sa ngayon, ito na ang pinaka-popular na post sa aking Facebook account. Marahil, mga Bida, marami pa ring Pilipino ang humihingi ng kapayapaan sa gitna ng panawagang all-out war sa Mindanao.

Kahit si Gen. Orense ay nag-iwan din ng mensahe sa aking Facebook page. Ang sabi niya:

“Senator Bam, Sir, thanks for sharing my sentiments. My sentiments are basically the sentiment of the soldiers of Mindanao who are for peace, peace that will bring development and security to the people of Central Mindanao and the whole island. Mabuhay ka, Mr. Senator! God bless po!”

Gen. Orense, kaisa ninyo kami sa hangarin ninyong kapayapaan sa Mindanao. Saludo ang buong bansa sa inyo at sa lahat ng sundalong Pilipino!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Ang bagong People Power

Taos-puso akong nagpapasalamat sa pamunuan ng Abante sa pagbibigay-daan na mailathala ang aking mga opinyon at pananaw sa mga mahalagang isyu ng ating bayan.

Nagpapasalamat din ako kina Fitzgerald Cecilio at Nicco Atos na kasama ko linggu-linggo sa pagtatalakay ng mga isyu at paksa para sa kolum na ito.

Higit sa lahat, nagpapasalamat ako sa inyo, mga Bida, sa inyong pag-aabang at pagsubaybay sa ating kolum sa nakalipas na isang taon.

Sana’y ipagpatuloy ninyo ang walang sawang pagtangkilik sa ating kolum sa mga susunod pang taon, dahil dito, kayo ang Bida!

***

Isa pang patunay na napakabilis ng panahon ay ang katatapos na pagdiriwang ng ika-29 na anibersaryo ng EDSA People Power revolution.

Halos tatlong dekada mula nang ito’y mangyari ngunit buhay na buhay pa rin ito sa aking alaala.

Siyam na taong gulang lang ako nang mangyari ang tinaguriang “bloodless revolution” ngunit hanggang ngayon, damang-dama ko pa ang nagkakaisang pagkilos ng dalawang milyong Pilipino para mapatalsik ang diktadurya.

Tandang-tanda ko pa pati ang pagkain ng ice buko at pakikipagsalu-salo sa pagkain kasama ang iba pang mga nagra-rally sa apat na araw naming pamamalagi sa kanto ng Annapolis at EDSA.

Hindi natin namalayan na dalawampu’t siyam na taon na pala ang nakalipas mula nang mangyari ang People Power. Malayung-malayo na tayo ngayon sa dekada otsenta.

Ang postcard ay napalitan na ng photo at video messaging at karaniwan na lang ang cellular phone. Ang pagsali sa mga rally ay napa­litan na ng pagpirma sa online petitions at madalas na tayong nagla­lagay ng hashtags (#) kung may isinusulong na kapakanan o adbokasiya.

***

Kasabay ng mga pagbabagong ito, nag-iba na rin ang paraan ng pagpapahayag sa People Power. Ito’y dahil nakakita ang mga Pilipino ng iba’t ibang paraan para magsama-samang tumulong na itayo at palakasin ang ating bansa.

Naaalala ninyo pa ba ang matinding pagbaha nang tumama ang bagyong Ondoy sa Mega Manila? O di kaya ang mas sariwang lungkot na naranasan ng Pilipinas noong tumama ang bagyong Yolanda sa Eastern Visayas?

Sa mga nasabing delubyo, maraming nawalan ng tahanan at kaga­mitan. Maraming nawalan ng bahay at buhay.

Subalit kakaibang People Power ang ipinakita ng taumbayan para agad makapaghatid ng tulong. Napuno ng donasyon at umapaw sa volunteers ang mga unibersidad, mga basketball court at iba’t ibang mga headquarters.

Ngayon, tuwing may lindol, bagyo, storm surge o anumang trahedya, lumalabas ang diwa ng bayanihan ng bawat isa.

Sa programa nitong Milk Matters, layon ng Phi Lambda Delta Sorority na tiyakin ang ligtas at tuluy-tuloy na supply ng breastmilk para sa high-risk neonates of the UP-Philippine General Hospital Neonatal Intensive Care Unit (PGH-NICU).

