go negosyo act

NEGOSYO, NOW NA!: Bagong Tulong sa Negosyante

Mga Kanegosyo, umiinit ang pulitika sa bansa ngayong nagsimula na ang kampanya para sa mga national positions, kabilang ang pagka-pangulo, pangalawang pangulo at mga senador.

Kasabay nito, natuon na rin ang halos buong atensiyon ng taumbayan sa mga kandidato at sa mga isyu at kontrobersiya na kanilang nililikha, na minsa’y wala namang naidudulot na maganda sa bansa.

Kaya naman halos walang nakapansin nang naisabatas ang isa sa mga panukala na isinusulong ng inyong lingkod para sa maliliit na negosyante sa bansa.

Ito ay ang Credit Surety Fund (CSF) Cooperative Act, na ngayo’y kilala na bilang Republic Act 10744.

***

Mga Kanegosyo, ilang ulit na nating nabanggit sa kolum na ito isa sa malaking hadlang na kinakaharap ng mga nais magnegosyo ay ang kawalan ng pagkukunan ng pautang para gamiting puhunan.

Sa kasalukuyan, may microfinance institutions (MFIs) na nagpapautang mula P5,000 hanggang P150,000 para sa maliliit na negosyo gaya ng sari-sari store.

Para naman sa mga medium at large na negosyo, naririyan ang malalaking bangko na nagpapautang ng higit sa limang milyong piso.

Subalit, iilan lang ang nagpapautang sa gitna ng mga ito, ang mga small entrepreneurs na nangangailangan ng puhunang naglalaro mula P200,000 hanggang P5 milyon para makapagsimula ng sariling negosyo.

May iilang financing institutions na nagbibigay ng pautang para sa mga negosyanteng ito, ngunit ito’y nangangailangan ng kolateral, na kadalasan ay titulo ng lupa.

Subalit kakaunti lang ang kumukuha ng nasabing loan sa bangko dahil karamihan sa ating mga negosyante sa estadong ito ay wala pang kolateral na ibibigay bilang garantiya.

Ito ang tinatawag “missing middle”, na layong tugunan ng Republic Act 10744.

***

Itinatakda ng batas na magtulungan ang lokal na pamahalaan, Bangko Sentral ng Pilipinas, Cooperative Development Authority, mga kooperatiba at mga government financing institutions (GFIs).

Magsama-sama sila para bumuo ng paunang pondo kung saan maaari itong gamitin na miyembro ng kooperatibang kasamang bumuo ng paunang pondo bilang alternatibong garantiya para sa uutanging puhunan sa bangko.

Sa tulong nito, puwede nang mangutang ang ating mga negosyanteng nangailangan ng kolateral.

Kailangan lang na ang negosyante na nais gumamit nito ay kabilang sa kooperatibang bumuo ng paunang pondo.

Inaalay ko ito sa aking namayapang tiyuhin na si dating senador at congressman Agapito “Butz” Aquino, na siyang ama ng kooperatiba sa Pilipinas.

Mga Kanegosyo, ito na po ang ikawalong batas ng inyong lingkod sa ating unang tatlong taon sa Senado. 

Ang Credit Surety Fund Cooperative Act ay bahagi ng ating pangakong tutulungan ang ating maliliit na negosyante para mapalago nila ang kanilang kabuhayan at makapagbigay na dagdag na trabaho sa ating mga kababayan.

NEGOSYO, NOW NA!: Abot-Kayang Ganda

Mga Kanegosyo, sa ating pag-iikot sa Kamaynilaan at mga kalapit probinsiya, nakakaagaw sa ating pansin ang billboard ng isang beauty salon na nag-aalok ng gupit sa halagang P49.99 lang o facial na P99.99 lang.  

Ito’y si Celestino “Les” Reyes ng Reyes Haircutters. Kung matunog sa pandinig ang kanyang apelyido, ito’y dahil kapatid siya ng sikat na beautician na si Ricky Reyes.

Iba ang naging direksiyon na tinahak ni Les. Kung ang kanyang kapatid ay para sa mas mayayaman na tinatawag na class A at B, si Les naman ang naghatid ng abot-kayang ganda para sa mas marami nating kababayan.

***

Gaya ng kanyang kapatid, hindi rin naging madali para kay Les na maabot ang tagumpay na tinatamasa niya ngayon.

Noong siya’y apat na taong gulang pa lang, inabandona sila ng kanilang ama kaya naiwan siya at siyam pang kapatid sa pangangalaga ng ina.

Sa murang edad, napilitan siyang magtrabaho bilang kargador sa palengke at nagtinda pa ng sigarilyo at diyaryo para may maipantawid ang pamilya.

