kabataan

BIDA KA!: Kabataan kontra kalamidad

Sa 2013 Climate Risk Index, una ang Pilipinas sa pinakama­tin­ding naapektuhan ng kalami­dad kasunod ng pagtama ng bagyong Yolanda na pumatay nang mahigit 6,000 katao at sumira ng ari-ariang aabot sa $18 billion.

Maliban pa sa bagyo, nakaamba rin ang banta ng malakas na lindol sa bansa. Kamakailan lang, inilabas ng Philippine Ins­titute for Volcanology and Seismology (Phivolcs) ang Valley Fault Atlas na naglalaman ng mapa kung saan dumadaan ang West Valley Fault sa Greater Metro Manila Area.

***

Sa gitna ng mga nagdaang trahedya at kalamidad sa ating bansa, nakita natin ang ambag ng kabataang Pinoy tuwing may kalamidad.

Mula sa rescue operation, pamamahagi ng relief goods hanggang sa pagbibigay ng iba’t ibang uri ng tulong sa mga biktima ng sakuna at kalamidad, nagbubuhos sila ng oras at lakas para makatulong sa mga kababayan.

Sa Cauayan City, Isabela, ang Red Cross Youth and Junior Rescue Team ay nakagawa ng Disaster Management eco-rafts mula sa recycled plastic bottles na kanilang ipinamahagi sa mga nakatira sa malapit sa ilog at mga lugar na madalas bahain.

Tuwing may bagyo at umaakyat ang tubig, ginagamit ang mga eco-raft na ito ng mga pamilya roon upang makaligtas sa anumang sakuna.

Mahalaga na may alam at kasanayan ang ating mga kababayan sa basic life support, first-aid training at rescue ope­rations lalo na sa panahon ng sakuna. Naranasan ito mismo ng Hayag Youth Organization ng Ormoc, Leyte.

Isinagawa nila ang “Langoy Para sa Kaluwasan” program na isa nilang advocacy sa disaster preparedness. Noong tamaan ng bagyong Yolanda ang Ormoc, lahat ng miyembro ng Hayag na tinuruang lumangoy ay naligtas sa delubyo.

Ang Rescue Assistance Peacekeeping Intelligence Detail o RAPID ay malaki rin ang naitulong kung saan itinuturo nila ang emergency response, first aid, bandaging, evacuation at iba pang kaalaman at kasanayan na kakailanganin tuwing may sakuna.

Ang mga nagtapos sa RAPID ang mga ilan sa first res­onders noong bagyong Yolanda, lindol sa Bohol at pati sa lumubog na barko sa Cebu kung saan isinigawa ng mga trai­nees ang kanilang natutunan na cardiopulmonary resuscitation o CPR na natutunan upang mailigtas ang sanggol na walong buwan pa lamang!

Napakarami na ngayong mga youth group na nagtuturo ng mga kasanayang ito at kumukuha ng mga volunteer para mas maparami ang may kaalaman sa disaster response and rescue — mula sa Hayag Youth Organization sa Ormoc, Leyte, sa Rescue Assistance Peacekeeping Intelligence Detail (RAPID) sa Cebu hanggang sa Muntinlupa Junior Rescue Team at The Responders sa South Central Mindanao.

***

Ngayong higit kailanman, kailangan natin ang tulong ng sektor ng kabataan — mula sa edukasyon, rescue, response, relief at rehabilitasyon — sa posibleng pagtama ng kalamidad.

Dahil subok nang kasama ang mga kabataan sa panahon ng kalamidad, oras na para kilalanin at pagtibayin ang kanilang mahalagang papel pagdating sa disaster risk reduction and management.

Ito’y sa pamamagitan ng inihain kong RESC­Youth Act of 2015, na la­yong palakasin pa ang antas ng partisipasyon ng kabataan at isama sila sa pagpaplano at pagha­handa para sa pagdating ng anumang kalamidad.

Layon ng panukala na isama ang National Youth Commission (NYC) chairman sa National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC).

Kasabay nito, isasama rin ang kinatawan ng mga kabataan sa Regio­nal Disaster Risk Reduction Management Council (RDRRMC).

Umani ng suporta ang panukalang ito mula sa Department of the Interior and Local Government (DILG), local government units (LGUs), NDRRMC at NYC.

Ayon sa kanila, mahalaga na isama ang mga kabataan mula sa pagpaplano hanggang sa pagsasakatuparan nito.

Sa tulong ng kabataang Pinoy, mas magiging handa tayo sa anumang kalamidad na tatama sa bansa!