Hangad din ng grupo na hikayatin ang mga nanay na gumamit ng breastmilk para sa kanilang sanggol at pagtatatag ng community-based milk banks sa local government units.

Maituturing din na People Power ang pagsusulong ng Kanlu­ngan Pilipinas Movement Inc. ng Balay Kanlungan ng Karunungan, isang nipa hut na naglalaman ng Android-based mini personal computer na may e-books, educational games at videos, and a 16-inch light-emitting diode o LED television – na pawang pinatatakbo ng solar power system.

Layon nito na magbigay ng impormasyon at learning sa malalayong komunidad sa pamamagitan ng paglalagay ng E-Learning Centers kung saan maaaring bumisita at makakuha ng educational materials ng libre.

Sinolusyunan naman ng Katipunan ng mga Kabataang Santiagueño ang lumalalang problema sa basura ng Santiago City sa Isabela sa pamamagitan ng paggawa ng bio-organic fertilizer.

Isa sa mga proyekto ng grupo ay ang paggawa ng charcoal briquettes mula sa dahon, sanga at iba pang basura mula sa halaman na kanila ring ibinebenta para makadagdag sa pondo.

Ang huling tatlong youth groups na ito ay mga nanalo sa Ten Accomplished Youth Organization Awards ngayong taon. Nasa ikalabin­dalawang taon, nais ng TAYO Awards na kilalanin ang mga kabataang gumagawa ng makabuluhang mga proyekto’t programa sa kanilang mga komunidad.

Ito na ang bagong mukha ng People Power – nagkakapit-bisig ang iba’t ibang sektor ng lipunan para makatulong sa kapwa at bumuo ng mas matibay at maunlad na bansa.

Hanggang may mga Pilipinong nagsasama-sama upang isulong ang kapakanan ng mga komunidad sa Pilipinas, mananatiling buhay ang diwa ng People Power sa bawat isa sa atin!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Pak! Pak! Pak…

Pero sumama pa rin ako para matuto, kung sa kasamaang pa­lad ay nagkaroon ng sitwasyon na kaila­ngan kong humawak ng baril, marunong ako.

Sa una, tinuruan ako ng mga basics – tulad ng tamang paghawak, pag-asinta at tindig sa pagpapaputok ng baril.

Nang malaman ko na ang tamang kilos sa pagpapapu­tok, pumuwesto na ako sa harap ng aking target bago kina­labit ang gatilyo.

Umalingawngaw sa gun range ang ilang putok.

Pak! Pak! Pak…

Lumapit sa akin ang ilan sa aking mga kaibigan at sinabing tama ang aking porma sa paghawak ng baril at may pulso raw ako sa pagpapaputok. Dagdag pa nila, maganda raw ang a­king “grouping”.

Pinayuhan pa nila ako na ipagpatuloy ang pagsasanay sa pagpapaputok ng baril upang ako’y mahasa pa.

***

Mga Bida, pagkatapos ng aming pagpunta sa gun range, mayroon akong mga napagmunihan.

Una sa lahat, kapag may hawak ka palang baril, tataas talaga ang adrenaline mo. Bibilis ang tibok ng puso mo at may mararanasan kang release sa pagpapaputok ng baril.

Doon ko rin naintindihan kung bakit maraming mahilig sa baril at magpapaputok ng baril.

Mga Bida, doon ko rin naisip  na kapag may baril ka, napa­kadali palang pumatay ng tao.

***

Mga Bida, nitong mga nakaraang araw, marami ang nagtatawag ng all-out war. May mga sikat na tao na nagtatawag na atakihin na ang mga nasa likod ng karumal-dumal na pagpatay sa Fallen 44.

Kung babasahin natin ang mga komento sa Facebook, makikita mo ang galit ng karamihan at ang paghingi ng digmaan bilang paghiganti at pagkamit ng hustisya.

“Ubusin na ang mga walang-hiyang iyan!” sabi sa post ng isang Facebook user.