Sa sobrang hirap sa buhay, noong nag-aaral siya’y isang uniform lang ang kanyang ginagamit na araw-araw nilalabhan ng kanyang kapatid na si Ricky.

***

Nagbunga naman ang pagsisikap ng magkakapatid dahil unti-unti nang nakilala si Ricky sa industriya ng pagpapaganda.

Pinag-aral siya ni Ricky ng high school at college bago siya nagpunta sa Estados Unidos at doon nagtrabaho bilang gasoline boy at waiter.

Sa sampung taon niyang pananatili sa US, naging miyembro siya ng US Navy at real estate agent. Hindi naging masaya ang kanyang buhay sa ibang bansa kaya nagpasya itong bumalik ng Pilipinas.

***

Pagbalik niya sa Pilipinas, nagtrabaho siya bilang school director ng beauty school ni Ricky.

Habang ginagawa ito, sinubukan din niyang magtayo ng sariling negosyo gaya ng music lounge at sariling salon ngunit lahat ito’y hindi nagtagumpay.

Sa halip na sumuko, nagpursige pa rin si Les. Nag-isip siya ng magandang diskarte para mapansin ang kanyang salon.

Doon nagsimula ang ideya niyang magtayo ng salon na abot-kaya ang halaga para sa masa nang hindi nasasakripisyo ang kalidad.  Noon 2001 nga, binuksan niya ang Reyes Haircutters sa puhunang P10,000 at dalawampung empleyado.

Dahil sa murang presyo, agad pumatok sa mga customer sa class C, D at E ang kanyang bagong salon.

Maliban sa customer, napansin din ng ilang mga negosyante ang kanyang parlor at nagtanong kung puwede silang bumili ng franchise. Ang pagkakataong ito ang nagbukas sa kanya para palawakin ang kanyang beauty parlor.

Sa tulong ng franchising, ngayon ay daan-daan na ang parlor ni Les sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas.

***

Nang tanungin ukol sa susi sa kanyang tagumpay, sinabi ni Les na “hindi siya natakot na mangarap”.

Aniya, pinasok niya ang negosyong beauty parlor kahit alam niyang mahirap at masikip ang merkado para rito.

Pero nagbunga naman ang ginawa niyang hakbang dahil ngayon, patok na patok na ang Reyes Haircutters sa ating bansa!

NEGOSYO, NOW NA!: Kalabaw lang ang Tumatanda

Mga Kanegosyo, may ilan tayong kakilalang nais magsimula ng negosyo ngunit nag-aalala dahil sa kanilang edad.

Iniisip nila na baka maging dahilan ang kanilang katandaan para magpatakbo o magsimula ng isang negosyo.

Ika nga ng sikat na kanta, “It’s never too late to start all over again.”

Sa mga ganito ang pananaw, nais nating ibahagi sa inyo ang kuwento ni Julie Gandiongco, may-ari ng sikat na Julie’s Bakeshop.

Ngayon, halos kabi-kabila na ang makikita nating sangay ng Julie’s Bakeshop. Mayroon pa itong mga nag-iikot na tindero na nakasakay ng sidecar na naglalaman ng iba’t ibang uri ng tinapay.

***

Alam ninyo ba, mga Kanegosyo, sa edad na limampung taong gulang sinimulan ni Julie ang kanyang negosyo sa Cebu.

Ngunit bago rito, siya ay tumulong sa asawang si Diegs para magpatakbo ng plantasyon ng tubo ng kanilang kamag-anak sa Leyte.

Dahil maliit ang kita, nagpasya si Diegs na magtrabaho sa isang softdrinks factory habang si Julie naman ang nagsilbi niyang tagabantay ng imbentaryo at benta.

Sa hirap ng buhay, nagpasya silang bumalik sa Cebu at doon nagsimula si Julie ng maliit na tindahan at patahian ng damit.

Ngunit dahil hindi pa rin sapat ang kinikita, nagpasya si Julie na magsimula ng canteen sa isang factory ng rattan.

Isa sa mga mabiling produkto sa canteen ni Julie ay tinapay, na kanyang kinukuha pa mula sa ibang bakery.

Kaya isang panadero ang nagmungkahi na siya na mismo ang gumawa ng tinapay para hindi na magbiyahe pa.

Sa tulong ng panadero, nagsimula silang gumawa at magbenta ng tinapay. Dito na nagsimula ang Julie’s Bakeshop, na nagbukas noong 50 anyos na si Julie.

***

Dahil pumatok na ang bakery, nagpasya si Julie na itigil na ang operasyon ng canteen at tutukan na lang ang bagong negosyo.

Sa kabila ng kanyang edad, mismong si Julie ang tumutok sa operasyon ng unang branch na kanyang binuksan sa Wireless, Mandaue City.