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: Bagyong Ruby at Batang Pinoy

Sa paghina ni Ruby, hindi rin nangyari ang inaasahang dalu­yong o storm surge na sinasabing aabot sa lima hanggang pitong metro ang tubig na puwedeng sumira sa mga komunidad sa mga baybayin.

May mga nasira mang ari-arian, malayo ito sa pinsalang idinulot ng bagyong Yolanda sa Eastern Visayas noong nakaraang taon.

Dahil na rin sa maagang paghahanda at paglilikas sa mas ligtas na lugar, mababa rin ang bilang ng mga nasawi sa kalamidad.

***

Kaya naman pala kung magsasama-sama ang lahat sa paghahanda.

Hindi gaya noong nakaraang taon, ngayon mas maaga nang nakapaghanda at nakaposisyon ang mga ahensiya ng pamahalaan.

Nailikas na ang mga taong nakatira sa tinatawag na danger zones. Nailagay na sa mga tamang lugar ang mga relief goods. Mas nakapaghanda at naging alerto ang mga lokal na pamahalaan.

Basta’t may koordinasyon ang lahat – ang pamahalaan, local governments, national agencies, at pati na rin ang mga pribadong institusyon ay mababawasan ang epekto ng anumang kalamidad.

***

Tuwing sasapit ang kalamidad – gaya ng lindol, baha at bagyo – at mga sakuna, madalas na naaapektuhan ang mga batang Pinoy.

Sa pagtama ng bagyong Yolanda noong nakaraang taon, tinatayang nasa anim na milyong bata ang naapektuhan, batay sa tala ng grupong Save the Children.

Ayon pa sa kanila, ang mga batang nakaligtas sa bagyo ay nawalan ng mahal sa buhay at naulilang lubos.

Marami rin sa kanila ang nakaranas ng psycho-social trauma, hirap sa evacuation centers, kawalan ng oras sa pag-aaral at maging proteksiyon.

Mga Bida, kaya inihain ko ang Senate Bill No. 2466, na layong lumikha ng isang national program na magbibigay proteksiyon at tulong sa mga batang Pinoy na naapektuhan ng kalamidad at sakuna.

Dahil ang Pilipinas ay nakapuwesto sa tinatawag na Pacific Ring of Fire na madalas tayong tamaan ng kalamidad, mahalaga na mayroon tayong isang matibay na polisiya na poprotekta sa mga batang Pinoy.

Kapag naisabatas, muling bubusisiin ang mga kasalukuyang polisiya upang mabigyan ng karampatang suporta ang mga batang Pinoy, lalo na tuwing may sakuna, kalamidad o ‘di kaya’y digmaan.

Sa pamamagitan nito, mababawasan ang trauma ng mga bata at mabilis na maibalik sa normal ang kanilang pamumuhay, lalo pa’t may epekto sa mga bata ang mahabang pagkawalay sa kanilang tahanan at mga mahal sa buhay.

Maliban dito, layon din ng panukala na magbigay ng child-centered training para sa first responders, guro, psychologists at iba pang volunteers sa disaster recovery, relief at rehabilitation, kasama na ang special modules para sa iba’t ibang antas ng paglago ng mga bata.

Sa pagtugon natin sa pangangailangan ng mga batang Pinoy, lalo na tuwing may kalamidad, tiyak na ang pangmatagalang seguridad at kalusugan ng ating bansa.

 

First Published on Abante Online

BIDA KA!: We Generation

Mga Bida, nakakalungkot mang banggitin pero tinagurian nang “me generation” ang ating mga kabataan sa kasalukuyan.

Ito’y dahil sa tingin na karamihan sa kanila ay puro na lang ­selfie, gimik, video games at ­party na lang ang ginagawa at wala nang pakialam sa pagpapaunlad ng bansa.

Ito rin ang ipinintang imahe sa mga kabataan sa mga pelikula at babasahing tumatak nang malalim sa isipan ng karamihan.

Ngayon, kahit maganda ang intensyon sa pagtulong ay nahi­hirapan na ang mga grupo ng kabataan na burahin ang itinatak sa kanila ng lipunan.

Ngunit hindi ito naging hadlang para sa maraming grupong kabataan na maglunsad ng mga programa para sa kapakanan ng kapwa at kaunlaran ng bayan.

***

Halimbawa na lang nito ang Gualandi Volunteer Service Program, Inc., isang non-government organization ng mga ­kabataan na nakabase sa Cebu City.

Ito ay binuo ng ilang mga kabataan noong 2005 upang ­isulong ang kapakanan ng mga kababayang may kapan­sanan sa pandinig.