“Iganti natin ang mga SAF 44. Patayin na ang mga armadong grupo sa Mindanao,” ayon pa sa isang komento sa Facebook.

***

Mga Bida, ang daming nagsusumigaw at nagtatawag ng all-out war. Ngunit tayo, gaya nang binabanggit natin noon, tutol tayo rito.

Humihingi tayo ng hustisya. Nais nating makulong ang mga taong may kinalaman sa pagkamatay ng ating kapulisan pero malinaw sa atin na hindi solusyon ang all-out war sa ating problema. Hindi rin ito magdadala ng hustisya sa ating mga kasama sa kapulisan.

Madaling magsalita sa harap ng media. Madaling mag-status update sa Facebook o Twitter. Pero sa huli, hindi naman tayo ang mga sundalo na pupunta roon at makikipagbakbakan.

Hindi tayo ang mag-iiwan ng pamilya para makipagbakbakan sa Mindanao.

Hindi tayo ang may pamilya sa ARMM na baka paulanan ng mortar ang kanilang barangay.

***

Kung babalikan natin ang paghawak ng baril, madaling kalabitin ang gatilyo. Ngunit hindi ibig sabihin noon ay gagamitin natin ang baril at papatay ng tao.

Dahil nga madali ang paggamit ng baril, dapat mas mai­ngat tayo sa paggamit nito para sa karahasan.

Madali lang sa atin na magsalita dahil hindi tayo ang mapeperhuwisyo.

Dahil nga madali ang magsalita, dapat mas maingat tayo sa pagbibitiw ng ating salita.

Para sa ating may boses at madaling magsalita, kailangan nating mag-isip muna nang maigi bago tayo magbitiw ng sa­lita at maghikayat ng isang digmaan.

Mga Bida, para sa aming mga pinuno, ang lakas ng pag-uudyok na magsagawa ng all-out war.

Subalit kailangan nating isipin kung ito ang tamang solus­yon – kung ito ba ang tamang daan tungo sa pangmatagalang kapayapaan sa Mindanao at sa ating bansa.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Saludo sa #Fallen44

Batay sa ulat, napatay na ng elemento ng SAF si Marwan bago nila nakasagupa ang mga elemento ng Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF) at Moro Islamic Liberation Front (MILF).

Sa paghupa ng bakbakan, isang mapait na tanawin ang tumambad sa lahat. Nabuwal ang ating mga bayani na ibinuwis ang kanilang buhay para mapanatiling ligtas ang ating bansa laban sa gaya ni Marwan.

Ang kanilang ginawa ay higit pa sa kabayanihan.

Isinakripisyo nila ang kanilang buhay para sa kaligtasan ng bansa at ng mundo, upang tayo’y mabuhay ng tahimik at malayo sa banta ng terorismo.

Sa Fallen 44, maraming salamat sa inyong sakripisyo, kagitingan at katapangan. Mas ligtas ang Pilipinas sa ginawa niyong kabayanihan.

***

Sa gitna naman ng sisihan at turuan kung sino ang may kasalanan sa sinasabing mis-encounter, huwag sanang maisantabi ang paghahabol sa hustisya para sa ating mga nasa­wing bayani.

Hindi dapat humantong sa wala ang pagkamatay ng ating mga bayani. Dapat managot sa batas ang gumawa nito. Dapat mabigyan ng katarungan ang kanilang pagkamatay para na rin sa kanilang mga naulila.

Kaya panawagan natin sa pamahalaan at MILF, magsagawa ng totohanang imbestigasyon ukol sa pinag-ugatan ng nangyari.

Malaki rin ang gagampanang papel ng MILF upang makamit ang hustisya. Mas mabilis itong maaabot kung kusa nilang isusuko ang mga tauhan na sangkot sa pagpatay.

Makatutulong na sila sa pagbibigay ng hustisya, makikita rin na handa silang makiisa sa hangarin ng pamahalaan na magkaroon ng pangmatagalang kapayapaan sa Mindanao.

***

Sa nangyaring bakbakan, nalagay sa alanganin ang usapang pangkapayapaan sa panig ng pamahalaan at MILF.