Mula sa supply ng harina, itlog at iba pang pangangailangan, tiniyak niyang sapat na ito upang hindi mabitin sa kanilang order.  

Nang madagdagan na ang sangay ng bakeshop, kinailangan na niya ng tulong mula sa iba pang miyembro ng pamilya. Ang kanyang mga anak noon ay may sari-sariling trabaho ngunit nagpasyang tulungan ang kanilang mga magulang sa negosyo.

Mga Kanegosyo, hindi naman sila nagkamali ng desisyon dahil ang Julie’s Bakeshop sa kasalukuyan ay may halos 500 sangay na sa iba’t ibang bahagi ng bansa!

***

Sa edad na 75, ipinaubaya na ni Julie ang pagpapatakbo ng kanyang negosyo sa mga anak. Ginagamit na lang ni Julie ang kanyang oras sa 22 apo at pagbiyahe sa iba’t ibang lugar kasama ang asawang si Diegs.

Kung nagpatalo lang si Julie sa kanyang edad noon, hindi niya sana mararanasan ang ganitong tagumpay.

***

Tulad ni Julie, hindi tayo dapat mag-alala sa ating edad. Habang kaya pa natin, simulan ang pinapangarap na negosyo.Tandaan, kalabaw lang ang tumatanda!

NEGOSYO, NOW NA!: Negosyong Internet Shop

Mga Kanegosyo, itutuloy po natin ngayong linggo ang pagsagot sa mga katanungan na pumapasok sa ating e-mail at Facebook accounts.

Tayo po’y natutuwa sa dami ng mga pumapasok na katanungan sa ating e-mail na nagpapahayag ng interes na magtayo ng negosyo.

Ito po ang ating matagal nating isinusulong, bago pa man tayo maging senador. Nais nating mabigyan ng pagkakataon ang lahat na magkaroon ng sariling negosyo para sa kanilang ikabubuhay.

Naririto ang isa pang tanong na pumasok sa aming e-mail:

***

TANONG: Kanegosyong Bam, good morning po.  Nais ko po sanang magtanong tungkol sa mga pautang ninyo para sa negosyo. Ako po ay dating OFW sa Doha, Qatar at umuwi ako ng Pilipinas last 2009.  

Nagtayo ako ng piggery ngunit hindi nag-success dahil sa kalamidad o bagyo na humagupit sa probinsiya namin.

Sa ngayon po gusto ko sanang magsimula ng maliit na computer shop para naman makatulong ako sa pag-aaral ng mga anak ko.  Sana po ay matulungan ninyo ako.

Maraming Salamat po. Gumagalang, Arnel

***

SAGOT: Arnel, bilang tugon sa iyong katanungan ukol sa pagtatayo ng isang Internet shop, ilang beses ko nang nabanggit dito na sa pagtatayo ng negosyo, ang unang dapat tingnan ay ang lokasyon kung saan ito ilalagay.

Kung Internet shop ang balak mong itayo, maganda itong ilagay sa mataong lugar na mayroong malaking pangangailangan para rito, lalo na kung malapit ito sa paaralan.

Ngunit sa aking pagkakaalam, may mga regulasyong sinusunod ang isang Internet shop kung ito’y ilalagay mo malapit sa isang paaralan, lalo na pagdating sa oras ng pagpapapasok ng estudyante.

Pagdating naman sa puhunan, may ilan tayong tanggapan o grupo na maaaring lapitan para mautangan ng gagamiting kapital sa pagsisimula ng Internet shop.

Bilang isang OFW, maaari kang lumapit sa Land Bank dahil mayroon silang tinatawag na OFW Reintegration Program (OFW-RP).

Ito’y isang loan program para sa OFWs upang sila’y mabigyan ng alternatibong pagkakakitaan upang hindi na muling mangibang-bansa.

Sa programang ito, maaari kang mangutang ng minimum na P300,000 hanggang P2 milyon.

Para sa dagdag na impormasyon, maaari mo silang tawagan sa 405-7146 at 551-2200 local 2655.

***

May isa pang tanggapan na nagbibigay ng iba’t ibang klase ng pautang at ito ay ang Small Business Corporation (SBC).

Nagbibigay ang SBC ng pautang sa micro, small and medium-sized enterprises (MSME) sa pamamagitan ng Credit Delivery Strategy.

Sa ganitong paraan, iniaakma ng SBC ang pautang batay sa potensiyal ng isang negosyo na lumago, mula sa magiging micro patungong small hanggang medium.