Maliban dito, pinangungunahan din ng grupo ang laban kontra sa pang-aabuso sa mga kabataan na walang kakayahan para maipagtanggol ang sarili.

Sa ilalim ng programang Break the Silence Network ­Project, tinutulungan ng grupo ang mga bata at kababaihang biktima ng pang-aabuso.

Itinataguyod din ng grupo ang pagsusulong sa Filipino Sign Language (FSL) bilang pambansang sign language ng mga kababayan nating may depekto sa pandinig.

Bilang suporta, ako’y naghain ng Senate Bill No. 2118 o Filipino Sign Language (FSL) Act of 2014, na kapag naisa­batas ay magtatakda sa FSL bilang opisyal na wikang gagamitin ng pamahalaan sa lahat ng transaksyon sa mga kaba­bayan nating bingi.

***

Magandang halimbawa rin ang ipinakita ng TC Youth Laboratory Cooperative (Mindanao), na nakabase naman sa Tagum City.

Apat na taon na ang nakalipas, sinimulan ng grupo ang proyektong “Financial Literacy for Youth Program” kung saan nag-ikot sila sa mga paaralan sa Tagum City upang turuan ang mga estudyante ng kaalaman ukol sa financial literacy at hinikayat silang sumali sa kooperatiba.

Nagsimula ang TCYLC na mayroong 48 miyembro na may P8,000. Sa ngayon, mayroon na silang mahigit 1,000 ­miyembro na may mahigit P2.4 milyon.Ang programang ito ng TCYLC ay isa sa naging inspirasyon ko sa paghahain ng Youth Entrepreneurship Act, kung saan itinuturo sa mga kabataan ang kaalaman sa tamang pagba-budget, pagtitipid, pag-i-invest at iba pang kasanayan sa ­financial literacy.

Kahanga-hanga ang ginawa ng dalawang grupong ito ­dahil hindi sila nagpapigil sa kanilang hangaring makatulong sa kapwa sa kabila ng malaking pagsubok.

***

Hindi man napansin ng karamihan sa lipunan ang kanilang nagawa, nabigyang halaga naman ang kanilang mga pagsisikap nang mapabilang sila sa mga nagwagi sa 11th Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) Awards noong 2013.

Maliban sa dalawa, kabilang din sa mga nagwagi noong nakarang taon ay ang Association of Locally Empowered Youth-NM sa Initao, Misamis Oriental, Hayag Youth Organization sa Ormoc City, Leyte, Kawil Tours sa Coron, Palawan, Tanay Mountaineers sa Rizal, Tulong sa Kapwa ­Kapatid sa Culiat, Quezon City, United Architects of the Philippines Student Auxiliary Foundation University ­Chapter sa Dumaguete City, Negros Oriental, at University of San Carlos-Pathways at Volunteer Service Provider sa Mandaue City, Cebu.

Tulad nila, mabibigyan din ng pagkakataon ang iba pang youth organizations na makilala ang kanilang ambag sa lipunan ngayong bukas na ang pagpapatala para sa TAYO 12 na tatagal hanggang September 30.

Ang pagpapatala ay bukas sa lahat ng mga grupo at organi­sasyon na binubuo ng 15 o higit pang miyembro na may edad 15 hanggang 30 taon.

Maaaring magsumite ang mga interesadong grupo ng katatapos o nagpapatuloy na programa o ‘di kaya’y entry na nakum­pleto na o ang malaking bahagi ay tapos na bago ang deadline.

Ang mga sumusunod na pamantayan ay gagamitin sa pagpili: 1 Bigat ng proyekto sa stakeholders; 2. Pagpapalakas ng diwa ng volunteerism at citizenship; 3. Pagiging malikhain at kakaiba, 4. Sustainability ng proyekto; at 5. Ang mainam na paggamit ng mga resources.

Para sa mga nais suma­li, ang iba pang impormasyon at ang online entry form ay makikita sa www.tayoawards.net. Para sa katanungan, maaaring mag-text sa TAYO Secretariat sa 0917 TXT-TAYO (898-8296) o mag-e-mail sa tayo.secretariat@gmail.comThis email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. .

Para sa kabatiran ninyo mga Bida, ang TAYO Awards ay sinimulan no­ong 2002 ng inyong lingkod at ni dating senador at ngayo’y agriculture czar Kiko Pangilinan.

Sa mga nakalipas na taon, mahigit 2,000 youth organizations mula sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas ang lumahok sa nasabing parangal.

Nais ninyo bang mapabilang sa hanay ng “we generation”? Sali na!

 

First Published on Abante Online

Scroll to top