Mukhang maaantala rin ang pagpasa ng Bangsamoro Basic Law (BBL) na magbibigay-daan sa pangmatagalang kapayapaan sa Mindanao kasunod ng pag-atras ng suporta ng ilan sa kapwa ko senador.

Huwag tayong magpadalus-dalos at pakawalan na lang ang BBL. Malayo na ang narating ng usapang pangkapayapaan sa pagitan ng pamahalaan at MILF para basta na lang isuko.

Hindi dapat maantala ang hangarin nating magkaroon ng kapayapaan dahil sa nangyaring trahedya. Ang BBL ang pinakamalaking tsansa natin para magkaroon ng pangmatagalang kapayapaan sa Mindanao.

Kapayapaan ng buong bansa ang nasa puso’t isip ng Fallen 44 nang sumuong sila sa Maguindanao noong Linggo ng gabi.

Masasayang lang ang ginawa nilang sakripisyo kung hahayaan nating mauwi sa wala ang BBL. Ito ang susi sa pangmatagalang kapayapaan at pag-unlad ng Mindanao.

***

Nakikiramay tayo sa mga pamilya ng 44 na PNP-SAF na nagbuwis ng buhay para sa kapayapaan. Sa mga gustong tumulong sa kanila, maaaring mag-donate sa DSWD-Landbank Account, “DSWD-Armed Conflict Mamasapano, Maguindanao,” LBP Current Account No. 3122-1026-28 o sa PNP-Landbank Account, “PNP Special Assistance Fund,” LBP Current Account No. 1862-1027-77.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Trabaho muna sa 2015

Kasabay nito, asahan na rin ang mas matindi pang batikusan, iringan at siraan sa pagitan ng mga posibleng magsabong sa darating na eleksyon.

Abangan na rin na magi­ging mas mainit na palitan ng akusasyon at kung anu-anong black propaganda ang lalabas laban sa mga kandidato.

Ngunit ang nangyayaring kaguluhang ito sa pulitika ay walang maitutulong upang tugunan ang mga pangunahing pangangailangan ng taumbayan, gaya ng trabaho at kabuha­yan para sa mga pamilyang Pilipino.

Maswerte tayo dahil habang hindi pa tayo tatakbo sa 2016, mas makatutuon tayo sa pagpapasa ng mga panukalang makalilikha ng mga trabaho at kabuhayan, at makakabawas sa kahirapan.

Kaya, mga Bida, sa unang semestre ng taon, bibigyang pokus ng ating opisina ang mga sumusunod na panukalang nais makaangat sa estado ng buhay ng karamihan sa ating mga Pilipino: ang Youth Entrepreneurship Bill, Microfinance NGO Act at ang Poverty Reduction through Social Enterprise Bill.

***

Kumbinsido tayo na hindi aarangkada ang tunay na pag-asenso kung hindi matutugunan ang problema ng youth unemployment kaya inihain natin ang Youth Entrepreneurship Bill.

Sa tala ng Department of Labor and Employment (DOLE), sa 2.92 milyong Pilipino na walang trabaho, mahigit 50 porsiyento ay kabataan.

Sa panukalang ito, bubuo ang DepEd, CHED, TESDA at iba pang private institutions ng entrepreneurship at financial literacy modules para sa basic education, tertiary at alternative learning education.

Maglalaan din ang pamahalaan ng pondo para tulungan ang mga kabataan na makapagsimula ng negosyo.

***

Isa pang panukala na nakatakdang talakayin ay ang Microfinance NGO Act, na layong mapalakas ang mga microfinance NGOs na tumutulong sa maliliit na negosyo.

Pakay ng panukala na tulungan ang mahihirap na makakuha ng dagdag na kapital at iba pang serbisyo upang sila’y makapagpatayo ng sariling kabuhayan.

Bibigyan naman ang microfinance NGOs ng karampatang suporta bilang kapalit sa tulong nila sa maliliit na negosyo.

***

Ang panghuli nating panukala para maibsan ang kahirapan ay ang Poverty Reduction through Social Enterprise ­(PRESENT) Bill na layong tumulong sa pagbaba ng 16.6 na porsi­yento ng kahirapan sa bansa pagdating ng 2016.