Matatagpuan ang kanilang tanggapan sa 17th at 18th Floors, 139 Corporate Center, 139 Valero St., Salcedo Village, Makati City. Puwede rin silang tawagan sa 751-1888 para sa detalye.

***

Ang isa pang korporasyon na nagbibigay ng pautang sa SMEs ay ang

Negosyong Pinoy Finance Corporation (NPFC).

Nagsimula ang kanilang operasyon sa Rizal ngunit lumaki na ang kanilang sakop at tumutulong na sa MSMEs sa Metro Manila, Region 2, Region 3, Region 4A at Region 7.

Ang tanggapan ng Negosyong Pinoy ay nasa 6th Floor Semicon Bldg. Marcos Highway, Brgy. Dela Paz, Pasig City. Maaari rin silang tawagan sa 358-5779. 

Sana’y magtagumpay ang iyong Internet shop!

NEGOSYO, NOW NA!: Q&A ng Kanegosyong OF

Mga Kanegosyo, muli nating sasagutin ang mga tanong na ipinadala ninyo sa amin sa aming e-mail at social media sites.

Ito’y bahagi ng ating adhikain at pangako na sisikapin nating matulungan kayo sa pagtatayo ng negosyo.

Naririto ang ilan sa mga tanong na pumasok sa ating e-mail. Hindi na po natin babanggitin ang kanilang pangalang bilang pag-iingat.

***

Isang mapagpalang araw sa inyo, Kanegosyong Bam!

Isa po ako sa mga masugid na sumusubaybay sa iyong makabuluhang kolum. Ang sarap basahin ng mga naibabahagi ninyong mga tagumpay ng ating mga kababayan.

Sa kabila ng hirap at sakripisyo nila ay laging naka-agapay ang tagumpay. Sa mga tiis at paghihintay ay darating ang tamang panahon ng tagumpay.  Ako po ay OF na nakabase dito sa Doha, Qatar ng halos walong taon na.

Nais ko po sanang malaman ang mga training schedule ninyo sa parteng Maynila o sa siyudad ng Quezon para maibahagi ko sa aking mga anak na ngayon ay nag-aaral sa kolehiyo.

Hihikayatin ko sila na makibahagi sa inyong mga pagsasanay at naniniwala po ako na malaki ang maitutulong ng inyong adbokasiya sa kaalaman ng aking mga anak at sa mga kabataang Pilipino sa larangan ng pagnenegosyo.

Mayroon po akong kaunting ipon na puwede naming mapagsimulan at sa tulong ng inyong mga trainings ay maihuhubog ang tamang kaisipan sa pagpapalakad ng isang negosyo  patungo sa tagumpay.

Nawa’y pagpalain at patuloy kayong gabayan ng Poong Maykapal.

Sumasainyo at maraming salamat,

Edward

***

Kanegosyong Edward,

Una sa lahat, nais kong papurihan ang kahanga-hanga mong kasipagan, lalo pa’t nakawalong taon ka na sa Qatar. Batid ko ang hirap ng ating mga kababayan na malayo sa kanilang mahal sa buhay.

Kaya naman pinagsisikapan ng ating tanggapan na maituro sa ating mga kababayan, lalo na sa mga nagtatrabaho sa ibang bansa, ang iba’t ibang kaalaman sa pagnenegosyo.

Sa pamamagitan nito, hindi ninyo na kailangan pang bumalik sa ibang bansa para lang may maipantustos sa pangangailangan ng inyong pamilya.

Sa kasalukuyan, ang tanging Negosyo Center sa National Capital Region ay matatagpuan sa siyudad ng Mandaluyong sa Maysilo Circle sa Plainview.

Ngunit maaari rin kayong magtungo sa ikalawang palapag ng Metro House Building sa Gil Puyat sa Makati kung saan itinatayo ang isa pang Negosyo Center. Kahit ito’y ginagawa pa, pero may mga tao na roon para tumulong sa mga gustong magnegosyo.

Sa mga susunod na linggo, inaasahan natin ang sunud-sunod na pagbubukas ng Negosyo Center sa iba’t ibang bahagi ng Kamaynilaan.

May ilan nang naka-schedule na training at seminar na binibigay ang Negosyo Center sa Mandaluyong, sa tulong ng Department of Science and Technology (DOST), kabilang dito ang may kinalaman sa Food Safety Act sa March 16, June 24, Sept 24 at Nov. 16.

Mayroon din silang consultation ukol sa packaging at labeling ng mga produktong pagkain sa July 13. Maliban dito, marami pang training na ibinibigay ang Negosyo Center para sa mga nais magsimula ng negosyo.

Kaya maaaring magtungo ang inyong mga anak sa Negosyo Center sa Mandaluyong upang malaman ang iba’t ibang uri ng negosyo na kanilang puwedeng simulan at mapaunlad sa mga susunod na taon.