Ang social enterprise (SE) ay isang organisasyon na may misyong tumulong sa mahihirap na komunidad gamit ang pagnenegosyo at hindi lamang sa donasyon o charity.

Tumutulong ang mga negosyo sa mahihirap na kumita rin sila sa pagkakaroon ng sarili nilang maliliit na negosyo.

Mahalagang maisulong natin ang mga negosyong magbibigay sa mahihirap ng tuluy-tuloy na kabuhayan na tutugon sa pangangailangan at makakapag-angat sa kanilang ­kala­­ga­yan.

***

Ito ay malaking hamon sa ating lahat. Sa gitna ng ingay at bangayang pampulitika, iniimbitahan ko kayo na samahan ako sa pagsulong sa mga panukalang ito na makatutulong sa pagbura sa kahirapan sa lipunan.

Nais nating maisabatas ang mga ito bago mag-eleksyon upang magkaroon pa ng mas maraming pagkakataong umasenso ang bawat pamilyang Pilipino.

Sa tulong ng trabaho, kabuhayan at karampatang suporta para sa lahat, tiwala akong walang maiiwan tungo sa kaunlaran.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Pagpupugay kay Kristel

Nagtapos si Kristel ng high school sa St. Bridget School noong 2004 at nakumpleto ang Bachelor of Science in Psychology degree sa Adamson University noong 2008.

Pumasok siya sa ilang kumpanya para maging human resources officer at naging immigration analyst kamakailan.

Sa kabila ng kanyang trabaho, hindi pa rin nawala kay Kristel ang puso para tumulong sa kapwa. Naglaan siya ng oras para maging civil service volunteer sa Bohol kung saan tinutukan niya ang mga isyu ng kabataan at kalikasan.

Kaya nang magkaroon ng pagkakataon para sumama sa Catholic Relief Services (CRS) – isang sangay ng organi­sasyon ng mga obispo sa Estados Unidos na nakatutok sa international relief – agad itong tinanggap ni Kristel.

***

Mga Bida, kung maaalala ninyo, naikuwento na natin ang CRS na siyang tumutulong sa mga magsasaka ng Nueva Ecija sa Farmer Entrepreneurship Program ng Jollibee.

Inorganisa ng CRS ang mga magsasaka sa komunidad, tinu­ruan ng modernong pagsasaka at pagnenegosyo upang maging supplier ng sibuyas para sa nasabing fast food chain.

***

Nagsimula si Kristel sa CRS noong Agosto 2014 bilang monitoring at evaluation assistant sa Salcedo, Samar.

Tungkulin niyang bantayan ang mga rehabilitation program na inilaan para sa mga biktima ng bagyong Yolanda sa nasabing lugar.

Sa kanyang panahon sa Eastern Samar, tinutukan niya ang mga programang pabahay para sa 4,000 pamilya at pangkabuhayan para sa 2,500 pamilya.

Sa kabila ng mabigat na tungkulin sa Salcedo, nagpursige pa rin si Kristel na mag-volunteer sa paghahanda sa pagdating ng Santo Papa sa Leyte.

Kahit malayo pa ang biyahe at sa kabila ng banta ng bagyong Amang, itinuloy ni Kristel ang pagpunta sa Tacloban para maging bahagi ng paghahanda para sa Santo Papa at makasama rin ang mga biktima ng bagyong Yolanda.

***

Pagkatapos ng misa ng Santo Papa, nangyari ang hindi ina­asahan. Bumigay ang isang scaffolding doon sa misa at nahulugan si Kristel, na siyang ikinamatay nito.

Ayon sa ilang miyembro ng CRS, kilala si Kristel bilang masayahin at energetic na volunteer.

Handa rin daw siyang tumulong sa anumang bagay sa kanilang trabaho sa Visayas, kahit ito’y labas na sa kanyang tungkulin.

Nawala man si Kristel sa mundo, magsilbi sanang inspirasyon ang kanyang buhay para sa kabataan at lahat ng Pilipino na handang mag-alay ng kanilang oras at talento para sa pagpapaunlad ng mga komunidad at ng buong bansa.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Ang pagmamahal ni Pope Francis

Kilala si Jorge Mario Bergoglio sa kanyang simpleng pamumuhay at pagiging makatao at makamahirap.