Sa tulong nito, puwede na kayong hindi bumalik sa ibang bansa para magtrabaho.

Gumagalang,

Kanegosyong Bam

NEGOSYO, NOW NA!: May Pera sa Ube

Mga Kanegosyo, minsan ang tagumpay sa negosyo ay hindi lang pagsisikap ng isang tao.  Kailangang din ng tulong ng ibang tao, pribadong grupo o ahensiya ng gobyerno para magkaroon ng maasahang pagkukunan ng kita.

Ganito ang kuwento ng mga magsasaka sa Brgy. Catigan sa Toril, Davao del Sur, na nagsimula bilang tenant ng mga lupaing pinagtatamnan nila ng kamatis.

Dahil mahina ang kita, nabaon sila sa utang sa mga middleman na nagdadala ng kanilang produkto sa merkado.

Nagkaroon ng malaking pagbabago sa kanilang buhay noong 2006 nang magpasya ang isa sa mga may-ari ng lupa na ibigay na lamang sa kanila ang lupa.

***

Pumasok ang Gawad Kalinga at nagtayo ng mga bahay doon. Maliban dito, pinalakas din ng GK ang pagsasaka at tinuruan pa sila ng mga modernong pagsasaka.

Nagkataong naghahanap ng lupaing may malamig ang klima ang ilang malalaking negosyo para makapagtanim ng kamoteng ube.

Akmang-akma ang kanilang lupain para sa ube kaya namuhunan sa plantasyon ng ube at nangakong bibilhin ang ani ng mga magsasaka ng nasabing negosyo.

***

Hindi nagtagal ang malaking kumpanya at umalis din sa kanilang partnership.

Patuloy na umasa ang mga magsasaka sa kanilang ube. Patuloy silang nangarap na balang araw ay may bibili ng kanilang tanim na ube.

Tamang-tama at dumating ang Purple Passion para tulungan ang komunidad ng mga magsasaka.

Sinimulan nila ang Enchanted Jams.  Kumuha sila ng farming technician na nakagawa ng paraan kung paano aani ng ube ng buong taon.

Maliban sa pagbili ng ube sa mga magsasaka, binigyan din ng Purple Passion ang mga asawa ng mga magsasaka ng kabuhayan sa pamamagitan ng pagtuturo ng paggawa ng jam na kanilang ibebenta.

Ngayon, maliban sa pagbebenta ng kanilang produkto sa iba’t ibang bahagi ng Davao, nagsu-supply din sila sa isang bakery ng 100 kilo ng ube jam kada buwan.

Tinitingnan din nila kung magiging mabenta ang powdered ube. May naghihintay ng exporter sa kanila upang bilhin ang kanilang produtko at dalhin sa ibang bansa ito.

***

Nakakatuwa ang kanilang kuwento, mga Kanegosyo.

Ang mga magsasakang dating naghihirap ay nagkaroon sila ng regular na kita at pangkabuhayan para sa kanilang mga pamilya.

Ang maganda sa kuwentong ito, maraming mga tao at grupo ang nagtulong-tulong sa ikatatagumpay ng negosyo.

Maliban sa Gawad Kalinga, nakatulong din ang Department of Science and Technology (DOST) sa pagbibigay ng training sa paggawa ng jam.

Nagbigay naman ang Department of Agriculture (DA) ng isang processing facility, isang cacao nursery at greenhouse para sa pagtatanim ng gulay upang magamit nang husto ang lupain.

Sa bahagi naman ng Department of Trade and Industry (DTI), binigyan sila ng kagamitan sa paggawa ng ube powder at kinonekta sila sa mga exporter na handang bumili ng kanilang produkto.

***

Kaya sa mga nais magnegosyo, huwag tayong matakot lumapit at humingi ng tulong sa mga mabubuting pribadong organisasyon gaya ng Gawad Kalinga, mga microfinance institution at mga ahensiya ng pamahalaan.

Makatutulong sila para mapalago ang ating negosyo at makapagbigay ng kabuhayan sa komunidad!

NEGOSYO, NOW NA!: Tsaang Pambayani

Mga Kanegosyo, sa nakaraan nating kolum, napag-usapan natin ang tungkol sa innovation at ang kahalagahan nito sa ikatatagumpay ng negosyo.

Isa sa magandang kuwento ng innovation ay ang Bayani Brew, na sinimulan ni Ron Dizon noong October 2012 kasama sina Xilca Alvarez at Shanon Khadka.

Kamakailan ay nakakuwentuhan natin si Ron at ibinahagi niya ang kanilang karanasan sa pagnenegosyo.