Sumasakay lamang siya ng bus at ‘di gumagamit ng mamahaling sasakyan sa pang-araw-araw.

Nakatira siya sa isang maliit na apartment na puwede namang mas magarbo ang kanyang tahanan dahil isa siyang arsobispo.

Lumalabas pa siya ng simbahan sa gabi upang makasalo sa pagkain ang mga mahihirap at walang tahanan.

Ipinaparamdam niya sa mga taong salat sa yaman na may handang dumamay sa kanila.

Nang mahirang bilang Santo Papa, pinili niya ang pa­ngalang Francis bilang pagbibigay-pugay kay St. Francis of Assisi, na santo ng mahihirap at nangangailangan.

***

Nang sinimulan niya ang kanyang pamumuno sa 1.2 bil­yong Katoliko sa buong mundo, ipinagpatuloy ni Pope Francis ang kanyang mga nakagawian para sa mahihirap na hindi kadalasang ginagawa ng isang Santo Papa.

Tulad noong nasa Argentina siya, pinili lamang niyang manirahan sa Vatican Guesthouse na mas payak kaysa sa mas magarbong Papal Apartments na tinirhan nang mga nakaraang Santo Papa.

Wika niya na mas pabor sa kanya ang Guesthouse nang manatili siyang bahagi ng isang komunidad kahit siya na ang pinakamakapangyarihang Katoliko ngayon.

Lumalabas pa rin siya ng Vatican upang magbigay ng tulong sa mahihirap na walang tahanan sa Roma. Sumasabay rin siyang mananghalian sa mga tauhan ng cafeteria ng Vatican.

Minsan, ikinagulat ng kanyang Swiss Guard nang binigyan niya ito ng tinapay at nakipagkuwentuhan.

Marahil, para sa iba, itong mga kilos na ito ay maliliit lamang. Ngunit, simbolo ito ng pagkilala ng Santo Papa sa dignidad ng lahat ng tao – ikaw man ay mahirap o mayaman, trabahador lamang o may-ari ng malalaking negosyo sa mundo.

***

Noong nakaraang Mahal na Araw, hinuga­san ni Pope Francis ang mga paa sa tradisyong ‘Washing of the Feet’ hindi lamang ng mga la­laki na nakaugalian na, ngunit pati na rin ang mga babae at mga bilanggo.

Hindi rin siya nami­mili ng mga taong pakikitunguhan. Mula sa mga may malalang sakit, atheist, Muslim at ma­ging mga biktima ng karahasan, nakikisa­lamuha at nakikiba­hagi ang Santo Papa sa kanilang lahat.

Ipinakikilala lang ni Pope Francis ang tunay na katangian ng isang servant leader, na handang humarap at magsilbi sa lahat ng uri ng tao at hindi lang sa iilan.

Sa pagiging simple at mababang-loob, agad napalapit si Pope Francis sa tao hanggang sa makilala na siya bilang People’s Pope.

***

Idinidiin din ni Pope Francis na galangin natin ang mahihirap at iba pang sektor na isinasan­tabi ng lipunan. Sila rin ay may dignidad at pagkakakilanlan tulad nating lahat.

Sa pagkilala sa kanila, naging aktibo ang Santo Papa sa mga programang tulad ng isinusulong natin upang makalikha ng trabaho, at mabigyan ng kabuhayan at maliliit na negosyo para sa mga naka­rarami.

Sa kanyang panahon bilang Arsobispo, naki­pag-ugnayan siya sa pamahalaan at mga pri­badong sektor upang bigyang solusyon ang kahirapan at kawalan ng hustisya sa Argentina.

Hindi lang awa at donasyon ang itinutulak ng Santo Papa, kundi tunay na pagmamahal at pakikiba­hagi sa nakalugmok sa kahirapan.

Pangmatagalan ang kanyang mga ­panukala — bigyan sila ng pagkakakitaan at pagkaka­taong lumago nang maka­bangon sila sa kanilang kinalalagyan.