***

Isa siyang manager sa isang multinational IT company sa loob ng siyam na taon kaya wala sa dugo niya ang pagiging social entrepreneur.

Gusto niyang makapasok sa isang trabahong makatutulong sa marami, lalo na sa nangangailangan. Doon pumasok sa kanya ang konsepto ng social entrepreneurship.

Mga Kanegosyo, bago marahil sa marami ang social entrepreneurship. Ito’y isang uri ng pagnenegosyo kung saan sabay na kumikita ang negosyo pati ang mga komunidad na tinutulungan nito.

Bago tayo naging senador, isa tayong social entrepreneur. Tumutulong ang itinayo nating negosyo sa mga nanay na may-ari ng mga sari-sari store na palakihin ang mga ito noon.

***

Mabalik tayo kay Ron.  Nag-research siya tungkol sa kung ano ang social entrepreneurship at nalaman niyang marami palang grupong may kinalaman sa ganoong uri ng pagnenegosyo sa bansa at maraming nagbibigay ng seminar at forum tungkol dito.

Una niyang pinuntahan ang Center for Social Innovation ng Gawad Kalinga. Doon niya nakilala ang marami pa na hindi nabibigyan ng atensiyon at hindi napapakinggan ang kuwento.

Sa laki ng inspirasyong nakuha niya, umalis siya sa trabaho at nag-volunteer sa Gawad Kalinga.

Doon niya natuklasan ang “tsaang bukid,” na gawa sa lokal na sangkap, na ibinibigay ng mga komunidad sa mga bumibisita sa farm.

Ang isang uri nito ay pinagsamang tanglad at pandan at ang isa naman ay mula sa talbos ng kamote.

Nagkaroon siya ng ideya mula sa panukala ni Gawad Kalinga founder Tito Tony Meloto, na i-package ang “tsaang bukid” sa isang bottled iced tea na patok sa mga mamimili.

Sa paraang ito, makatutulong ng malaki sa mga magsasaka na nagtatanim ng tanglad, pandan at talbos ng kamote.

Sa una, iba-iba ang ginawa nila bago tuluyang naisa-pinal ang mga ibebentang flavor sa merkado.

***

Nang mabuo nina Ron, Xilca at Shanon ang sangkap para sa ibebentang tsaa, doon na nabuo ang “Bayani Brew”.

Maliban sa sangkap, tinutukan din nina Ron ang packaging ng “Bayani Brew” upang gumawa ito ng marka na dominado ng iba’t ibang produktong iced tea.

Inilagay din ng tatlo ang logo ng “Bayani Brew” sa disenyo ng bote ng produkto upang lalo pang makilala na ito’y gawa sa Pilipinas.

Nakatataba ng puso na mayroon isang produkto sa merkado na iced tea na galing sa mga komunidad natin ang mga sangkap, hindi gaya ng iba na mula sa ibang bansa ang ingredients.

Dagdag pa rito, maraming magsasaka ang nabibigyan ng kabuhayan dahil sa kanila direktang kinukuha ang sangkap na gamit ng “Bayani Brew”.

NEGOSYO, NOW NA!: Pinoy Pried Patatas

Mga Kanegosyo, may panahon sa ating buhay pagnenegosyo na kailangang gumawa ng isang napakalaking desisyon.

Sa mga nagsisimulang magnegosyo, darating ang punto na kailangan nating pumili, ang manatili sa trabaho natin at pumapasok ang sweldo, o ang iwan ang karera para ibuhos ang lahat sa sinimulang negosyo.

Nakakatakot, nakakakaba, pero kung mapagtagumpayan, sulit.

Ito ang naging kuwento ng Potato Corner, isang sikat na negosyong nagsimula dalawampu’t tatlong taon na ang nakalipas.

***

Sa ating pag-uusap ni Jose Magsaysay o “JoeMag”, may ari ng Potato Corner, sa programang “Status Update”, ikinuwento niya ang susi sa tagumpay ng negosyong sinimulan niya kasama ang tatlo pang kaibigan noong 1992.

Noong panahong iyon, nagtatrabaho siya sa isang international burger chain. Nang magkaanak, naisip niya kung paano niya ito mapag-aaral sa magandang eskuwelahan at mabibigyan nang maayos na kinabukasan.

Naisip niyang maghanap ng sideline para magkaroon ng dagdag na kita. Nagkataon naman na inimbitahan siya ng tatlong kaibigang magtayo ng negosyo.

Kumuha sila ng inspirasyon sa kanyang bayaw na yumaman dahil sa paglalagay ng iba’t ibang flavor sa popcorn.

Kaya inisip nilang magkakaibigan kung anong produkto pa ang maaaring pumatok kung lalagyan ng iba’t ibang flavor.

Napagdesisyunan nilang lagyan ng iba’t ibang lasa ang French fries, gaya ng cheese at barbeque.

Doon na nga isinilang ang Potato Corner, na masasabing kauna-unahang flavored fries sa mundo.

Bilang panimula, nag-ambag sila ng tig-P37,500 para masimulan na ang unang outlet ng Potato Corner.

Ibinenta nila ang kanilang french fries sa iba’t ibang laki, mula sa regular fries hanggang sa tera fries, na siyang napakarami!

Dalawang buwan matapos magbukas ang unang outlet, ipinatawag siya ng kanyang boss sa burger chain. Doon, pinapili na siya kung mananatili sa kumpanya o tututok sa Potato Corner.

Kinailangang pumili ni JoeMag.  Iiwan ba niya ang kanyang trabaho, na may siguradong buwanang suweldo ngunit baka hindi matutustusan ang pangangailangan ng pamilya?

O iwan ito at sumugal sa maliit na negosyo na maaaring magtagumpay o matalo?

Napakahirap na panahon para sa kanya.  Ngunit sa kanyang pagmahahal sa pamilya at nais niyang mabigyan ng magandang kinabukasan ang mga ito, sumugal siya.

Pinili niya ang Potato Corner. Kahit na dalawang buwan pa lamang ito, tumalon na siya rito.

***

Mga Kanegosyo, hindi siya nagkamali dahil sa unang buwan pa lang ng operasyon, nabawi na nila ang kanilang puhunan. Bihira itong mangyari, lalo pa’t ang ibang negosyo ay inaabot ng taon bago mabawi ang puhunan.

Nang makita ang tagumpay ng Potato Corner, marami na ring nagsulputang iba’t ibang French Fries stand. Sa unang dalawang buwan pa lang, ang dami nang gumaya!

Sa susunod na linggo, talakayin natin ang naging kumpetisyon at ang kanilang mga hakbang para lalong makalaban sa merkado!

NEGOSYO, NOW NA!: Tulong ng DOST

Mga Kanegosyo, gaya ng ating naipangako noong nakaraang Lunes, itutuloy natin ang kuwento ni Tricia Castrodes, may-ari ng sikat na Cookie Sticks.

Bilang isang negosyante na nanggaling sa pagbebenta ng cupcake at cake, isa sa mga malaking hamon na kanyang ikinaharap ay ang pag-iimbentaryo sa kanilang produkto. 

Malaking hamon ang inventory, lalo na sa mga nagsisimulang negosyante gaya ng Cookie Sticks. 

Mula sa packaging at labels, kailangang laging may nakahanda dahil ito’y mahalagang bahagi ng ibebentang produkto.

Kinailangan din niyang magtungo sa ibang bansa, gaya ng Hong Kong, para makahanap ng tamang uri at design ng packaging.

Maliban pa rito, kailangan pang hintayin ang dagsa ng pagbili ng tao upang makinabang sa discount kapag maraming binibili o ino-order na packaging. 

***

Isa pang naging strategy niya ay pagbebenta ng apat na uri ng size ng Cookie Sticks — large, medium, small at stookies.

Bite-sized lang ang stookies kaya madali itong kainin at ipamigay. Kumbaga, maaari itong patikim.

Madalas, ang stookies muna ang binibili ng customer. Kung minsan, lahat ng flavor ay binibili nila at kung ano ang pinaka-paborito nila, saka lang sila bibili ng mas malaking size.

Ang paggawa rin ng iba’t ibang size ay bahagi rin ng pag-maximize ng production.

Tuwing packaging kasi, mayroong nababaling cookies at ito ang nilalagay nila sa stookies. Walang nasasayang sa kanilang produkto.

***

Malaki ang pasalamat niya sa ayuda ng ibinigay ng DOST, na isa sa mga nakatulong upang mapalago nila ang negosyo. Ito’y sa pamamagitan ng Small Enterprise Technology Upgrading Program (SETUP).

Isa sa mahalagang suporta na ibinigay ng DOST ay ang pagpapautang ng pera na maaaring ipambili ng modernong gamit sa paggawa ng tinapay at iba pang katulad na produkto.

Kabilang dito ang intelligent ovens na mayroong timer at thermostat. Dati, ang gamit niya ay oven na fabricated lang at walang timer at thermostat. Dito, ala-tsamba lang ang pagluluto kaya sayang ang mga sangkap na ginamit

Sa tulong ng intelligent ovens, mas naging madali ang paggawa ng tinapay.

Kasabay nito, tinutulungan din siya ng DOST sa libreng training ng staff upang ang level ng produksiyon ay maaari ipantapat sa ibang mga gumagawa ng tinapay sa ibang bansa.