Maging ­inspirasyon sana ang panahong nari­rito sa ating bansa si Pope Francis upang lalo tayong kumilos para maibahagi ang kaunlarang nararanasan natin sa mas maraming Pilipino.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Trabaho, Negosyo, Tiwala

Mga Bida, sa huling survey na inilabas ng Pulse Asia, si Senate President Franklin Drilon ang lumabas na pinakapinagkakatiwalaang pinuno ng pamahalaan.

Nabanggit din ni SP Drilon ito noong nakapanayam niya si Karen Davila.  Nabanggit niya na dahil sa tuluy-tuloy na trabaho ng buong Senado, kaya niya nakamit ang rating na ito.

Noon pa man, ilang beses na na­ting sinasabi na upang muling makuha ang tiwala ng taumbayan, kailangan na­ming mga senador na ipagpatuloy ang pagtatrabaho sa gitna ng mga iskandalo upang mas mapaganda ang buhay ng ating mga kapwa Pilipino, lalung-lalo na ang ating mga kababayang naghihirap.

***

Kaya naman, sa gitna ng ingay-pulitika kaugnay ng nalalapit na halalan, patuloy pa rin ang pagtutok ng ating opisina sa mga panukalang magpapatibay sa ating ekonomiya at makakatulong na makaahon sa kahirapan ang ating mga kababayan.

Mabigat ang mga ito para sa isang bagong senador, pero dahil mahalaga ito para sa taumbayan, tinutukan ito ng inyong lingkod.

Kamakailan, inaprubahan ng dalawang sangay ng Kongreso ang tatlong mahahalagang panukala at naghihintay na lang ng pirma ni Pangulong Noynoy Aquino upang maging mga batas.

Kapag naging batas, malaki ang maitutulong nito sa paglago ng ating kabataan at maliliit na negosyante, mabawasan ang bilang ng walang trabaho at sa paglakas ng ekonomiya ng bansa.

Una, naratipikahan na ang Youth Entrepreneurship Act, na la­yong tugunan ang lumalaking bilang ng kabataang walang trabaho sa bansa.

Sa ulat ng Philippine Statistics Authority (PSA) at National Statistics Office (NSO), may 1.32 milyong kabataang may edad mula 15 hanggang 24-anyos ngayon ang walang trabaho.

Sa nasabing panukala, magtuturo na ng financial literacy at pagnenegosyo sa ating mga eskuwelahan upang masimulan na ang kultura ng pagnenegosyo sa ating bansa.

Pangarap natin na lalo pang  dumami ang mga nagnenegosyo sa ating mga kababayan habang lumalago ang ating bansa, at mainam na simulan na ito habang bata pa.

***

Ikalawa, inaasahan sa Foreign Ships Co-Loading Act na maka­tutulong na mapababa ang presyo ng shipping ng mga produkto sa iba’t ibang bahagi ng bansa.

Sa ilalim ng nasabing panukala, papayagan na ang mga dayuhang barko na galing sa international ports na dumaong sa iba’t ibang pantalan sa bansa para magbaba at magsakay ng kargamentong in-import at ie-export.

Sa gayon, wala nang double handling na gagawin at mumura ang presyo ng logistics sa bansa.

Alam ninyo, mga Bida, ang malaking bahagi ng presyo ng bili­hin ang napupunta sa logistics kaya inaasahan namin na bababa ang halaga ng produkto sa merkado.

***

Huli, humigit-kumulang na 25 taon din itong nabimbin sa Kongreso, pero sulit naman ang paghihintay ngayong naipasa natin sa Kamara ang Philippine Competition Act.

Sa tulong nito, magkakaroon ng patas na pagkakataon ang lahat ng negosyo, mawawala ang lahat ng mga cartel, mga nag-price fixing, nagtatago ng supply upang tumaas ang presyo, iba pang anti-competitive agreements at abuso ng malalaking kompanya.