Natisod lang niya ang nasabing programa ng DOST sa panonood ng telebisyon. Pagkatapos, nag-inquire na siya at doon na nagsimula ang pagtulong ng DOST.

***

Ang payo niya sa mga nais magnegosyo ay tukuyin ang maraming programa ng pamahalaan para sa maliliit negosyo. Kailangan lang lapitan sila at magtanong kung paano makakakuha ng serbisyong ito.

Kailangan lang maayos ang mga papeles, gaya ng financial statement ng negosyo para mapakinabangan ang mga nasabing programa ng pamahalaan.

Napadali ang pagsali at pagkuha ng tulong ng Cookie Sticks dahil kumpleto ang kanilang papeles.  Madalas, matagal na ang anim na buwan para makuha ang pautang at mga kailangang gamit. 

Kaya natin itinayo ang Negosyo Center para doon na magtanong ang ating mga nagsisimulang negosyante. Sa ngayon, mayroon na tayong 116 na Negosyo Center sa buong bansa.

Kaya mga Kanegosyo, huwag nang mag-atubiling lumapit at humingi ng tulong sa mga ahensiya ng pamahalaan, na tatanggapin kayo na bukas ang dalawang kamay!

NEGOSYO, NOW NA!: Kumikitang Libangan

Mga Kanegosyo, kung karamihan sa mga matagumpay na negosyo ay talagang pinag-aralan at pinagbuhusan ng panahon, ang iba naman ay nag-umpisa lang bilang libangang lumaki nang lumaki. 

Ganito ang kuwento ng Cookie Sticks, na pag-aari ni Tricia Castrodes, na naging panauhin natin sa programang “Status Update” kamakailan.

Sa kuwento niya, nang mag-resign siya bilang isang government employee noong 2006, naghanap siya ng paglilibangan kung saan maaari pa siyang kumita gamit ang kanyang libreng oras.

Kaya noong 2008, nagsimula siyang mag-bake ng cupcake, na una niyang ibinenta sa malalapit na kaibigan.

Nang tumagal, naging bukambibig at hinahanap na ng maraming tao ang kanyang cupcake. Nadagdagan na ang mga nag-o-order sa kanya at ang iba ay naghanap na rin ng cake.

Maliban sa cake, dinagdagan na rin niya ang kanyang mga produkto at isinama na rin pati tinapay.

***

Noong 2010, naipakilala siya sa Department of Science and Technology (DOST), kung saan nakakuha sila ng training sa pag-upgrade sa kanilang mga kagamitan.

Sa tulong ng DOST, namulat siya sa mga bagong ideya sa paggawa ng iba’t ibang uri ng tinapay at modernong proseso ng packaging nito.

Isa sa mga naging hamon sa negosyo niya ay ang maikling shelf life ng kanilang produkto. Madalas, isa o dalawang araw lang ang tinatagal ng produkto gaya ng cake at tinapay. Kapag lumagpas ay nasisira na ito.

Pinayuhan siya ng DOST na kailangan niya na tuyo dapat ang kanyang tinapay para mas tumagal ang shelf life nito.

Sa una, pumasok sa isip ni Tricia na gumawa ng biscocho o di kaya’y camachile.

Sa huli, napagpasyahan niyang gumawa ng cookies.

***

Noong Pasko ng 2013, sinimulan na niyang gumawa ng bilog na cookies, na kanilang ibinenta sa mga kamag-anak at mga kaibigan.

Nang makita nilang patok ang ginawang cookies, nagpasya siyang ituloy na ang pagbebenta nito.

Ngunit nais niyang gumawa ng sariling marka sa merkado ng cookies kaya pinag-isipan niya kung paano ito magiging iba para mas pumatok sa mamimili.

Noong March 2014, gumawa siya ng cookie sticks. Kasabay ng paggawa nito, pinag-aralan din niya ang magiging itsura at packaging ng produkto.

Anim na buwan ang nakalipas nang sinimulan na niyang ibenta ang Cookie Sticks.

Sa loob lang ng isang taon, nakapasok na ang Cookie Sticks sa iba’t ibang mall sa bansa.

Ayon kay Tricia, ang pagiging kakaiba ng Cookie Sticks ay isa sa mga dahilan kung bakit naging madali ang pagkuha nila ng puwesto sa mga mall.

Sa kabila ng tagumpay ng Cookie Sticks, tuluy-tuloy pa rin ang kanyang negosyong cupcake at cakes.

Anu-ano kaya ang naging mga hamon sa kanyang negosyo? Abangan sa susunod na linggo ang kuwentong libangang pinagkakitaan!

Scroll to top