Mga Bida, kapag may nang-aabuso sa merkado, ang talo riyan ay ang mga mamimili. Nawawalan sila ng pagkakataong pumili ng produkto, nagmamahal ang presyo ng bilihin at nahihirapang makapasok ang bagong mga kompanya na maaaring magbigay ng mas magandang serbisyo at produkto sa merkado.

Sa batas na ito, bababa ang presyo ng bilihin, mas marami nang pagpipilian at mas maraming innovation na makikita ang mga mamimili sa merkado.

Susuportahan din nito ang ating maliliit na negosyante, ha­yaan silang lumago at magbigay ng maraming trabaho para sa ating mga kababayan.

Mga Bida, maraming salamat sa inyong tuluy-tuloy na suporta. Patuloy tayong maghahain ng mga panukala para sa kapaka­nan ng nakararaming Pilipino!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Bagyong Ruby at Batang Pinoy

Sa paghina ni Ruby, hindi rin nangyari ang inaasahang dalu­yong o storm surge na sinasabing aabot sa lima hanggang pitong metro ang tubig na puwedeng sumira sa mga komunidad sa mga baybayin.

May mga nasira mang ari-arian, malayo ito sa pinsalang idinulot ng bagyong Yolanda sa Eastern Visayas noong nakaraang taon.

Dahil na rin sa maagang paghahanda at paglilikas sa mas ligtas na lugar, mababa rin ang bilang ng mga nasawi sa kalamidad.

***

Kaya naman pala kung magsasama-sama ang lahat sa paghahanda.

Hindi gaya noong nakaraang taon, ngayon mas maaga nang nakapaghanda at nakaposisyon ang mga ahensiya ng pamahalaan.

Nailikas na ang mga taong nakatira sa tinatawag na danger zones. Nailagay na sa mga tamang lugar ang mga relief goods. Mas nakapaghanda at naging alerto ang mga lokal na pamahalaan.

Basta’t may koordinasyon ang lahat – ang pamahalaan, local governments, national agencies, at pati na rin ang mga pribadong institusyon ay mababawasan ang epekto ng anumang kalamidad.

***

Tuwing sasapit ang kalamidad – gaya ng lindol, baha at bagyo – at mga sakuna, madalas na naaapektuhan ang mga batang Pinoy.

Sa pagtama ng bagyong Yolanda noong nakaraang taon, tinatayang nasa anim na milyong bata ang naapektuhan, batay sa tala ng grupong Save the Children.

Ayon pa sa kanila, ang mga batang nakaligtas sa bagyo ay nawalan ng mahal sa buhay at naulilang lubos.

Marami rin sa kanila ang nakaranas ng psycho-social trauma, hirap sa evacuation centers, kawalan ng oras sa pag-aaral at maging proteksiyon.

Mga Bida, kaya inihain ko ang Senate Bill No. 2466, na layong lumikha ng isang national program na magbibigay proteksiyon at tulong sa mga batang Pinoy na naapektuhan ng kalamidad at sakuna.

Dahil ang Pilipinas ay nakapuwesto sa tinatawag na Pacific Ring of Fire na madalas tayong tamaan ng kalamidad, mahalaga na mayroon tayong isang matibay na polisiya na poprotekta sa mga batang Pinoy.

Kapag naisabatas, muling bubusisiin ang mga kasalukuyang polisiya upang mabigyan ng karampatang suporta ang mga batang Pinoy, lalo na tuwing may sakuna, kalamidad o ‘di kaya’y digmaan.

Sa pamamagitan nito, mababawasan ang trauma ng mga bata at mabilis na maibalik sa normal ang kanilang pamumuhay, lalo pa’t may epekto sa mga bata ang mahabang pagkawalay sa kanilang tahanan at mga mahal sa buhay.

Maliban dito, layon din ng panukala na magbigay ng child-centered training para sa first responders, guro, psychologists at iba pang volunteers sa disaster recovery, relief at rehabilitation, kasama na ang special modules para sa iba’t ibang antas ng paglago ng mga bata.

Sa pagtugon natin sa pangangailangan ng mga batang Pinoy, lalo na tuwing may kalamidad, tiyak na ang pangmatagalang seguridad at kalusugan ng ating bansa.

 

First Published on Abante Online

Scroll to top